Rogownica jednokwiatowa[3] (Cerastium uniflorum Clairv.) – gatunek rośliny należący do rodziny goździkowatych.
Rozmieszczenie geograficzne
Występuje w niektórych górach Europy – w Alpach, które są głównym centrum jej występowania, w Karpatach i na pojedynczych stanowiskach na Półwyspie Bałkańskim. W Polsce jedynym obszarem jej występowania są Tatry Wysokie i występuje tu na nielicznych stanowiskach. W 2002 r. potwierdzone zostało jej występowanie na następujących stanowiskach: Zawrat, Wołowa Turnia, Wielka Buczynowa Turnia, Rysy, Niżnie Rysy, Mięguszowiecki Szczyt Pośredni, Mięguszowiecki Szczyt, Krzyżne, Kozi Wierch, Zadni Granat[4].
Morfologia
- Pokrój
-
Roślina darniowa lub kępkowa o wysokości 4–10 cm[5].
- Łodyga
- Podnosząca się, gęsto owłosiona. Brak pędów płonnych[5].
- Liście
- Jajowate lub eliptyczne, o długości 5–15 mm i szerokości 4–6 mm. Pokryte są gęsto dość krótkimi włosami, są miękkie i przeważnie nieogruczolone. Ich długość jest 2-3 razy większa od szerokości. Podsadki mają wąskolancetowaty kształt i nie są obłonione[6].
- Kwiaty
- Zazwyczaj występuje pojedynczy, duży kwiat na szczycie łodygi (stąd gatunkowa nazwa rośliny). Czasami zdarzają się 2–3 kwiaty na jednej łodydze. Kwiat 5-krotny o białych, wciętych do 1/3 długości płatkach korony, 10 pręcikach i jednym słupku z 5 szyjkami. Płatki mają długość 8–11 mm, działki kielicha są dwukrotnie mniejsze[6][5].
- Owoc
- Zgięte, 10-ząbkowe torebki zawierające brązowe nasiona o długości 1,5–2 mm[5].
Biologia i ekologia
Zagrożenia i ochrona
Gatunek umieszczony w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin w kategorii VU (narażony)[8]. Tę samą kategorię otrzymał na polskiej czerwonej liście[9].
Przypisy
-
↑ Stevens P.F.: Caryophyllales (ang.). Angiosperm Phylogeny Website, 2001–. [dostęp 2010-02-12].
-
↑ The Plant List. [dostęp 2017-01-27].
-
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
-
↑ a b Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
-
↑ a b c d e f Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
-
↑ a b Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
-
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
-
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
-
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
