Səndəl (lat. Santalum) — səndəlçiçəklilər sırasının səndəlkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
20-yə yaxın növü var. Ən tanınmış növü ağ səndəldir.
İkiləpəlilər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. Səndəl (lat. Santalum) — səndəlçiçəklilər sırasının səndəlkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Santalum o sàndal és un gènere de plantes amb flors llenyoses el més conegut és el sàndal de l'Índia (S. album). Els membres d'aquest gènere són arbres o arbusts. La majoria d'ells són plantes paràsites de les arrels d'altres plantes hoste. Són fotosintètiques però prenen l'aigua i altres nutrients inorgànics de les seves plantes hoste. Moltes espècies produeixen una fusta notablement aromàtica, especialment S. album, que es fa servir en perfumeria i medicina herbal. El gènere conté unes 25 espècies distribuïdes des de les ecozones indomalàia, australàsia i Oceania des de l'Índia a Malèsia a les illes del Pacífic fins a Hawaii i Illes Juan Fernández.
Inicialment hi havia molts reptes per cultivar les espècies de Santalum la seva germinació és difícil i no gaire compresa. les llavors no es poden emmagatzemar s'han de plantar tot seguit després de ser collides de l'arbre. En ser plantes semiparàsites han de créixer prop de quatre o cinc plantes hoste. De vegades cal esporgar les plantes hoste, ja que el sàndals requereixen molta llum.
Per la producció comercial de fusta aromàtica els arbres han de tenir com a mínim 40 anys però es prefereix que en tinguin més de 80
Tanmateix una vegada que les plantes s'han implantat són molt resistents a les malalties.
Santalum o sàndal és un gènere de plantes amb flors llenyoses el més conegut és el sàndal de l'Índia (S. album). Els membres d'aquest gènere són arbres o arbusts. La majoria d'ells són plantes paràsites de les arrels d'altres plantes hoste. Són fotosintètiques però prenen l'aigua i altres nutrients inorgànics de les seves plantes hoste. Moltes espècies produeixen una fusta notablement aromàtica, especialment S. album, que es fa servir en perfumeria i medicina herbal. El gènere conté unes 25 espècies distribuïdes des de les ecozones indomalàia, australàsia i Oceania des de l'Índia a Malèsia a les illes del Pacífic fins a Hawaii i Illes Juan Fernández.
Ko e ahi ko ha fuʻu ʻakau fakatuʻi ia, mo e ʻakau manongi ʻaupito. Ko e kakala ʻiloa ia. ʻOku tatau mo e Santalum insulare.
Ko e ahi mo e vunga ko e heliaki ia maʻa e tuʻi ʻo Tonga, koeʻuhi naʻe tupu ʻa e ongo ʻakau ʻi he funga ʻo e Sia ko Veiongo. Kuo pulia he taimí ni.
Ko e ahi ko ha fuʻu ʻakau fakatuʻi ia, mo e ʻakau manongi ʻaupito. Ko e kakala ʻiloa ia. ʻOku tatau mo e Santalum insulare.
Tekst üüb Öömrang Sandelholtbuumer (Santalum) san en skööl faan buumer uun det famile faan a Sandelholtplaanten (Santalaceae). Di slach Santalum album woort uun a troopen aptaanj för sin holt an sin ööle.
Sandelholtbuumer (Santalum) san en skööl faan buumer uun det famile faan a Sandelholtplaanten (Santalaceae). Di slach Santalum album woort uun a troopen aptaanj för sin holt an sin ööle.
Сандал, бәкам — тропик урманнарда үсүче мәңге яшел, хуш исле, эфир майларына бай агач.
Сандал, бәкам — тропик урманнарда үсүче мәңге яшел, хуш исле, эфир майларына бай агач.
↑ Integrated Taxonomic Information System — 1996. ↑ таксономическая база данных Национального центра биотехнологической информации США / National Center for Biotechnology Informationहाम्रा घर–मन्दिरमा घोटेर लेपको टीका लगाइने सामान्य चन्दनलाई हामी सेतो चन्दन वा श्रीखण्ड भन्दछौँ। अङ्ग्रेजीमा यसलाई 'स्याण्डल उड'en:Sandalwood भनिन्छ। अहिले चर्चामा रहेको रक्तचन्दनलाई पनि अङ्ग्रेजीमा अगाडि 'रेड' थपेर त्यसै भनिन्छ। चन्दनको वैज्ञानिक नाम- 'स्यान्टालम अल्बम' (en:Santalum album)। 'सान्टाक्लज' भनेजस्तै पिता वा परमेश्वरको आदर बोकेको यस बिरुवालाई 'स्यान्टालम' र यसको सेतो प्रजातिलाई 'अल्बम' भनिएको हो। यसको सुगन्धित तेलको रासायनिक नाम 'स्यान्टालोल' छ। पुरानो ग्रन्थमा श्रीखण्डलाई 'स्यान्टल उड' नै भनिएको छ। तर कालान्तरमा अङ्ग्रेजी अपभ्रंशले 'स्याण्डल' बनाएर हेय भावार्थ दियो। नेपालमा यदाकदा चन्दनको खेती गरेको पाइए पनि श्रीखण्ड चन्दन वा रक्तचन्दन हाम्रा रैथाने बिरुवा हैनन्। यी नेपालमा पाइँदैनन्।
हाम्रा घर–मन्दिरमा घोटेर लेपको टीका लगाइने सामान्य चन्दनलाई हामी सेतो चन्दन वा श्रीखण्ड भन्दछौँ। अङ्ग्रेजीमा यसलाई 'स्याण्डल उड'en:Sandalwood भनिन्छ। अहिले चर्चामा रहेको रक्तचन्दनलाई पनि अङ्ग्रेजीमा अगाडि 'रेड' थपेर त्यसै भनिन्छ। चन्दनको वैज्ञानिक नाम- 'स्यान्टालम अल्बम' (en:Santalum album)। 'सान्टाक्लज' भनेजस्तै पिता वा परमेश्वरको आदर बोकेको यस बिरुवालाई 'स्यान्टालम' र यसको सेतो प्रजातिलाई 'अल्बम' भनिएको हो। यसको सुगन्धित तेलको रासायनिक नाम 'स्यान्टालोल' छ। पुरानो ग्रन्थमा श्रीखण्डलाई 'स्यान्टल उड' नै भनिएको छ। तर कालान्तरमा अङ्ग्रेजी अपभ्रंशले 'स्याण्डल' बनाएर हेय भावार्थ दियो। नेपालमा यदाकदा चन्दनको खेती गरेको पाइए पनि श्रीखण्ड चन्दन वा रक्तचन्दन हाम्रा रैथाने बिरुवा हैनन्। यी नेपालमा पाइँदैनन्।
சந்தன மரம்
சந்தன மரம் என்பது சாண்டலூம் மரத்திலுள்ள மரங்களின் ஒரு வர்க்கம். மரங்கள் கனமானவை, மஞ்சள், மற்றும் நறுமணமுள்ளவை, மற்றும் பல நறுமண காடுகளை போலல்லாமல், தசாப்தங்களாக தங்கள் வாசனைகளை தக்கவைத்துக் கொள்கின்றன. மரக்கட்டைகளில் இருந்து சந்தன எண்ணெயைப் பயன்படுத்தலாம். ஆப்பிள் பிளாக் வூட் என்பதற்குப் பிறகு, உலகிலேயே இரண்டாவது மிக விலையுயர்ந்த மரமாகும் சந்தனம்.மரம் மற்றும் எண்ணெய் இரண்டும் தனித்துவமான வாசனையை உருவாக்குகின்றன. அவை பல நூற்றாண்டுகளாக மிகவும் மதிக்கப்படுகின்றன. இதன் விளைவாக, இந்த மெதுவாக வளர்ந்துவரும் மரங்களின் இனங்கள் கடந்த நூற்றாண்டில் அதிக அறுவடைகளை சந்தித்தன.
சந்தன மரங்கள் நடுத்தர அளவிலான ஹெமிபராசிக் மரங்கள் hemiparasitic மற்றும் ஐரோப்பிய புல்லுருவி போலவே அதே தாவர குடும்பத்தின் பகுதியாகும். இந்த குழுவில் குறிப்பிடத்தக்க உறுப்பினர்கள் இந்திய சந்தனம் Santalum album மற்றும் ஆஸ்திரேலிய சந்தனம் Santalum spicatum இனம் மற்றவர்கள் மணம் கொண்ட மரம். இவை இந்தியா, நேபாளம், பங்களாதேஷ், பாக்கிஸ்தான், இலங்கை, ஆஸ்திரேலியா, இந்தோனேசியா, ஹவாய் மற்றும் பிற பசிபிக் தீவுகளில் காணப்படுகின்றன.
உயர்ந்த அளவு வாசனை எண்ணெய்கள் கொண்ட வணிகரீதியாக மதிப்புமிக்க சந்தனம் தயாரிக்க சாண்டலியம் மரங்கள் குறைந்தபட்சம் 15 வயதைக் கொண்டிருக்க வேண்டும். விளைச்சல், தரம் மற்றும் அளவு இன்னும் தெளிவாக புரிந்துகொள்ளப்பட வேண்டும் . மரத்தின் வயது மற்றும் இருப்பிடத்தைப் பொறுத்து எண்ணெய் மகசூல் மாறுபடுகிறது. வழக்கமாக பழைய மரங்கள் அதிக எண்ணெய் உள்ளடக்கம் மற்றும் தரத்தை அளிக்கின்றன. 2018 ஆம் ஆண்டில் ஆஸ்திரேலியாவின் மிகப்பெரிய உற்பத்தியாளரான எஸ்.எஸ்.ஏ. ஆல்பம் ஆஸ்திரேலியாவில் இருக்கும், பெரும்பான்மை மேற்கு ஆஸ்திரேலியாவின் குன்நூராராவில் வளர்க்கும். மேற்கு ஆஸ்திரேலிய சந்தனம் பெர்த்தில் கிழக்கில் கோதுபாபு கிழக்கில் அதன் பாரம்பரிய வளர்ந்து வரும் பகுதியில் பயிரிடப்படுகிறது, அங்கு 15,000 ஹெக்டேர் (37,000 ஏக்கர்) தோட்டங்களில் உள்ளன.
சந்தன மரங்கள் பிற வகை காடுகளுடன் ஒப்பிடும்போது விலையுயர்ந்தவை. எனவே, இலாபத்தை அதிகரிக்க, சாந்து வளர்ப்பானது முழு மரத்தையும் அகற்றுவதன் மூலம் அறுவடை செய்யப்படுகிறது. இவ்வகை மரத்தில் இருந்து அதிகமான சந்தன எண்ணெய் கொண்டிருக்கும் ஸ்டம்ப் மற்றும் வேர், மேலும் செயலாக்கப்பட்டு விற்கப்படுகிறது.
சந்தன மரம்
சந்தன மரம் என்பது சாண்டலூம் மரத்திலுள்ள மரங்களின் ஒரு வர்க்கம். மரங்கள் கனமானவை, மஞ்சள், மற்றும் நறுமணமுள்ளவை, மற்றும் பல நறுமண காடுகளை போலல்லாமல், தசாப்தங்களாக தங்கள் வாசனைகளை தக்கவைத்துக் கொள்கின்றன. மரக்கட்டைகளில் இருந்து சந்தன எண்ணெயைப் பயன்படுத்தலாம். ஆப்பிள் பிளாக் வூட் என்பதற்குப் பிறகு, உலகிலேயே இரண்டாவது மிக விலையுயர்ந்த மரமாகும் சந்தனம்.மரம் மற்றும் எண்ணெய் இரண்டும் தனித்துவமான வாசனையை உருவாக்குகின்றன. அவை பல நூற்றாண்டுகளாக மிகவும் மதிக்கப்படுகின்றன. இதன் விளைவாக, இந்த மெதுவாக வளர்ந்துவரும் மரங்களின் இனங்கள் கடந்த நூற்றாண்டில் அதிக அறுவடைகளை சந்தித்தன.
ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರ ಎಂಬುದು ವಿವಿಧ ಪರಿಮಳ ಬೀರುವ ಮರಗಳ ಹೆಸರು. ಸ್ಯಾಂಟಾಲಮ್ (Santalum) ಪ್ರಭೇದದ ಮರಗಳಿಂದ ಶ್ರೀಗಂಧದ ಹುಟ್ಟು ಪ್ರಾಪ್ತವಾಗಿದೆ. ಅದರಲ್ಲಿರುವ ಅತ್ಯಗತ್ಯ ತೈಲಕ್ಕಾಗಿ ಈ ಮರಗಳ ನ್ನು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರ ಹೆಚ್ಚು ತೂಕದ್ದಾಗಿದ್ದು, ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕಣ-ಕಣಗಳುಳ್ಳ ತೊಗಟೆ ನಯವಾಗಿರುತ್ತವೆ.
ಸ್ಯಾಂಟಾಲಮ್ ಸ್ಪೈಕೆಟಮ್ ನ್ನು (ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರ) ಸುಗಂಧ-ಚಿಕಿತ್ಸಕರು ಹಾಗೂ ಸುಗಂಧ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುವವರು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.
ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ರಮಗಳು ಹಾಗೂ ವ್ರತಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರದ ಗಂಧವನ್ನು ಬಳಸುವುದು ಸರ್ವೇಸಾಮಾನ್ಯ. ಧಾರ್ಮಿಕ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಬಳಸುವ ಪಾತ್ರೆಗಳಿಗೆ ಲೇಪಿಸಲು ಹಾಗೂ ದೇವತೆಗಳ ವಿಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಅನಂತರ ಶ್ರದ್ದಾಳುಗಳಿಗೂ ಹಂಚಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ಹಣೆ, ಕತ್ತು ಅಥವಾ ಎದೆಗೆ ಲೇಪನ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರವನ್ನು ಪದ್ಮ (ಕಮಲ) ಗುಂಪಿಗೆ ಸೇರಿದೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಅಮಿತಾಭ ಬುದ್ಧನಿಗೆ ಹೋಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರದ ಪರಿಮಳವು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಅಪೇಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ರೂಪಾಂತರಿಸಿ, ತಾನು ಧ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ರುವಾಗ ತನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನ ಏಕಾಗ್ರತೆ ಹಾಗೂ ಎಚ್ಚರದ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳಲು ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಬುದ್ಧನಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುವ ಪರಿಮಳ ಧೂಪದಲ್ಲಿ, ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರದ ಪರಿಮಳವೂ ಬಹಳಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವ ಪರಿಮಳವಾಗಿದೆ.
ಚ೦ದನಮರವು ಗ್ರಹೋಪಯೋಗಿ ಸಾಮಾನುಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುವುದಕ್ಕೂ ಚಿತ್ರಕಲೆ, ದೇವತಾವಿಗ್ರಹ, ಶ್ರ೦ಗಾರ ವಸ್ತುಗಳ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ ಮು೦ತಾದುವುಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ.ಇದರ ಸುವಾಸನೆಯು ಬಹುಕಾಲ ಇರುತ್ತದೆ.
ಶ್ರೀಗಂಧದ ತೈಲದ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರತಿದೀಪ್ತಿ (ಫ್ಲುವೊರೆಸೆನ್ಸ್) ಹಾಗೂ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ವಕ್ರೀಕರಣ ಸೂಚಿ (refractive index) ಹೊಂದಿರುವ ಕಾರಣ, ಈ ತೈಲವನ್ನು ಅತಿನೇರಳೆ ಹಾಗೂ ಪ್ರತಿದೀಪ್ತಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶನ (fluorescence microscopy) ದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಚೆನ್ನಾಗಿ ಕುದಿಸಿ ಅದನ್ನು (incorporating boiling), ಆವಿಯಾಗಿಸುವಿಕೆ (steaming), ಭಾಷ್ಪಿಕರಣ (condensation) ಹಾಗೂ ಬೇರ್ಪಡಿಸುವಿಕೆ (separation) - ಈ ನಾಲ್ಕು ಹಂತಗಳ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮೂಲಕ ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರವನ್ನು ಭಟ್ಟಿ ಇಳಿಸುವ ಕ್ರಮವನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಅಬಾರಿಜಿನ್ಗಳು (ಮೂಲ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದವರು) ಕ್ವಾನ್ಡಾಂಗ್ನಂತಹ (ಸ್ಯಾಂಟಾಲಮ್ ಅಕ್ಯುಮಿನೆಟಮ್ ) ಸ್ಥಳೀಯ ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರದ ಕರಟದ ತಿರುಳುಗಳು, ಬೀಜ ಹಾಗೂ ಫಲಗಳನ್ನು ತಿನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರ ಎಂಬುದು ವಿವಿಧ ಪರಿಮಳ ಬೀರುವ ಮರಗಳ ಹೆಸರು. ಸ್ಯಾಂಟಾಲಮ್ (Santalum) ಪ್ರಭೇದದ ಮರಗಳಿಂದ ಶ್ರೀಗಂಧದ ಹುಟ್ಟು ಪ್ರಾಪ್ತವಾಗಿದೆ. ಅದರಲ್ಲಿರುವ ಅತ್ಯಗತ್ಯ ತೈಲಕ್ಕಾಗಿ ಈ ಮರಗಳ ನ್ನು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರ ಹೆಚ್ಚು ತೂಕದ್ದಾಗಿದ್ದು, ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕಣ-ಕಣಗಳುಳ್ಳ ತೊಗಟೆ ನಯವಾಗಿರುತ್ತವೆ.
ಇತರೆ ಪರಿಮಳ ಬೀರುವ ಮರಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರವು ಹಲವು ದಶಕಗಳ ಕಾಲ ತನ್ನ ಪರಿಮಳವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರ ವಿಶಿಷ್ಟ ರೀತಿಯ ಪರಿಮಳ ಹೊಂದಿದ್ದು, ಹಲವು ವಿಧಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ತನ್ನ ಪರಿಮಳ, ಕಲಾಕೆತ್ತನೆ, ವೈದ್ಯಕೀಯ ಹಾಗೂ ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುಣಗಳಿಗಾಗಿ ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರವು ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ.
Santalum is a genus of woody flowering plants in the Santalaceae family, the best known and commercially valuable of which is the Indian sandalwood tree, S. album. Members of the genus are trees or shrubs. Most are root parasites which photosynthesize their own food, but tap the roots of other species for water and inorganic nutrients. Several species, most notably S. album, produce highly aromatic wood, used for scents and perfumes and for herbal medicine. About 25 known species range across the Indomalayan, Australasian, and Oceanian realms, from India through Malesia to the Pacific Islands, as far as Hawaiʻi and the Juan Fernández Islands off the coast of South America.
Indian sandalwood (S. album) is found in the tropical dry deciduous forests of India, the Lesser Sunda Islands of Indonesia, and Arnhem Land of northern Australia. It is the only species of the genus found on the Asian mainland, and may have been introduced to India from the Lesser Sundas centuries ago. Indian sandalwood has been stripped from most of India's forests, and is now rare in the wild. Five species, including S. album, are native to Australia. S. acuminatum, known as the sweet quandong or native peach, produces a shiny bright red fruit used increasingly in Australia for jams, jellies, chutneys, and pies. Four species, commonly called ʻiliahi, are endemic to Hawaiʻi. S. fernandezianum, endemic to the Juan Fernández Islands off the coast of Chile, was also overexploited for its aromatic wood, and may now be extinct.
Santalum species are used as food plants by the larvae of some Lepidoptera species, including Endoclita malabaricus.
The initial challenges to cultivating Santalum are numerous, not only due to its germination and growth needs, but also the amount of growing time required for the tree to properly mature. Germination of Santalum seeds is not completely understood. Seeds cannot be effectively stored, and must be planted upon harvesting them from a fruiting tree. Even in doing this, the seeds may not germinate. As such, growing saplings can be quite labour-intensive.
Furthermore, although Santalum trees photosynthesize on their own, the trees are hemiparasitic, with roots that seek out and tap the root systems of surrounding trees for water and nutrients. As such, each sapling is usually grown next to four or five host trees. Pruning of host trees is also needed at times, since Santalum trees require much sunlight for growth.
To produce commercially valuable sandalwood with high levels of fragrance oils, the trees have to be at least 40 years of age, but 80 or above is preferred. As such, those who begin cultivation of Santalum likely will not live to reap the rewards of their work. However, inferior sandalwood that has been cut or toppled at 30 years old can still fetch a decent price due to the demand for real sandalwood.
Beyond these initial difficulties, growing sandalwood is not difficult, since it becomes more resistant to environmental stresses, pests, and diseases as it matures.
{{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help) {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help) Santalum is a genus of woody flowering plants in the Santalaceae family, the best known and commercially valuable of which is the Indian sandalwood tree, S. album. Members of the genus are trees or shrubs. Most are root parasites which photosynthesize their own food, but tap the roots of other species for water and inorganic nutrients. Several species, most notably S. album, produce highly aromatic wood, used for scents and perfumes and for herbal medicine. About 25 known species range across the Indomalayan, Australasian, and Oceanian realms, from India through Malesia to the Pacific Islands, as far as Hawaiʻi and the Juan Fernández Islands off the coast of South America.
Indian sandalwood (S. album) is found in the tropical dry deciduous forests of India, the Lesser Sunda Islands of Indonesia, and Arnhem Land of northern Australia. It is the only species of the genus found on the Asian mainland, and may have been introduced to India from the Lesser Sundas centuries ago. Indian sandalwood has been stripped from most of India's forests, and is now rare in the wild. Five species, including S. album, are native to Australia. S. acuminatum, known as the sweet quandong or native peach, produces a shiny bright red fruit used increasingly in Australia for jams, jellies, chutneys, and pies. Four species, commonly called ʻiliahi, are endemic to Hawaiʻi. S. fernandezianum, endemic to the Juan Fernández Islands off the coast of Chile, was also overexploited for its aromatic wood, and may now be extinct.
Santalum species are used as food plants by the larvae of some Lepidoptera species, including Endoclita malabaricus.
La santalo [1] (Santalum) estas genro de lignecaj angiospermoj. La plej bone konata kaj komerce plej altvalora el tiuj estas la blanka santalo (Santalum album). La specioj konstituas arbojn aŭ arbedojn. La plejmultoj estas radiko-parazitoj kiuj fotosintezas sian propran manĝaĵon sed malplenigas la radikojn de aliaj specioj de akvo kaj neorganikaj nutraĵoj. Pluraj specioj, plej precipe S. album, produktas altgrade aroman lignon kiu estas uzita por odorosubstancoj, parfumoj kaj por herbokuracado. Oni ekstraktas ankaŭ koloraĵon kiu nomiĝas santalino. Santalolo estas la ĉefa substanco de santaloesenco, miksaĵo el du izomeraj seskviterpenaj alkoholoj, C15H24O [2].
Ekzistas ĉirkaŭ 25 specioj kiuj estas disvastigataj en la tutaj orientalisa, aŭstralazia kaj pacifika ekozonoj, ekde Hindujo tra Malesio ĝis Havajo kaj la Fernandezoj apud la marbordo de Sudameriko.
La blanka santalo estas trovata en la tropikaj sekaj foliarbaroj de Hindujo, la Malgrandaj Sundaj Insuloj de Indonezio, kaj Arnhemlando de ekstrem-norda Aŭstralio. Ĝi estas la nura specio trovata sur la azia kontinento, kaj eble estis enmetata en Hindujo ekde la Malgrandaj Sundaj Insuloj antaŭ jarcentoj.
La blanka santalo estis ekstermita en la plej multaj hindaj arbaroj, kaj nuntempe estas malofta en natura medio. Kvin specioj, inkluzive de S. album, estas indiĝenaj al Aŭstralio. La dolĉa santalo aŭ kvandongo (S. acuminatum), produktas brilan ruĝecan frukton uzata ĉiam pli en Aŭstralio por konfitaĵoj, gelatenaĵoj, ĉatnioj kaj en tortoj. Kvar specioj, estas endemiaj en Havajo. S. fernandezianum estas endemia en la Fernandezoj apud la marbordo de Ĉilio, kaj estis troekpluatitaj por sia aroma ligno; eble nuntempe ĝi estas formortinta.
La santaloj estas utiligataj kiel nutraĵplantoj de la larvoj de kelkaj lepidopteraj specioj inkluzive de Endoclita malabaricus.
Ekzistas multaj komencaj defioj al kultivado de Santalum, ne nur pro ĝia ĝermado kaj kreskadaj bezonoj, sed ankaŭ pro la longdaŭra kreskigada tempo por obteni konvene maturan arbon. Ĝermado de santalaj semoj ne estas tute komprenita. Semoj praktike ne povas esti konservitaj, kaj devas esti engrundigitaj tuj post la rikolto de la fruktanta arbo. Eĉ farante tion, la semoj eble ne ĝermas. Tial, kultivi arbidojn povas esti laborintensa. Krome, kvankam santalaj arboj memstare fotosintezas, la arboj estas duonparizitaj, kun radikoj kiuj elserĉas kaj malplenigas la radiksistemojn de ĉirkaŭaj arboj de akvo kaj nutraĵoj. Tiele ĉiu arbido estas kutime kultivata kune kun la plej proksimaj kvar ĝis kvin gastiganto-arboj. Pritondado de gastiganto-arboj ankaŭ necesas ĉar santalaj arboj postulas multe da sunlumo por kreskado.
Por produkti komerce altvaloran santalan lignon kun altaj niveloj de aromaj oleoj, la arboj devas atingi aĝon de almenaŭ 40 jaroj, sed aĝo de 80 jaroj aŭ supre estas preferinda. Tiele, tiuj kiuj komencas kultivadon de Santalum ne vivos sufiĉe longdaŭre por rikolti la rekompencojn de sia laboro. Tamen, eĉ plimalaltvalora santalo-ligno kiu estas tranĉita aŭ faligita ĉe aĝo de 30 jaroj daŭre alportas decan prezon pro la konsiderinda mendado por vera santalo. Preter tiuj komencaj malfacilaĵoj, kreskante santal-arboj ne estas malfacila ĉar ili iĝas pli rezistemaj kontraŭ mediaj stresoj, parazitoj kaj malsanoj kiam ili maturiĝas.
La santalo (Santalum) estas genro de lignecaj angiospermoj. La plej bone konata kaj komerce plej altvalora el tiuj estas la blanka santalo (Santalum album). La specioj konstituas arbojn aŭ arbedojn. La plejmultoj estas radiko-parazitoj kiuj fotosintezas sian propran manĝaĵon sed malplenigas la radikojn de aliaj specioj de akvo kaj neorganikaj nutraĵoj. Pluraj specioj, plej precipe S. album, produktas altgrade aroman lignon kiu estas uzita por odorosubstancoj, parfumoj kaj por herbokuracado. Oni ekstraktas ankaŭ koloraĵon kiu nomiĝas santalino. Santalolo estas la ĉefa substanco de santaloesenco, miksaĵo el du izomeraj seskviterpenaj alkoholoj, C15H24O .
Santalum es un género de árboles perteneciente a la familia Santalaceae, la mayoría bien conocidos y comercialmente muy apreciados como el S. album. La mayoría tienen raíces parásitas que fotosintetizan sus propios alimentos, pero se acoplan a las raíces de otras plantas para conseguir agua y nutrientes inorgánicos. Varias especies, la más notable es S. album, producen maderas muy aromáticas, usadas como perfumes y la medicina herbal. Son unas 25 especies que se distribuyen por Indomalaya, Australasia, y Oceanía, también desde India por Malasia a las islas del Pacífico.
Especies de Santalum son el alimento de las larvas de algunas especies de Lepidopteras, incluyendo Endoclita malabaricus.
Para la producción de sándalo de calidad con alto nivel de fragancia, los árboles deben tener al menos unos 40 años de edad pero es preferible los de más de 80 años. Así que quien se dedica al cultivo de Santalum no vivirá para comercializar aquellos árboles que ha plantado.
Santalum es un género de árboles perteneciente a la familia Santalaceae, la mayoría bien conocidos y comercialmente muy apreciados como el S. album. La mayoría tienen raíces parásitas que fotosintetizan sus propios alimentos, pero se acoplan a las raíces de otras plantas para conseguir agua y nutrientes inorgánicos. Varias especies, la más notable es S. album, producen maderas muy aromáticas, usadas como perfumes y la medicina herbal. Son unas 25 especies que se distribuyen por Indomalaya, Australasia, y Oceanía, también desde India por Malasia a las islas del Pacífico.
Especies de Santalum son el alimento de las larvas de algunas especies de Lepidopteras, incluyendo Endoclita malabaricus.
Para la producción de sándalo de calidad con alto nivel de fragancia, los árboles deben tener al menos unos 40 años de edad pero es preferible los de más de 80 años. Así que quien se dedica al cultivo de Santalum no vivirá para comercializar aquellos árboles que ha plantado.
See artikkel räägib puude perekonnast; sandlipuuks nimetatavate puiduliikide kohta vaata artiklit Sandlipuu (puit) Sandlipuu (Santalum L.) on poolparasiitsete igihaljaste lehtpuude ja põõsaste perekond, mille tuntuim liik on valge sandlipuu.
Teadaolevalt kasvab sandlipuid 25 liiki Kagu-Aasiast Austraaliani (austraalia sandlipuu) ja Hawaii saarteni (havai sandlipuu).
Valgest sandlipuust saadakse hinnatud väärispuitu – valget sandlipuitu. Punakaspruuni sandlipuu lülipuidust ja juurtest saadavat meeldiva lõhnalist väärtuslikku eeterlikku sandliõli kasutatakse parfümeerias ja meditsiinis.
Sandlipuu (Santalum L.) on poolparasiitsete igihaljaste lehtpuude ja põõsaste perekond, mille tuntuim liik on valge sandlipuu.
Teadaolevalt kasvab sandlipuid 25 liiki Kagu-Aasiast Austraaliani (austraalia sandlipuu) ja Hawaii saarteni (havai sandlipuu).
Valgest sandlipuust saadakse hinnatud väärispuitu – valget sandlipuitu. Punakaspruuni sandlipuu lülipuidust ja juurtest saadavat meeldiva lõhnalist väärtuslikku eeterlikku sandliõli kasutatakse parfümeerias ja meditsiinis.
Sandalo (Santalum) landare loredunen genero bat da. Asiako zuhaitza da, zur zuria eta usaintsua duena.[1]
Generoko kiderik ezagunena sandalo zuria da
Sandalo (Santalum) landare loredunen genero bat da. Asiako zuhaitza da, zur zuria eta usaintsua duena.
Generoko kiderik ezagunena sandalo zuria da
Santalum est un genre de plantes ligneuses de la famille des Santalaceae, qui peuvent être des arbres ou des arbustes, et dont beaucoup d'espèces sont des parasites chlorophylliens. De nombreuses plantes de ce genre produisent un bois très aromatique, utilisé en parfumerie ou en herboristerie, parmi lesquelles le « bois de santal » dont le plus connu est le Santal blanc indien (Santalum album), d'origine asiatique, qui a été exploité presque jusqu'à l'extinction à l'état sauvage, et une espèce australienne largement cultivée, Santalum spicatum, qui offre une alternative moins chère.
Selon NCBI (29 nov. 2017)[2] :
Santalum est un genre de plantes ligneuses de la famille des Santalaceae, qui peuvent être des arbres ou des arbustes, et dont beaucoup d'espèces sont des parasites chlorophylliens. De nombreuses plantes de ce genre produisent un bois très aromatique, utilisé en parfumerie ou en herboristerie, parmi lesquelles le « bois de santal » dont le plus connu est le Santal blanc indien (Santalum album), d'origine asiatique, qui a été exploité presque jusqu'à l'extinction à l'état sauvage, et une espèce australienne largement cultivée, Santalum spicatum, qui offre une alternative moins chère.
Crann leathsheadánach atá dúchasach d'oirdheisceart na hÁise. Na duilleoga urchomhaireach ubhchruthach, na bláthanna neamhfheiceálach dearg i gcloig 4 liopa. Faightear adhmad cumhra ón adhmad seachtrach bán, agus déantar snoíodóireacht, túis is bataí túise as sin. Déantar ola santail ón gcroí crua buí adhmaid, agus baintear feidhm as na fréamhacha i ndéanamh cumhrán is gallúnaí.
Santal (santal-drvo, lat. Santalum), rod korisnog i mirisnog vazdazelenog drveća iz porodice santalovki koji je raširen po Južnoj i Jugoistočnoj Aziji, Oceaniji i Australiji. Postoji destak priznatih vrsta.[1]
Drvo ovih vrsta poznato je kao sandalovina ili santalovina, a koristi se u proizvodnji santalovog ulja, koje se dobiva destilacijom s pomoću pare, nadcalje služi kao tamjan, u proizvodnji mirisa, za mazanje tijela, za balzamiranje i u medicini.
Tvrdo je, velike gustoće, teško se cijepa i otporno je na termite. Poznate vrste su australsko santal-drvo, mirisno santal-drvo, bijelo santal-drvo (S. album).[2]
Santal (santal-drvo, lat. Santalum), rod korisnog i mirisnog vazdazelenog drveća iz porodice santalovki koji je raširen po Južnoj i Jugoistočnoj Aziji, Oceaniji i Australiji. Postoji destak priznatih vrsta.
Drvo ovih vrsta poznato je kao sandalovina ili santalovina, a koristi se u proizvodnji santalovog ulja, koje se dobiva destilacijom s pomoću pare, nadcalje služi kao tamjan, u proizvodnji mirisa, za mazanje tijela, za balzamiranje i u medicini.
Tvrdo je, velike gustoće, teško se cijepa i otporno je na termite. Poznate vrste su australsko santal-drvo, mirisno santal-drvo, bijelo santal-drvo (S. album).
Santalum[1] er ætt sandeltrjáa sem eru ýmist tré eða runnar. Þekktast er indverska tegundin Santalum album. Hún og nokkrar aðrar eru með mjög ilmríkan við sem er notaður í smíði eða ilmefnin einöngruð og notuð í ýmsan iðnað og snyrtivörur. Flestar tegundirnar eru hálfsníkjujurtir sem ljóstillífa, en draga úr rótum annarra trjáa vatn og steinefni.
Ættartré samkvæmt Catalogue of Life[1]:
Santalum acuminatum A.DC. - (Ástralía)
Santalum album L. - (Indland, Indónesía, norður Ástralía)
Santalum austrocaledonicum Vieill. - (Nýja Kaledónía, Vanúatú)[2]
Santalum boninense (Nakai) Tuyama - (Bonin-Eyjar, Japan)
Santalum ellipticum Gaudich. — iliahialo'e(Hawaí)[3]
Santalum fernandezianum Phil. - (Juan Fernández eyjum undan ströndum Chile) hugsanlega útdauð.
Santalum freycinetianum Gaudich. — iliahi - (Hawaí)[4][5]
Santalum haleakalae Hillebr. — iliahi - (Hawaí)
Santalum insulare Bertero
Santalum lanceolatum' R.Br. — (Ástralía)
Santalum macgregorii F.Muell (Papúa Nýja-Gínea, Indónesía)
Santalum murrayanum C.A.Gardner — (Ástralía)
Santalum obtusifolium — (Ástralía)
Santalum paniculatum Hook. & Arn. — iliahi - (Hawaí)
Santalum papuanum Summerh.
Santalum spicatum (R.Br.) A.DC. — (Ástralía)
Santalum yasi Seem. - yasi (Fijieyjar, Niue) Tonga- Ahi [6]
Santalas (lot. Santalum) – santalinių augalų (Santalaceae) šeimos gentis. Jai priklauso įvairūs medžiai ir krūmai, paplitę pasaulio tropikuose: Indijoje, Okeanijoje, Australijoje, Malajų salyne ir kt. Santalai kaupia eterinius aliejus, dalis rūšių, ypač baltasis santalas, naudojami kvepalų, smilkalų gamyboje.
Gentį sudaro ~25 rūšys. Dažnesnės:
Santalas (lot. Santalum) – santalinių augalų (Santalaceae) šeimos gentis. Jai priklauso įvairūs medžiai ir krūmai, paplitę pasaulio tropikuose: Indijoje, Okeanijoje, Australijoje, Malajų salyne ir kt. Santalai kaupia eterinius aliejus, dalis rūšių, ypač baltasis santalas, naudojami kvepalų, smilkalų gamyboje.
Santalum is een geslacht van houtige planten uit de sandelhoutfamilie (Santalaceae). Het geslacht telt ongeveer vijfentwintig soorten die voorkomen in het Indomaleisisch gebied, Australazië en Oceanië.
Santalum is een geslacht van houtige planten uit de sandelhoutfamilie (Santalaceae). Het geslacht telt ongeveer vijfentwintig soorten die voorkomen in het Indomaleisisch gebied, Australazië en Oceanië.
Sandałowiec (Santalum L.) – rodzaj roślin z rodziny sandałowcowatych. Należy do niego 9 gatunków występujących na nizinach Australii, Azji Południowo-Wschodniej i wyspach Pacyfiku[2].
Wiecznie zielone drzewa lub krzewy. Są półpasożytami: przeprowadzają fotosyntezę, ale wodę z solami mineralnymi pobierają z korzeni innych roślin[2]. Ich drewno ma charakterystyczny zapach. Liście naprzeciwległe, całobrzegie, skórzaste lub mięsiste. Kwiaty obupłciowe, czterokrotne, zebrane w boczne lub szczytowe drobne wiechy. Owocami są mięsiste pestkowce.
Rodzaj należący do rodziny sandałowcowatych (Santalaceae R.Br.), rzędu sandałowców (Santalales R. Br. ex Bercht. & J. Presl), w obrębie okrytonasiennych (Magnoliales)[1].
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa różowe (Rosidae Takht.), nadrząd Santalanae Thorne ex Reveal, rząd sandałowce (Santalales Dumort.), podrząd Santalineae Engl., rodzina sandałowcowate (Santalaceae R. Br.), podrodzina Santaloideae Arn., plemię Santaleae Dumort., podplemię Santalineae A. DC. in DC., rodzaj sandałowiec (Santalum L.)[3].
Tak zwany 'sandałowiec czerwony to drzewo Pterocarpus santalinus L. fil. należące do rodziny bobowatych.
Owoce niektórych gatunków są jadalne[2]. Z sandałowca białego otrzymuje się olejek sandałowy. Niektóre gatunki bywają uprawiane jako rośliny ozdobne, ale ich uprawa ze względu na półpasożytniczy tryb życia jest trudna.
Rasarnawa, dzieło hinduistycznej alchemii tantrycznej (rasajany), datowane na około XI w. n.e., zapewnia, że rytuał wielbienia Śiwy z użyciem drzewa sandałowego, aloesu, kamfory i szafranu prowadzi do osiągnięcia śiwaloki – nieba boga Śiwy[4] .
Sandałowiec (Santalum L.) – rodzaj roślin z rodziny sandałowcowatych. Należy do niego 9 gatunków występujących na nizinach Australii, Azji Południowo-Wschodniej i wyspach Pacyfiku.
Santalum L. é um género botânico pertencente à família Santalaceae.[1]
Santalum L. é um género botânico pertencente à família Santalaceae.
Santal (lat. Santalum) je rod stromov z čeľade santalovité, ako aj voňavé jadrové drevo z týchto stromov (nazývané aj santalové drevo), používané v Oriente v rezbárstve na výrobu ozdobných predmetov, v liečiteľstve a pod.
Sú to listnaté stromy s aromatickým drevom, ktoré sa pre vysoký obsah éterického oleja používa v liečiteľstve. Je známe aj svojimi antiseptickými účinkami. Drevo je ťažké, žlté s jemnými vláknami. Na rozdiel od mnohých iných aromatických drevín si svoju vôňu drží roky. Strom pochádza z južnej Ázie a rastie v Indonézii, Austrálii a v Indii.
Tento článok je čiastočný alebo úplný preklad článku Sandalwood na anglickej Wikipédii.
Santal (lat. Santalum) je rod stromov z čeľade santalovité, ako aj voňavé jadrové drevo z týchto stromov (nazývané aj santalové drevo), používané v Oriente v rezbárstve na výrobu ozdobných predmetov, v liečiteľstve a pod.
Sú to listnaté stromy s aromatickým drevom, ktoré sa pre vysoký obsah éterického oleja používa v liečiteľstve. Je známe aj svojimi antiseptickými účinkami. Drevo je ťažké, žlté s jemnými vláknami. Na rozdiel od mnohých iných aromatických drevín si svoju vôňu drží roky. Strom pochádza z južnej Ázie a rastie v Indonézii, Austrálii a v Indii.
Chi Đàn hương (tên khoa học: Santalum) là một chi thực vật có hoa thuộc họ Đàn hương.
Bài viết liên quan đến họ Đàn hương này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. Chi Đàn hương (tên khoa học: Santalum) là một chi thực vật có hoa thuộc họ Đàn hương.
Santalum L.
Виды
Санта́л, или санда́л[2] (лат. Santalum) — род тропических деревьев.
Санталовое масло широко применялось в парфюмерии, косметике и медицине, однако из всех этих сфер было практически вытеснено: в парфюмерии и косметике из-за высокой цены (более 600 долларов США за 1 кг) и хищнического истребления деревьев пришлось перейти на синтетические ароматизаторы, в медицине — из-за появления более дешёвых и эффективных средств, в частности — антибиотиков. Используется в ароматерапии.
В настоящее время экспорт сантала и санталового масла из Индии запрещён — до восстановления популяции деревьев. Из-за этого стоимость санталового масла выросла (более 1000 долларов США за 1 кг), а на торговлю этим продуктом в некоторых странах предлагают наложить запрет.
В диком состоянии санталум белый встречается на Малайском архипелаге от восточной части острова Ява до острова Тимор. Считалось, а некоторыми ботаниками считается и теперь, что этот вид дико произрастает также в Индии. Но ряд ботаников привели убедительные доводы в пользу того, что санталум белый, который уже с незапамятных времён культивируется в Индии, здесь натурализовался и получил широкое распространение. Индия, особенно город Майсур в штате Карнатака, до 1998 года была главным поставщиком сандаловой древесины и санталового масла, теперь его производят преимущественно в Австралии.
Санталовое масло — вязкая желтоватая жидкость с нежным ненавязчивым запахом.
Основной компонент — санталол (α-санталол 45—50 %), кроме того α- и β-сантален 2—10 %, α-транс-бергамотол 2—6 %, эпи-β-санталол 2—7 %, цис-β-санталол 15—30 %.
Сантал применяется в парфюмерной промышленности. Эфирное масло сантала придаёт духам ноту «благородного дерева» (базовая нота). Добавка санталового эфирного масла в духи является отличным фиксатором для верхней и нижней ноты аромата. В настоящее время для замены эфирного масла в духах используют преимущественно синтетические ароматизаторы, за исключением некоторых арабских духов, в состав которых всё ещё входит очищенное санталовое масло[3].
В пособии для средних специальных учебных заведений, составленном Т. А. Мельниченко, утверждается, что аромат сантала притупляет боль и является эффективным антидепрессантом[4].
Хотя все санталовые деревья в Индии являются собственностью государства, браконьерские рубки продолжаются. Правительственные чиновники нередко покрывают браконьеров, а из-за использования примитивных перегонных кубов, обогреваемых дровами, выход «браконьерского» масла много ниже, нежели полученного по заводской технологии.
По информации базы данных The Plant List, род включает 12 видов[5]:
Санта́л, или санда́л (лат. Santalum) — род тропических деревьев.
Санталовое масло широко применялось в парфюмерии, косметике и медицине, однако из всех этих сфер было практически вытеснено: в парфюмерии и косметике из-за высокой цены (более 600 долларов США за 1 кг) и хищнического истребления деревьев пришлось перейти на синтетические ароматизаторы, в медицине — из-за появления более дешёвых и эффективных средств, в частности — антибиотиков. Используется в ароматерапии.
В настоящее время экспорт сантала и санталового масла из Индии запрещён — до восстановления популяции деревьев. Из-за этого стоимость санталового масла выросла (более 1000 долларов США за 1 кг), а на торговлю этим продуктом в некоторых странах предлагают наложить запрет.
В диком состоянии санталум белый встречается на Малайском архипелаге от восточной части острова Ява до острова Тимор. Считалось, а некоторыми ботаниками считается и теперь, что этот вид дико произрастает также в Индии. Но ряд ботаников привели убедительные доводы в пользу того, что санталум белый, который уже с незапамятных времён культивируется в Индии, здесь натурализовался и получил широкое распространение. Индия, особенно город Майсур в штате Карнатака, до 1998 года была главным поставщиком сандаловой древесины и санталового масла, теперь его производят преимущественно в Австралии.
檀香屬（Santalum）是檀香科下的一個屬，其下為各種檀香木。該屬的植物一般為喬木或灌木，它們會自己進行光合作用，但根系寄生在其他植物的根系上吸收水分和養料。該屬最著名的物種即檀香，其木富有濃香。
Commons ponúka multimediálne súbory na tému 
Wikidruhy ponúkajú informácie na tému 
_in_Hyderabad,_AP_W2_IMG_0023.jpg)
