dcsimg

Szałwia ( Polish )

provided by wikipedia POL
Wikisłownik Hasło w Wikisłowniku  src= Zobacz w Wikicytatach kolekcję cytatów o szałwii
 src=
Salvia splendens
 src=
Kwiat Salvia africana
 src=
Salvia gesneriiflora

Szałwia (Salvia L.) – rodzaj roślin z rodziny jasnotowatych. Obejmuje ok. 900[3]–950[4] gatunków i jest to najliczniejszy w gatunki rodzaj rodziny jasnotowatych[1]. Gatunki z tego rodzaju występują w stanie dzikim na całej kuli ziemskiej, z wyjątkiem obszarów o klimacie polarnym[5]. Najbardziej zróżnicowane są na obu kontynentach amerykańskich, gdzie rośnie 591 gatunków, z czego ok. 250 w samym Meksyku. Drugi ośrodek z dużym zróżnicowaniem to Azja[4] – od Chin, gdzie rosną 84 gatunki[6], po Azję południowo-zachodnią), gdzie w samej Turcji rośnie 86 gatunków z czego połowa to endemity tego kraju. W Afryce rośnie 59 gatunków, w Australii 1, w Europie – 36[4] (z czego w Polsce cztery rodzime – szałwia lepka S. glutinosa, łąkowa S. pratensis, okręgowa S. verticillata i omszona S. nemorosa[7]). Łacińska nazwa rodzaju pochodzi od słowa salvus oznaczającego ocalony, nietknięty, żywy – niektóre gatunki szałwii mają bowiem własności lecznicze i od dawna używane były w lecznictwie[5]. Spożywcze znaczenie ma zwłaszcza szałwia lekarska i hiszpańska, zwana chia, niektóre gatunki mają właściwości halucynogenne lub stosowane są w przemyśle kosmetycznym, liczne uprawiane są jako ozdobne[4].

Morfologia

Rośliny zielne, krzewinki, półkrzewy oraz krzewy. Liście pojedyncze, ogonkowe, zwykle owłosione i niekiedy ogruczolone. Ulistnienie naprzeciwległe. Kwiaty grzbieciste, zebrane w okółki, otoczone podsadkami, zwykle duże, o kielichu dwuwargowym i koronie wyraźnie dwuwarstwowej, dwa pręciki.

Systematyka

Synonimy[8]

Arischrada Pobed., Audibertia Benth., Audibertiella Briq., Fenixanthes Raf., Polakia Stapf, Pycnosphace Rydb., Ramona Greene, Salviastrum Scheele, Schraderia Medik., Zappania Scop.

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system system APG III z 2009)

Należy do rodziny jasnotowatych (Lamiaceae) Lindl., która jest jednym z kladów w obrębie rzędu jasnotowców (Lamiales) Bromhead z grupy astrowych spośród roślin okrytonasiennych[1].

Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa jasnotowe (Lamiidae Takht. ex Reveal), nadrząd Lamianae Takhtajan, rząd jasnotowce (Lamiales Bromhead), podrząd Lamiineae Bessey in C.K. Adams, rodzina jasnotowate (Lamiaceae Lindl.), podrodzina SalvioideaeRaf., plemię Salvieae Dumort., podplemię Salviinae Endl., rodzaj szałwia (Salvia L.)[9].

Gatunki dziko rosnące w Polsce[7]
Lista gatunków

Przypisy

  1. a b c Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-03-31].
  2. Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-25].
  3. Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 288. ISBN 0-333-74890-5.
  4. a b c d David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 820. ISBN 978-1-107-11502-6.
  5. a b Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 3-8331-1916-0.
  6. Salvia Linnaeus. W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2019-03-26].
  7. a b Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  8. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-01-02].
  9. Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Salvia (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-02-25].
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Szałwia: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src= Salvia splendens  src= Kwiat Salvia africana  src= Salvia gesneriiflora

Szałwia (Salvia L.) – rodzaj roślin z rodziny jasnotowatych. Obejmuje ok. 900–950 gatunków i jest to najliczniejszy w gatunki rodzaj rodziny jasnotowatych. Gatunki z tego rodzaju występują w stanie dzikim na całej kuli ziemskiej, z wyjątkiem obszarów o klimacie polarnym. Najbardziej zróżnicowane są na obu kontynentach amerykańskich, gdzie rośnie 591 gatunków, z czego ok. 250 w samym Meksyku. Drugi ośrodek z dużym zróżnicowaniem to Azja – od Chin, gdzie rosną 84 gatunki, po Azję południowo-zachodnią), gdzie w samej Turcji rośnie 86 gatunków z czego połowa to endemity tego kraju. W Afryce rośnie 59 gatunków, w Australii 1, w Europie – 36 (z czego w Polsce cztery rodzime – szałwia lepka S. glutinosa, łąkowa S. pratensis, okręgowa S. verticillata i omszona S. nemorosa). Łacińska nazwa rodzaju pochodzi od słowa salvus oznaczającego ocalony, nietknięty, żywy – niektóre gatunki szałwii mają bowiem własności lecznicze i od dawna używane były w lecznictwie. Spożywcze znaczenie ma zwłaszcza szałwia lekarska i hiszpańska, zwana chia, niektóre gatunki mają właściwości halucynogenne lub stosowane są w przemyśle kosmetycznym, liczne uprawiane są jako ozdobne.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL