Alcelaphus is 'n genus van wildsbokke in die familie van horingdraers (Bovidae) en die orde van ewehoewige soogdiere (Artiodactyla) wat in Afrika voorkom. Beide bulle en koeie het (hol) horings.
Die genus omvat die volgende spesies:
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Alcelaphus.
Wikispecies het meer inligting verwant aan: Alcelaphus
Alcelaphus is 'n genus van wildsbokke in die familie van horingdraers (Bovidae) en die orde van ewehoewige soogdiere (Artiodactyla) wat in Afrika voorkom. Beide bulle en koeie het (hol) horings.
Die genus omvat die volgende spesies:
Coke se hartebees (Alcelaphus buselaphus cokii) Mofhartbees (Alcelaphus lichtensteinii) Rooihartbees (Alcelaphus buselaphus)Alcelaphus és un gènere d'antílops de la família dels bòvids. Originalment només contenia una espècie, el búbal, amb diverses subespècies. Basant-se en estudis detallats, algunes d'aquestes subespècies en foren separades com a espècies distintes.
Alcelaphus és un gènere d'antílops de la família dels bòvids. Originalment només contenia una espècie, el búbal, amb diverses subespècies. Basant-se en estudis detallats, algunes d'aquestes subespècies en foren separades com a espècies distintes.
Die Eigentlichen Kuhantilopen (Alcelaphus) sind eine Gattung afrikanischer Antilopen aus der Tribus der Kuhantilopen (Alcelphini). Der gelegentlich auch im Deutschen verwendete Name Hartebeest kommt aus dem Afrikaans.
Mit einer Kopf-Rumpf-Länge von 160 bis 250 cm, einer Schulterhöhe von 108 bis 150 cm und einem Gewicht von fast 120 bis 185 kg sind diese Antilopen relativ groß. Das Fell ist je nach Art hellgrau bis rotbraun. Markant sind die schwarze Zeichnung in der Mitte des langen Gesichts und der Beine sowie ein deutlich hellgelber oder gebrochen weißer Spiegel. Ebenso eindeutig und unverwechselbar ist die Form der Hörner, die aus einem gemeinsamen Stamm wachsen und sich dann in der Form einer Leier nach außen und oben biegen. Sie werden 70 cm lang und werden von beiden Geschlechtern getragen, sodass diese sich nur schwer unterscheiden lassen. Auffällig ist auch der besonders hohe Widerrist.[1][2]
Die Eigentlichen Kuhantilopen waren einst weit über die trockenen Savannen Afrikas verbreitet, von der Mittelmeerküste bis zum Kap. Angeblich sollen Vertreter auch in Palästina vorgekommen sein, doch Beweise dafür sind dürftig. Im südlichen Ostafrika wird die Gattung von der Lichtenstein-Antilope vertreten. Heute sind die Eigentlichen Kuhantilopen in weiten Teilen ihres ehemaligen Verbreitungsgebiets ausgerottet.
Die Eigentlichen Kuhantilopen sind tagaktive, in Herden lebende Antilopen. Wie viele andere Antilopen auch sind die Herden nach Geschlechtern getrennt. Weibchen und Jungtiere sammeln sich zu Gruppen von durchschnittlich 300 Tieren; diese Herden können auch bedeutend größer werden, vor allem im Serengeti-Nationalpark, in dem es insgesamt 18.000 Kuhantilopen gibt. Junge Männchen bilden häufig Junggesellengruppen, die überwiegend klein, in Einzelfällen bis zu 35 Individuen zählen. Im Alter von etwa vier Jahren werden die Männchen zu territorialen Einzelgängern. Sie verteidigen einen Eigenbezirk gegen Geschlechtsgenossen und erheben Anspruch auf alle darin lebenden Weibchen. Im Alter von acht Jahren sind die Männchen zu schwach für diese Kämpfe und verlieren ihre Territorien; sie wandern dann allein umher und versuchen, anderen Männchen aus dem Weg zu gehen. Die Lebensdauer kann zwanzig Jahre betragen; allerdings werden wenige älter als zehn Jahre. Eigentliche Kuhantilopen sind typische Grasfresser, die allerdings gelegentlich auch Kräuter und Laub von Büschen fressen. Sie trinken wenn möglich regelmäßig, können aber auch lange ohne Wasser auskommen. Auf der Flucht erreichen sie fast 80 km/h.[1][2]
Die Lichtenstein-Antilope wurde teilweise in die eigene Gattung Sigmoceros eingeordnet, genetischen Analysen zufolge ist sie aber sehr nah mit der Südlichen Kuhantilope verwandt.[3] Die Südliche Kuhantilope, die durch ein auffallend rotbraunes Fell und charakteristisch schwarze Fellzeichnungen im Gesicht und an den Beinen gekennzeichnet ist, war fast ausgerottet, konnte aber in einigen Nationalparks überleben und wird inzwischen wieder häufiger.
In der Regel wurden die heute anerkannten Formen im 19. Jahrhundert als eigenständige Arten eingeführt. Im Jahr 1929 schoben A. E. Ruxton und Ernst Schwarz alle Vertreter des nördlichen, östlichen und westlichen Afrikas auf Unterartniveau innerhalb der Art Alcelaphus buselaphus. Darüber hinaus erkannten sie die südafrikanischen Formen Alcelaphus lichtensteini und Alcelaphus caama als eigenständig an. Somit beschränkten sie die Eigentlichen Kuhantilopen auf drei Arten.[4] Später wurden auch die südafrikanischen Formen in Alcelaphus buselaphus eingegliedert, wodurch die Art im Verlauf des 20. Jahrhunderts aus bis zu acht Unterarten bestand. Molekulargenetische Studien im Übergang zum 21. Jahrhundert erkannten dann innerhalb der Eigentlichen Kuhantilopen drei eigenständige Linien: eine westliche mit der Westafrika-Kuhantilope, eine östliche mit der Kongoni-, der Lelwel-, der Somalia- sowie der Tora-Kuhantilope und eine südliche mit der Lichtenstein- sowie der Südlichen Kuhantilope. Die westliche und die östliche Linie standen sich genetisch näher, während die südliche als Schwestergruppe fungierte. Innerhalb der östlichen Gruppe bildete die Tora- und die Somalia-Kuhantilope jeweils eine monophyletische Gruppe, jedoch gab es zwischen der Somalia-Kuhantilope und den beiden anderen östlichen Vertretern eine größere Mischgruppe. Untergeordnet traten auch zwischen der westlichen und östlichen Linie einzelne Überschneidungen auf.[5][3] Peter Grubb nahm den genetischen Befund im Jahr 2005 zum Anlass, die beiden südlichen Formen wieder als eigenständig anzuerkennen, so dass die Gattung seiner Meinung nach wieder drei Arten umfasste.[6] Während einer Revision der Hornträger aus dem Jahr 2011 verschoben Colin P. Groves und Grubb ebenfalls unter Berufung auf die molekulargenetischen Daten auch die westlichen und östlichen Formen erneut in den Artstatus. Innerhalb der Eigentlichen Kuhantilopen sind damit nun acht rezente Arten anerkannt, von denen die Nordafrikanische Kuhantilope allerdings in jüngerer Zeit ausgestorben ist.[7][1]
Trockenheit und Krankheiten können die Populationen schnell verkleinern. Besonders stark verringern sich Kuhantilopenbestände bei Konkurrenz durch Viehherden. Auch Bejagung stellt mancherorts eine Bedrohung dar.
Die Eigentlichen Kuhantilopen (Alcelaphus) sind eine Gattung afrikanischer Antilopen aus der Tribus der Kuhantilopen (Alcelphini). Der gelegentlich auch im Deutschen verwendete Name Hartebeest kommt aus dem Afrikaans.
Tha iad a' fuireach ann Angóla, Beinin, Botsuana, Buirciona Faso, Camarun, Poblachd Meadhan Afraga, An t-Siad, Poblachd Dheamocrach na Congo, Eartra, An Itiop, A' Ghaimbia, Gàna, Gini, Gini-Bissau, An Costa Ìbhri, Ceinia, Màili, Naimibia, Nìgeir, Nìgeiria, Seanagal, Afraga a Deas, Sudàn, Tansainìa, Togo, and Uganda.
Kongoni ni wanyamapori wakubwa wa jenasi Alcelaphus katika familia Bovidae. Kwa asili jina hili lilitumika kwa nususpishi A. buselaphus cokii lakini siku hizi nususpishi zote huitwa kongoni. Wanatokea savana za Afrika tu. Rangi yao ni ya mchanga lakini tumbo na matako ni nyeupe. Wana kichwa kirefu na pembe zao zimepindika na zina umbo wa zeze zikionwa kutoka mbele. Wanyama hawa hula manyasi.
Kongoni mwekundu
Kongoni wa Lichtenstein
Makala hii kuhusu mnyama fulani bado ni mbegu. Ili kupata maelezo kuhusu masanduku ya uanapwa ya spishi angalia: Wikipedia:WikiProject Mammals/Article templates/doc.
Kongoni ni wanyamapori wakubwa wa jenasi Alcelaphus katika familia Bovidae. Kwa asili jina hili lilitumika kwa nususpishi A. buselaphus cokii lakini siku hizi nususpishi zote huitwa kongoni. Wanatokea savana za Afrika tu. Rangi yao ni ya mchanga lakini tumbo na matako ni nyeupe. Wana kichwa kirefu na pembe zao zimepindika na zina umbo wa zeze zikionwa kutoka mbele. Wanyama hawa hula manyasi.
Ο Αλκέλαφος είναι γένος αντιλοπών που ζουν αποκλειστικά στην Αφρικανική ήπειρο. Το γένος αυτό περιλαμβάνει 3 είδη και το ένα περιλαμβάνει 6 υποείδη[1]:
Ο Αλκέλαφος είναι γένος αντιλοπών που ζουν αποκλειστικά στην Αφρικανική ήπειρο. Το γένος αυτό περιλαμβάνει 3 είδη και το ένα περιλαμβάνει 6 υποείδη:
Αλκέλαφος (Alcelaphus buselaphus) Αλκέλαφος βούβαλος (Alcelaphus buselaphus bushelaphus) Αλκέλαφος του Κόκ (Alcelaphus bushelaphus cokii) Αλκέλαφος του Λίλουελ (Alcelaphus bushelaphus lelwel) Δυτικός αλκέλαφος (Alcelaphus bushelaphus major) Αλκέλαφος του Σουέιν (Alcelaphus bushelaphus swaynei) Αλκέλαφος του Τόρα (Alcelaphus bushelaphus) Κόκκινος αλκέλαφος (Alcelaphus caama) Αλκέλαφος του Λιχτενστάιν (Alcelaphus lichtensteinii)
The hartebeest (/ˈhɑːrtəˌbiːst/;[3] Alcelaphus buselaphus), also known as kongoni or kaama, is an African antelope. It is the only member of the genus Alcelaphus. Eight subspecies have been described, including two sometimes considered to be independent species. A large antelope, the hartebeest stands just over 1 m (3 ft 3 in) at the shoulder, and has a typical head-and-body length of 200 to 250 cm (79 to 98 in). The weight ranges from 100 to 200 kg (220 to 440 lb). It has a particularly elongated forehead and oddly-shaped horns, a short neck, and pointed ears. Its legs, which often have black markings, are unusually long. The coat is generally short and shiny. Coat colour varies by the subspecies, from the sandy brown of the western hartebeest to the chocolate brown of the Swayne's hartebeest. Both sexes of all subspecies have horns, with those of females being more slender. Horns can reach lengths of 45–70 cm (18–28 in). Apart from its long face, the large chest and the sharply sloping back differentiate the hartebeest from other antelopes. A conspicuous hump over the shoulders is due to the long dorsal processes of the vertebrae in this region.[4]
Gregarious animals, hartebeest form herds of 20 to 300 individuals. They are very alert and non-aggressive. They are primarily grazers, with their diets consisting mainly of grasses. Mating in hartebeest takes place throughout the year with one or two peaks, and depends upon the subspecies and local factors. Both males and females reach sexual maturity at one to two years of age. Gestation is eight to nine months long, after which a single calf is born. Births usually peak in the dry season. The lifespan is 12 to 15 years.
Inhabiting dry savannas and wooded grasslands, hartebeest often move to more arid places after rainfall. They have been reported from altitudes on Mount Kenya up to 4,000 m (13,000 ft). The hartebeest was formerly widespread in Africa, but populations have undergone a drastic decline due to habitat destruction, hunting, human settlement, and competition with livestock for food. Each of the eight subspecies of the hartebeest has a different conservation status. The Bubal hartebeest was declared extinct by the International Union for Conservation of Nature (IUCN) in 1994. While the populations of the red hartebeest are on the rise, those of the Tora hartebeest, already Critically Endangered, are falling. The hartebeest is extinct in Algeria, Egypt, Lesotho, Libya, Morocco, Somalia, and Tunisia; but has been introduced into Eswatini and Zimbabwe. It is a popular game animal due to its highly regarded meat.
Dutch word hertebeest,[5] literally deer beast,[3] based on the resemblance (to early Dutch settlers) of the antelope to deer.[6] The first use of the word "hartebeest" in South African literature was in Dutch colonial administrator Jan van Riebeeck's journal Daghregister in 1660. He wrote: "Meester Pieter ein hart-beest geschooten hadde (Master Pieter [van Meerhoff] had shot one hartebeest)".[7] Another name for the hartebeest is kongoni,[8] a Swahili word.[9] Kongoni is often used to refer in particular to one of its subspecies, Coke's hartebeest.[10]
The scientific name of the hartebeest is Alcelaphus buselaphus. First described by German zoologist Peter Simon Pallas in 1766, it is classified in the genus Alcelaphus and placed in the family Bovidae.[2] In 1979, palaeontologist Elisabeth Vrba supported Sigmoceros as a separate genus for Lichtenstein's hartebeest, a kind of hartebeest, as she assumed it was related to Connochaetes (wildebeest).[11][12] She had analysed the skull characters of living and extinct species of antelope to make a cladogram, and argued that a wide skull linked Lichtenstein's hartebeest with Connochaetes.[13] However, this finding was not replicated by Alan W. Gentry of the Natural History Museum, who classified it as an independent species of Alcelaphus.[14] Zoologists such as Jonathan Kingdon and Theodor Haltenorth considered it to be a subspecies of A. buselaphus.[2] Vrba dissolved the new genus in 1997 after reconsideration.[15] An MtDNA analysis could find no evidence to support a separate genus for Lichtenstein's hartebeest. It also showed the tribe Alcelaphini to be monophyletic, and discovered close affinity between the Alcelaphus and the sassabies (genus Damaliscus)—both genetically and morphologically.[16]
Eight subspecies are identified, of which two – A. b. caama and A. b. lichtensteinii – have been considered to be independent species. However, a 1999 genetic study by P. Arctander of the University of Copenhagen and colleagues, which sampled the control region of the mitochondrial DNA, found that these two formed a clade within A. buselaphus, and that recognising these as species would render A. buselaphus paraphyletic (an unnatural grouping). The same study found A. b. major to be the most divergent, having branched off before the lineage split to give a combined caama/lichtensteinii lineage and another that gave rise to the remaining extant subspecies.[17] Conversely a 2001 phylogenetic study, based on D–loop and cytochrome b analysis by Øystein Flagstad (of the Norwegian Institute for Nature Research, Trondheim) and colleagues, found that the southern lineage of A. b. caama and A. lichtensteinii diverged earliest.[12] Analysis of skull structure supports partition into three major divisions: A. b. buselaphus division (nominate, also including A. b. major division), A. b. tora division (also including A. b. cokii and A. b. swaynei) and A. b. lelwel division.[2] Another analysis of cytochrome b and D-loop sequence data shows a notable affinity between the A. b. lelwel and A. b. tora divisions.[18]
The eight subspecies, including the two controversial ones, are:[1][19]
_Bubalis_busephalus.png)
Bubal hartebeest
_Bubalis_caama.png)
Red hartebeest
_Bubalis_cokei.png)
Coke's hartebeest
_Bubalis_lichtensteini.png)
Lichtenstein's hartebeest
_Bubalis_swaynei.png)
Swayne's hartebeest
.jpg)
In 2000, a study scrutinised two major populations of the Swayne's hartebeest, from the Senkele Wildlife Sanctuary and the Nechisar National Park, for mitochondrial (D-loop) and nuclear (microsatellite) variability in an attempt to estimate the levels of genetic variation between the populations and within the subspecies. The results showed a remarkable differentiation between the two populations; that from the Senkele Wildlife Sanctuary showed more genetic diversity than the one from the Nechisar National Park. Another revelation was that the translocation of the individuals from the Senkele Wildlife Sanctuary in 1974 had not made a significant contribution to the gene pool of the Nechisar National Park. Additionally, the Swayne hartebeest populations were compared with a large red hartebeest population, and both subspecies were found to have a high degree of genetic variation. The study advocated in situ conservation of the Swayne's hartebeest and a renewed attempt at its translocation in order to conserve genetic diversity and increase its population in both the protected areas.[18]
The diploid number of chromosomes in the hartebeest is 40. Hybrids are usually reported from areas where ranges of two subspecies overlap.[8] Hybrids between the Lelwel and Tora hartebeest have been reported in eastern Sudan and western Ethiopia, in a stretch southward from the Blue Nile to about 9° N latitude.[30] A study proved a male hybrid of the red hartebeest and the blesbok (Damaliscus pygargus) to be sterile. Sterility of the hybrid was attributed to difficulties in segregation during meiosis, indicated by azoospermia and a low number of germ cells in its seminiferous tubules.[31]
There are three well-defined hybrids between the subspecies:
The genus Alcelaphus emerged about 4.4 million years ago in a clade whose other members were Damalops, Numidocapra, Rabaticeras, Megalotragus, Oreonagor, and Connochaetes. An analysis using phylogeographic patterns within hartebeest populations suggested a possible origin of Alcelaphus in eastern Africa.[37] Alcelaphus quickly radiated across the African savannas, replacing several previous forms (such as a relative of the hirola). Flagstad and colleagues showed an early split in the hartebeest populations into two distinct lineages around 0.5 million years ago – one to the north and the other to the south of the equator. The northern lineage further diverged into eastern and western lineages, nearly 0.4 million years ago, most probably as a result of the expanding central African rainforest belt and subsequent contraction of savanna habitats during a period of global warming. The eastern lineage gave rise to the Coke's, Swayne's, Tora and Lelwel hartebeest; and from the western lineage evolved the Bubal and western hartebeest. The southern lineage gave rise to Lichtenstein's and red hartebeest. These two taxa are phylogenetically close, having diverged only 0.2 million years ago. The study concluded that these major events throughout the hartebeest's evolution are strongly related to climatic factors, and that there had been successive bursts of radiation from a more permanent population—a refugium—in eastern Africa; this could be vital to understanding the evolutionary history of not only the hartebeest but also other mammals of the African savanna.[12]
The earliest fossil record dates back to nearly 0.7 million years ago.[8] Fossils of the red hartebeest have been found in Elandsfontein, Cornelia (Free State) and Florisbad in South Africa, as well as in Kabwe in Zambia.[38] In Israel, hartebeest remains have been found in northern Negev, Shephelah, Sharon Plain and Tel Lachish. This population of the hartebeest was originally limited to the open country of the southernmost regions of the southern Levant. It was probably hunted in Egypt, which affected the numbers in the Levant, and disconnected it from its main population in Africa.[39]
A large antelope with a particularly elongated forehead and oddly shaped horns, the hartebeest stands just over 1 m (3 ft 3 in) at the shoulder, and has a typical head-and-body length of 200 to 250 cm (79 to 98 in). The weight ranges from 100 to 200 kg (220 to 440 lb). The tail, 40 to 60 cm (16 to 24 in) long, ends in a black tuft.[40] The other distinctive features of the hartebeest are its long legs (often with black markings), short neck, and pointed ears.[41] A study correlated the size of hartebeest species to habitat productivity and rainfall.[42] The western hartebeest is the largest subspecies, and has a characteristic white line between the eyes.[43] The red hartebeest is also large, with a black forehead and a contrasting light band between the eyes.[44] The large Lelwel hartebeest has dark stripes on the front of its legs.[30] Coke's hartebeest is moderately large, with a shorter forehead and longer tail in comparison to the other subspecies.[45] Lichtenstein's hartebeest is smaller, with dark stripes on the front of the legs, as in the Lelwel hartebeest.[46] The Swayne's hartebeest is smaller than the Tora hartebeest, but both have a shorter forehead and similar appearance.[47]
Generally short and shiny, the coat varies in colour according to subspecies.[48] The western hartebeest is a pale sandy-brown, but the front of the legs are darker.[43] The red hartebeest is a reddish-brown, with a dark face. Black markings can be observed on the chin, the back of the neck, shoulders, hips and legs; these are in sharp contrast with the broad white patches that mark its flanks and lower rump.[44][49] The Lelwel hartebeest is a reddish tan.[30] Coke's hartebeest is reddish to tawny in the upper parts, but has relatively lighter legs and rump.[45] Lichtenstein's hartebeest is reddish brown, though the flanks are a lighter tan and the rump whitish.[46] The Tora hartebeest is a dark reddish brown in the upper part of the body, the face, the forelegs and the rump, but the hindlegs and the underbelly are a yellowish white.[29][50] The Swayne's hartebeest is a rich chocolate brown with fine spots of white that are actually the white tips of its hairs. Its face is black save for the chocolate band below the eyes. The shoulders and upper part of the legs are black.[47] Fine textured, the body hair of the hartebeest is about 25 mm (1 in) long.[11] The hartebeest has preorbital glands (glands near the eyes) with a central duct, that secrete a dark sticky fluid in Coke's and Lichtenstein's hartebeest, and a colourless fluid in the Lelwel hartebeest.[48]
Both sexes of all subspecies have horns, with those of females being more slender. Horns can reach lengths of 45–70 cm (18–28 in); the maximum horn length is 74.9 cm (29+1⁄2 in), recorded from a Namibian red hartebeest.[40] The horns of the western hartebeest are thick and appear U-shaped from the front and Z-shaped from the sides, growing backward at first and then forward, ending with a sharp backward turn.[43] The horns of the red and the Lelwel hartebeest are similar to those of the western hartebeest, but appear V-shaped when viewed from the front.[30][44] The Lichtenstein's hartebeest has thick parallel ringed horns, with a flat base. Its horns are shorter than those of other subspecies, curving upward then sharply forward, followed by an inward turn at an angle of about 45° and a final backward turn.[46] The horns of Swayne's hartebeest are thin and shaped like parentheses, curving upward and then backward.[47] The horns of the Tora hartebeest are particularly thin and spread out sideways, diverging more than in any other subspecies.[50]
Apart from its long face, the large chest and the sharply sloping back differentiate the hartebeest from other antelopes.[5] The hartebeest shares several physical traits with the sassabies (genus Damaliscus), such as an elongated and narrow face, the shape of the horns, the pelage texture and colour, and the terminal tuft of the tail. The wildebeest have more specialised skull and horn features than the hartebeest.[48] The hartebeest exhibits sexual dimorphism, but only slightly, as both sexes bear horns and have similar body masses. The degree of sexual dimorphism varies by subspecies. Males are 8% heavier than females in Swayne's and Lichtenstein's hartebeest, and 23% heavier in the red hartebeest. In one study, the highest dimorphism was found in skull weight.[51] Another study concluded that the length of the breeding season is a good predictor of dimorphism in pedicle (the bony structures from which the horns grow) height and skull weight, and the best predictor of the horn circumference.[52]
Active mainly during daytime, the hartebeest grazes in the early morning and late afternoon, and rests in shade around noon. Gregarious, the species forms herds of up to 300 individuals. Larger numbers gather in places with abundant grass. In 1963, a congregation of 10,000 animals was recorded on the plains near Sekoma Pan in Botswana.[48] However, moving herds are not so cohesive, and tend to disperse frequently. The members of a herd can be divided into four groups: territorial adult males, non-territorial adult males, young males, and the females with their young. The females form groups of five to 12 animals, with four generations of young in the group. Females fight for dominance over the herd.[40] Sparring between males and females is common.[8] At three or four years of age, the males can attempt to take over a territory and its female members. A resident male defends his territory and will fight if provoked.[51] The male marks the border of his territory through defecation.[40]
Hartebeest are remarkably alert and cautious animals with highly developed brains.[53][54] Generally calm in nature, hartebeest can be ferocious when provoked. While feeding, one individual stays on the lookout for danger, often standing on a termite mound to see farther. At times of danger, the whole herd flees in a single file after an individual suddenly starts off.[40] Adult hartebeest are preyed upon by lions, leopards, hyenas and wild dogs; cheetahs and jackals target juveniles.[40] Crocodiles may also prey on hartebeest.[55]
The thin long legs of the hartebeest provide for a quick escape in an open habitat; if attacked, the formidable horns are used to ward off the predator. The elevated position of the eyes enables the hartebeest to inspect its surroundings continuously even as it is grazing. The muzzle has evolved so as to derive maximum nutrition from even a frugal diet.[8] The horns are also used during fights among males for dominance in the breeding season;[52] the clash of the horns is loud enough that it can be heard from hundreds of metres away.[8] The beginning of a fight is marked with a series of head movements and stances, as well as depositing droppings on dung piles. The opponents drop onto their knees and, after giving a hammer-like blow, begin wrestling, their horns interlocking. One attempts to fling the head of the other to one side to stab the neck and shoulders with his horns.[51] Fights are rarely serious, but can be fatal if they are.[48]
Like the sassabies, hartebeest produce quiet quacking and grunting sounds. Juveniles tend to be more vocal than adults, and produce a quacking call when alarmed or pursued.[40] The hartebeest uses defecation as an olfactory and visual display.[48] Herds are generally sedentary, and tend to migrate only under adverse conditions such as natural calamities.[56] The hartebeest is the least migratory in the tribe Alcelaphini (which also includes wildebeest and sassabies), and also consumes the least amount of water and has the lowest metabolic rate among the members of the tribe.[48]
Several parasites have been isolated from the hartebeest.[57][58] These parasites regularly alternate between hartebeest and gazelles or wildebeest.[59] Hartebeest can be infected with theileriosis due to Rhipicephalus evertsi and Theileria species.[60] South of the Sahara, common parasites include Loewioestrus variolosus, Gedoelstia cristata and G. hassleri. The latter two species can cause serious diseases such as encephalitis.[61] However, parasites are not always harmful – 252 larvae were found in the head of one Zambian individual without any pathogenicity.[58] Nematodes, cestodes, paramphistomes; and the roundworm Setaria labiatopapillosa have also been isolated from the hartebeest.[62][63] In 1931, a red hartebeest in Gobabis (southwestern Africa) was infected with long, thin worms. These were named Longistrongylus meyeri after their collector, T. Meyer.[64]
Hartebeest are primarily grazers, and their diets consist mostly of grasses.[65] A study in the Nazinga Game Ranch in Burkina Faso found that the hartebeest's skull structure eased the acquisition and chewing of highly fibrous foods.[66] The hartebeest has much lower food intake than the other members of Alcelaphini. The long thin muzzle of the hartebeest assists in feeding on leaf blades of short grasses and nibbling off leaf sheaths from grass stems. In addition to this, it can derive nutritious food even from tall senile grasses. These adaptations of the hartebeest enable the animal to feed well even in the dry season, which is usually a difficult period for grazers.[8] For instance, in comparison with the roan antelope, the hartebeest is better at procuring and chewing the scarce regrowth of perennial grasses at times when forage is least available.[66] These unique abilities could have allowed the hartebeest to prevail over other animals millions of years ago, leading to its successful radiation across Africa.[8]
Grasses generally comprise at least 80 percent of the hartebeest's diet, but they account for over 95 percent of their food in the wet season, October to May. Jasminum kerstingii is part of the hartebeest's diet at the start of the rainy season. Between seasons, they mainly feed on the culms of grasses.[66] A study found that the hartebeest is able to digest a higher proportion of food than the topi and the wildebeest.[67] In areas with scarce water, it can survive on melons, roots, and tubers.[48]
In a study of grass selectivity among the wildebeest, zebra, and the Coke's hartebeest, the hartebeest showed the highest selectivity. All animals preferred Themeda triandra over Pennisetum mezianum and Digitaria macroblephara. More grass species were eaten in the dry season than in the wet season.[68]
Mating in hartebeest takes place throughout the year, with one or two peaks that can be influenced by the availability of food.[65] Both males and females reach sexual maturity at one to two years of age. Reproduction varies by the subspecies and local factors.[11] Mating takes place in the territories defended by a single male, mostly in open areas.[65] The males may fight fiercely for dominance,[51] following which the dominant male smells the female's genitalia, and follows her if she is in oestrus. Sometimes a female in oestrus holds out her tail slightly to signal her receptivity,[48] and the male tries to block the female's way. She may eventually stand still and allow the male to mount her. Copulation is brief and is often repeated, sometimes twice or more in a minute.[48] Any intruder at this time is chased away.[40] In large herds, females often mate with several males.[48]
Gestation is eight to nine months long, after which a single calf weighing about 9 kg (20 lb) is born. Births usually peak in the dry season, and take place in thickets – unlike the wildebeest, which give birth in groups on the plains.[48] Though calves can move about on their own shortly after birth, they usually lie in the open in close proximity of their mothers.[32] The calf is weaned at four months,[32] but young males stay with their mothers for two and a half years, longer than in other Alcelaphini.[48] Often the mortality rate of male juveniles is high, as they have to face the aggression of territorial adult males and are also deprived of good forage by them.[40] The lifespan is 12 to 15 years.[65]
Hartebeest inhabit dry savannas, open plains and wooded grasslands,[11] often moving into more arid places after rainfall. They are more tolerant of wooded areas than other Alcelaphini, and are often found on the edge of woodlands.[65] They have been reported from altitudes on Mount Kenya up to 4,000 m (13,000 ft).[1] The red hartebeest is known to move across large areas, and females roam home ranges of over 1,000 km2 (390 sq mi), with male territories 200 km2 (77 sq mi) in size.[69] Females in the Nairobi National Park (Kenya) have individual home ranges stretching over 3.7–5.5 km2 (1+3⁄8–2+1⁄8 sq mi), which are not particularly associated with any one female group. Average female home ranges are large enough to include 20 to 30 male territories.[41]
Each hartebeest subspecies is listed under a different conservation status by the International Union for Conservation of Nature. The species as a whole is classified as Least Concern by the IUCN.[1] The hartebeest is extinct in Algeria, Egypt, Lesotho, Libya, Morocco, Somalia, and Tunisia.[1]
Hartebeest are popular game and trophy animals as they are prominently visible and hence easy to hunt.[40][65] Pictorial as well as epigraphic evidence from Egypt suggests that in the Upper Palaeolithic age, Egyptians hunted hartebeest and domesticated them. The hartebeest was a prominent source of meat,[79] but its economic significance was lower than that of gazelles and other desert species.[50] However, from the beginning of the Neolithic age, hunting became less common and consequently the remains of the hartebeest from this period in ancient Egypt, where it is now extinct, are rare.[79]
In a study on the effect of place and sex on carcass characteristics, the average carcass weight of the male red hartebeest was 79.3 kg (174+3⁄4 lb) and that of females was 56 kg (123 lb). The meat of the animals from Qua-Qua region had the highest lipid content—1.3 g (20 gr) per 100 g (3+1⁄2 oz) of meat. Negligible differences were found in the concentrations of individual fatty acids, amino acids, and minerals. The study considered hartebeest meat to be healthy, as the ratio of polyunsaturated to saturated fatty acids was 0.78, slightly more than the recommended 0.7.[80]
The hartebeest (/ˈhɑːrtəˌbiːst/; Alcelaphus buselaphus), also known as kongoni or kaama, is an African antelope. It is the only member of the genus Alcelaphus. Eight subspecies have been described, including two sometimes considered to be independent species. A large antelope, the hartebeest stands just over 1 m (3 ft 3 in) at the shoulder, and has a typical head-and-body length of 200 to 250 cm (79 to 98 in). The weight ranges from 100 to 200 kg (220 to 440 lb). It has a particularly elongated forehead and oddly-shaped horns, a short neck, and pointed ears. Its legs, which often have black markings, are unusually long. The coat is generally short and shiny. Coat colour varies by the subspecies, from the sandy brown of the western hartebeest to the chocolate brown of the Swayne's hartebeest. Both sexes of all subspecies have horns, with those of females being more slender. Horns can reach lengths of 45–70 cm (18–28 in). Apart from its long face, the large chest and the sharply sloping back differentiate the hartebeest from other antelopes. A conspicuous hump over the shoulders is due to the long dorsal processes of the vertebrae in this region.
Gregarious animals, hartebeest form herds of 20 to 300 individuals. They are very alert and non-aggressive. They are primarily grazers, with their diets consisting mainly of grasses. Mating in hartebeest takes place throughout the year with one or two peaks, and depends upon the subspecies and local factors. Both males and females reach sexual maturity at one to two years of age. Gestation is eight to nine months long, after which a single calf is born. Births usually peak in the dry season. The lifespan is 12 to 15 years.
Inhabiting dry savannas and wooded grasslands, hartebeest often move to more arid places after rainfall. They have been reported from altitudes on Mount Kenya up to 4,000 m (13,000 ft). The hartebeest was formerly widespread in Africa, but populations have undergone a drastic decline due to habitat destruction, hunting, human settlement, and competition with livestock for food. Each of the eight subspecies of the hartebeest has a different conservation status. The Bubal hartebeest was declared extinct by the International Union for Conservation of Nature (IUCN) in 1994. While the populations of the red hartebeest are on the rise, those of the Tora hartebeest, already Critically Endangered, are falling. The hartebeest is extinct in Algeria, Egypt, Lesotho, Libya, Morocco, Somalia, and Tunisia; but has been introduced into Eswatini and Zimbabwe. It is a popular game animal due to its highly regarded meat.
Dutch word hertebeest, literally deer beast, based on the resemblance (to early Dutch settlers) of the antelope to deer. The first use of the word "hartebeest" in South African literature was in Dutch colonial administrator Jan van Riebeeck's journal Daghregister in 1660. He wrote: "Meester Pieter ein hart-beest geschooten hadde (Master Pieter [van Meerhoff] had shot one hartebeest)". Another name for the hartebeest is kongoni, a Swahili word. Kongoni is often used to refer in particular to one of its subspecies, Coke's hartebeest.
Alcelaphus es un género de mamíferos artiodáctilos de la familia Bovidae conocidos vulgarmente como alcelafos o búbalos. Es propio de las sabanas africanas.
Son antilopes de extraña apariencia, más altos en la cruz que en la grupa y con la faz recta, estrecha y larga.[1] Sus cuernos, que están presentes en ambos sexos, son anillados y crecen sobre un pedicelo exageradamente elevado.[1]
El género Alcelaphus incluye tres especies:[2]
Alcelaphus es un género de mamíferos artiodáctilos de la familia Bovidae conocidos vulgarmente como alcelafos o búbalos. Es propio de las sabanas africanas.
Son antilopes de extraña apariencia, más altos en la cruz que en la grupa y con la faz recta, estrecha y larga. Sus cuernos, que están presentes en ambos sexos, son anillados y crecen sobre un pedicelo exageradamente elevado.
Altzelafo (Alcelaphus) antilope-genero baten izen arrunta da.
Artikulu hau biologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. Altzelafo (Alcelaphus) antilope-genero baten izen arrunta da.
Barnean hiru espezie ditu:
Alcelaphus buselaphus Alcelaphus caama (batzutan Alcelaphus buselaphus-en azpiespezietzat jota) Alcelaphus lichtensteinii (batzutan Sigmocerus generoaren barnean sailkatua)
Lehmäantiloopit (Alcelaphus)[2][3] on onttosarvisten heimoon kuuluva sorkkaeläinsuku, johon kuuluu nykykäsityksen mukaan 3 lajia.[1] Joskus kaikki suvun edustajat,[2][4] tai vain kaama-antilooppi luetaan lehmäantiloopin alalajiksi. Kontsiantilooppi luetaan joskus myös omaan Sigmoceros-sukuunsa.[5]
Nisäkäsnimistötoimikunta on ehdottanut suvulle uutta suomenkielistä nimeä "kongonit".[6]
Lehmäantiloopit ovat suurikokoisia antilooppeja. Niiden ruumiinpituus on 150–245 senttimetriä, säkäkorkeus 100–150 senttimetriä ja paino 100–225 kiloa.[7] Naaraat ovat uroksia pienempiä. Turkin karva on lyhyttä ja sileää.[2] Väritys on yleensä ruskehtava, mutta vaihtelee eri muodoilla. Lehmäantiloopin eli punalehmäantiloopin väritys on jokseenkin yksivärisen ruskea raajojen ollessa tummemmat. Kaksi muuta lajia ovat kirjavampia. Kontsiantilooppi eroaa lehmäantiloopista muun muassa takamuksen keltaisesta laikun ja raajojen tummien alaosien perusteella. Kaama-antiloopin vatsa ja pakarat ovat valkoiset, muut osat lähinnä tummat. Lajit eroavat lehmäantiloopista myös siinä, että niiden otsa on leveämpi ja sarvet kaartuvat taemmaksi ja alemmaksi kuin sukulaisellaan. Lehmäantilooppien selkä viettää jyrkästi harteilta peräosaa kohti. Pää on kapea ja pitkulainen. Sarvien tyvilevy on korkea, ja niiden muoto vaihtelee eri lajeilla. Sarvet voivat näyttää edestä katsottuna V:n tai U:n muotoisilta tai mutkaisilta, jolloin kärkiosa osoittaa taaksepäin.[3]
Lehmäantilooppeja tavattiin ennen ympäri Afrikkaa kaikkialla Marokon ja Hyväntoivonniemen välisellä alueella. Ne puuttuivat vain aavikoilta kuten Saharasta ja sademetsäalueilta. Niitä tavattiin vielä 1700-luvulla myös Arabian niemimaalla.[2][5] Lehmäantiloopin pohjoisafrikkalainen alalaji eli aiemmin suurina laumoina mantereen pohjoisosien puoliaavikoilla,[2] mutta kuoli sukupuuttoon 1940-luvulla tai 1950-luvun alkupuolella. Nykyään suvun levinneisyys rajoittuu Saharan eteläpuoliseen Afrikkaan. Lehmäantilooppien kokonaismääräksi arvioitiin vuonna 1999 noin 360 000 yksilöä. Kaama-antilooppien lukumäärä on nousussa, mutta muiden lajien lukumäärä on pääosin laskeva. Monet lehmäantiloopin alalajit ovat nykyisin vaarassa kuolla sukupuuttoon.[5]
Lehmäantiloopit ovat mukautuneet hyvin vaihteleviin oloihin. Niitä tavataan niin metsissä, savanneilla ja puoliaavikoilla kuin kosteilla ruohikkomaillakin.[5][7] Lehmäantilooppeja on tavattu jopa 4000 metrin korkeudesta Mount Kenya-vuorelta. Ne sietävät paremmin metsäseutuja ja pitkää heinää kasvavia alueita kuin muut lehmäantilooppien alaheimon lajit. Lehmäantiloopit suosivat avoimia tasankoja, mutta liikkuvat kuitenkin metsien reunamilla.[5] Elinympäristövaatimukset vaihtelevat eri alalajien välillä. Itäafrikkalainen kongoni (A. b. cokii) elää lyhytruohoisilla savanneilla, kun taas kontsiantilooppi viihtyy kosteilla savanneilla ja kaama-antilooppi pensasmailla ja aukeilla savanneilla.[2]
Lehmäantiloopit elävät 10–100 yksilön laumoina.[2] Ne ovat tavallisesti paikkauskollisia, mutta voivat tehdä pitkiäkin vaelluksia.[8] Naaraiden ja niiden vasojen laumoissa on vain yksi uros, muut urokset elävät erillisissä ryhmissä tai ovat yksineläjiä.[7] Laumassa on selvä arvojärjestys. Aikuinen uros on lauman johtaja, mutta mikäli sen ollessa poissa asema siirtyy arvoasteikossa korkeimmalla olevalle naaraalle. Lauma kulkee arvojärjestyksen mukaan. Nuoret yksilöt kulkevat joko lauman perässä tai johtavan naaraan lähettyvillä. Tällä tavalla reviirille tallautuu selviä polkuja. Lehmäantiloopit vaeltavat 1,5–5 kilometriä päivässä pysähtyen välillä ruokailemaan.[9] Lehmäantiloopit ovat aktiivisimpia varhaisaamulla ja myöhäisillalla, keskipäivän ne viettävät pääosin suojassa kuumuudelta.[7] Lehmäantilooppiurosten vartioima tarkkarajainen reviiri kattaa noin 31–250 hehtaaria,[3][7] jonka luonnollisina rajoina toimivat kukkulat ja joet. Alueella on useita juomapaikkoja.[3] Urokset viestivät reviirin hallinnasta seisomalla näkyvästi jollakin ympäristöä korkeammalla paikalla, kuten termiittikeolla.[8] Vieraan uroksen tunkeuduttua alueella reviirin haltija laukkaa nopeasti tunkeilijaa kohti. Ohitettuaan sen uros kääntyy vastustajaa kohti ja uhkailee sitä sarvillaan. Tunkeilija juoksee pois ja sama uhkailu toistuu niin kauan kunnes vieras uros on ajettu pois reviiriltä. Yhteenotot voivat olla rajuja[9] ja osapuolet voivat saada isoja haavoja kaulaansa eturuumiiseensa.[2] Myös naaraat ja nuoret yksilöt huitovat toisiaan silloin tällöin sarvillaan.[9] Lehmäantiloopit kylpevät mudassa työntämällä päänsä ja sarvensa mutaan ja hieromalla niitä sitten kupeisiinsa.[9]
Lehmäantiloopit syövät lähes yksinomaan ruohoa. Ne laiduntavat avoimilla paikoilla, tilapäisesti myös harvapuustoisissa metsissä. Nyhdettyään suunsa täyteen ruohoa ne kohottavat päänsä ja pureksivat ruoan silmäillen samalla ympäristöä.[9]
Lehmäantilooppien luonnollinen päävihollinen on leijona. Varuillaan olevat lehmäantiloopit kiipeävät termiittikeon päälle nähdäkseen vihollisen tarkemmin. Havaittuaan uhkaajan ne juoksevat muutaman sadan metrin päähän. Ne pakenevat mutkia tehden, joskin nuoret juoksevat suoraan. Jos lehmäantiloopit kadottavat takaa-ajajan näköpiiristään, niillä on tapana palata takaisin nähdäkseen sen uudelleen.[9]
Lehmäantilooppien kiima-aika vaihtelee alueittain ja lajeittain.[7] Aivan kiiman alussa uros jättää lauman ja palaa siihen vasta sitten kun naaraat tulevat kiimaan. Naaras on paritteluvalmis vain päivän kerrallaan. Se synnyttää yhden vasikan noin kahdeksan kuukauden kantoajan jälkeen.[9] Lehmäantiloopit voivat saavuttaa 20 vuoden iän.[7]
Lehmäantiloopit (Alcelaphus) on onttosarvisten heimoon kuuluva sorkkaeläinsuku, johon kuuluu nykykäsityksen mukaan 3 lajia. Joskus kaikki suvun edustajat, tai vain kaama-antilooppi luetaan lehmäantiloopin alalajiksi. Kontsiantilooppi luetaan joskus myös omaan Sigmoceros-sukuunsa.
Nisäkäsnimistötoimikunta on ehdottanut suvulle uutta suomenkielistä nimeä "kongonit".
Alcelaphus est un genre des bovidés qui regroupe des grandes antilopes d'Afrique.
Selon ITIS:
Selon MSW (2005):
On distingue désormais[Quand ?] trois espèces du genre Alcelaphus[1]:
Les deux dernières ont été considérées comme sous espèces du bubale roux[3] :
Alcelaphus é un xénero de mamíferos artiodáctilos da familia dos bóvidos, que é o tipo da subfamilia dos alcelafinos.[1]
As súas especies habitan nas sabanas africanas e son coñecidas vulgarmente na bibliografía como alcélafos ou búbalos.
O xénero foi descrito en 1816 polo naturalista francés Henri Marie Ducrotay de Blainville, na súa obra Prodrome d'une nouvelle distribution systématique du règne animal. Bulletin de la Société Philomatique de Paris, Vol. 8.
Segundo Mammal Species of the World (MSW), de Wilson & Reeder, o xénero Alcelaphus comprende tres especies viventes:[1]
Esta clasificación é a admitida pola maioría das bases de datos de taxonomía.
Porén, segundo a UICN, o xénero sería monoespecifico:[2]
Moitos taxons incluíronse entre os sintipos de Antilope buselaphus Pallas, 1766 ao longo do tempo, polo que era necesaria a designación dun lectotipo.
Até seis especies foron recoñecidas por autores antigos (Alcelaphus buselaphus, A. cokii, A. lelwel, A. major, A swaynei, A. tora) foron asignadas a Alcelaphus buselaphus, pero comprobáronse hibridacións entre algunhas delas (Ruxton & Schwarz, 1929); Alcelaphus caama foi incluída máis tarde (Ellerman et al., 1953:202); tamén foi incluída A. lichtensteinii (Haltenorth, 1963: 102; Kingdon, 1997: 429), pero non admitida pola maioría dos autores.
As especies poden repartirse en dúas "divisións":
Segundo a UICN, nesta única especie distínguense as seguintes subespecies:[2]
A subespecie A. alcelaphus buselaphus, o búbalo do norte de África, esta hoxe extinguida.[2]
Son antilopes de estraña aparencia, máis altos na cruz que nas ancas e coa face recta, estreita e longa.[4][5]
Os seus cornos, que están presentes en ambos os sexos, son anelados e crecen sobre un pedicelo exaxeradamente elevado.[4] [5]
Os alcélafos distribuíanse antigamente desde o norte de África (onde hoxa xa non existen) e África oriental ao longo das sabanas e praderías da África subsahariana e pola sabanana arborada (miombo) do centro-sur de África até o extremo de Suráfrica. Están ausentes no deserto do Sáhara e da selva ecuatorial occidental (cunca do Congo).[2]
Máis tolerantes coas zonas boscosas e de herbas altaa que oturos alcelafinos, os alcélafos prefiren os bordos de chairas abertas; por exemplo, en zonas abertas como os pasteiros do P. N. do Serengeti en Tanzania, encóntranse tipicamente ao redor dos bordos dos bosques. Rexistráronse a 4.000 m de altituide monte Kenya. Case exclusivamente herbívoros, os alcélafos aliméntanse selectivamente en pasteiros con herba de altura media; son menos dependentes da auga que outros alcelafinos, pero dependen da dispoñibilidade de superficies de auga para beber.[2]
Estímase que a poboación total de alcélafos é duns 362.000 individuos (incluíndo a de A. b. lichtensteinii). Porén, este total está claramente influído polo número de sobreviventes de A. b. caama en África do sur, onde se estima que hai uns 130.000 (dos que un 40 % vive en terreos privados e un 25 % en áreas protexidas). En contraste, menos de 600 A. b. swaynei sobreviven en Etiopía, a inmensa maioría deles no Santuario de Senkelle e no P. N. Mazie. As estimacións do tamaño das poboacións da restantes subespecies son: 36.000 A. b. major (o 95 % en e ao redor de áreas protexidas); 70.000 A. b. lelwel (cerca do 40 % en áreas protexidas); 3.500 A. b. cokii en Kenya e Tanzania (só o 6 % en áreas protexidas e a maioría do resto en granxas de gando extensivo); 82.000 de A. b. lichtensteini e 42.000 de A. b. cooki (ao redor do 70 % en áreas protexdas). O número de sobreviventes de A. b. tora é descoñecido, pero é pouco probábel que non sexan máis que uns centos de individuos.
Segundo a UICN a situación da especie é LC (pouco preocupante), pero as súas poboacións están diminuíndo progresivamente.[2]
A. b. buselaphus (†)
A. b. caama
A. b. cokii
A. b. lichtensteinii =
A. lichtensteinii
A. b. swaynei
Alcelaphus é un xénero de mamíferos artiodáctilos da familia dos bóvidos, que é o tipo da subfamilia dos alcelafinos.
As súas especies habitan nas sabanas africanas e son coñecidas vulgarmente na bibliografía como alcélafos ou búbalos.
Alcelaphus is een geslacht van zoogdieren uit de familie der Bovidae (holhoornigen).
Alcelaphus is een geslacht van zoogdieren uit de familie der Bovidae (holhoornigen).
Multimedia w Wikimedia Commons Bawolec[2] (Alcelaphus) – rodzaj dużego ssaka z rodziny wołowatych[3], afrykański kopytny opisany naukowo przez niemieckiego zoologa Pallasa w 1766. Różni autorzy wymieniają różne liczby gatunków, w obrębie których wyróżnia się 8 podgatunków. W kłębie osiąga 1 m wysokości, długość głowy i tułowia leży w przedziale 200–250 cm, masa zaś między 100 a 200 kg. Zwierzę ma szczególnie wydłużone czoło i dziwacznie ukształtowane rogi, krótką szyję i ostro zakończone uszy. Niezwykle długie kończyny zdobią czarne znaczenia. Futro jest krótkie, błyszczące, o barwie zależnej od podgatunku – od piaskowego brązu u bawolców zachodnich do czekoladowego brązu u bawolców etiopskich. Natomiast u wszystkich podgatunków obie płcie posiadają rogi, choć samice nieco smuklejsze. Rogi mogą dorastać 45–70 cm długości. Oprócz wydłużonej twarzy bawolce wyróżniają się spośród swych krewnych dużą klatką piersiową i ostro opadającym grzbietem.
Zwierzę żyje w stadach liczących od 20 do 300 sztuk. Zachowuje czujność, nie przejawia agresji. Odżywia się głównie trawą. Rozród trwa cały rok z jednym bądź dwoma szczytami, co zależy od podgatunku i czynników lokalnych. Samce i samice osiągają dojrzałość płciową w wieku od roku do dwóch lat. Ciąża trwa 8–9 miesięcy, po czym rodzi się pojedyncze młode. Szczyt urodzeń przypada zwykle na porę deszczową. Długość życia wynosi od 11 do 20 lat na wolności i do 19 lat w niewoli.
Zamieszkując suche sawanny i porosłe drzewami obszary trawiaste, bawolce często po opadach deszczu przemieszczają się do bardziej suchych miejsc. Zaobserwowano je na górze Kenia, gdzie występuje na wysokościach do 4000 m nad poziomem morza. Niegdyś były szeroko rozprzestrzenione w Afryce, ale populacje doznały drastycznego spadku liczebności wskutek zniszczenia środowiska naturalnego, polowań, osadnictwa ludzkiego i konkurencji z trzodą o pokarm. Każdy z 8 podgatunków ma inny status. Podgatunek nominatywny (bawolec krowi) uznany został przez IUCN za wymarły w 1994. Liczebność bawolca rudego rośnie, natomiast erytrejskiego, krytycznie zagrożonego wyginięciem – spada. Bawolec wyginął w Algierii, Egipcie, Lesoto, Libii, Maroko, Somalii i Tunezji. Introdukowano go w Suazi i Zimbabwe. Jest popularną zwierzyną łowną z powodu bardzo cenionego mięsa.
Nazwa anglojęzyczna hartebeest[4] może pochodzić od przestarzałego wyrazu hertebeest oznaczającego to zwierzę w języku afrikaans[5]. Nazwa ta jest złożeniem holenderskich słów hert (jeleń) i beest (bestia)[4]. Nazwę tę nadali Burowie, zwracając uwagę na podobieństwo zwierzęcia do jelenia[6]. Słowa hartebeest w literaturze południowoafrykańskiej użył po raz pierwszy holenderski administrator kolonialny Jan van Riebeeck w piśmie Daghregister w 1660. Napisał: „Meester Pieter ein hart-beest geschooten hadde (Master Pieter [van Meerhoff] zastrzelił jednego bawolca)”[7]. Inną nazwą na określenie tego zwierzęcia po angielsku jest kongoni[8] z języka suahili[9]. Nazwą tą często określa się jeden z podgatunków/gatunków bawolca: bawolca masajskiego[10].
Nazwa rodzajowa jest połączeniem nazw rodzajów: Alce (Frisch, 1775) – łoś oraz Elaphus (H. Smith, 1827) – jeleń[11].
Jako gatunek bawolca krowiego określa się nazwą Alcelaphus buselaphus. Pierwszy opis gatunku wyszedł spod pióra niemieckiego zoologa Pallasa w 1766. Umieścił on go w rodzaju Alcelaphus (bawolec) oraz w rodzinie Bovidae (wołowate)[12]. W 1979 paleontolożka Elisabeth Vrba zaproponowała umieszczenie dzisiejszego bawolca esowatorogiego w oddzielnym rodzaju Sigmoceros. Przypuszczała, że jest blisko spokrewniony z gnu Connochaetes[13][14]. Przeanalizowała cechy czaszek pewnych wymarłych i żyjących wołowatych, tworząc kladogram i argumentując, że szeroka czaszka łączy bawolca esowatorogiego i gnu[15]. Jednak wniosku tego nie podzielił Alan W. Gentry z Muzeum Historii Naturalnej w Londynie, który sklasyfikował je jako oddzielny gatunek bawolca[16]. Zoolodzy Jonathan Kingdon i Theodor Haltenorth uznali go z kolei za podgatunek bawolca krowiego[12]. Vrba porzuciła tworzony przez siebie rodzaj po rewizji w 1997[17]. Badania mitochondrialnego DNA nie dostarczyły żadnych argumentów za umieszczeniem bawolca esowatorogiego w oddzielnym rodzaju. Pokazały także monofiletyzm plemienia Alcelaphini[18] (brak polskiej nazwy[2]). Wykryły też bliskie pokrewieństwo między bawolcem a sasebi (Damaliscus) – rodzaje te łączy genetyka i morfologia[18].
Wyróżnianych bywa 8 podgatunków, a niektóre z nich podnosi się do rangi osobnych gatunków (niekiedy tylko A. b. caama i A. b. lichtensteinii). Jednak badania genetyczne P. Arctandera z Uniwersytetu Kopenhaskiego i współpracowników dotyczące regionu kontrolnego w DNA mitochondrialnym wykazały, że wymienione dwa tworzą klad w obrębie A. buselaphus, wobec czego uznanie ich za odrębne gatunki uczyniłoby A. buselaphus parafiletycznym, a więc nienaturalnym. To samo badanie stwierdziło największą odrębność A. b. major, oddzielającego się od wspólnej linii przed podziałem na linie caama/lichtensteinii i drugą gałąź, z której powstały pozostałe współczesne podgatunki[19]. Natomiast badanie filogenetyczne przeprowadzone w 2001 przez Øysteina Flagstada z Norweskiego Instytutu Badań Przyrodniczych w Trondheim i współpracowników i opierające się o analizę pętli D i cytochromu b pokazało, że linia południowa A. b. caama i A. lichtensteinii oddzieliła się najwcześniej[14]. Badania budowy czaszki wsparły podział na 3 główne grupy: grupę taksonu nominatywnego A. b. buselaphus obejmującą też grupę A. b. major, grupę A. b. tora obejmującą A. b. cokii i A. b. swaynei oraz grupę A. b. lelwel[12]. Inne badanie sekwencji pętli D i cytochromu b wykazało znaczne pokrewieństwo pomiędzy grupami A. b. lelwel i A. b. tora[20].
Polskie nazewnictwo ssaków świata jako osobne gatunki wyróżnia bawolca krowiego, rudego, masajskiego, sawannowego, esowatorogiego i erytrejskiego. Bawolca zachodniego i etiopskiego traktuje natomiast jako podgatunki bawolca krowiego[2].
Rodzaj obejmuje rzeczonych 8 gatunków bądź podgatunków[21][22]
W 2000 zbadano dwie główne populacje bawolca etiopskiego, zamieszkujące Senkele Wildlife Sanctuary i Park Narodowy Nechisar, pod kątem zmienności DNA mitochondrialnego (pętla D) i jądrowego (mikrosatelitarnego) między populacjami i w obrębie podgatunku. Pomiędzy populacjami znaleziono znaczne różnice, ta z Senkele Wildlife Sanctuary wykazuje większe zróżnicowanie genetyczne, niż zamieszkująca Park Narodowy Nechisar National. Okazało się też, że przemieszczenie osobników z Senkele Wildlife Sanctuary w 1974 nie przyczyniło się zbytnio do wzbogacenia puli genowej populacji z Parku Narodowego Nechisar. Co więcej, populację bawolca etiopskiego porównano z większymi populacjami bawolca rudego i oba podgatunki okazały się prezentować duży stopień zmienności genetycznej. Badanie zalecało ochronę in situ bawolca etiopskiego i odnowienie wysiłków zmierzających do jego przemieszczenia w celu zachowania zmienności genetycznej i wzrostu populacji w obu obszarach chronionych[20].
Diploidalna liczba chromosomów bawolca wynosi 40. Krzyżówki odnotowywano na obszarach zachodzenia na siebie zasięgów dwóch podgatunków[8]. Hybrydy pomiędzy bawolcem sawannowym i erytrejskim zaobserwowano na wschodzie Sudanu i na zachodzie Etiopii, od terenów na południu Nilu Błękitnego do około 9° N[32]. Badanie potwierdziło niepłodność krzyżówki płci męskiej bawolca rudego i sasebiego przylądkowego, którą przypisuje się trudnościom w segregacji podczas mejozy skutkującej azoospermią i niską liczbą komórek generatywnych w kanalikach jąder[33].
Znane są trzy krzyżówki między podgatunkami:
Rodzaj bawolec (Alcelaphus) powstał około 4,4 miliona lat temu, wyodrębniając się z kladu obejmującego także Damalops, Numidocapra, Rabaticeras, Megalotragus, Oreonagor i gnu (Connochaetes). Analiza wzorców filogeograficznych w obrębie populacji bawolców umiejscowiła możliwe miejsce pochodzenia Alcelaphus na wschodzie Afryki[39].
Alcelaphus uległ szybkiej radiacji ewolucyjnej na sawannach afrykańskich, zastępując kilka wcześniejszych form, jak krewni hiroli okularowej. Flagstad i współpracownicy wykazali podział populacji bawolca na dwie odrębne linie około pół miliona lat temu (praca podaje wartość 495 ± 85 tysięcy lat). Jedna zajęła tereny na północ od równika, a druga – leżące na południe. Linia północna różnicowała się dalej w linie wschodnią i zachodnią, co zaszło około 389 ± 41 tysięcy lat temu. Najprawdopodobniej stanowi to rezultat rozprzestrzeniania się środkowoafrykańskich lasów deszczowych z kurczeniem się siedlisk sawannowych podczas globalnego ocieplenia. Linia wschodnia dała początek bawolcom masajskiemu, etiopskiemu, erytrejskiemu i sawannowemu. Z linii zachodniej wyewoluowały bawolce krowi i zachodni. Linia południowa przerodziła się w bawolce: rudego i esowatorogiego. Te dwa taksony są sobie filogenetycznie bliskie, rozdzieliły się przed 200 tysiącami lat. Stwierdzono, że główne zdarzenia ewolucji bawolców silnie wiążą się z czynnikami klimatycznymi, w tym wybuchy radiacji wśród stabilnych populacji w refugium na wschodzie Afryki. Było to kluczowe dla zrozumienia historii ewolucyjnej nie tylko bawolców, ale także innych ssaków afrykańskich sawann[14].
Kladogram z publikacji Flagstada et al[14], uproszczono:
linia północna linia wschodniaA. b. cokii, A. b. lelwel, A. b. swaynei, A. b. tora
A. b. major
A. b. caama
A. b. lichtensteinii
Najwcześniejsze szczątki kopalne bawolca datuje się na 0,7 miliona lat[8] (dokładniej 740 000 lat[14]). Skamieliny bawolca rudego znaleziono w Elandsfontein w okolicy Cornelii i Florisbad w RPA, jak też w Kabwe w Zambii[40]. W Izraelu szczątki bawolca znaleziono na północy Pustynii Negew, Szefeli, Równinie Szaron i w Lakisz. Rzeczona populacja bawolca była pierwotnie ograniczona do terenów otwartych najbardziej wysuniętych na południe regionów południowego Lewantu. Prawdopodobnie polowano nań w Egipcie, co zmniejszyło jej liczebność w Lewancie i odłączyło od populacji afrykańskich[41].
Duży wołowaty o szczególnie wydłużonym czole i dziwacznie ukształtowanych rogach, osiąga w kłębie 1 m wysokości, jego typowa długość głowy i tułowia mieści się zaś w zakresie między 200 a 250 cm. Masa ciała wynosi między 100 a 200 kg. Ogon mierzy 40-60 cm, kończy się czarną kępką[42]. Inne wyróżniające bawolca cechy obejmują jego długie kończyny, często z czarnymi znaczeniami, krótką szyję i zaostrzone uszy[43]. Wykazano korelację wielkości bawolców z produktywnością siedliska i opadami deszczu[44]. Największym podgatunkiem jest bawolec zachodni, cechujący się charakterystyczną białą linią między oczami[45]. Bawolec rudy również jest duży. Ma czarne czoło z kontrastującym jasnym paskiem między oczami[46]. Duży bawolec sawannowy ma ciemne paski na przedzie kończyn[32]. Umiarkowanych rozmiarów bawolec masajski ma w porównaniu z innymi podgatunkami krótsze czoło i dłuższy ogon[47]. Bawolec esowatorogi jest mniejszy, nosi na przedzie kończyn ciemne paski, jak bawolec sawannowy[48]. Bawolec etiopski jest mniejszy od erytrejskiego, oba mają krótsze czoło i podobny wygląd[49].
Futro ogólnie opisuje się jako krótkie i błyszczące, jego barwa zależy od podgatunku[50]. Bawolec zachodni jest bladopiaskowobrązowy z ciemniejszymi przednimi częściami kończyn[45]. Bawolec rudy jest rudobrązowy z ciemną twarzą. Ciemne znaczenia widuje się na brodzie, z tyłu szyi, ramion, bioder i kończyn. Kontrastują one ostro z szerokimi białymi łatami zdobiącymi boki i dolne części pośladków[46][51]. Bawolec sawannowy cechuje się barwą czerwonawej opalenizny[32]. Bawolec masajski jest koloru czerwonawej opalenizny w górnej części ciała z względnie jaśniejszymi kończynami i zadem[47]. Bawolec esowatorogi ma barwę czerwonawobrązową, jednak jego boki pokrywa kolor jasnej opalenizny, a zad jest białawy[48]. Bawolec erytrejski jest ciemnoczerwonobrązowy w górnej części ciała, na twarzy, przednich kończynach i pośladkach, jednak tylko kończyny i brzuszna strona ciała są żółtawobiałe[31][52]. Bawolec etiopski jest czekoladowobrązowy z drobnymi ciapkami barwy białej, będącymi właściwie białymi wierzchołkami włosów. Ma czarną twarz z czekoladową kreską poniżej oczu. Ramiona i proksymalne części kończyn są czarne[49]. Włosy o drobnej teksturze mierzą około 25 mm długości[13]. Występują gruczoły przedoczodołowe o centralnym przewodzie wyprowadzającym, wydzielające ciemny, lepki płyn u bawolców masajskiego i esowatorogiego, natomiast u bawolca sawannowego ich wydzielina jest bezbarwna[50].
U obu płci wszystkich podgatunków występują rogi, u samic bardziej smukłe. Rogi mogą osiągać długość między 45 a 70 cm, maksymalną długość 74,9 cm odnotowano u bawolca rudego z Namibii[42]. Rogi bawolca zachodniego są grube, przybierają kształt przypominający literę U przy patrzeniu z przodu, natomiast literę Z, gdy się je ogląda z boku, rosnące najpierw w tył, a potem do przodu, kończąc się ostrym zwrotem w tył[45]. Rogi bawolców rudego i sawannowego są podobne do występujących u podgatunku zachodniego, jednak z przodu wydają się mieć kształt litery V[32][46]. Bawolec esowatorogi ma grube, równolegle do siebie zaokrąglone rogi o płaskiej podstawie. Są one krótsze, niż u innych podgatunków, zakrzywiają się do góry i ostro do przodu, następnie zaś zwracają się do wewnątrz pod kątem około 45°, by w końcu zgiąć się ku tyłowi[49]. Rogi bawolca erytrejskiego są szczególnie grube i rozstawione na boki, rozdzielając się bardziej, niż u innych podgatunków[52].
Niezależnie od długiej twarzy duża klatka piersiowa i ostro opadający grzbiet wyróżniają bawolca od innych wołowatych[5]. Bawolce dzielą kilka fizycznych cech z sasebi (Damaliscus), jak wydłużona i wąska twarz, kształt rogów, tekstura i barwa futra oraz końcowa kępka włosów ogona. Gnu wykształciło bardziej wyspecjalizowaną czaszkę i rogi, niż bawolec[50]. Alcephalus wykazuje nieznacznie wyrażony dymorfizm płciowy, obie płcie mają podobne masy ciała i obie noszą rogi. Stopień wspomnianego dymorfizmu różni się zależnie od podgatunku. Samce są o 8% cięższe od samic u bawolców etiopskiego czy esowatorogiego, o 23% zaś u bawolca rudego. Jedno badanie znalazło największy dymorfizm w masie czaszki[53]. Inne badanie pokazało, że długość sezonu rozrodczego stanowi dobry predyktor dymorfizmu możdżeni i masy czaszki, a najlepszym – obwodu rogu[54].
Aktywny głównie za dnia, bawolec pasie się wczesnym rankiem i późnym popołudniem. Około południa zaś odpoczywa w cieniu. Żyje w stadach liczących do 300 osobników. Większe ich liczby gromadzą się w miejscach obfitujących w trawy. W 1963 odnotowano zgromadzenie 10 000 zwierząt na równinach w okolicy Sekoma Pan w Botswanie[50]. Jednak przemieszczające się stada nie są trwałe, często się rozpraszają. Członków stada podzielić można na 4 grupy: dorosłe, terytorialne samce, dorosłe samce nieterytorialne, młode samce oraz samice z młodymi. Samice tworzą grupki po 5-12 zwierząt, z 4 generacjami młodych w grupce. Samice walczą o dominację w stadzie[42]. Często spotyka się walki pomiędzy samcami a samicami[8]. W wieku trzech-czterech lat samce mogą próbować przejąć terytorium i samice. Rezydujący samiec broni swego terytorium i walczy, jeśli zostanie sprowokowany[53]. Samiec oznacza granice terytorium poprzez defekację[42].
Bawolec wykazuje znaczną czujność i ostrożność. Ma dobrze rozwinięte mózgowie[55][56]. Generalnie spokojnej natury, może być zażarty przy sprowokowaniu. Podczas żerowania jeden osobnik stoi na straży, wypatrując zagrożenia, często umiejscawiając się na kopcu termitów, by widzieć dalej. W razie niebezpieczeństwa całe stado ucieka, jedno zwierzę za drugim, po rozpoczęciu ucieczki przez jednego z osobników[42]. Na dorosłe bawolce polują lew, lampart, hienowate i likaon pstry. Gepard grzywiasty i szakale polują na młode[42]. Krokodyle również polują na bawolce[57].
Długie, cienkie kończyny bawolca umożliwiają mu szybką ucieczkę na otwartym terenie. Zaatakowany, używa swych potężnych rogów do odparcia drapieżnika. Podwyższona pozycja oczu umożliwia bawolcowi ciągłą inspekcję otoczenia, nawet podczas żerowania. Pysk pozwala na wyciągnięcie maksimum składników odżywczych nawet ze skromnej diety[8]. Rogi wykorzystywane są także podczas walk samców o dominację w sezonie rozrodczym[54]. Zwarcie się rogów wybrzmiewa głośno; słychać je z odległości setek metrów[8]. Początek walki zaznaczają serie ruchów głów i postaw, jak też pozostawianie odchodów. Oponenci wspinają się na kolana, opierają się na nich i po młotowatym uderzeniu rozpoczynają walkę, blokując się rogami. Każdy próbuje odrzucić w bok głowę swego wroga, by dźgnąć jego szyję i barki rogami[53]. Walka rzadko jest poważna, ale jeśli już, to może skończyć się zgonem[50].
Jak sasebi, bawolec wydaje z siebie ciche kwaknięcia i pochrząkiwania. Osobniki młode mają większą tendencję do wydawania dźwięków, niż dorosłe. Kwaczą zaniepokojone bądź ścigane[42]. Bawolec stosuje też stolec jako sygnał węchowy i wzrokowy[50]. Stada są głównie osiadłe, migrują tylko w razie niesprzyjających warunków, jak katastrofy naturalne[58]. Jest to najmniej migrujący członek plemienia Alcelaphini (obejmującego też sasebi i gnu). Pije też najmniejsze ilości wody, cechując się również najniższym tempem metabolizmu spośród członków swego plemienia[50].
U bawolca wykryto kilka pasożytów[59][60]. Pasożyty te regularnie przemieszczają się pomiędzy bawolcami, gnu i gazelami[61]. Bawolec może zachorować na gorączkę wschodniego wybrzeża Afryki wywoływaną przez Rhipicephalus evertsi i Theileria[62]. Na południu Sahary do częstych pasożytów należą Loewioestrus variolosus, Gedoelstia cristata i G. hassleri. Dwa ostatnie mogą powodować tak poważne choroby, jak zapalenie mózgu[63]. Jednak nie zawsze interakcje takie są szkodliwe – w głowie osobnika żyjącego w Zambii znaleziono 252 larw gzowatych nie powodujących mu żadnej szkody[60]. Nicienie (jak Setaria labiatopapillosa), tasiemce, Paramphistomum również izolowano z bawolca[64][65]. W 1931 bawolec rudy z Gobabis na południowym zachodzie Afryki zainfekował się długim, robakowatym pasożytem, którego nazwano na cześć odkrywcy, T. Meyera, Longistrongylus meyeri[66].
Bawolec pasie się na niskiej roślinności, a jego dieta składa się głównie z traw[67]. Badanie przeprowadzone w Nazinga Game Ranch na terenie Burkina Faso pokazało, że budowa czaszki bawolca ułatwia pobór i żucie silnie włóknistego pokarmu[68]. Bawolec zjada znacznie mniej, niż inne Alcelaphini. Długi, wąski pysk pomaga mu w żywieniu się blaszkami liściowymi krótkich traw i odgryzanie liści traw z ich łodyg. W dodatku może czerpać związki odżywcze nawet z wysokich, starych traw. Adaptacje te umożliwiają zwierzęciu skuteczne odżywianie się podczas pory suchej, w czasie zazwyczaj trudnym dla trawożerców[8]. W porównaniu z antylopowcem końskim bawolec lepiej zjada i żuje wieloletnie trawy w czasie najmniejszej dostępności pożywienia[68]. Ta unikalna zdolność mogła pozwolić bawolcowi na osiągnięcie przewagi nad innymi zwierzętami w przeszłości, pozwalając mu na udaną radiację w Afryce[8].
Trawy stanowią ogólnie przynajmniej 80% pokarmu bawolca, natomiast ponad 95% w porze deszczowej, od października do maja. Jasminum kerstingii wchodzi w skład diety bawolca na początku pory deszczowej. Na przełomie pór żywi się on głównie źdźbłami traw[68]. Bawolec potrafi trawić więcej pożywienia, niż sasebi masajski czy gnu[69]. Na obszarach niezasobnych w wodę może przetrwać dzięki melonom, korzeniom i bulwom[50].
W badaniu selektywności doboru traw gnu, zebry i bawolca masajskiego ten ostatni wykazał się największą selektywnością. Wszystkie zwierzęta preferowały Themeda triandra nad Pennisetum mezianum i Digitaria macroblephara. Więcej gatunków traw służyło im za pokarm podczas pory suchej, niż w porze deszczowej[70].
Bawolec rozmnaża się przez cały rok, występują jednak jeden bądź dwa szczyty (luty-marzec i lipiec-sierpień), na których obecność wpływa dostępność pokarmu[67]. Czasem zdarza się jeszcze trzeci, mniejszy szczyt, pod koniec września. Te większe wiążą się z obfitymi opadami deszczu. Występowanie szczytów urodzeń pozwala zmniejszyć śmiertelność młodych spowodowaną drapieżnikami, niezdolnymi w pełni wykorzystać obfitości pokarmu[71]. Osobniki obu płci osiągają dojrzałość płciową w wieku jednego-dwóch lat. Rozród zależy od podgatunków i czynników lokalnych[13]. Szczyty porodów świadczą też o istnieniu szczytów pokryć, prawdopodobnie wyzwalanych przez suszę na przełomie czerwca i lipca oraz listopada i grudnia[71]. Osobniki kojarzą się na terytoriach zajętych przez pojedyncze samce, w większości na terenach otwartych[53]. Dominujący samiec podąża za wybranką i wącha narządy rozrodcze zewnętrzne samicy, sprawdzając, czy jest ona w rui. Czasami samica w rui lekko wyciąga ogon, sygnalizując swą gotowość przyjęcia go[50], a samiec stara się zagrodzić jej drogę. Może ona w końcu stanąć i pozwolić samcowi na krycie. Kopulacja zachodzi szybko i jest często powtarzana, czasami dwukrotnie i więcej razy na minutę[50]. Każdy pojawiający się w tym czasie intruz jest przeganiany[42]. W dużych stadach samice często łączą się z kilkoma samcami[50].
Ciąża trwa 8-9 miesięcy[50], jej średni czas jest różny u różnych podgatunków. U bawolca esowatorogiego trwa 237 dni, u rudego i zachodniego – 242 dni. W przypadku bawolca masajskiego szacunki mówią o 240 dniach[71]. Po ciąży rodzi się pojedyncze cielę ważące około 9 kg. Szczyt narodzin przypada na porę suchą, młode rodzą się w gęstwinie[50], składającej się w przypadku bawolca masajskiego z krzewów Acacia drepanolobi bądź wysokich traw, niekiedy na zboczu, w przeciwieństwie do gnu przychodzących na świat na równinach. Nieoddalenie się samicy grozi atakami ze strony innych członków stada, przejawiających się bodzeniem. Foster zaobserwował na pośladkach młodych matek blizny po niedawnych ciosach rogami. Niekiedy stado nie chce pozostawić samicy i wtedy to ona bodzie inne osobniki. W końcu jednak samica pozostaje sama, a stado przemieszcza się dalej. Dystans do najbliższej samicy wynosi u bawolca masajskiego średnio 405 m (przedział od 20 do 1300 m), do terytorialnego samca zaś 170 m (dystans 30-500 m). Poród odbywać się może za dnia, inaczej niż u gnu. Obserwowano nieliczne rodzące samice. W czasie skurczów samica kładzie się na ziemi, po pewnym czasie wstaje, liżąc srom. Ogon trzyma poziomo, macha nim. Poród następuje na leżąco. Niekiedy rodząca samica wygina się w łuk, podnosi ramiona. Najpierw wydostają się kopyta. W końcu samica wstaje, kończąc poród noworodka, a jej gwałtowny ruch przerywa pępowinę. Po stanięciu na nogi położnica czyści swe młode, zlizując zeń błony płodowe i płyn owodniowy. Zjada pozostałości błon płodowych, konsumuje też zakrwawioną trawę. Po porodzie cielęcia w zróżnicowanym czasie odbywa się poród łożyska. Okres ten może zależeć od rozwoju noworodka. Niekiedy trwa tylko 20 minut, a niekiedy nie dochodzi do porodu łożyska przez ponad 80 minut po porodzie cielęcia. Zdarza się, że matka zjada je następnie (łożysko mogłoby bowiem przyciągnąć drapieżników)[71].
W przypadku bawolca masajskiego cielę staje na nogi zaledwie pół godziny po porodzie, popychane nosem przez matkę, a niekiedy nawet gryzione. Gdy wstanie, matka wylizuje mu okolicę odbytu, pępowiny, a w przypadku samców również prącie. Zachowanie to stymuluje noworodka do oddania moczu i stolca. Nie zdarza się podczas karmienia. Samica wylizuje też nozdrza cielęcia. 10 minut po wstaniu młode zaczyna ssać sutek matki, poszukując go w różnych miejscach, z udami i ramionami matki włącznie, zwłaszcza w okolicach stawów. Ssąc, rytmicznie rusza głową i macha ogonem[71]. Choć cielęta niedługo po porodzie potrafią się samodzielnie przemieszczać, zazwyczaj spoczywają w pobliżu swych matek[34], choć są też informacje, że spoczywają w gęstej roślinności, a bezpośredni kontakt z matką następuje tylko w czasie ssania. Zachowanie to rozwija się w pierwszych dwóch tygodniach życia, matka może przymuszać doń swe dziecko prychaniem. Matka spożywa mocz i kał potomka przez kilka pierwszych dni jego życia. Młode rozwija się szybko[71]. Odstawienie następuje po czterech miesiącach[34], ale młode pozostają ze swymi matkami przez 2,5 roku, a więc dłużej, niż u innych Alcelaphini[50]. Opiekująca się młodym, ponad półtorarocznym samcem matka często trzyma się z dala od stada, dzięki czemu unika on agresji ze strony dorosłych samców[71].
Umieralność młodych jest często wysoka, jako że muszą one sprostać agresji dorosłych, terytorialnych samców, które pozbawiają je pokarmu[42]. Podczas susz zdarzało się, że samice nie mogły wykarmić swych dzieci. Polują nań także drapieżniki, głównie z rodzin psowatych i kotowatych. Zwierzęta te, szukając zdobyczy, posługują się głównie węchem. To dlatego cielęta bawolca nie mają rozwiniętych gruczołów przedoczodołowych ani międzypalcowych. W kamuflażu pomaga także jasnobrązowa barwa młodych, przypominająca kolor traw. Z drugiej strony obserwowany rozkład porodów w czasie wydaje się stanowić efekt presji ze strony drapieżników, takich jak krokuta cętkowana z hienowatych[71].
Cielę pozostaje z matką przez dwa i pół roku, a nawet dłużej, w przypadku, gdy cielę jest samicą. Okres między porodami wynosi 271 do 366 dni, średnio 326 dni, co po odliczeniu ciąży oznacza 86 dni przerwy między porodem i kolejną kopulacją[71].
Długość życia wynosi na wolności od 11 do 20 lat, w niewoli zaś do 19 lat[67].
Bawolec zamieszkuje suche sawanny, otwarte równiny i zadrzewione tereny trawiaste[13]. Po opadzie deszczu często przemieszcza się na tereny bardziej suche. Wykazuje większą tolerancję zadrzewień, niż inne Alcelaphini, często występując na skraju terenów leśnych[67]. Zgłaszano go na wysokościach do 4000 m nad poziomem morza na górze Kenia[21]. Bawolec rudy znany jest z przemierzania dużych obszarów. Samice przemieszczają się po areałach mających 1000 km², samce natomiast po terytoriach 200 km²[72]. Samice żyjące w kenijskim Parku Narodowym Nairobi mają osobnicze areały między 3,7 a 5,5 km², niezwiązane szczególnie z żadną grupą samic. Średnie areały samic są na tyle duże, by obejmować od 20 do 30 terytoriów samców[43].
Każdy podgatunek bawolca ma odrębny status przypisany przez IUCN. Natomiast gatunek jako całość klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC)[21]. Bawolec zniknął z terenów Algierii, Egiptu, Lesoto, Libii, Maroka, Somalii i Tunezji[21].
Bawolec stanowi popularną zwierzynę łowną i źródło trofeów, jako że rzuca się w oczy i jest łatwym celem polowań[42][67]. Ślady rysunkowe i epigraficzne z Egiptu wskazują, że w paleolicie górnym Egipcjanie polowali na bawolce i udomawiali je. Bawolec stanowił dlań ważne źródło mięsa[82], jednak jego znaczenie ekonomiczne ustępowało znaczeniu gazel i innych gatunków pustynnych[52]. Od początku neolitu polowania stawały się rzadsze i także szczątki bawolców z tego okresu historii Egiptu spotyka się coraz rzadziej, aż w końcu nie ma ich wcale – dziś bawolce nie żyją w Egipcie[82].
W badaniu efektów miejsca i płci na cechy tusz oszacowano średnią masę tuszy samca bawolca rudego na 79,3 kg, samicy zaś na 56 kg. Mięso zwierząt z regionu Qua-Qua cechuje się największą zawartością tłuszczów, wynoszącą 1,3%. Znaleziono też zaniedbywalne międzyosobnicze różnice w stężeniach kwasów tłuszczowych, aminokwasów i soli mineralnych. Mięso bawolca uznano za zdrowe. Stosunek wielonienasyconych kwasów tłuszczowych do nasyconych kwasów tłuszczowych wynosi 0,78, nieco więcej od rekomendowanej wartości 0,7[83]
Bawolec (Alcelaphus) – rodzaj dużego ssaka z rodziny wołowatych, afrykański kopytny opisany naukowo przez niemieckiego zoologa Pallasa w 1766. Różni autorzy wymieniają różne liczby gatunków, w obrębie których wyróżnia się 8 podgatunków. W kłębie osiąga 1 m wysokości, długość głowy i tułowia leży w przedziale 200–250 cm, masa zaś między 100 a 200 kg. Zwierzę ma szczególnie wydłużone czoło i dziwacznie ukształtowane rogi, krótką szyję i ostro zakończone uszy. Niezwykle długie kończyny zdobią czarne znaczenia. Futro jest krótkie, błyszczące, o barwie zależnej od podgatunku – od piaskowego brązu u bawolców zachodnich do czekoladowego brązu u bawolców etiopskich. Natomiast u wszystkich podgatunków obie płcie posiadają rogi, choć samice nieco smuklejsze. Rogi mogą dorastać 45–70 cm długości. Oprócz wydłużonej twarzy bawolce wyróżniają się spośród swych krewnych dużą klatką piersiową i ostro opadającym grzbietem.
Zwierzę żyje w stadach liczących od 20 do 300 sztuk. Zachowuje czujność, nie przejawia agresji. Odżywia się głównie trawą. Rozród trwa cały rok z jednym bądź dwoma szczytami, co zależy od podgatunku i czynników lokalnych. Samce i samice osiągają dojrzałość płciową w wieku od roku do dwóch lat. Ciąża trwa 8–9 miesięcy, po czym rodzi się pojedyncze młode. Szczyt urodzeń przypada zwykle na porę deszczową. Długość życia wynosi od 11 do 20 lat na wolności i do 19 lat w niewoli.
Zamieszkując suche sawanny i porosłe drzewami obszary trawiaste, bawolce często po opadach deszczu przemieszczają się do bardziej suchych miejsc. Zaobserwowano je na górze Kenia, gdzie występuje na wysokościach do 4000 m nad poziomem morza. Niegdyś były szeroko rozprzestrzenione w Afryce, ale populacje doznały drastycznego spadku liczebności wskutek zniszczenia środowiska naturalnego, polowań, osadnictwa ludzkiego i konkurencji z trzodą o pokarm. Każdy z 8 podgatunków ma inny status. Podgatunek nominatywny (bawolec krowi) uznany został przez IUCN za wymarły w 1994. Liczebność bawolca rudego rośnie, natomiast erytrejskiego, krytycznie zagrożonego wyginięciem – spada. Bawolec wyginął w Algierii, Egipcie, Lesoto, Libii, Maroko, Somalii i Tunezji. Introdukowano go w Suazi i Zimbabwe. Jest popularną zwierzyną łowną z powodu bardzo cenionego mięsa.
Alcelaphus é um gênero biológico, da subfamília Alcelaphinae da família dos bovídeos (Bovidae), do qual há atualmente uma única espécie reconhecida, a Alcelaphus buselaphus, com várias subespécies (como a caama, Alcelaphus buselaphus caama; e a gondonga, Alcelaphus buselaphus lichtensteinii; anteriormente consideradas espécies distintas).[1]
Alcelaphus é um gênero biológico, da subfamília Alcelaphinae da família dos bovídeos (Bovidae), do qual há atualmente uma única espécie reconhecida, a Alcelaphus buselaphus, com várias subespécies (como a caama, Alcelaphus buselaphus caama; e a gondonga, Alcelaphus buselaphus lichtensteinii; anteriormente consideradas espécies distintas).
Alcelaphus là một chi động vật có vú trong họ Bovidae, bộ Artiodactyla. Chi này được de Blainville miêu tả năm 1816.[1] Loài điển hình của chi này là Antilope bubalis Pallas, 1767 (= Antilope buselaphus Pallas, 1766).
Chi này gồm các loài:
.jpg)
Phương tiện liên quan tới Alcelaphus tại Wikimedia Commons
.png){kind=small}
Bài viết về chủ đề Bộ Guốc chẵn này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. Alcelaphus là một chi động vật có vú trong họ Bovidae, bộ Artiodactyla. Chi này được de Blainville miêu tả năm 1816. Loài điển hình của chi này là Antilope bubalis Pallas, 1767 (= Antilope buselaphus Pallas, 1766).
하테비스트속(Alcelaphus)은 우제목/경우제목 소과에 속하는 포유류 속의 하나이다.[1] 3종으로 이루어져 있다.
다음은 2019년 주라노(Zurano) 등의 연구에 기초한 영양아과의 계통 분류이다.[2]
영양아과 임팔라족 네소트라구스족 리드벅족 네오트라구스족 바위타기영양족 다이커영양족 하테비스트족 힙포트라구스족
.jpg)
.jpg)
_(6628347615).jpg)
.jpg)
_Bubalis_busephalus.png)
_Bubalis_caama.png)
_Bubalis_cokei.png)
_Bubalis_lichtensteini.png)
_Bubalis_swaynei.png)
_Bubalis_busephalus.png)
_Bubalis_caama.png)
_Bubalis_cokei.png)
_Bubalis_lichtensteini.png)
_Bubalis_swaynei.png)
.jpg)
.jpg)
_(6628347615).jpg)
