dcsimg

Läikiv pruunsamblik ( Estonian )

provided by wikipedia ET

Läikiv pruunsamblik (Melanelia stygia) on samblikuliik.

Samblik kasvab ka Eestis.[1]

Viited

Välislingid

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Vikipeedia autorid ja toimetajad
original
visit source
partner site
wikipedia ET

Läikiv pruunsamblik: Brief Summary ( Estonian )

provided by wikipedia ET

Läikiv pruunsamblik (Melanelia stygia) on samblikuliik.

Samblik kasvab ka Eestis.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Vikipeedia autorid ja toimetajad
original
visit source
partner site
wikipedia ET

Przylepka żałobna ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src=
Fragment plechy

Przylepka żałobna, tarczownica żałobna (Melanelia stygia (Nyl.) Divakar, A. Crespo, Wedin & Essl.) – gatunek grzybów z rodziny tarczownicowatych (Parmeliaceae)[1]. Ze względu na symbiozę z glonami zaliczany jest do porostów[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Montanelia, Parmeliaceae, Lecanorales, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1753 r. Karol Linneusz jako Lichen stygius. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1978 r. Theodore Lee Esslinger[1].

Synonimy nazwy naukowej[3]:

  • Cetraria stygia (L.) Schaer. 1833
  • Cornicularia stygia (L.) Nyl. 1854
  • Imbricaria stygia (L.) DC. 1805
  • Imbricaria stygia (L.) DC. 1805 f. stygia
  • Lichen stygius L. 1753)
  • Lobaria stygia (L.) Hoffm. 1796
  • Parmelia stygia (L.) Ach. 1803
  • Parmelia stygia (L.) Ach. 1803) f. stygia
  • Parmelia stygia var. septentrionalis Lynge 1938
  • Parmelia stygia (L.) Ach. 1803 var. stygia
  • Squamaria stygia (L.) Hoffm. 1794

Nazwy polskie według W. Fałtynowicza[2].

Charakterystyka

Plecha

Listkowata, tworząca kolistą lub nieregularną, dość grubą plechę o średnicę do 10 cm[4]. Największa plecha rosnąca w Norwegii na przedpolu lodowca miała średnicę 12 cm, i liczyła sobie około 240 lat[5]. Górna powierzchnia plechy jest ciemna, ma barwę czarną, brązowoczarną, oliwkowobrązową, szaroczarną lub szarobrązową, jest gładka, miejscami pomarszczona i brodawkowata. Jest głęboko wcinana, składa się z odcinków o długości 1-2 cm i szerokości 1-1,5(2) mm. Odcinki te są kilkukrotnie i nieregularnie podzielone, ich brzegi stykają się, lub zachodzą na siebie. Są spłaszczone lub wypukłe, czasami niemal wałeczkowate i zazwyczaj mają podwinięte końce. Dolna powierzchnia plechy jest matowa, na środku czarna, na obwodzie brunatna. Występują na niej nieliczne, czarne chwytniki[4][6].

Rozmnażanie

Dość często na górnej powierzchni występują owocniki w postaci lekanorowych apotecjów o średnicy 2-8 mm. Mają karbowany lub brodawkowaty brzeżek i czarnobrunatne lub czarne tarczki. Powstają w nich jednokomórkowe, bezbarwne zarodniki o elipsoidalnym kształcie i rozmiarach 7,5-9.5 × 5-6 μm. W jednym worku powstaje po 8 zarodników. Dość licznie występują pyknidy. Mają duży i wystający otworek[4].

Występowanie i siedlisko

Przylepka żałobna występuje wyłącznie na półkuli północnej, ale jest tutaj szeroko rozprzestrzeniona, występuje na wszystkich kontynentach, a także na wielu wyspach. W Europie na północy sięga po północne wybrzeża Grenlandii i archipelag Svalbard na Morzu Arktycznym. W Polsce po II wojnie światowej w dokumentacji mykologicznej podawane są stanowiska tego gatunku wyłącznie w Karpatach i Sudetach[2]. W wyższych partiach gór jest jeszcze dość często spotykana[4]. W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej[7].

W Polsce rośnie na skałach krzemianowych[4], w Ameryce Północnej także na pniach, gałęziach i gałązkach drzew[6].

Gatunki podobne

Na skałach rośnie kilka podobnych gatunków porostów liściastych, jednak morfologicznie można je dość łatwo odróżnić:

Przypisy

  1. a b c Index Fungorum (ang.). [dostęp 2015-07-31].
  2. a b c Wiesław Fałtynowicz: The Lichenes, Lichenicolous and allied Fungi of Poland.Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003. ISBN 83-89648-06-7.
  3. Species Fungorum (ang.). [dostęp 2015-07-31].
  4. a b c d e Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-552-4.
  5. Geir Hestmark1, Olav Skogesal and Øystein Skullerud. Growth in the alpine saxicolous lichensAllantoparmelia alpicola and Melanelia stygia. Nova Hedvigia, maj 2004
  6. a b c Consortium of North American Lichen Herbaria. [dostęp 2015-07-31].
  7. Dz.U. z 2014 r. nr 0, poz. 1408 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Przylepka żałobna: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src= Fragment plechy

Przylepka żałobna, tarczownica żałobna (Melanelia stygia (Nyl.) Divakar, A. Crespo, Wedin & Essl.) – gatunek grzybów z rodziny tarczownicowatych (Parmeliaceae). Ze względu na symbiozę z glonami zaliczany jest do porostów.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL