dcsimg

Zasłonak torfowy ( Polish )

provided by wikipedia POL
Cortinarius saginus, Västerbotten.jpg

Zasłonak torfowy (Cortinarius saginus (Fr.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1821 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus saginus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu ten sam autor w 1838 r., przenosząc go do rodzaju Cortinarius[1].

Synonimy[2]:

  • Agaricus saginus Fr. 1821
  • Cortinarius saginus (Fr.) Fr. 1838 subsp. saginus
  • Cortinarius subtriumphans Rob. Henry ex P.D. Orton 1960
  • Cortinarius subtriumphans f. cephalixoides (M.M. Moser) Nespiak 1975
  • Cortinarius subtriumphans f. eriophorus (M.M. Moser) Nespiak 1975
  • Cortinarius subtriumphans Rob. Henry ex P.D. Orton 1960 f. subtriumphans
  • Cortinarius subtriumphans var. cephalixoides (M.M. Moser) Kuhn.-Fink. & Peintner 2003
  • Cortinarius subtriumphans Rob. Henry ex P.D. Orton 1960) var. subtriumphans
  • Cortinarius validus J. Favre 1948
  • Phlegmacium subtriumphans (Rob. Henry ex P.D. Orton) M.M. Moser 1960
  • Phlegmacium subtriumphans var. cephalixoides M.M. Moser 1960
  • Phlegmacium subtriumphans var. eriophorum M.M. Moser 1960
  • Phlegmacium subtriumphans (Rob. Henry ex P.D. Orton) M.M. Moser 1960 var. subtriumphans
  • Phlegmacium validum (J. Favre) M.M. Moser 1960
  • Phlegmacium validum(J. Favre) M.M. Moser 1953

Nazwę polską nadał Andrzej Nespiak w 1975 r. dla synonimu Cortinarius validus. Używał też nazwy zasłonak zdobny (dla synonimu Cortinarius subtriumphans[3]. Łacińska nazwa gatunkowa saginus w tłumaczeniu na język polski oznacza gruby, masywny[4].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 5–10 cm, za młodu półkulisty, potem łukowaty, w końcu płaski z szerokim i tępym garbem. W stanie suchym powierzchnia matowa, w stanie wilgotnym błyszcząca i lepka. Barwa ochrowożólta lub ochrowopomarańczowa, przy brzegu jaśniejsza. Pokryty jest ciemniejszymi pozostałościami zasnówki, wskutek czego wygląda jak plamisty. Brzeg długo pozostaje połączony z trzonem białą zasnówką [5].

Blaszki

Wąsko przyrośnięte, początkowo białawe, potem od zarodników ochrowobrązowe[5].

Trzon

Wysokość 6–9 cm, grubość 1–2,5 cm, walcowaty lub pałkowaty, sprężysty, początkowo pełny, potem pusty. Powierzchnia biaława do ochrowożółtej ze strefą pierścieniową będącą pozostałością osłony[5].

Miąższ

Gruby, białawy, o nieco cierpkim smaku, bez zapachu[5]. Pod działaniem 3% KOH zmienia barwę na złotożółtą do żółtobrązowej[4].

Zarodniki

Elipsoidalne dlub migdałowate, słabo lub średnio brodawkowate, o rozmiarach 8,5–11 (12) × 5–6 (8) μm[6].

Występowanie i siedlisko

Znane są jego stanowiska tylko w Europie i w Kanadzie[7]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski jako Cortinarius phoeniceus) do 2003 r. podano 2 stanowiska[3].

Rośnie na ziemi w lasach iglastych pod świerkiem lub sosną, często wśród krzewinek borówki czarnej[3]. W Europie występuje głównie w górach[4] oraz na pogórzu i terenach pagórkowatych[5].

Znaczenie

W niektórych atlasach grzybów opisywany jest jako grzyb jadalny[5]. Odradza się jednak zbierania zasłonaków w celach spożywczych, są one bowiem trudne do odróżnienia, a niektóre gatunki są trujące, nawet śmiertelnie[8].

Gatunki podobne

Charakterystycznymi cechami zasłonaka torfowego są; siedlisko (pod drzewami iglastymi), ochrowożółta do ochrowopomarańczowej barwa kapelusz, jaśniejsza przy brzegu, plamki na powierzchni kapelusza. Zasłonak żółtozłoty (Cortinarius triumphans) rośnie pod brzozami i odróżnia się raczej żółtym kapeluszem, kremowymi, liliowymi, szarawymi do purpurowobiałych blaszkami, żółtym miąższem[6]. Plamkowaty kapelusz ma także zasłonak glinkowaty (Cortinarius bolaris), ale plamki te (łuski) są czerwone, jego miąższ po uszkodzeniu zmienia barwę na pomarańczowożółtą, a poza tym gatunek ten rośnie tylko pod drzewami liściastymi (głównie bukami)[5].

Przypisy

  1. a b c Index Fungorum (ang.). [dostęp 2018-01-19].
  2. Species Fungorum (ang.). [dostęp 2018-01-19].
  3. a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c Fredi Kasparek: Cortinarius saginus. In: Der Tintling: Pilz-Wochenkalender: 2004 – Schleierlinge. Band 5, 2003, S. 13
  5. a b c d e f g Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
  6. a b Champignions du Qébec. Cortinarius saginus / Cortinaire pansu. [dostęp 2018-01-19].
  7. Discover Life Maps. [dostęp 2018-01-19].
  8. Andreas Gminder: Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. Warszawa: Weltbild, 2011. ISBN 978-83-258-0588-3.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Zasłonak torfowy: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL
Cortinarius saginus, Västerbotten.jpg

Zasłonak torfowy (Cortinarius saginus (Fr.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae).

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL