Guidance for identification
Crepidotus variabilis is a species of saprophytic fungi in the family Crepidotaceae. It is commonly known as a variable oysterling in the United Kingdom and is seen there in autumn.[2] May occur solitary, but more often in small scattered groups from summer to autumn on twigs and other woody debris of broad-leaved trees. Very common but often confused with Crepidotus cesatii.[3]
Crepidotus variabilis is a species of saprophytic fungi in the family Crepidotaceae. It is commonly known as a variable oysterling in the United Kingdom and is seen there in autumn. May occur solitary, but more often in small scattered groups from summer to autumn on twigs and other woody debris of broad-leaved trees. Very common but often confused with Crepidotus cesatii.
Le Crépidote variable (Crepidotus variabilis) est un champignon saprophyte de la famille des Crepidotaceae.
Ce champignon n'est pas comestible.
Le Crépidote variable (Crepidotus variabilis) est un champignon saprophyte de la famille des Crepidotaceae.
Capel fin a 3 cm, fibrilos-setos, bianch. Bòrd strià. Lamele motobin s-ciasse, biancastre peui òcra rosastre motobin ciàire. Sensa gamba.
A chërs ëdzora al bòsch e ij ramet.
A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
Sensa anteresse alimentar.
Capel fin a 3 cm, fibrilos-setos, bianch. Bòrd strià. Lamele motobin s-ciasse, biancastre peui òcra rosastre motobin ciàire. Sensa gamba.
AmbientA chërs ëdzora al bòsch e ij ramet.
Comestibilità A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
Sensa anteresse alimentar.
Ciżmówka zmienna (Crepidotus variabilis (Pers.) P. Kumm.) – gatunek grzybów należący do rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae)[1].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1800 Ch. H. Persoon nadając mu nazwę Agaricus variabilis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1857 P. Kumm., przenosząc go do rodzaju Crepidotus[1].
Niektóre synonimy nazwy naukowej[2]:
Nazwę polską nadał Władysław Wojewoda w 2003 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był już w 1830 r. przez J. Jundziłła pod nazwą bedłka śnieżysta[3].
Średnica 5-30 mm, kształt u młodych okazów uszkowaty, z wiekiem okrągławy, muszlowaty, w końcu rozpostarty, czasami nieregularny. Brzeg długo pozostaje podwinięty, u starszych okazów pofałdowany. Powierzchnia młodych owocników jest jedwabista lub aksamitna, u starszych naga. W czasie wilgotnej pogody jest nieco błyszcząca. Początkowo jest biała, później brązowiejąca. Pod skórką brak warstwy galaretowatej[4][5].
Cienkie i dość rzadkie, promieniście rozchodzące się od miejsca przyrośnięcia owocnika. U młodych owocników są białe, u starszych ciemnieją i stają się brązoworóżowe. Mają szerokość do 3 mm i różną długość[4][5].
Owocnik przyrasta do podłoża praktycznie bez trzonu. Niewielki trzon występuje tylko u młodych owocników, u starszych zanika, lub jest mało widoczny. Miejsce przyrośnięcia znajduje się koncentrycznie na środku owocnika, lub przesunięte jest w bok od środka[4][5].
Bardzo cienki, występuje tylko w środkowej części owocnika. Jest białawy, bez smaku i zapachu. Nie zmienia barwy po ugnieceniu[4].
Wysyp zarodników brązowy. Zarodniki elipsoidalne, pokryte bardzo drobnymi, kolczastymi brodawkami. Rozmiar 4.5-6 × 2,5-3,5 (4) μm. Podstawki 2 lub 4- sterygmowe, Pleurocystyd brak, cheilocystydy o rozmiarze (18) 20-50 × 5-16 μm, zgrubiałe, wybrzuszone, czasami główkowate, rozwidlone lub rozgałęzione. Strzępki o grubości 3-7 μm, w tramie blaszek i w kapeluszu posplatane. W skórce strzępki mają grubość 3-4 μm, są gęsto posplatane, bezbarwne, na obrzeżu często powyginane. Na strzępkach występują sprzążki[6].
Występuje w Ameryce Północnej, Europie, Azji i Australii[7]. W Polsce jest pospolity[3], jest najczęściej występującym gatunkiem ciżmówek[8].
Rośnie na butwiejącym drewnie drzew, zarówno drzew liściastych, jak i iglastych, zwłaszcza na drewnie brzóz, buków, dębów, topoli osiki, jodły, świerka. Owocniki wytwarza od czerwca do października[3]. Zazwyczaj pojawiają się po deszczu gromadnie, głównie na leżących na ziemi gałęziach i gałązkach drzew. Czasami przenoszą się z nich również na sąsiednie obumarłe liście i pędy roślin[4].
Saprotrof, grzyb niejadalny, a nawet podejrzewany o własności trujące, w rodzinie strzępiakowatych bowiem wiele jest gatunków trujących[9].
Istnieje wiele podobnych gatunków ciżmówek. W pewny i prosty sposób można rozpoznać tylko ciżmówkę miękką (Crepidotus mollis), gdyż ma charakterystyczną galaretowatą warstwę pod skórką. Pewne rozróżnienie pozostałych gatunków zazwyczaj nie jest możliwe bez badań mikroskopowych – szczególnie istotne jest urzeźbienie powierzchni zarodników[10]. Praktycznie nie do odróżnienia morfologicznie jest także boczniakowiec szerokozarodnikowy (boczniaczek śnieżysty Pleurotellus chioneus). Wskazówką może być fakt, że jego blaszki zawsze są białe, lub co najwyżej bladożółtawe. Ma większe zarodniki[8].
Ciżmówka zmienna (Crepidotus variabilis (Pers.) P. Kumm.) – gatunek grzybów należący do rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae).
Crepidotus variabilis (Pers.) P.Kumm. 1871
СинонимыКрепидо́т (крепидо́тус) изме́нчивый (лат. Crepidotus variabilis) — вид грибов рода Крепидот (Crepidotus).
Плодовые тела шляпочные, без ножки прикрепляются к субстрату боком или верхней частью, вырастают большими группами.
Шляпка диаметром 0,5—3 см, от выпукло-распростёртая или распростёртая, почковидная, полуокруглая, раковиновидная, лопастная. Край подвёрнутый, волнистый или лопастный, полосатый. Поверхность войлочно-опушённая, на краю иногда гладкая, белого или светло-жёлтого цвета.
Пластинки приросшие, относительно частые, широкие, вначале белые или светло-охряные с розоватым оттенком, при созревании оттенок становится лиловым. Края пластинок белые, бахромчатые.
Мякоть белая, тонкая, без запаха, со сладковатым вкусом.
Остатки покрывал отсутствуют.
Споровый порошок розовато-бурый или бурый. Споры неамилоидные, желтоватые, цилиндрические, размерами 5,5—7,5×2,5—4 мкм, тонкостенные, отчётливо бородавчатые.
Хейлоцистиды булавовидные или грушевидные, вздутые или разветвлённые на вершинах, размерами 20—30 (60)×5—15 мкм.
Гифальная система мономитическая, гифы с пряжками, диаметром 2,5—5 мкм. Тип пилеипеллиса — триходермис, сформированный относительно рыхло, гифы прямые или извилистые, могут иметь нитевидные или петлеобразные окончания.
Трама пластинок субрегулярная.
Базидии четырёхспоровые, булавовидно-цилиндрические, имеют центральную перетяжку, размерами 17—28×4,5—7 мкм, с пряжкой в основании.[1]
Сапротроф на остатках древесины лиственных, реже хвойных пород, на мелких растительных остатках, вызывает белую гниль. Встречается в Европе, Северной Америке, Южной Америке, растёт на древесине бука (Fagus), нотофагуса (Nothofagus), сосны (Pinus), пихты (Abies) и других родов.[1][2]
Крепидо́т (крепидо́тус) изме́нчивый (лат. Crepidotus variabilis) — вид грибов рода Крепидот (Crepidotus).