Gorgonidium

Gorgonidium Schott – rodzaj bylin, geofitów^[3], należący do rodziny obrazkowatych, liczący 8 gatunków endemicznych dla Andów, występujących od Peru do północnej Argentyny. Rośliny z tego rodzaju zasiedlają gęste zarośla na skalistych zboczach górskich lub niskie lasy, na wysokości do 3000 m n.p.m. Nazwa naukowa rodzaju pochodzi od mitycznych Gorgon – wężowłosych sióstr z mitologii greckiej – i oznacza "wart Gorgony"^[4].

Morfologia

Łodyga

Podziemna bulwa pędowa.

Liście

Liść pojedynczy wyrasta na zwężającym się ogonku. Blaszka liściowa w zarysie jajowata, parzystopierzasta. Po każdej stronie od 2 do 5 pierzastodzielnych listków, zmniejszających się od nasady do wierzchołka blaszki, w zarysie trójkątnych, eliptycznych do odwrotnie lancetowatych, niekiedy sierpowatych. Nerwacja siatkowata.

Kwiaty

Roślina jednopienna. Pojedynczy kwiatostan, typu kolbiastego pseudancjum. Pochwa łódkokształtna, sztywna, niekiedy z podłużnymi, żółtymi plamkami, o spiczastym wierzchołku. Kolba krótsza od pochwy. Kwiaty jednopłciowe. Niekiedy między strefą kwiatów żeńskich i męskich występują kwiaty dwupłciowe. Położone w dolnej części kolby kwiaty żeńskie otoczone są czterema, pięcioma prątniczkami, krótszymi od zalążni. Zalążnie kuliste do szeroko jajowatych, cztero- do sześciokomorowe. W każdej komorze znajduje się pojedynczy zalążek, położony wierzchołkowo. Szyjka słupka krótka, prawie niewidoczna lub dłuższa od zalążni, lekko zakrzywiona. Znamię słupka okrągłe do dyskowatego. Kwiaty męskie (4)5-6-pręcikowe, synandryczne. Nitki zrośnięte. Pylniki osadzone, położone blisko wierzchołka, kuliste. Ziarna pyłku eliptyczne do lekko jajowatych.

Owoce

Duże, purpurowe do czarnych, kulisto-jajowate jagody. Nasiona jajowate, z szorstką, pomarszczono-brodawkowatą łupiną.

Systematyka

Pozycja rodzaju według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)

Należy do plemienia Spathicarpeae, podrodziny Aroideae, rodziny obrazkowatych, rzędu żabieńcowców w kladzie jednoliściennych^[1][5]

Gatunki

• Gorgonidium beckianum Bogner
• Gorgonidium bulbostylum Bogner & E.G.Gonç.
• Gorgonidium cardenasianum (Bogner) E.G.Gonç.
• Gorgonidium intermedium (Bogner) E.G.Gonç.
• Gorgonidium mirabile Schott
• Gorgonidium striatum Hett., Ibisch & E.G.Gonç.
• Gorgonidium vargasii Bogner & Nicolson
• Gorgonidium vermicidum (Speg.) Bogner & Nicolson

Przypisy

Bibliografia

1. J. Bogner i E.G. Gonçalves. Two new aroids from South America. „Willdenowia”. 32, s. 323-329, 2002 (ang.).
2. J. Bogner. Gorgonidium beckianum (Araceae), a new species from Bolivia. „Willdenowia”. 38, s. 195-200, 2008 (ang.).

Linki zewnętrzne

• Zdjęcia G. intermedium
• Zdjęcia G. striatum
• Zdjęcia G. vermicidum
• Araceum - Ilustrowana Baza Danych