Bulbullar (Luscinia) — chumchuqsimonlar turkumining qorayaloqlar oilasiga mansub sayroqi qush. 6 turi bor: sharq bulbuli (L. luscinia) va gʻarb bulbuli (L. megarhynchus) tarqalgan. Ular faqat qanotining tuzilishi bilan bir-biridan farq qiladi. Bulbulning rangi koʻrimsiz, usti qoʻngʻir va toʻq mallarang , qorni oqish, nari bilan modasining rangi bir xil, boʻyi 20 sm gacha boʻladi. Sharq bulbuli Sharqiy Yevropa va Osiyoning bir qismida tarqalgan. Qishlash uchun Gʻarbiy Afrikaga uchib ketadi. Oʻzbekistonga bahor (apr.—may)da uchib kelib, kuz (avg .—sentabr)da uchib ketadi. Gʻarb bulbuli Gʻarbiy Yevropa, Kichik Osiyo, Eron va Afgʻonistondan to Oltoyga qadar tarqalgan. Oʻzbekistonda ham koʻp uchraydi, u suvga yaqin butazor, oʻrmon, toʻqay kabi nam yerlarda yashaydi. Xatto, katta shaharlarda park va bogʻlardagi daraxtlarga uya solib, tuxum qoʻyadi. Gʻarb bulbuli tropik Afrika, Hindiston va Arabistonda qishlaydi. Oʻzbekistonga bahorda (apr.ning oxirida) uchib keladi. Narilari uchib kelishi bilan to joʻjalari tuxumdan chiqqunga qadar, ayniqsa joʻjalari tuxumdan chiqadigan vaqtda koʻp va baland ovoz bilan sayraydi. Joʻjalari uchirma boʻlgandan keyin (iyunda) sayrashdan toʻxtaydi. B. qafasda ham sayraydi. Sharq bulbuli gʻarb bulbuliga qaraganda baland va yoqimli sayraydi. B. uyasini daraxt va butalarga soladi. 4—6 dona tuxum qoʻyadi. Tuxumini faqat modasi bosadi. Bolasi tuxumdan 13—14 kunda chiqadi. Bolalarni boqishda pari ishtirok etadi. Bulbul hasharotlar va ularning lichinkalari bilan oziqlanib, foyda keltiradi.
Bulbullar (Luscinia) — chumchuqsimonlar turkumining qorayaloqlar oilasiga mansub sayroqi qush. 6 turi bor: sharq bulbuli (L. luscinia) va gʻarb bulbuli (L. megarhynchus) tarqalgan. Ular faqat qanotining tuzilishi bilan bir-biridan farq qiladi. Bulbulning rangi koʻrimsiz, usti qoʻngʻir va toʻq mallarang , qorni oqish, nari bilan modasining rangi bir xil, boʻyi 20 sm gacha boʻladi. Sharq bulbuli Sharqiy Yevropa va Osiyoning bir qismida tarqalgan. Qishlash uchun Gʻarbiy Afrikaga uchib ketadi. Oʻzbekistonga bahor (apr.—may)da uchib kelib, kuz (avg .—sentabr)da uchib ketadi. Gʻarb bulbuli Gʻarbiy Yevropa, Kichik Osiyo, Eron va Afgʻonistondan to Oltoyga qadar tarqalgan. Oʻzbekistonda ham koʻp uchraydi, u suvga yaqin butazor, oʻrmon, toʻqay kabi nam yerlarda yashaydi. Xatto, katta shaharlarda park va bogʻlardagi daraxtlarga uya solib, tuxum qoʻyadi. Gʻarb bulbuli tropik Afrika, Hindiston va Arabistonda qishlaydi. Oʻzbekistonga bahorda (apr.ning oxirida) uchib keladi. Narilari uchib kelishi bilan to joʻjalari tuxumdan chiqqunga qadar, ayniqsa joʻjalari tuxumdan chiqadigan vaqtda koʻp va baland ovoz bilan sayraydi. Joʻjalari uchirma boʻlgandan keyin (iyunda) sayrashdan toʻxtaydi. B. qafasda ham sayraydi. Sharq bulbuli gʻarb bulbuliga qaraganda baland va yoqimli sayraydi. B. uyasini daraxt va butalarga soladi. 4—6 dona tuxum qoʻyadi. Tuxumini faqat modasi bosadi. Bolasi tuxumdan 13—14 kunda chiqadi. Bolalarni boqishda pari ishtirok etadi. Bulbul hasharotlar va ularning lichinkalari bilan oziqlanib, foyda keltiradi.
Słowik (Luscinia) - to szlach môłëch ptôchów z rodzëznë mùsznikòwatëch (Muscicapidae). Òn biwô m. jin. na Kaszëbach.
Булбул (Luscinia) – таркылдак сымалдар тукумунун уруусу. Узундугу 20 см. Кадимки булбул жана түштүк булбулу деген 2 түрү бар. Келгин куш, көбүнчө суу жээгиндеги бадалдуу токойлордо, камыштуу саздарда, арчалуу, бадалдуу жерлерде жашайт. Курт-кумурска, чымын-чиркейдин личинкаларын жейт. Түштүк булбул Кыргызстанга да келип уялайт, уясын жерге же дүмүргө салат, 45 жумуртка тууйт. Апрель–май айларында келет да, сентябрь–октябрда жылуу жактарга учуп кетет. Эркеги кубулжутуп сайрайт. .
Булбул (Luscinia) – таркылдак сымалдар тукумунун уруусу. Узундугу 20 см. Кадимки булбул жана түштүк булбулу деген 2 түрү бар. Келгин куш, көбүнчө суу жээгиндеги бадалдуу токойлордо, камыштуу саздарда, арчалуу, бадалдуу жерлерде жашайт. Курт-кумурска, чымын-чиркейдин личинкаларын жейт. Түштүк булбул Кыргызстанга да келип уялайт, уясын жерге же дүмүргө салат, 45 жумуртка тууйт. Апрель–май айларында келет да, сентябрь–октябрда жылуу жактарга учуп кетет. Эркеги кубулжутуп сайрайт. .
Сандугачлар яки былбыл кош (лат. Luscinia) — Чыпчыксыманнар тәртибенә керүче кошлар (Passeriformes).
Иң билгеле төре - гади сандугач (Luscinia luscinia); тән озынлыгы 17 см, кара күзле, соры каурыйлы, кызыл койрыклы.
Сандугачлар яки былбыл кош (лат. Luscinia) — Чыпчыксыманнар тәртибенә керүче кошлар (Passeriformes).
Иң билгеле төре - гади сандугач (Luscinia luscinia); тән озынлыгы 17 см, кара күзле, соры каурыйлы, кызыл койрыклы.
↑ Integrated Taxonomic Information System — 1998. ↑ IOC World Bird List. Version 6.3 — 6.3 — 2016. — doi:10.14344/IOC.ML.6.3 IOC World Bird List, Version 6.4 — 2016. — doi:10.14344/IOC.ML.6.4 IOC World Bird List. Version 7.2 — 2017. — doi:10.14344/IOC.ML.7.2Фаьрг e HовцIолг (лат: Luscinia, эрс: Соловьи) — oалхазарий ваьр да Хьазий куц дола тоаба чура.
Шӱшпык кайык (лат. Luscinia, рушла Соловей) — пӧрткайык отрядысе кайык тукым. Тӱрлӧ классификаций-влак почеш дроздовый але мухоловковый ешыш пурен кертеш.
Мыланна эн сайын палыме шӱшпык кайык латинла "Luscinia luscinia" лӱмдалтеш; кап кужутшо 17 сантиметрыш шуеш, йолжо кужурак, шинчаже кугу, шемалге, пунжо кӱреналге, почшо йошкарге-нарынче.
Европышто да Касвел Азийыште, Кечывалвелне Йӱдвел Кавказ марте шарлен. Телылан йот элыш чоҥештылеш, поснак Африкыште телым эртара. Эҥер лоҥгаште, вӱдвондо, омыж коклаште ила. Пыжашым мландыште але пушеҥгын ӱлыл укшыштыжо, мланде дек лишкырак опта. Ик пыжашыште ужаргырак але кандалгырак тӱсан, шемалгырак пале дене 4-6 муно кия. Ава шӱшпык гына мунышто шинча. Шӱшпык эҥыремышым, шукшым, емыжым кочкеш.
Шӱшпыкым сайын мурымыжлан чот йӧратат. Марий муро, такмак-влакыштат шӱшпык нерген чӱчкыдын мурат.
Марий калыкын ончыч шӱшпык пайремжат лийын. Ага тылзын 15 кечынже — шӱшпык пайрем. Шӱшпык йӱкым куку муро деч кок кече ончыч колат – кеҥежым азап деч посна, нӧлтшӧ кумылын эртарет. Мыскара гын веле: шӱшпык йӱкым икымше колмо годым тувырым кудаш почкалтет гын, шуршо витараш огеш тӱҥал.
Ала чонемлан луш лиеш? муро
Мутшо Василий Регеж-Гороховын
Семже Владислав Куприяновын
Ой, шӱшпык,
Ой, сар шӱшпык,
Моткочак йӧсӧ мыланем:
Таҥемже,
Шӱм таҥемже
Каяле, мыйым кудалтен.
Припев:
Умылен кертат мо
Тидым тый, ала?
Лачак иктым шӱм йодеш:
Шӱшкалте, тек тӱня мура!
Ала чонемлан луш, ласка лиеш?
Тӱняште,
Ош тӱняште
Айдемын шӱм пелаш лийшаш.
Уке гын,
Я уке гын,
Лиеш пычкемыш пӱрымаш.
Шӱшпык кайык (лат. Luscinia, рушла Соловей) — пӧрткайык отрядысе кайык тукым. Тӱрлӧ классификаций-влак почеш дроздовый але мухоловковый ешыш пурен кертеш.
Мыланна эн сайын палыме шӱшпык кайык латинла "Luscinia luscinia" лӱмдалтеш; кап кужутшо 17 сантиметрыш шуеш, йолжо кужурак, шинчаже кугу, шемалге, пунжо кӱреналге, почшо йошкарге-нарынче.
Европышто да Касвел Азийыште, Кечывалвелне Йӱдвел Кавказ марте шарлен. Телылан йот элыш чоҥештылеш, поснак Африкыште телым эртара. Эҥер лоҥгаште, вӱдвондо, омыж коклаште ила. Пыжашым мландыште але пушеҥгын ӱлыл укшыштыжо, мланде дек лишкырак опта. Ик пыжашыште ужаргырак але кандалгырак тӱсан, шемалгырак пале дене 4-6 муно кия. Ава шӱшпык гына мунышто шинча. Шӱшпык эҥыремышым, шукшым, емыжым кочкеш.
Шӱшпыкым сайын мурымыжлан чот йӧратат. Марий муро, такмак-влакыштат шӱшпык нерген чӱчкыдын мурат.
მაფშალია, იადონი (ლათ. Luscinia) — ბაღირეშობურეფიშ რანწკიშ ფურინჯეფიშ გვარი. საქორთუოს ხე მაფშალიაშ 2 გვარობა; რჩქვანელობური მაფშალიაშ რსხული 160-190 მმ სიგჷრძაში რე, წონა - 25 გრამშახ. გოფაჩილიე ბჟაეიოლ ევროპას დო ბჟადალ ციმბირს. საქორთუოს ხვალე გჷნოფურინუაშ პერიოდის (პირელი-მესის დო ქირსეთუთას) მუთმოფხვადჷნა. ობჟათური მაფშალია მაგვაჯე გჷნმოფურინე მაფურინჯე რე. გოფაჩილი რე ბჟადალ დო ობჟათე ევროპას, ოორუე-ბჟაეაიოლ აფრიკას დო წიმი დო შქა აზიას. საქორთუოს პირელშე ეკენიაშა მუთმოფხვადჷნა. მაფშალია ხე ქვერჩხონს, წყურგილ-ღალუეფს, წყარმალუეფიშ წყარპიჯის, ტყაპიჯის, გვალაშ კართეფს დო ბაღეფს; უჸორს წყარიშ სიარხოვე. მესიშ ბოლოს სქჷნს 4-5 მარქვალიას, მოკუხაფა 2 მარაშახ იგჷნძორებუ. ჭკომუნს ჭანდეფს, ძალამი მერკეთ კენკრას. მაფშალია არძოშე უჯგუში მოღურჭულე მაფურინჯე რე.
მაფშალია, იადონი (ლათ. Luscinia) — ბაღირეშობურეფიშ რანწკიშ ფურინჯეფიშ გვარი. საქორთუოს ხე მაფშალიაშ 2 გვარობა; რჩქვანელობური მაფშალიაშ რსხული 160-190 მმ სიგჷრძაში რე, წონა - 25 გრამშახ. გოფაჩილიე ბჟაეიოლ ევროპას დო ბჟადალ ციმბირს. საქორთუოს ხვალე გჷნოფურინუაშ პერიოდის (პირელი-მესის დო ქირსეთუთას) მუთმოფხვადჷნა. ობჟათური მაფშალია მაგვაჯე გჷნმოფურინე მაფურინჯე რე. გოფაჩილი რე ბჟადალ დო ობჟათე ევროპას, ოორუე-ბჟაეაიოლ აფრიკას დო წიმი დო შქა აზიას. საქორთუოს პირელშე ეკენიაშა მუთმოფხვადჷნა. მაფშალია ხე ქვერჩხონს, წყურგილ-ღალუეფს, წყარმალუეფიშ წყარპიჯის, ტყაპიჯის, გვალაშ კართეფს დო ბაღეფს; უჸორს წყარიშ სიარხოვე. მესიშ ბოლოს სქჷნს 4-5 მარქვალიას, მოკუხაფა 2 მარაშახ იგჷნძორებუ. ჭკომუნს ჭანდეფს, ძალამი მერკეთ კენკრას. მაფშალია არძოშე უჯგუში მოღურჭულე მაფურინჯე რე.
