dcsimg
Image of Oriental Plane
Creatures » » Plants » » Dicotyledons » » Plane Tree Family »

Oriental Plane

Platanus orientalis L.

Platan wschodni ( Polish )

provided by wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
 src=
Liście i owoce
 src=
Kwiaty

Platan wschodni (Platanus orientalis L.) – gatunek drzewa z rodziny platanowatych, naturalnie występujący w obszarze śródziemnomorskim, w takich krajach, jak: Albania, Bułgaria, Chorwacja, Grecja (wyspa Kreta), Włochy (wyspa Sycylia), Macedonia, Cypr, Liban, Syria, Turcja. Jest uprawiany w wielu krajach świata[3]. Często stosowany jest w nasadzeniach przyulicznych w Australii, Afryce Południowej i Europie Południowej[4].

Morfologia

Pień
Szary, z łuszczącą się dużymi płatami korą. Osiąga wysokość do 40 m, ma szeroką koronę, pień zwykle przewodzący aż do sklepienia korony[5]. Zazwyczaj jest silnie żłobiony, dość często się pokłada i zakorzenia w węzłach[6].
Liście
Ulistnienie naprzemianległe, liście jasnozielone, głęboko wieloklapowe, klapy dłuższe od szerokości liści. Wydzielają słodki, balsamiczny zapach. Jesienią przebarwiają się na kolor jasnomiedziany[6].
Kwiaty
Roślina jednopienna, o kwiatach rozdzielnopłciowych, okwiat o czerwonej barwie, zakwita pod koniec marca[5].
Owoce
Orzeszki, skupione w owocostany o wyglądzie brązowych, mechowatych kulek, po 3-6 na jednej długiej szypule[5]. Owoce te pozostają na gałęziach przez zimę[4].

Zastosowanie

  • Jest sadzony jako drzewo ozdobne w parkach, alejach. Uprawiany jest również w Polsce. Jest szczególnie cenny w zadrzewieniach miejskich, gdyż daje dobry cień podczas letnich upałów, jest mrozoodporny (strefy mrozoodporności 3-10), jest też dość odporny na choroby. Dobrze znosi trudne warunki siedliskowe miast: zanieczyszczenie powietrza, zadeptywanie gleby przez pieszych, przycinanie korzeni podczas budowy chodników i dróg. Rozmnaża się z nasion, sadzonek, lub przez odkłady[4].
  • Drewno jest wykorzystywane w przemyśle meblarskim na zewnętrzne warstwy sklejek, do produkcji mebli i okładzin. W budownictwie nadaje się jako drewno konstrukcyjne w zabudowie wewnętrznej (przy średnich wymaganiach wytrzymałościowych). Jest wykorzystywane także do wytwarzania niektórych instrumentów muzycznych, walców młynarskich oraz do produkcji papieru[7].

Udział w kulturze

Wszyscy znawcy roślin biblijnych są zgodni, że w Biblii pod hebrajskim słowem `ermôn opisany jest platan wschodni, który występuje na północy Izraela. Słowo to wymienione jest w 3 księgach Biblii: w Księdze Rodzaju (30,37), Mądrości Syracha (24,14) i Księdze Ezechiela (31,8). Pochodzi od słowa `ërőm oznaczającego nagość, co nawiązuje do faktu, że od pnia platana często odpada płatami kora, i wówczas jest „nagi”[8]

Przypisy

  1. Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2012-12-07].
  2. The Plant List. [dostęp 2015-01-03].
  3. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2015-01-07].
  4. a b c Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 3-8331-1916-0.
  5. a b c Helmut Pirc: Drzewa od A do Z. Warszawa: KdC, 2006. ISBN 83-7404-323-7.
  6. a b Owen Johnson: Drzewa. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2009. ISBN 978-83-7073-643-9.
  7. Wł. Ścisłowski. Najstarszy platan wschoni ma około 200 lat. [dostęp 2015-01-07].
  8. Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Platan wschodni: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src= Liście i owoce  src= Kwiaty

Platan wschodni (Platanus orientalis L.) – gatunek drzewa z rodziny platanowatych, naturalnie występujący w obszarze śródziemnomorskim, w takich krajach, jak: Albania, Bułgaria, Chorwacja, Grecja (wyspa Kreta), Włochy (wyspa Sycylia), Macedonia, Cypr, Liban, Syria, Turcja. Jest uprawiany w wielu krajach świata. Często stosowany jest w nasadzeniach przyulicznych w Australii, Afryce Południowej i Europie Południowej.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL