Zvonečník černý, latinsky Phyteuma nigrum, je jedním z endemitů Českoněmeckého masivu. Hojně se vyskytuje na šumavských horských loukách a pastvinách.
Patří do čeledi Campanulaceae.
Jedná se o vytrvalou rostlinu, 20-60 cm vysokou s přímou, lysou, v horní polovině bezlistou lodyhou. Přízemní listy jsou dlouze řapíkaté. Čepel listů je na bázi srdčitá, nepravidelně vroubkovaná a dvakrát delší než širší. Dolní lodyžní listy mají čepel při bázi uťatou až klínovitou. Květy černofialové, květenství válcovitý klas. [1]
Černofialové klásky najdeme na šumavských loukách od května do července.[1]
Vyskytuje se na suchých i vlhkých až rašelinných loukách. Lemuje také lesy na neutrálních až slabě kyselých půdách, nevápenatých a většinou písčitohlinitých.[1]
Fytogeograficky patří k nejvýznamnějším druhům Šumavy. Je hojně rozšířený na české, bavorské i rakouské straně Šumavy. Jako endemit České vysočiny dosahuje maximálně předhůří Alp. Jeho rozšíření je v malém areálu, je proto řazen mezi ohrožené druhy ČR.[1]
Obrázky, zvuky či videa k tématu zvonečník černý ve Wikimedia Commons
Zvonečník černý, latinsky Phyteuma nigrum, je jedním z endemitů Českoněmeckého masivu. Hojně se vyskytuje na šumavských horských loukách a pastvinách.
Patří do čeledi Campanulaceae.
Die Schwarze Teufelskralle oder Schwarze Rapunzel (Phyteuma nigrum) ist eine Pflanzenart, die zur Gattung der Teufelskrallen (Phyteuma) in der Familie der Glockenblumengewächse (Campanulaceae) gehört.
Die Schwarze Teufelskralle ist eine ausdauernde krautige Pflanze, die Wuchshöhen von 20 bis 70 Zentimetern erreicht. Die Laubblätter sind lanzettlich geformt und in etwa halb so breit wie lang. Die Grundblätter besitzen meist nur einen seicht herzförmigen Spreitengrund mit gekerbtem bis gesägtem Blattrand. Die unteren Stängelblätter sind eilanzettlich und am Grund verschmälert, die mittleren und die oberen weisen nur eine reduzierte Spreite auf.
Der bei einem Durchmesser von 1,5 bis 3 Zentimetern relativ breite, ei- bis walzenförmigen, ährigen Blütenstand weist ein bis zwei Hochblätter auf. Die Hüllblätter sind linealisch bis lanzettlich.
Die zwittrige, fünfzählige Blüte ist vor dem Aufblühen deutlich gekrümmt. Die fünf Kronblätter sind schwarzviolett oder schwarzblau, selten weiß. Die Kronblätter sind zuerst zu einer Röhre verwachsen, welche während des Aufblühens von unten nach oben aufplatzt. An der Spitze bleiben die Kronblätter jedoch länger verbunden und die Krone ist krallenförmig nach oben gebogen.[1] Der Griffel endet in zwei Narbenästen.
Die Chromosomenzahl beträgt 2n = 22.[2]
Die Blüten sind vormännlich. Die Kronblätter pressen die sich nach innen öffnenden Staubbeutel an die Griffelbürste, die den Pollen aufnimmt. Danach wächst der Griffel, bis seine Spitze die Kronröhre überragt. Danach öffnen sich die Narbenäste. Bestäuber sind Bienenverwandte und Schwebfliegen. Die Blütezeit reicht von Mai bis Juli.
Die Schwarze Teufelskralle findet sich nur in Mitteleuropa in den Silikat-Mittelgebirgen. Sie ist im Gebiet der Böhmischen Masse zu finden. Ihr Verbreitungsgebiet umfasst Frankreich, Deutschland, Belgien, Luxemburg, Tschechien, Österreich und Weißrussland.[3] In Deutschland ist sie vor allem im mittleren Bereich (u. a. Eifel, Siebengebirge, Rothaargebirge) verbreitet. In Österreich ist die Schwarze Teufelskralle selten, während sie in der Schweiz nur adventiv auftritt.
Sie wächst auf mäßig nährstoffreichen, kalkarmen Lehmböden an sonnigen bis halbschattigen Plätzen. Sie gedeiht auf frischen, bodensauren Fettwiesen und an Waldsäumen. Sie ist kalkmeidend und ein Lehmzeiger. Sie wächst von der collinen bis zur montanen Höhenstufe. Eher zerstreut wächst die Schwarze Teufelskralle auch auf Wiesen, Parks und lichten Laubwäldern. Sie ist in Mitteleuropa eine Charakterart des Geranio-Trisetetum aus dem Verband Polygono-Trisetion, kommt aber auch in montanen Arrhenathereten und in tieferen Lagen auch in Carpinion-Gesellschaften vor.[2]
Diese Art steht auf der Vorwarnliste[4] und gilt als schonbedürftig. Erhard Dörr und Wolfgang Lippert berichten, dass die Art infolge intensiver Bewirtschaftung durch Düngung, Drainage oder Aufforstung im Rückgang ist und daher der Schonung bedarf.[5] Deutschland ist in hohem Maße verantwortlich für die Art.
Die Erstveröffentlichung von Phyteuma nigrum erfolgte 1794 durch Franz Willibald Schmidt.
Zur Kreuzung der Schwarzen Teufelskralle (Phyteuma nigrum) mit der Ährigen Teufelskralle (Phyteuma spicatum) = Phyteuma ×adulterinum siehe unter Ährige Teufelskralle.
Die Schwarze Teufelskralle oder Schwarze Rapunzel (Phyteuma nigrum) ist eine Pflanzenart, die zur Gattung der Teufelskrallen (Phyteuma) in der Familie der Glockenblumengewächse (Campanulaceae) gehört.
Tummatähkämunkki (Phyteuma nigrum) on kellokasvien (Campanulaceae) heimoon, tähkämunkkien (Phyteuma) sukuun kuuluva kasvilaji. Se on monivuotinen ruohovartinen kasvi, joka on kotoisin Keski-Euroopasta.[1]
Tummatähkämunkki on kasvutavaltaan pysty ja sen varsi on haaraton. Alimmat lehdet ovat ruodillisia ja muodoltaan herttamaisia, kun taas ylemmät lehdet ovat ruodittomia ja pitkänsuikeita. Kukat sijaitsevat yhtenä tähkänä varren päässä ja ne ovat väriltään tummansinivioletteja. Kukintotähkä muotoutuu kukinnan edetessä lieriömäiseksi. Kukkien teriöt ovat viisiliuskaisia.[1]
Tummatähkämunkkia käytetään koristekasvina ja sitä voi toisinaan tavata myös villiytyneenä luonnosta. Suomessa tummatähkämunkista on tehty luonnosta muutamia havaintoja viimeisten noin sadan vuoden aikana[2].
Tummatähkämunkki (Phyteuma nigrum) on kellokasvien (Campanulaceae) heimoon, tähkämunkkien (Phyteuma) sukuun kuuluva kasvilaji. Se on monivuotinen ruohovartinen kasvi, joka on kotoisin Keski-Euroopasta.
Tummatähkämunkki on kasvutavaltaan pysty ja sen varsi on haaraton. Alimmat lehdet ovat ruodillisia ja muodoltaan herttamaisia, kun taas ylemmät lehdet ovat ruodittomia ja pitkänsuikeita. Kukat sijaitsevat yhtenä tähkänä varren päässä ja ne ovat väriltään tummansinivioletteja. Kukintotähkä muotoutuu kukinnan edetessä lieriömäiseksi. Kukkien teriöt ovat viisiliuskaisia.
Tummatähkämunkkia käytetään koristekasvina ja sitä voi toisinaan tavata myös villiytyneenä luonnosta. Suomessa tummatähkämunkista on tehty luonnosta muutamia havaintoja viimeisten noin sadan vuoden aikana.
Phyteuma nigrum, la Raiponce noire, est une plante herbacée vivace de la famille des Campanulacées.
Plante dressée, glabre, atteignant 60 cm. Fleurs généralement violet noirâtre, parfois blanches, groupées en épis ovales s'allongeant par la suite. Tige torsadée. Floraison de mai à juillet.
Europe, notamment Autriche, Allemagne, France, Belgique.
L'espèce n'est pas encore évaluée à l'échelle mondiale et européenne par l'UICN. En France elle est classée comme non préoccupante [1]. Elle est considérée comme vulnérable (VU) en Picardie et Nord-Pas-de-Calais.
Prés et bois humides dans des régions de collines ou basses montagnes jusqu'à 1 200 m d'altitude.
Phyteuma nigrum, la Raiponce noire, est une plante herbacée vivace de la famille des Campanulacées.
De zwartblauwe rapunzel (Phyteuma spicatum subsp. nigrum, basioniem: Phyteuma nigrum) is een vaste plant die behoort tot de klokjesfamilie (Campanulaceae). Het is een ondersoort van Phyteuma spicatum.
De plant wordt 20-80 cm hoog. De breed eironde tot eirond-lancetvormige wortelbladeren zijn in tegenstelling tot bij de witte rapunzel zelden gezaagd of duidelijk dubbel gekarteld. De bladrand is ongelijk gekarteld en soms enkelvoudig gekarteld. In het centrum zitten soms zwarte vlekken. De zwartblauwe rapunzel bloeit in mei en juni met donker paarsblauwe, soms fletsblauwe of witte bloemen. De bloemen zitten in een aar, die in het jonge stadium eirond is, maar later cilindrisch uitgroeit.
Een andere ondersoort van Phyteuma spicatum is de witte rapunzel (Phyteuma spicatum subsp. spicatum) die een geelwitte bloem heeft.
Zwartblauwe rapunzel komt voor in Midden-Europa, ten noorden van de Alpen, van Noordoost-Frankrijk door Zuid-Duitsland tot in West-Tsjechië, noordelijk tot in Nederland en Noord-Duitsland, westelijk tot in Nederland en België. Voornamelijk in berg- en heuvelgebieden, maar in het noordwesten ook in de laagvlakte. Hij is ingeburgerd in Zweden en Oost-Europa.
In Vlaanderen is de plant merendeels zeer zeldzaam. De soort staat op de Nederlandse Rode Lijst van planten als zeldzaam tot zeer zeldzaam en bedreigd. Sinds 1950 bedraagt de achteruitgang 50-75%. Oorzaak van de achteruitgang is vaak verruiging van de groeiplaats. In Drenthe is geconstateerd dat ook verzuring en vernatting van de bovengrond een rol speelt.
Zwartblauwe rapunzel is een langlevende voorzomerbloeier die overwintert met een raapvormig verdikte primaire wortel. Hij wordt bevrucht door middel van kruisbestuiving en kan zich uitzaaien. De groeiplaatsen zijn basische tot zwak zure, vochtige maar niet natte bodems aan bosranden en langs bospaden en watergangen. Ook komt de plant in beekdalhooilanden voor, op plaatsen die onder invloed staan van basenrijke kwel.
De zwartblauwe rapunzel is een kensoort voor de klasse van de eiken- en beukenbossen op voedselrijke grond.
De namen in andere talen kunnen vaak eenvoudig worden opgezocht met de interwiki-links.
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Phyteuma nigrum op Wikimedia Commons. De zwartblauwe rapunzel (Phyteuma spicatum subsp. nigrum, basioniem: Phyteuma nigrum) is een vaste plant die behoort tot de klokjesfamilie (Campanulaceae). Het is een ondersoort van Phyteuma spicatum.
Blårapunkel (Phyteuma nigrum) är en växtart i familjen klockväxter.
Wikimedia Commons har media som rör Blårapunkel.
Blårapunkel (Phyteuma nigrum) är en växtart i familjen klockväxter.
Phyteuma nigrum là loài thực vật có hoa trong họ Hoa chuông. Loài này được F.W.Schmidt miêu tả khoa học đầu tiên năm 1793.[1]
Phyteuma nigrum là loài thực vật có hoa trong họ Hoa chuông. Loài này được F.W.Schmidt miêu tả khoa học đầu tiên năm 1793.
Phyteuma nigrum F.W.Schmidt, 1793
Ко́льник чёрный (лат. Phyteuma nigrum) — вид двудольных цветковых растений, включённый в род Кольник (Phyteuma) семейства Колокольчиковые (Campanulaceae).
Кольник округлый — многолетнее травянистое растение с корневищем, достигающее 75 см в высоту. Стебли прямостоячие, голые. Листья многочисленные, собранные в прикорневую розетку, на довольно длинных черешках, сердцевидной или яйцевидой формы, тупозубчатые, редкие листья имеются также на стебле, они почти без черешка, узкие, с зубчатым краем.
Цветки в шаровидных или яйцевидных соцветиях на концах стеблей, с мелкими продолговатыми прицветниками. Чашечка светло-зелёная, голая, с заострёнными чашелистиками. Венчик сильно изогнутый, фиолетово-чёрного, серо-синего или голубого цвета. Тычинки с утолщёнными книзу нитями. Пестик тёмный, с двумя или тремя рыльцами.
Плод — зелёная коробочка с многочисленными мелкими блестящими семенами.
Кольник чёрный в естественных условиях широко распространён в Западной и Центральной Европе. По некоторым данным, встречается на территории Московской области в качестве интродуцированного.
Ко́льник чёрный (лат. Phyteuma nigrum) — вид двудольных цветковых растений, включённый в род Кольник (Phyteuma) семейства Колокольчиковые (Campanulaceae).
_07.jpg)
