dcsimg

Xanthopan morgani ( Polish )

provided by wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Xanthopan morgani – gatunek motyla nocnego z rodziny zawisakowatych, występujący w południowo-wschodniej Afryce (Zimbabwe, Malawi) i na Madagaskarze. Należy do monotypowego rodzaju Xanthopan. Niewiele wiadomo o biologii tego dużego owada, poza tym, że imagines odżywiają się nektarem storczyków Angraecum sesquipedale, a gąsienice prawdopodobnie żywią się liśćmi Uvaria. Został opisany przez Francisa Walkera w 1856 jako Macrosila morgani.

W styczniu 1862 badający zjawisko owadopylności u storczyków, Charles Darwin otrzymał od Jamesa Batemana przesyłkę zawierającą zbiór okazów storczyków, wśród których były okazałe kwiaty Angraecum sesquipedale z Madagaskaru[2]. W kolejnym liście od syna Jamesa, Roberta Batemana, znajdowała się lista nazw przesłanych roślin[3]. W tym samym miesiącu Darwin pisał do Josepha Hookera: „Właśnie otrzymałem przesyłkę od p. Batemana z zaskakującą Angræcum sesquipedalia mającą nektarium długie na stopę – Dobry Boże, cóż za owad może z niego ssać[?]”[4]. Ostroga tego gatunku osiąga 20–35 cm długości; epitet gatunkowy „sesquipedale” oznacza „półtorej stopy”.

Na podstawie swoich obserwacji i doświadczeń, Darwin w swojej książce z 1862 Fertilisation of Orchids wysunął przypuszczenie, że musi istnieć nieodkryty jeszcze gatunek ćmy, którego trąbka może sięgnąć do dna ostrogi. Przy pobieraniu nektaru głowa ćmy zbierałaby pyłek i przenosiła na kolejny kwiat[5].

W 1903 Walter Rothschild i Karl Jordan opisali podgatunek Xanthopan morgani, posiadający szczególnie długą trąbkę ssącą (30 cm), zdolną sięgnąć do nektaru storczyka[6]. Nazwano go Xanthopan morganii praedicta by wskazać fakt, że jego istnienie zostało przewidziane[7].

Przypisy

  1. Xanthopan (ang.). Nomenclator Zoologicus. [dostęp 21 października 2009].
  2. Darwin Correspondence Project – Letter 3357 — Bateman, Robert to Darwin, C. R., [1862]. [dostęp 2009-10-18].
  3. Darwin Correspondence Project – Letter 3356 — Bateman, James to Darwin, C. R., [1862]. [dostęp 2009-10-18].
  4. Darwin Correspondence Project – Letter 3411 — Darwin, C. R. to Hooker, J. D., 25 Jan [1862]. [dostęp 2009-10-18]. Cytat: I have just received such a Box full from Mr Bateman with the astounding Angræcum sesquipedalia with a nectary a foot long— Good Heavens what insect can suck it[?]
  5. Darwin CR. On the various contrivances by which British and foreign orchids are fertilised by insects, and on the good effects of intercrossing. London: John Murray 1862. [1].
  6. Rothschild W, Jordan K. A revision of the lepidopterous family Sphingidae. „Novitates Zoology”. 9, s. 31-32, 1903.
  7. Kritsky G. Darwin’s Madagascan Hawk Moth prediction. „American Entomologist”. 37, s. 206–209, 1991.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Xanthopan morgani: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL

Xanthopan morgani – gatunek motyla nocnego z rodziny zawisakowatych, występujący w południowo-wschodniej Afryce (Zimbabwe, Malawi) i na Madagaskarze. Należy do monotypowego rodzaju Xanthopan. Niewiele wiadomo o biologii tego dużego owada, poza tym, że imagines odżywiają się nektarem storczyków Angraecum sesquipedale, a gąsienice prawdopodobnie żywią się liśćmi Uvaria. Został opisany przez Francisa Walkera w 1856 jako Macrosila morgani.

W styczniu 1862 badający zjawisko owadopylności u storczyków, Charles Darwin otrzymał od Jamesa Batemana przesyłkę zawierającą zbiór okazów storczyków, wśród których były okazałe kwiaty Angraecum sesquipedale z Madagaskaru. W kolejnym liście od syna Jamesa, Roberta Batemana, znajdowała się lista nazw przesłanych roślin. W tym samym miesiącu Darwin pisał do Josepha Hookera: „Właśnie otrzymałem przesyłkę od p. Batemana z zaskakującą Angræcum sesquipedalia mającą nektarium długie na stopę – Dobry Boże, cóż za owad może z niego ssać[?]”. Ostroga tego gatunku osiąga 20–35 cm długości; epitet gatunkowy „sesquipedale” oznacza „półtorej stopy”.

Na podstawie swoich obserwacji i doświadczeń, Darwin w swojej książce z 1862 Fertilisation of Orchids wysunął przypuszczenie, że musi istnieć nieodkryty jeszcze gatunek ćmy, którego trąbka może sięgnąć do dna ostrogi. Przy pobieraniu nektaru głowa ćmy zbierałaby pyłek i przenosiła na kolejny kwiat.

W 1903 Walter Rothschild i Karl Jordan opisali podgatunek Xanthopan morgani, posiadający szczególnie długą trąbkę ssącą (30 cm), zdolną sięgnąć do nektaru storczyka. Nazwano go Xanthopan morganii praedicta by wskazać fakt, że jego istnienie zostało przewidziane.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL