Multimedia w Wikimedia Commons Gibon białoręki, lar, gibon lar (Hylobates lar) – gatunek ssaka naczelnego z rodziny gibonowatych. Najpospolitszy i najlepiej poznany z gibonów. Często spotykany w ogrodach zoologicznych. Jeden z najmniejszych gatunków małp człekokształtnych.
Południowo-zachodnie Chiny, Indochiny, Półwysep Malajski i Sumatra. Zasiedla górne partie koron drzew w tropikalnych lasach deszczowych.
Ubarwienie futra od czarnego i ciemnobrązowego do jasnobrązowego, z jasną obwódką wokół twarzy, dłonie i stopy jasne. Ubarwienie nie jest zależne od płci. Długość ciała do 60 cm, masa ciała od 4-8 kg, przeciętnie 5,5 kg.
Prowadzą dzienny i nadrzewny tryb życia, schodząc na ziemię tylko sporadycznie. Ciąża trwa ok. 7 miesięcy. Samica rodzi jedno młode w miocie. Gibon białoręki jest uważany za gatunek monogamiczny. Tworzy grupy rodzinne 2-6 osobników z wyraźnie zaznaczonym udziałem samca w wychowaniu młodych. Po urodzeniu młodym zajmuje się początkowo samica. W miarę jego rozwoju samiec przejmuje część opieki nad potomkiem. Młode pozostaje pod opieką rodziców przez dwa lata, a nierzadko znacznie dłużej pomagając rodzicom wychowywać młodsze rodzeństwo. Hierarchia w grupie nie jest wyraźnie zaznaczona lub nie występuje[3].
Gibony białorękie żywią się owocami, młodymi liśćmi i pąkami. Preferują owoce o dużej zawartości cukru, zwłaszcza owoce figowców (Ficus)[4]. Ze względu na zajmowane siedlisko rzadko padają ofiarą drapieżników. Głównym zagrożeniem dla gatunku jest utrata dostępnych obszarów spowodowana wycinaniem i degradacją lasów.
Hylobates lar klasyfikowane są jako zagrożone [5]. Są na liście Convention on International Trade in Endangered Species [6]. Hylobates lar lar, H. l. carpenteri, H. l. vestitus są klasyfikowane jako zagrożone (EN), H. l. entelloides (VU), H. l. yunnanensis oznaczany jest jako brak danych (DD) na Czerwonej Liście IUCN.[5]. Ze względu na zajmowane siedliska, rzadko padają ofiarą drapieżników. W Tajlandii, gdzie kwitnie nielegalny handel zoologiczny, są wyłapywane, niewolone i sprzedawane. Głównym zagrożeniem dla gatunku jest utrata dostępnych obszarów spowodowana wycinaniem i degradacją lasów lub dzieleniem ich na mniejsze obszary[7]
Gibony nie mają znaczącego znaczenia gospodarczego. Czasem polują na nie rodzimi mieszkańcy Malezji ze względu na mięso[8]. Jednak nie jest to częste zjawisko, bo gibony przypominają ludzi ze względu na brak ogona i dwunożność. U niektórych plemion są przedmiotem i inspiracją folkloru. Są również pozyskiwane na żywy handel[9].
Poczta Polska wyemitowała 21 sierpnia 1972 r. znaczek pocztowy przedstawiający gibona białorękiego o nominale 1,65 zł, w serii Zwierzęta ZOO. Druk w technice offsetowej na papierze kredowym. Autorem projektu znaczka był Janusz Grabiański. Znaczek pozostawał w obiegu do 31 grudnia 1994 r.[10].
Gibon białoręki, lar, gibon lar (Hylobates lar) – gatunek ssaka naczelnego z rodziny gibonowatych. Najpospolitszy i najlepiej poznany z gibonów. Często spotykany w ogrodach zoologicznych. Jeden z najmniejszych gatunków małp człekokształtnych.
