Human Body Louse

Laou-korf zo ur ouenn laou a grog e blev korf ar wazed. Disheñvel int eta diouzh ar gouennoù all, laou-penn ha laou-pafalek.

Tud zo, bet oc'h ober brezel Aljeria o deus soñj eus laou-korf, a deue, emezo, eus ar boued treut ha fall: eus ar fall vagadurezh e teue, a laront.

Dilaouiñ, gant Jan Siberechts,1662

Al laou, pe laou-penn, evit o dishañvalout diouzh ar gouennoù laou all, zo amprevaned munut ha diaskell hag a vev e blev an dud. N'eus nemet nebeut a vronneged n'o devez ket laou, evel an eskell-kroc'hen, ha tud Japan ha n'o devez ket ivez a-hervez, hep ma oufed gwall vat perak.

Laou e penn an dud

Pediculus humanus capitis a lavarer anezho ivez, met aesoc'h ober un anv skiantel anezho eget kaout an dizober anezho ur wech ma vezont peg en ho krev. Nez eo an anv a vez graet eus o vioù.

Stourm ouzh al laou

Evit stourm en un doare efedus eo ret:

• distruj al laou hag an nez,
• mirout a dapout laou digant un den all.

Tri doare zo da zistruj al laou hag an nez:

1. Troc'hañ ar blev ha touzañ ar penn, ha teurel kuit ar blev laouek; ne blij ket atav d'ar vugale na d'o zud, goude ma vez efedus; hogen ret e vez dibab etre blev melen koant laouek ha penn touz dilaou a-wechoù;
2. Kribañ ar blev gant ur grib tanav ha dilaouiñ, ha frikañ an amprevaned unan hag unan. Hir eo, ha diaes-kenañ e-barzh blev hir: skuizhañ a c'haller goude 100 laouenn er memes penn.

Krib dilaouiñ

1. Gwalc'hiñ ar blev

• • Lod tud a ra gant dour pe soavon-blev leun a broduioù kimiek. Ne blij ket d'an holl, droug a vez kontet diwar-benn ar produioù-se, gant gwir abeg (darn zo bet berzet).
  • Tud zo a lak eoul-lavand, pe sitroñs (e gwerzh e ti an apotikerien), a-leizh war blev ar vugale, hag a c'holo ar penn e-pad un nozvezh.
    • Displijout a ra ar c'hwezh kreñv, ha ne lazh ket al laou, eme tud zo.
    • Mat eo evit en em ziwall, a lavar tud all. Ha yac'husoc'h eo eget ar pistri kimiek, rak mar deo displijus n'eo ket ken noazus, ha gwashañ displijadur a vez eo rankout naetaat dilhad ha gweleoù.

Koulskoude, pa vez implijet an tri doare-se war un dro e teuer a-benn eus an amprevaned noazus-se.

Ul laouenn, hervez Robert Hooke, 1667.

Un tamm istor

Soñj mat o deus an dud a zo bet bugale e-pad ar brezel eus abadennoù dilaouiñ a veze er skolioù koulz hag er gêr. "An holl o devoa laou", a glever alies. Alies e veze graet an dilaouiñ ouzh taol er gêr, hag e veze kribet ar blev a-us d'un asied faoutet. Goude e veze friket pep laouenn unan hag unan gant morzhol al laou .

Gwalc'het e veze ar pennoù laouek gant gwinêgr lakaet en dour tomm, a-hervez.

Yezh

Gerioù deveret

• Ur sac'h laou zo un den laouek. Implijet e vez ar gerioù-se evel kunujenn.
• Ul laoueg, pe ul laouegez, a zo tud laouek, pe laoueien, pe a-wechoù tud paour hepken. Implijet e vez ar gerioù-se evel kunujenn.
• Dilaouiñ a zo tennañ al laou, eus penn ur bugel peurvuiañ, gant ur grib alies.
• Kaoc'h-laou a vez lavaret eus kaoc'h-skouarn ivez.
• Morzhol(ig) al laou a vez graet eus ar biz-meud a-wechoù.

Troioù-lavar

• Bezañ tost da douzañ ul laouenn-dar zo bezañ pizh-daonet
• Brochañ laou, lazhañ laou evit gwerzhañ o c'hroc'hen, spazhañ laou, chikañ laou, zo koll amzer.
• Chom d'ober laou zo kement ha chom d'ober teil tomm, da lavarout eo chom er gwele,
• Derc'hel laou e penn ar vugale, zo chom hep ober netra da zilaouiñ.
• Fritañ laou zo bevañ er baourentez
• Klask laou e-lec'h ma ne vez ket nez a zo klask abeg e-lec'h n'eus ket peadra.

Evel anv-gwan

• Un den laou, ur bourk laou a zo dister, paour.
• Tudjentil laou a zo peorien.

Krennlavaroù

• Gwir n'eo ket gaou, C'hwen n'int ket laou.
• An traoù gant an traoù, An nez gant al laou.

Liammoù diavaez

• Penaos stourm ouzh al laou (e galleg) : Comment enrayer les poux de tête?
• Yec'hed, nez ha laou (e galleg): Poux, lentes, pédiculose : des réponses d'experts
• E lec'hienn ar gouarnamant gall: [1]
• Un ali all: [2]

At hoodlüs (Pediculus humanus capitis) as en insekt saner jügen, hat hiart tu a minskenlüs (Pediculidae).

Beskriiwang

Ferwis efter bütjen

Wikimedia Commons hää bilen of filmer tu:

De Klederluus (Pediculus humanus humanus, ok Pediculus humanus corporis) suugt Blood un leevt as Ektoparasit up Minschen.^[1][2]

Kennteken

De Klederluus is um un bi 4 Millimeters groot un witt, bit hen to bruun. Dat Seken kann 40 Dage oold weern un kann dor jedeen Dag bi tein Eier leggen. De Eier weert Neten nömmt. Wenn de Umstänn günstig sünd, duert dat twee Weken, bit dat Deert utwussen is.

Wie de Klederluus utwassen deit

Klederlüse sünd sunnerlich good anpasst an den Minschen. Annere Söögdeerter ehr Blood könnt se nich verdregen.^[1][3] Ganz ohn Bakterien kann de Luus nich overleven, vunwegen datt se dat Vitamin B5, dat se to’n Leven bruukt, nich sülms herstellen kann. Dat maakt dat Bakterium Candidatus Riesia for ehr. Düt Bakterium leevt in en Symbiose binnen de Klederluus.^[4] Up de annere Sieten sünd Klederlüse bannig tah un könnt wat verdregen: Bi 25 ° C könnt se bit hen to veer Dage sunner Foder utkamen. De Larven vun de Klederluus verpoppt sik nich un de Nymphen maakt vundeswegen keen vullstännige Metamorphose dör un slaht bannig na de adulten Lüse.^[3]

Parasit

De Klederluus sitt as Parasiten bloß man an Minschen. Dor leevt se sunnerlich twuschen dat Haar (uter an’n Kopp) un in’e Kledaasch. Se is good anpasst an’n Minschen un föhlt sik an’n besten bi normole minschliche Lief-Temperatur. Wenn de Lüse steken doot, gift dat meist lüttje Knubbels, de jöken doot. Dör Kuntakt to annere Minschen vun Lief to Lief weert de Lüse just so wietergeven, as dör Betttüüch oder Kledaasch, de gemeensam bruukt warrt.

Ko-Evolutschoon

Wohrschienlich hett sik de Klederluus ut de Koppluus utspunnen. In de Geschicht vun de Minschen tritt se eerst to de Tied up, as de Minsch bigeiht, un driggt regelmatig Kledaasch (Ko-Evolutschoon). Gen-Analysen düüdt dor up hen, datt se vör um un bi 72.000 ± 42.000 Johre in Afrika to’n eersten Mol uptreden sünd.^[1] Mank de Hominini, wat Vörwesers vun de hüdigen Minschen ween sünd, hett dat al vör al 5,5 Mio. Johre Befall dör de Vörwesers vun Kopp- un Klederluus geven, to en Tied, as Schimpansen un Minschen ehre Wege ut’neengahn sünd.^[5][6]

Taxonomie

De Klederluus warrt meist as en Unneraard vun de Minschenluus (Pediculus humanus) ankeken.^[1][7]De annere Unneraard weer denn de Koppluus (Pediculus humanus capitis).^[1][7]Man bitherto steiht noch nich endgüllig fast, ob sik dat würklich um twee Unneraarden hanneln deit, oder ob Kleder- un Koppluus amenn doch twee verscheden Aarden dorstellt.^[7] De Minschenluus is en Aart, de to de Deertlüse tohören deit.

De Klederluus driggt Krankheiten over

Bi en slechte Hygiene kann de Klederluus allerwegens Bakterien overdregen. Sunnerlich passeert dat avers in de Tropen, wo se Plackenfever (Plackentyphus, Lüsefever, Rickettsia prowazekii), Lüse- Trüchfallfever (Utlöser: Allerhand Borrelien, unner annern Borrelia recurrentis), Tularämie (Utlöser: Bakterium Francisella tularensis) un das Wolhynien- Fever (Bartonella quintana) bi de Minschen utlösen könnt.

En Grupp vun Forschers vun de Universität Marseille um Didier Raoult umto meent, nich bloß de Koppluus un de Minschenfloh (Pulex irritans) man ok de Klederluus kann de Pest overdregen, vunwegen, datt all düsse Parasiten Pestbakterien upnehmen könnt. Na dat Infektschoonsgesett mutt en Befall mit Klederlüse in Düütschland bi dat tostännige Gesundheitsamt mellt weern.

Wie een gegen Klederlüse gegenangahn kann

Wenn dat nich to en Befall mit Klederlüse kamen schall, is dat wichtigst, up allgemeen Hygiene to achten. Dat Lief mutt allgemeen pleegt un de Kledaasch regelmatig wuschen un reinmaakt weern.

Belege

1. ↑ ^{a b c d e} Ralf Kittler, Manfred Kayser, Mark Stoneking: Molecular evolution of Pediculus humanus and the origin of clothing. In: Current Biology, Band 13, Nr. 16, 2003, S. 1414–1417.
2. ↑ Christine J. Ko, Dirk M. Elston: Pediculosis. In: Journal of the American Academy of Dermatology, Band 50, Nr. 1, 2004, S. 1–12.
3. ↑ ^{a b} Körperlaus auf fremde Gene angewiesen, Deutsches Ärzteblatt, 22. Juni 2010.
4. ↑ Biologie: Lausiges Genom, Bild der Wissenschaft, 22. Juni 2010.
5. ↑ David L Reed, Jessica E Light, Julie M Allen, Jeremy J Kirchman: Pair of lice lost or parasites regained: the evolutionary history of anthropoid primate lice. In: BMC Biology. Band 5, Nr. 7, 2007. (Vulltext online).
6. ↑ Melissa A. Toups, Andrew Kitchen, Jessica E. Light, David L. Reed: Origin of Clothing Lice Indicates Early Clothing Use by Anatomically Modern Humans in Africa. In: Molecular Biology and Evolution. Band 28, Nr. 1, 2011, S. 29–32, (Vulltext online).
7. ↑ ^{a b c} Jessica E. Light, Melissa A. Toups, David L. Reed. What’s in a name: The taxonomic status of human head and body lice. (PDF) In: Molecular Phylogenetics and Evolution, Band 47, Nr. 3, 2008, S. 1203–1216.

De Koppluus (Pediculus humanus capitis) is en Insekt ohn Flunken ut de Ornen vun de Deertlüse (Phthiraptera). Se höört to de Familie vun de Minschenlüse (Pediculidae) un to dat Geslecht Pediculus mit to. In düt Geslecht gifft dat alltohopen veer Aarden. Twee vun jem hefft dat as Parasiten bloß man up den Minschen afsehn. De Befall mit düsse Lüse warrt in de Medizin „Pedikulose“ nömmt. In de Wetenschop hefft sik de Forschers dor jummers noch over in’e Plünnen, ob sik dat bi Pediculus humanus un Pediculus capitis um twee egen Aarden hannelt, oder ob se alle beide bloß man Unneraarden vun en Aaart sünd, de denn Minschenluus nömmt weern möss, un as Aart to de Familie Minschenlüse tohören dö.^[1] Wenn sik dat um Unneraarden hannelt, weer de richtige Naam for de Klederluus Pediculus humanus humanus un for de Koppluus Pediculus humanus capitis.

Kennteken

Utwussen Heken (links) un Seken (rechts) vun de Koppluus twuschen Rietstickenkopp un 1-Eurocent-Münte

In’e Natur leevt de Kopplüse up den minschlichen Kopp. Se suugt Blood un ritzt dorto mit ehren Suugrüssel de böverste Huudschicht an un maakt so en Kapillare open. Togliek sprütt se Spee in de luerlüttje Wunne un hoolt so dat Bloodstollen up.

De Koppluus hett Pigmentogen. Dat Achterlief is updeelt in seven Segmente. Elk Segment hett up beide Sieten en Atengatt (Stigme). Noch en Paar Atengöter gifft dat bi de Bost. De Atengöter gaht over na de Tracheen, de sik vertwiegen doot un de binnern Organe vun de Lüse mit Suerstoff versorgt. An de Endle’e vun de Been sitt Klauen an. Dor könnt sik de Lüse good mit an’t Haar fastholen un dor an langslopen. Normolerwiese hollt sik de Luus mit en poor Klauen an en Haar fast un grippt mit de freen Klauen na en anner Haar. So kaamt se fix vun een Kopp na’n annern. Up glatte Böversieten könnt sik Kopplüse bloß stakelig bewegen. Datt sik de Pedikulose mank Jugendliche in’n Momang utbreden deit, dat liggt, so seggt de wecken Lüde, an de ehren Spaaß an Selfie-Fotos, wo se ehre Köpp bi tosamensteken doot.^[2]

Kopplüse verpoppt sik nich un maakt dor bloß deelwiese en Metamorphose mit dör. De Jungdeerter, de ut de Neten (Eier) krupen doot, slaht al bannig na de adulten Lüse, bloß man lüttjer sünd se. Just utkrapen sünd se 1-2 Millimeters lang, wenn se utwussen sünd, könnt se dree Millimeters lang ween. Dat duert 9-12 Dage, denn kann en Koppluus sülms Kinner tügen. Eerst denn versöcht se, up den Kopp vun en annern Minschen to kamen. Seken könnt ok dör Jumferntügen Kinner kriegen un Eier leggen, wo Nymphen utkrupen könnt.

Enstahn un Geschicht vun de Kopplüse

Vörwesers vun de hüdigen Kopplüse hefft al as Parasiten up de Hominini seten, wat de Vörwesers vun den Homo sapiens ween sünd. Dat is al bi 5,6 Mio. Johre her, dor hefft sik de Vörwesers vun de Koppluus/Klederluus in twee Aarden upspleten. De een vun jem hett dat vun dor af an up de Schimpansen afsehn, de annere up de Minschen. Noch hüdigendags geiht Pediculus schaeffi up Schimpansen un Pediculus humanus up Minschen. Bi Studien an Mitochondern-DNA (mtDNA) is rutsuert, datt sik de Minschenluus Pediculus humanus vör bi 2 Mio. Johre in dree monophyleetsche Gruppen updeelt hett. Jedeen vun düsse Gruppen hett sunnerliche Gemarken besiedelt. To de monophyleetsche Grupp A höört Kopp- un Klederlüse over de ganze Welt hen to. De monophyleetsche Grupp B gifft dat bloß bi Kopplüse in Europa, Amerika un Australien. Düsse beiden Gruppen sünd in Noordamerika al togange ween, ehr datt de Europäers dor henkemen. Se sünd fökener in dat Haar vun Indianer-Mumien funnen wurrn. De monophyleetsche Grupp C is bitherto bloß in Nepal un Australien funnen wurrn. Een Theorie seggt, Kleder- un Kopplüse harrn sik ut’neen entwickelt, as use Vörwesers sülms keen dicht Haarkleed mehr harrn un bigahn sünd, sik Kledaasch ut Fell to maken.

2004 is en Genanalyse vun Kopplüse vun en Team um David Reed vun de University of Florida vörleggt wurrn. Dor sünd twee Gruppen in funnen wurrn, de ehre Wege siet bi 1,1 Mio. Johre ut’neen gahn weern. Dat konn taxeert weern mit Hölp vun de Molekularklock.^[3] De een vun düsse Populatschonen kummt hüdigendags allerwegens up’e Eer vor, de annere bloß man in Amerika. Vunwegen, datt dat Ut’neengahn vun düsse beiden Lüse-Populatschonen um un bi in de Tieden passeert is, as de Homo erectus ut Afrika utwannert is, glöövt de Forschers, de Homo erectus harr de Vörwesers vun de eerste Populatschoon mitbrocht. Se harrn denn achternah ok de Neanderdalers besiedelt, de vun Homo erectus afstammt. In de latere Tied harr sik denn in Afrika de moderne Minsch (Homo sapiens) utspunnen. As he teindusende vun Johren later ok ut Afrika utwannern dö, harr he de twede Populatschoon Lüse mitbrocht, de ehre Gene sik midderwielen ännert harrn (as ok siene egen Gene). Nu sütt dat so ut, as harr dat in Europa keen groten Kuntakt geven twuschen Neanderdalers un Homo sapiens un vundeswegen weern de Kopplüse nich vun den Homo sapiens up de Neanderdalers overgahn. Reed un sien Team verstaht de Saak avers nu so, datt dat in Asien anners weer. Dor harr dat engere Kuntakte geven un de Lüde, de later vun Asien ut na Amerika utwannert weern, harrn wohrschienlich beide Lüse-Populatschonen mitnahmen un na Amerika brocht: De egene un de annere, de se vun den Homo erectus (via de Neanderdalers) arvt harrn.

Lüse un Neten (Luuseier) sünd in Kledaasch, Haar un Kämm funnen wurrn, de vun Archäologen u. a. up de Aleuten, in’n Süüdwesten vun de USA, in Mexiko un Peru utbuddelt wurrn sünd. Düsse olen Saken weern twuschen 8.000 un 10.000 Johre oold. Up en Holtkamm ut de Kopten ehre Tied in Ägypten, de ut Antinoë kummt, sünd seven Neten funnen wurrn.^[4] Lieke Fundstücke sünd ut Palästina ut de Tied vun den Hellenismus un dat Röömsche Riek bekannt.^[5] In’t 17. un 18. Johrhunnert weer dat mank all Schichten vun de Lüde begäng, datt se Kopplüse harrn. For Lüde, de Prücken dregen döen, konnen se en regelrechte Plaag dorstellen. Noch in dat 19. Johrhunnert keem dat bi arme Lüde up’t Land un in de Stadt boven de Maten faken vor, datt se Kopplüse harrn. Sunnerlich befallen weern Familien, de eng tohopenstuukt leven döen, un wo sik allerhand Lüde een Bett delen mössen. Dor harrn denn de meisten Minschen just so Kopp- as Klederlüse.^{[6][7][8][9][10][11]}

De Koppluus as Parasit

Wie een sik ansteken kann

Normolerwiese kriggt een Kopplüse, wenn he sien Kopp tohopensteken deit mit en Person, de al Kopplüse hett. Vun’e Theorie her weer dat ok mööglich, sik antosteken dor Koppküssens, Handdöker un Kämm, de gemeensam bruukt weert, man in de Praxis is dat bannig roor, hefft austraalsche Forschers rutfunnen: Speare un annere hefft 48 Kinner mit swaaren Befall unnersocht. Dor hefft se 1.845 Lüse vun de Kinnerköpp afnahmen, man bloß tweemol hefft se en junge Koppluus up en Koppküssen funnen. Mutzen, Ohrenschützers, Kuscheldeerter u.s.w. speelt bi dat Overdregen vun Kopplüse meist gor keen Rull: Forschers hefft systemaatsch 1000 Saken unnersocht, wo Schoolkinner ehre Kopp mit todeckt un hefft dor nich en enkelte Luus bi funnen, ofschoonst se up de Kopp vun de Kinner, de düsse Saken tohören döen, doch 5.500 Lüse afsammelt hefft. Stoff-Böversieten bi Sittels, Koppstüttels, Teppichen, man ok glatte Böversieten as Dische, Schoolbänke un Footdelen döögt nich for Lüse un stellt vundeswegen keen Infektschoonsrisiko dor. In en Studie vun de James Cook University in Townsville, Australien, sünd 118 Klassen mit 2.230 Kinner up Kopplüse unnersocht wurrn. Nich up de Bänke, man ok nich up de Dische un de Footdelen is en enkelte Koppluus funnen wurrn, man vun de Kinner ehre Köpp sünd 14.033 Lüse afsammelt wurrn.

Kopplüse kaamt just so faken bi Kinner vor, de ehre Haare regelmatig waschen doot, as bi Kinner, de ehre Haare nich pleegt. In Düütschland hangt de Befall mit Kopplüse nich mit Armoot tohopen. En Studie in Bruunswiek hett wiest, dat bi Kinner mit Migratschoonsachtergrund de Befall mit Kopplüse roorer vorkeem, as bi Kinner sunner Migratschoonsachtergrund. De Befall hett ok nix to doon mit sunnerliche Kennteken un Egenaarden vun de Haare, as Farv, Dickde, Längde etc.^{[12][13][14][15][16]}

Wat de Lüse freet un wie se sik vermehrt

Kopplüse freet anners nix, as man minschlich Blood. Wenn se overleven wüllt, mütt se all twee bit veer Stunnen Blood to sik nehmen. Wenn se keen Blood sugen könnt, u. a. vunwegen, datt se in’e Nacht ut dat Haar rutfullen sünd, blievt se normolerwiese nich langer, as man een Dag an’t Leven. Seken leevt in en optimal Umto bi 20 Dage un maximal 30 Dage. In’n Loop vun ehr Leven kann se 150 bit 300 Eier produzeern. De Eier weert mit en Utschedsel direktemang over de Kopphuud an’t Haar anbackt. Dat Utschedsel warrt hard as Zement. De Eihüllen könnt bannig wat af. Dor sitt u. a. Chitin in. Se weert „Neten“ nömmt. Neten weert sunnerlich dor anbackt, wo de Haar dicht bi’nanner staht: An de Dungen, achter de Ohren un in’n Nacken. Hier blifft de Temperatur meist liek un de Fuchtigkeit in’e Luft is sunnerlich hooch. Vundeswegen besteiht dor de Gefohr nich, datt de Nymphen, de just utkrapen sünd, utdröögt. Bi normole Temperatur duert dat 7-8 Dage, denn sünd de Lütten utkrapen. Lange Tied hefft de Mediziners dacht, all Neten weern tominnst na tein Dage verlaten, wenn dor Embryos in sitten döen.^[17][18][19] Man nu is rutkamen, datt de Nymphen ok eerst na 14 Dage oder noch later utkrupen könnt.^[20]

Wie de Minsch up Befall dör Kopplüse reageern deit

Dat Immunsystem vun de Huud kriggt mit, datt bi’n Steek Lüsespee as Stollfakter in de lüttje Wunne afgeven warrt. Vundeswegen kummt dat en beten later to en Immunreaktschoon. So kummt dat to lüttje Knubbels up de Kopphuud. De könnt en poor Millimeters bit hen to een Zentimeter groot ween. Düsse Knubbels jöökt bannig. Vunwegen dat Jöken kleiht sik de Weerte vun de Lüse. Wenn duchtig kleiht warrt, kann de Huud tweimaakt weern, un wenn dat over langere Tied hengeiht, kaamt dor Geswüre bi tostanne. Dör Wunnen un Geswüre könnt Bakterien intreden (Streptokokken, Staphylokokken) un Mateerje billen. Wenn dor nix gegen unnernahmen warrt, weert de Lymphknutten dor umto dick. Wenn en Minsch to’n eersten Mal befallen is, sünd de Teken vun de Krankheit eerst na 3-5 Weken to sehn. So kann de Parasitose normolerwiese ok eerst na düsse Tied sehn weern. Vundeswegen kann de Person, de Lüse hett, al siet en ganze Reeg vun Weken annere Lüde ansteken un hett unner Umstänn al annere Lüde ansteken. Wenn en Pediculosis capitis vorbigahn is un de Kopphuud warrt denn nochmal befallen. sünd de Symptome al na 48 Stunnen to sehn. Nich bekannt is, wie veel Lüde dat gifft, de Kopplüse hefft, bi de avers keen Symptome to sehn sünd.^[21]

Lüse könnt gefährliche Krankheiten overdregen

Al lang is bekannt, datt Klederlüse Krankheiten overdregen doot. Man, datt ok Kopplüse dor en Rull bi speelt, is eerst in’e leste Tied rutkamen. Studien hefft wiest, datt Kopplüse Rickettsia prowazekii (Lööst Plackenfever ut) un Bartonella quintana (Lööst Fiev-Dage-Fever ut) wietergeven könnt. Düsse gefährlichen Bakterien sünd in Europa man roor, man annerwegens kaamt se wiethen vör. Bi’t Bloodsugen kaamt se mit de Spee vun de Lüse direktemang in dat Blood vun den Minschen. Mateerje-Utlösers weert, gegen de Bakterien over, passiv vun de Been oder dat Lief vun de Lüse vun en fule Steed up de Kopphuud na de annere hendragen.^{[22][23][24][25]}

Literatur

• Heinz Mehlhorn, Werner Peters: Diagnose der Parasiten des Menschen, einschließlich der Therapie einheimischer und tropischer Parasitosen. Fischer, Stuttgart 1983, ISBN 3-437-10849-2.
• Hermann Feldmeier: Pediculosis capitis – Die wichtigste Parasitose des Kindesalters. In: Kinder- und Jugendmedizin. Nr. 4, 2006, S. 249–259. PDF
• Hermann Feldmeier: Kopflausinfestationen – ein Kompendium. Thieme, Stuttgart 2010, ISBN 978-3-13-153691-4.

Belege

1. ↑ eurekalert.org. vun’n 9. April 2012: Head and body lice appear to be the same species, genetic study finds.
   Brett Olds u. a.: Comparison of the transcriptional profiles of head and body lice. In: Insect Molecular Biology, Band 21, Nr. 2, 2012, S. 257–268
2. ↑ Friedrich Schmidt: Gefährliche Selbstporträts. Die Selfie-Laus bedroht Russlands Köpfe. Auf: faz.net Frankfurter Allgemeine Zeitung. vom 28. Oktober 2014; tolest afropen an’n 28. Januar 2016
3. ↑ David L. Reed u. a.: Genetic Analysis of Lice Supports Direct Contact between Modern and Archaic Humans. In: PLoS Biol. Bd. 2, Nr. 11, 2004, Artikel e340, doi:10.1371/journal.pbio.0020340
4. ↑ Ricardo L. Palma: Ancient Head Lice on a Wooden Comb from Antinoë, Egypt. In: Journal of Egyptian Archaeology. Band 77, 1991, S. 194, doi:10.2307/3821971.
5. ↑ Yani K. Mumcuoglu, Joseph Zias: Head lice, Pediculus humanus capitis (Anoplura: Pediculidae) from hair combs excavated in Israel and dated from the first century B.C. to the eighth century A.D. In: Journal of Medical Entomology. Band 25, 1988, S. 545–547, doi:10.1093/jmedent/25.6.545.
6. ↑ A. Araujo, L. F. Ferreiraet u. a.: Ten thousand years of head lice infection. In: Parasitol Today. 2000, Nr. 7, S. 269.
7. ↑ J. E. Light, M. A. Toups, D. L. Reed: What's in a name: the taxonomic status of human head and body lice. In: Mol Phylogenet Evol. 2008, Nr. 47.
8. ↑ J. E. Light, J. M. Allen u. a.: Geographic distributions and origins of human head lice (Pediculus humanus capitis) based on mitochondrial data. In: Journal of Parasitology. Band 94, Nr. 6, 2008, S. 1275–1281.
9. ↑ M. Pagel, W. Bodmer: A naked ape would have fewer parasites. In: Proceedings Royal Society London B. 2003, Nr. 270, S. 117–119.
10. ↑ D. Raoult, D. L. Reed u. a.: In: Molecular identification of lice from Pre-columbian mummies. In: The Journal of Infectious Diseases 2008, Bd. 197, Nr. 4, S. 535–543, doi:10.1086/526520
11. ↑ D. L. Reed, J. E. Light u. a.: Pair of lice lost or parasites regained: the evolutionary history anthropoid primate lice. In: BMC Biology 2007, Bd. 5, Nr. 7, doi:10.1186/1741-7007-5-7.
12. ↑ D. V. Canyon, R. C. Spear, R. Muller: Spatial and kinetic factors for the transfer of head lice (Pediculosis capitis) between hairs. In: Journal of Investigative Dermatology. 2002, Band 119, S. 629–631.
13. ↑ S. Catala, L. Junco, R. Vaporaky: Pediculus capitis infestation according to sex and social factors in Argentina. In: Rev Saude Publica. 2005, Nr. 39, S. 438–443.
14. ↑ K. Mumcuoglu, J. Miller u. a.: Head lice in Israeli children: parents’ answer to an epidemiological questionnaire. In: Public Health Reviews. 1990; 1990-1991, Nr. 18, S. 335–344.
15. ↑ R. Speare, G. Thomas, C. Cahill: Head lice are not found on floors in primary school classrooms. In: Australian and New Zealand Journal of Public Health. 2002, Bd. 26, Nr. 3, S. 208–211.
16. ↑ R. Speare, C. Cahill, G. Thomas: Head lice on pillows, and strategies to make a small risk even less. In: Int J Dermatol. 2003, Nr. 42, S. 626–629.
17. ↑ C. N. Burkhart, C. G. Burkhart: Head lice: scientific assessment of the nit sheath with clinical ramifications and therapeutic options. In: J Am Acad Dermatol. 2005, Bd. 53, Nr. 1, S. 129–133.
18. ↑ J. W. Maunder: The appreciation of lice. In: Proceedings of the Royal Institution of Great Britain. 1983, Nr. 55, S. 1–31.
19. ↑ M. Takano-Lee, K. S. Yoon u. a.: In vivo and in vitro rearing of Pediculus humanus capitis (Anoplura: Pediculae). In: J Med Entomol. 2005, Nr. 40, S. 628–635.
20. ↑ I. F. Burgess: How long do louse eggs take to hatch? A possible answer to an age-old riddle. In: Medical and Veterinary Entomology. 28, 2014, S. 119, doi:10.1111/mve.12026.
21. ↑ H. Feldmeier, J. Heukelbach: Clinical Aspects. In: J. Heukelbach (editor): Management and Control of Head Lice Infestation. UNI-MED, Bremen 2010.
22. ↑ D. L. Bonilla, H. Kabeya u. a.: Bartonella quintana in body lice and head lice from homeless persons, San Francisco, California, USA. In: Emerging Infectious Diseases. 2009, Bd. 15, Nr. 6, S. 912–915.
23. ↑ T. L. Meinking: Infestations. In: Curr Probl Dermatol. 1999, Nr. 11, S. 73–120.
24. ↑ E. S. Murray, S. B. Torrey: Virulence of Rickettsia prowazekii for head lice. In: Ann NY Acad Sci. 1975, Nr. 266, S. 25–34.
25. ↑ T. Sasaki, S. K. S. Poudel u. a.: First Molecular Evidence of Bartonella quintana in Pediculus humanus capitis (Phthiraptera: Pediculidae), collected from Nepalese Children. In: J Med Entomol. 2006, Bd. 43, Nr. 1, S. 110–112.

Weblenken

. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

Para sa ibang gamit, tingnan ang Kuto (paglilinaw).

Ang kuto, kuyumad, kayumad o hanip (Ingles: head lice o head louse) ay isang uri ng maliit at walang pakpak na kulisap na salot sa katawan ng tao. Ito ay sumisipsip ng dugo bilang pagkain at ang babaeng kuto ay nangngitlog ng maliliit na puting itlog na tinatawag na lisa na mahirap tanggalin.^[1]

Tingnan din

• Kuto sa bulbol
• Pulgas
• Niknik
• Kagaw
• Pulgas
• Garapata
• Bangaw

Talasanggunian

Ang lathalaing ito na tungkol sa Kulisap ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito.

Lëdzkô wsza

Lëdzkô wsza (Pediculus humanus humanus) – to je òwôd z rodzëznë Pediculidae. Z nima mielë skweres lëdze m. jin. na Kaszëbach. Jesz dzysô mòże na nie dostac lék w aptékach, żebë gò użëc na włosë.

Lëteratura

Bernard Zëchta. Słownik gwar kaszubskich na tle kultury ludowej, Ossolineum, Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk 1973, tom VI, s. 84

Bùtnowé lënczi

• [1]

De Minschenluus (Pediculus humanus) is na de Meenung vun de wecken Wetenschopplers en Aart mank de Echten Lüse. Se leevt as Ektoparasit up Minschen un höört vundeswegen ok to de Familie vun de Minschenlüse.^[1][2] Mank de Forschers gifft dat dor noch Striet um, ob dat düsse Aart overhoopt gifft. Dor hören denn twee Unneraarden to:

• Pediculus humanus humanus Linnaeus, 1758 – de Klederluus
• Pediculus humanus capitis De Geer, 1767 – de Koppluus

En annere Meenung in de Wetenschop is, de Kleder- un de Koppluus weern nich Unneraarden vun de Minschenluus, man twee egenstännige Aarden.

Belege

1. ↑ William H. Robinson, Handbook of Urban Insects and Arachnids, 2005, rutgeven vun de Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-81253-5 [1] S. 359–364 Kapitel Phthiraptera
2. ↑ Gary Mullen, Gary Richard Mullen & Lance Durden. Medical and Veterinary Entomology, 2nd Edition, 2009, rutgeven vun Academic Press, ISBN 978-0-12-372500-4, Kapitel: Lice (Phthiraptera), S. 56–79 [2]

Weblenken

. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

En oofdluze (Pediculus humanus capitis) is en insecte en e parasite, die menschebloed drienkt. Da bloed zuugt 'n up uut 't vel van 't oofd en dadde drie toet zes kirs up e dag. At 'n dadde nie kut, toune goat 'n dôod.

Leevnswyze en vôortplantienge

Luuzn kunn kwêekn lik de keuns en ze kruupn gemakkelik over van 'n êen persôon no 'n aarn. An nunder potjes en ze klêne aksjes womei dan ze gemakkelik over de fyne oarn van etwien z'n oofd kunn roundwareern. Zeker in schooln woa dan de fraks van de joenges ollemoale an kapstokkn naasn makoar angn, is er e grôte kanse dat er e luzeploage uutbrikt.

't Wuvetje legt neur eiers an 'n ounderkant van en oar en achter te grôte weke, kommn z'uut. Toune deur et nog tiene doagn vôorn dan ze zevve kunn vorskwêekn.

Uplossiengn

't Beste is vaneigns voun te vorkommn daj der krygt, mo dat en is nie ossan zo simpel. Zorn da jen oar ossan proper ewosschn is, is gin uplossienge, want luuzn zittn ol zo geirn in proper of in vuul oar.

Vaststellienge

Luzekam

Je ku zien of daj luuzn et, deur e luzekam te gebruukn. E luzekam is e kam woavan dan de tann vele noader va makoar stoan dan van e geweunn kam. Deur 't oar van etwien te kammn, bluuvn der luuzn tusschn de tann zittn en ezô kuj zien (deur bevôorbeeld 'n kam uut te kloppn boovn e wit blad) of dat er etwien luuzn et.

't Gebeur nie vele dat er mor êen twien van e menage luuzn et, angezien dat er in en uus vele contact is.

Vergeevn

't Ênigste dat er kut edoan zyn teegn luuzn, is nunder vergeevn. Dat kut zyn deur 't oar te wosschn met luzeshampoo, deur der e sôorte va spuns in te wryvn of deur der vergif up te sputn. 't Is wel nôdig dat dadde nog eki gebeurt, want d'eiers goan doa nie van kapot. 't Is oek best van 't oar nog eki te kammn met e luzekam, voun zeker te zyn dan olle luuzn deruut zyn. 't Is best van ouk nie te vele van die zoakns te gebruukn, want luuzn kunn doar achter en ende teegn.

Aar luuzn

• Bladluuzn: verschillige sôortn, zuugn zop uut plantn, gin echte familie van geweune luuzn
• Enneluuzn: leevn up enn en zuugn doar ouk bloed van
• Planteluuzn: klindere bladjes die in 'n oksel van aar bloars en takkn groein. Nie goed voun d'upbriengste en doavôorn moet er eluusd zyn (die bladjes oftrekkn)
• Schoamluuzn: especialiseerd voun up dikker oar te leevn (lik schoam- en okseloar)

Morri i kokës

Pediculus capitis, (morri i kokës) është insekt i rendit Anoplura. Ky lloj insekti gjakë thithës me transforim të pa përfunduar është një rend i diku 390 llojeve. Morri gjakë thithës është i imët e pa krahë dhe me këmbë që përfundojnë me kthetra. Jetojnë në trupin e njerzëve dhe gjitarëve dhe vezët apo thnijat i vendos në një kapsulë të kapur për fije të flokut. Në kokë ka dy thithëse ballore, në të cilat gjenden fije të imta ndieshmërie që përfundojnë me vegla si gojë të vogla shpuese. Zhvillimi i morrit të njeriut zgjat rreth 10 ditë. Dallohen morri i kokës dhe i teshtave (Pleshti)

Pediculus corporis

Pediculus corporis apo vestimenti, (morri i trupti) është insekt i rendit Anoplura. Ky insekt jeton në trup, në ndërresa ku i lëshon vezët. Ushqehet duke tithur gjak nga trupi e për këtë shkak është edhe përçues i sëmundjes së rrezikshme infektuese, tifos së morrit, shkaktar i së cilës është rikecia Rickettsia prouazeni.

Pillis usa icha Ukhu usa (Pediculus humanus humanus) nisqaqa runap p'achallinanpa ukhunpi kawsaspa yawarninta chunqaq usam. Runata anchata mulistaqmi.

Hawa t'inkikuna

• Commons nisqaqa multimidya kapuyninkunayuqmi kay hawa: Pillis usa.

• Wikispecies nisqaqa qillqasqa p'anqayuqmi kay hawa: Pillis usa

Tuma kathok (Pediculus humanus humanus) isih nunggal spésies karo seduluré, tuma sirah (Pediculus humanus capitis). Nanging, kéwan iki amung manggon ana ing sandhangan, ora ana ing rambut lan pindhah ana ing kulit nalika nyesep getih. Bédané uga, tuma kathok ngendhog ana ing sandhangan. Kéwan iki kalebu gegremet kang ora duwé suwiwi. Kéwan iki tinemu ing saindhenging donya, dadi parasit tumrapé manungsa tanpa ndeleng ras.

Tuma kathok lumrahé tinemu ing awaké wong kang uripé ora resikan, utawa pancèn amarga kaanan umpamané kéré, pengungsi, kurban perang utawa bencana.

Uga delengen

• Tuma sirah

Tuma inggih kéwan ingkang nyesep getih ingkang wonten mustaka (sirah) manungsa. Tuma punika gadhah ukuran alit, lan boten katawis manawi ditingal namung saklébatan, tuma ugi wonten ingkang mondhok wonten ing kéwan. Endog tuma ingkang wonten ing sirah manungsa dipunwastani lingsa, limrahipun tumèmplèk wonten ing rikma (rambut manungsa). Lingsa punika manawi netes lajeng dados kor (anakan Tuma)

Tandha-tandha wontenipun tuma

• Raos gatel ing sirah, kasebabaken wontenipun dat ingkang wonten ing iler tuma.
• Tandha-tandha warna abrit ing kulit sirah, gulu lan sawingkingipun kuping.
• Wonten endhog tuma utawi lingsa ingkang katingal gilap awarni pethak. Lingsa puniki katingal kados ketombé nanging sesah copotipun.

Panularan

Tuma gampil nular lumantar:

• Sikat rambut.
• Jungkas
• Topi.
• Tutup sirah sanèsipun.

Cara ngicali

• Dipunpétani, inggih punika tuma ing mustaka dipunpadosi ngagem asra utawi pétan.
• Dipunjungkati ngagem jungkat ingkang rapet serit.
• Dipun paringi obat ngagem obat mirunggan tuma, kados ta peditox.

tuma jaler (kiwa) lan tuma wadon (tengen)

Tuma jaler

Ugi pirsani

• Tuma kathok
• Pepétan

Pranala njawi

• Centers for Disease Control and Prevention: Division of Parasitic Diseases
• Harvard School of Public Health: Head Lice Information
• James Cook University, Australia: Head Lice Information Sheet
• MedicineNet.com: Head Lice Infestation (Pediculosis)
• University of Nebraska: Head Lice Resources You Can Trust
• University of Nebraska: Free On-Line Video – Removing Head Lice Safely. English. Spanish. Arabic.
• body and head lice on the UF / IFAS Featured Creatures Web site

Urquwan chinawan uma usa, ninachaqpa umachan, 1 eurocent suñayapas

Uma usap ch'iyan, chukchapi llut'asqa.

Uma usa (Pediculus humanus capitis) nisqaqa runap umanpi chukchankunapi kawsaq, yawar chunqaq usam. Runata anchata mulistaqmi.

Hawa t'inkikuna

• Commons nisqaqa multimidya kapuyninkunayuqmi kay hawa: Uma usa.

• Wikispecies nisqaqa qillqasqa p'anqayuqmi kay hawa: Uma usa

Животот на вошката

Вошките (латински: Pediculus humanus capitis) се мали инсекти без крила и цицаат крв од главата. Нивната боја е различна, од белузлава до кафеава и црвеникава до кафеава. Вошките живеат само кај луѓето. Ако се oтстранат од главата, тие умираат обично во рок од 24 часа. Вошките не скокаат, тие можат само да ползат при што се пренесуваат од глава на глава.

Вошките се паразити кои наликуваат на инсекти без крила, живеат на косматиот дел на телото. Вошливоста е честа во школите, во центрите со дневен престој и други простори, кои се пренатрупани и каде децата се во близок меѓусебен контакт. Доколку вашето дете било во контакт со друго дете кое има вошки, прочитајте ја внимателно оваа информација

Како се пренесуваат и како да се препознаат?

Главена вошка

Вошките не можат нити да скокаат нити да летаат. Се пренесуваат со директен контакт или индиректно со заедничка употреба на шешири, капи и четки. Женките ги депонираат јајцата во косата и тоа во близина на коренот (близина на скалпот) каде е најтопло. Јајцата наликуваат на беличасто-сивкасти зрнца кои се фиксирани за коренот на влакната и не може да се исчеткаат како перут. Најчесто се сместуваат во тилниот дел или зад ушите и може да се видат со голо око. Возрасните вошки се потемно обоени и се гледаат како се движат низ косата. Кај тешки инфестации присутен е интензивен јадеж на скалпот .

Колку време детето е заразно за другите и кога може да се врати во градинка/училиште? Инфективен период/исклучување од дневниот престој на инфицираните деца треба да е до следното утро, по третманот.

Погрешни верувања и предрасуди за вошките

Бела вошка

Децата со вошки често се стигматизираат, но ова е погрешно бидејќи практично секој може да добие вошки. Вошките преферираат чиста и здрава коса и скалп. Добрата лична хигиена не може да го заштити вашето дете од вошки. Не е пријатно некој да добие вошки, но секако не е фатално. Единствениот начин на кој вошките вистински може да ве повредат, е ако заради чешањето секундарно се инфицираат раните.

Превенција и третман

Кога некој ќе добие вошки треба да се третира целата фамилија . Вошките се кријат во четките за коса, во креветот и во мебелот на куќата и лесно се шират.

• Во минатото, а кај нас сѐ уште е раширена појава да се избричи косата на главата и да се намачка со газија Ова не треба да се прави, бидејќи денес постојат ефикасни шампони проти вошки, кои се достапни во локалните аптеки.
• Уште поопасна појава е главата на детето да се мачка, не со шампони за вошки туку со други средства, на пример со инсектициди, во кој случај може да настанат смртоносни труења.
• Покрај главата, треба да се третира и облеката, капутите, шапките и другите работи вклучувајќи jа и постелнината, така што ќе се исперат во топла вода со детергент.
• За предметите за кои перење не е возможно се препорачува хемиско чистење. Играчките и други работи кои не може да се исперат треба да се стават во затворена пластична кеса и да се остават неколку недели бидејќи вошките нема да преживеат без човечки домаќин повеќе од неколку дена.
• Мебелот и ќилимот се вакумираат со правосмукалка. Треба да се направи големо чистење.

Каде да се обратите за помош?

• Вашиот лекар

चिल्लड़

चिल्लड़ का जीवनचक्र

चीलर (body louse या Pediculus humanus humanus, कभी-कभी Pediculus humanus corporis कहते हैं)^[1] जूँ के जैसा एक वाह्य परजीवी कीट है जो कपड़ों (की सिलाई आदि में) में छिपकर रहता है मानव शरीर से रक्त चूसता है। यह सफेद रंग का होता है। हिन्दी में इसे 'चिल्लड़' या 'चिल्लर' भी कहते हैं। चीलर के जीनोम का अनुक्रम (सेक्वेंस) २०१० में विश्लेषित एवं प्रकाशित किया गया था।^[2][3]प्रायः गन्दगी एवं त्वचा की सुरक्षा न करने के कारण यह मानव शरीर में प्रवेश कर जाता है।

सन्दर्भ

नर एवं मादा जूँ - माचिस की तिल्ली के नोक से तुलना

जूं (Head Louse) एक परजीवी है जो मनुष्य के शरीर में पैदा हो जाते हैं। यह सामान्यत: बालों में पाये जाते हैं।

भारतीय स्त्रियों में बाल रखने की प्रथा है। हर सौभाग्यवती नारी बाल रखना पसंद करती है। मनुष्य शरीर में जो परजीवी पैदा हो जाते हैं, उनमें जूं मुख्य हैं। जूं को दूसरे नामों से भी बुलाते है। चिलुआ इनका दूसरा नाम है - दोनो में जो पहिचान होती है, उसमे चिलुआ सफ़ेद रंग का होता है और जूं काले रंग का होता है। जूं सिर के बालों में पनपता है और चिलुआ शरीर मे पहने गये कपडों में पसीने वाले स्थानों में पैदा हो जाते हैं। दोनो का काम ही शरीर का खून पीना होता है।

जूं से होने वाले रोग

बालों में जूँ किसी की खोपडी से चढ जाते हैं और रातों रात अपने असंख्य अंडों, जिन्हे लीख भी कहते है, को पैदा करने के बाद तीसरे दिन ही वे लीख फ़ूट कर जूं के बच्चे जिन्हें सिरुइया कहते हैं, पैदा हो जाते हैं। फ़िर यह अपने द्वारा सिर में बहुत ही बुरी तरह से खून को पीते हैं और जब यह खून पीते है, तो सिर को बुरी तरह से खुजलाना पडता है। इस खुजलाने के अन्दर सिर में नाखून का जहर फ़ैलने से घाव तक बन जाते हैं, अधिक जूं होने के बाद वे बहुत ही तरीक्से से साफ़ किये जाते हैं। आजकल औरतें जूं को साफ़ करने के लिये कई तरह के रसायनिक प्रयोग करती हैं, उनका भी प्रभाव सिर और आंखों के प्रति बुरा पडता है।

जूं को निकालने के देशी उपाय

महीन दांतों वाली ककई या जिसे कंघी भी कहते हैं, बाजार से लाकर सिर से नहाकर बालों को उससे साफ़ करना चाहिये और बालों को साफ़ करते वक्त जमीन पर बैठ कर किसी रद्दी पेपर को बिछा लेना चाहिये।

• कम से कम केमिकल का प्रयोग करना चाहिये।
• रोजाना अपने शरीर को साफ़ रखना चाहिये,
• किसी दूसरे के पास बैठने पर दूरी बनाकर रखनी चाहिये और जो औरत अपने शरीर को बार खुजला रही हो, उससे तो बहुत ही दूर रहना चाहिये।
• जमजुई शरीर में जननांगों में होती हैं और अधिकतर उनके होती हैं, जिनके जननांगों के बाल बहुत बढ जाते हैं और जो संभोग के बाद अपने जननांगों को सही तरीके से साफ़ नहीं करते हैं। इन परजीवी कीडों के द्वारा एड्स भी होता है।
• संसार के डाक्टरों की नजर अभी इन परजीवी कीडों पर नहीं है, मगर जहां पानी और सफ़ाई के साधनों में कमी है, वहां पर स्वास्थ्य कार्य कर्ताओं को विशेष ख्याल रखना चाहिये।

इन्हें भी देखें

• चीलर या चिल्लड़
• जमजुई
• यूका (Lice)

में अजीत सिंह तोमर.. वैसे तो हम सब बालो में पड़ने वाले जुओ को जानते है, पर जब ये हमारे शरीर में होते है तो ये जम जुआं कहलाते है, और इनका काम भी वही है जो जुओ का है, खून चूसना और खुजली..

में इस दर्द से गुजरा हू... जब पहली बार इनको देखा तो में काफी परेशान हुआ ये पैर में हो गए थे और गुप्तांगो में. जबकि में रोज नहाता था साफ कपड़े पहनता था फिर भी.

ज्यादा जानकारी ना होने के कारण मैंने डॉक्टर से दवा भी ली उससे भी आराम नहीं मिला..

कहा जाता है, की जब ये शरीर में आते है तो या तो भला करके जाते है या बर्बाद... और ये अपने आप चले जाते है...

एक उपाय में बता रहा हू.. जो मुझे मेरे पापा ने बताया...

रोज सुबह खाली पेट लहसुन की 2-3 पीस खा ले.. जिससे शरीर में खून गरम होगा और जमजुआ ये बर्दास्त नहीं कर पाते और मर जाएंगे और खत्म हो जाएंगे..

धन्यवाद. उम्मीद है इससे किसी का भला हो.

ಪೆಡಿಕ್ಯೂಲಿಡೀ ಸಂಧಿಪದಿ ವಂಶದ ಕೀಟವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಕುಟುಂಬ. ಇದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಕೀಟಗಳಿಗೆ ಹೇನುಗಳೆಂದು ಹೆಸರು. ಇವು ಸ್ತನಿಗಳ ಶರೀರದ ಮೇಲೆ ಬಾಹ್ಯ ಪರೋಪಜೀವಿಗಳಾಗಿದ್ದುಕೊಂಡು ಆತಿಥೇಯಗಳ ದೇಹದಿಂದ ರಕ್ತ ಹೀರಿ, ತಮ್ಮ ಬದುಕು ಸಾಗಿಸುತ್ತವೆ.

ಹೇನಿನ ದೇಹ ಕಿರಿದು. ಇದರಲ್ಲಿ ತಲೆ, ಮುಂಡ ಹಾಗೂ ಉದರವೆಂಬ ಮೂರು ಭಾಗಗಳುಂಟು. ತಲೆ ಚಿಕ್ಕದು. ಕಣ್ಣುಗಳು ಅತಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಗಾತ್ರದವು. ಬಾಯಿಯ ಉಪಾಂಗಗಳಾದ ಕೆಳತುಟಿ, ದವಡೆ ಹಾಗೂ ಮ್ಯಾಕ್ಸಿಲಗಳು ಪೋಷಕ ಜೀವಿಯ ದೇಹವನ್ನು ಚುಚ್ಚಿ, ರಕ್ತ ಹೀರಿಕೊಳ್ಳಲು ತಕ್ಕಂತೆ ಮಾರ್ಪಾಟಾಗಿವೆ. ಉಪಯೋಗವಿಲ್ಲದಿದ್ದಾಗ ಉಪಾಂಗ ಗಂಟಲೊಳಗಿನ ಚೀಲದಲ್ಲಿ ಹುದುಗಿರುವುದು. ಮುಂಡದಲ್ಲಿ ಆರು ಕಾಲುಗಳಿವೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕಾಲಿನಲ್ಲೂ ಸಂಧಿಗಳಿದ್ದು, ಕೊನೆಯ ಏಕಸಂಧಿಯಾದ ಟಾರ್ಸಸಿನಲ್ಲಿ ಚೂಪಾದ ಒಂದೇ ಒಂದು ಕೊಕ್ಕೆ ಇದೆ. ಕೊಕ್ಕೆ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಪ್ರಭೇದಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ತೆರನಾಗಿದ್ದು ಆಯಾ ಪೋಷಕ ಜೀವಿಗಳ ಕೂದಲುಗಳ ಸುತ್ತಳತೆಗೆ ಸರಿಹೊಂದುವಂತೆ ರೂಪುಗೊಂಡಿರುವುದರಿಂದ ಹೇನು ಭದ್ರವಾಗಿ ರೋಮಗಳಿಗೆ ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳಲು ಅನುಕೂಲವಾಗಿದೆ. ಹೇನಿಗೆ ರೆಕ್ಕೆಗಳಿಲ್ಲ. ಉದರ ಭಾಗ ಸ್ವಲ್ಪ ನೀಳ, ಹತ್ತು ಖಂಡಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ಹೇನು ಏಕಲಿಂಗ ಪ್ರಾಣಿ. ಸಂಭೋಗಾನಂತರ ಹೆಣ್ಣು ಹೇನು ಪೋಷಕ ಜೀವಿಯ ಕೂದಲಿಗೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡಿರುವಂತೆಯೇ ದಿನ ಒಂದಕ್ಕೆ 8-12 ರ ದರದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 300 ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಇಡುತ್ತದೆ. ಮೊಟ್ಟೆಗಳು ಬೆಳೆದು ಮರಿ ಹೇನುಗಳು ಹೊರಬರುತ್ತವೆ. ಮರಿಗಳಿಗೆ ನಿಂಫ್ ಎಂದು ಹೆಸರು. ಇವು ಬೆಳೆಯುತ್ತ ಹೋದಂತೆ ಮೂರು ಸಾರಿ ಪೊರೆ ಬಿಟ್ಟು ಪ್ರೌಢ ಹೇನುಗಳಾಗಿ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುವುವು. ತರುವಾಯ 1-3 ದಿವಸಗಳ ಸಂತಾನ ಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗುವುವು.

ಹೇನುಗಳಲ್ಲಿ 6 ಜಾತಿಗಳೂ ಸುಮಾರು 45 ಪ್ರಭೇದಗಳೂ ಇವೆ. ಮಾನವ ಶರೀರದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಹೇನುಗಳು ಎರಡು ಜಾತಿಯವು: ಪೆಡಿಕ್ಯೂಲಸ್ ಮತ್ತು ತೀರಸ್. ಪೆಡಿಕ್ಯೂಲಸ್ ಜಾತಿಯಲ್ಲಿ ಪೆಡಿಕ್ಯೂಲಸ್ ಕೆಪಿಟಸ್, ಪೆಡಿಕ್ಯೂಲಸ್ ಕಾರ್‍ಫೊರಸ್ ಅಥವಾ ಪೆಡಿಕ್ಯೂಲಸ್ ವೆಸ್ಟಿಮೆನ್‍ಟಿ ಎಂಬ ಪ್ರಭೇದಗಳಿವೆ. ಪೆ. ಕೆಪಿಟಸ್ ಮಾನವನ ತಲೆಗೂದಲಿನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಹೇನು, ಪೆ. ಕಾರ್‍ಫೋರಸ್ ಮಾನವನ ಶರೀರದ ಮೇಲೆ ವಾಸಿಸುವ ಹೇನು. ತೀರಸ್ ಪ್ಯುಬಿಸ್ ಮಾನವನ ಹೊಟ್ಟೆಯ ಕೆಳಭಾಗದ ಪ್ಯುಬಿಕ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ರೋಮಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಹೇನು. ಇದು ನೋಡಲು ಏಡಿಯಂತಿರುವುದರಿಂದ ಇದಕ್ಕೆ ಏಡಿ ಹೇನು ಎಂಬ ಹೆಸರೂ ಉಂಟು.

ಹೇನುಗಳು ಮಾನವನಲ್ಲಿ ಟೈಫಸ್ ಜ್ವರ ಮತ್ತು ಮರುಕಳಿಸುವ ಜ್ವರಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವ ಕ್ರಿಮಿಗಳನ್ನು ಒಬ್ಬರಿಂದ ಮತ್ತೊಬ್ಬರಿಗೆ ಹರಡುವುದರಲ್ಲಿ ಸಹಾಯಕವಾಗಿವೆ.

ಕೋತಿಗಳಲ್ಲಿ ಪೆಡಿಸಿನಸ್ ಜಾತಿಗೆ ಸೇರಿದ ಹೇನುಗಳಿವೆ. ಸೀಲ್ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಎಕೈನ್ರೆತೀರಿಯಸ್ ಜಾತಿಯ ಹೇನುಗಳು ಪೀಡಿಸುತ್ತವೆ. ಆನೆಗಳನ್ನು ಹಿಮಟೋಮೈಜಸ್ ಎಲೆಫೆಂಟಸ್ ಹೇನುಗಳು ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಹಸು ಮತ್ತು ಕುದುರೆಗಳ ಹೊರಕಿವಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಮಟೋವೈನಸ್ ಟ್ಯುಬರ್‍ಕ್ಯುಲೀಟಸ್ ಹೇನುಗಳಿವೆ.

ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು

• Centers for Disease Control and Prevention: Division of Parasitic Diseases
• James Cook University, Australia: Head Lice Information Sheet
• University of Nebraska: Head Lice Resources You Can Trust
• body and head lice on the UF / IFAS Featured Creatures Web site

Pediculus humanus is a species of louse that infects humans. It comprises two subspecies:^[1][2]

• Pediculus humanus humanus Linnaeus, 1758 – body louse
• Pediculus humanus capitis De Geer, 1767 – head louse

References

El piojo humano (Pediculus humanus) es una especie de insecto ftiráptero de la familia Pediculidae que parasita al ser humano, especialmente niños y adolescentes. Su infestación provoca pediculosis. Al contrario de la pulga, esta especie no ha experimentado ninguna recesión, siendo su distribución mundial.^[1]​ Se reconocen dos subespecies:^[2]​

• Pediculus humanus humanus Linnaeus, 1758, también llamado Pediculus humanus corporis
• Pediculus humanus capitis De Geer, 1778

Características

Liendre de piojo adherida a un pelo

Esta especie sólo es propia del ser humano, como su nombre científico lo indica (Pediculus humanus). Miden aproximadamente de 1 a 2 milímetros y son fácilmente visibles al ojo humano. Tiene el cuerpo traslúcido con una leve tonalidad de color amarillo o marrón. Además se puede distinguir la sangre que lleva dentro del cuerpo en una pequeña cavidad de su interior. Esta cavidad se divide en tres partes: la primera es una bolsa que se ubica en el centro del cuerpo del pequeño insecto; las otras dos son ramificaciones de la cavidad principal cuya función es hacer llegar la sangre a las partes superiores de su cuerpo. La variedad del cuerpo (var. corporis) es considerada como transmisora de tifus exantemático, fiebre de las trincheras por Bartonella quintana y fiebres recurrentes por Borrelias.^[1]​

El piojo humano (Pediculus humanus) es un ectoparásito

Referencias

Bibliografía

• Savill, R.A. 1990: Early records of the human head louse Pediculus humanus capitis (Phthiraptera: Pediculidae) in New Zealand. Records of the Canterbury Museum, 10(6): 69-72. [publication date: 'May 1990', sourced from first page of article]

Isane peatäi (Pediculus humanus capitis)

Täi (ka inimesetäi^[1]; Pediculus humanus) on täiline, kes nugib inimest.

Täi piste korral tekib tugev sügelus^[2]. Kui pisteid on palju, võib kaasneda täitõbi ehk pedikuloos^[2].

Eristatakse kahte täi alamliiki^[viide?]:

• Pediculus humanus humanus (riidetäi) Linnaeus, 1758
• Pediculus humanus capitis (peatäi) De Geer, 1767.

Viited

Buru-zorria (Pediculus humanus capitis) Pediculidae familiako zorri-azpiespeziea da^[1]. Hegoak ez dituzten intsektu hauek gizakien buru-azalean ematen dute bere bizitza osoa odolaz elikatzen^[1]. Izan ere, bizkarroi honen ostalari bakarrak gizakiak eta txinpantzeak dira^[1].

Zorriaren arrautzak bartz izena du.

Erreferentziak

Gorputz-zorria (Pediculus humanus humanus edo Pediculus humanus corporis) Pediculidae familiako zorri-azpiespeziea da^[1]. Hegoak ez dituzten intsektu hauek gizakien azalean ematen dute beren bizitza osoa odolaz elikatzen^[1].

Erreferentziak

Pediculus humanus est le pou de l'humain, un insecte parasite. L'infestation par les poux est nommée « pédiculose ».

Pediculus humanus comprend deux sous-espèces parasites de l’humain: Pediculus humanus humanus = P. h. corporis (pou de corps) et Pediculus humanus capitis (pou de tête). Le pou du pubis appartient à une autre espèce.

Morphologie

Modèle pédagogique présentant, fortement grossi, un « pou de corps », tel que ceux qui infestaient les soldats dans les tranchées durant la Première Guerre mondiale

Pediculus humanus humanus mesure 2 à 4 mm de long ; Pediculus humanus capitis quant à lui est plus petit : de 1 à 2,5 mm. Chez ces 2 espèces, la femelle est plus grande que le mâle. En dehors de la taille, les autres caractéristiques morphologiques sont semblables.

La tête est allongée et porte 2 yeux ainsi qu’une paire d’antennes à 5 articles. Le thorax est réduit et les segments fusionnés ; les pattes sont fortes et trapues, elles forment une pince avec la griffe du tarse et une forte dent située sur le tibia (le « pouce »). L’abdomen est formé de 9 segments dont 7 sont visibles, le dernier est échancré chez la femelle et muni d’un pénis conique chez le mâle. La larve ressemble à l’adulte en plus petit.

Cycle de développement

Les poux se reproduisent très vite. Le cycle se déroule entièrement sur l’hôte, et dure au total 18 jours environ.

Le pou femelle s’accouple plusieurs fois au cours de sa vie d’adulte qui peut varier d’une dizaine à une quarantaine de jours.

La femelle pond des œufs ovoïdes (4 à 10 œufs par jour), et ce pendant 3 à 5 semaines (200 à 300 au cours de sa vie) de 1 mm de long, à coque ponctuée et pourvue d’un opercule : les lentes, qui sont collées sur un support (cheveu pour P. humanus capitis et fibres textiles des vêtements au contact de la peau pour P. humanus humanus).

L’incubation dure de 6 à 9 jours en fonction de la température, et l’éclosion libère une petite larve, une nymphe qui mesure 1 à 2 mm de long, qui migre peu et est peu contaminante. Elle effectue trois mues en 8 à 12 jours à la surface de la peau. L'adulte (imago) peut s'accoupler 10 h après la dernière mue.

Habitat et nutrition

Le pou est un parasite permanent et spécifique (P. humanus humanus est localisé sur le corps, P. humanus capitis sur le cuir chevelu), toute sa vie s’effectue dans une ambiance stable quant à la température et l’humidité : celle du tégument humain, sous les vêtements ou dans la chevelure. Il ne quitte pas volontiers son hôte car il ne peut aller loin et meurt en quelques jours s’il ne rencontre pas une autre « victime ». La dissémination s’effectue par contact entre chevelures ou avec un objet contaminé (peigne, bonnet, oreiller) pour le pou de tête, et par contact avec des vêtements parasités pour le pou de corps.

Pediculus humanus est strictement hématophage à tous les stades et dans les deux sexes, sa piqûre est solénophage^[a] ; les adultes effectuent 1 repas sanguin chaque jour, leur résistance au jeûne est très faible (1 à 2 jours). Ils peuvent vivre jusqu’à 40 jours.

Origine, aspects évolutifs

Le pou de corps (ou de vêtement) de l'être humain (Pediculus humanus corporis) proviendrait de la prolifération du pou de tête qui migre dans les plis de vêtements sales et s'y adapte. La divergence entre les deux types de parasites Pediculus humanus corporis et Pediculus humanus capitis s'est produite vers 72 000 +/- 42 000 ans, suggérant un changement de mode de vie chez l'humain lié à un usage fréquent des premiers vêtements^[1],[2]. Les scientifiques sont parvenus, indirectement, à évaluer la date d’apparition des tout premiers vêtements.

En 2010, une équipe internationale de chercheurs séquence le génome du pou du corps humain et publie ses résultats dans la revue PNAS : ce séquençage montre un nombre réduit de gènes de détection ou de réaction à l'environnement, en lien avec la simplicité de son mode de vie. Il montre également « le plus petit nombre d'enzymes de désintoxication observés dans n'importe quel autre insecte », ce qui est intéressant pour l'étude de la résistance aux insecticides et d'autres mécanismes de défense^[3],[4].

Aspect médical

La pédiculose du cuir chevelu est due à la sous-espèce capitis, et la pédiculose corporelle est due au sous-type corporis.

Les poux de corps sont aussi des vecteurs de trois bactéries pathogènes : Rickettsia prowazekii, Borrelia recurrentis et Bartonella quintana, responsables respectivement du typhus exanthématique, de la fièvre récurrente à poux et de la fièvre des tranchées.

Jacques-Christophe Valmont de Bomare donne une liste de traitements préventifs ou curatifs qui étaient en vigueur au XVIII^e siècle^[5] : « Les Auteurs disent que pour se préserver des poux, il faut se nourrir de viandes succulentes, user de boissons salutaires & se tenir le corps propre, sur-tout si l'on est vêtu de laine. Pour remédier à la maladie même, J. Mercurial conseille de purger souvent : il faut aussi se frotter d'ail, de moutarde, avaler de la thériaque, des nourritures salées & acides, se baigner, se fomenter d'une décoction de lupins ou de noix de galle ; mais les remèdes qu'on emploie avec le plus de succès, sont les poudres de semence de staphis-aigre, de coques du Levant, le soufre, le tabac ; on se sert aussi du mercure, du poivre noir et du vinaigre. »

Notes et références

Notes

Références

Voir aussi

Is eictisheadán éigeanta daonna é an míol cinn. Tá Pediculus humanus capitis mar ainm Laidine air agus idir treaghdán, babhdaí, babhdán agus búdaí mar ainm Gaeilge air.

Feithid an-bheag gan sciatháin is ea an míol seo a chaitheann a shaol go léir ar phlait (.i. ar chraiceann chinn) an duine agus bíonn sé beo ar fhuil an duine amháin. Ní heol dúinn ach go bhíonn an duine daonna amháin mar ainmhí óstach na feithide, cé go mbíonn an chuid is mó d'ord speiceas mamach agus éan inmhíolaithe ag speicis míolta eile.

Pediculus humanus é unha especie de insecto da orde Phthiraptera (ou Psocodea), piollos, que parasita ao ser humano e comprende os piollos humanos da cabeza e do corpo (pero non o púbico ou piollo pato). A súa infestación chámase pediculose. Ao contrario da pulga, esta especie non presentou ningunha recesión, polo que a súa distribución segue sendo mundial.^[1] Recoñécense dúas subespecies:^[2]

• Pediculus humanus capitis De Geer, 1778. É o piollo da cabeza, que é inofensivo. Causa a pediculose da cabeza.
• Pediculus humanus humanus Linnaeus, 1758, tamén chamado Pediculus humanus corporis. É o piollo do corpo. Causa a pediculose do corpo. Ademais, pode transmitir doenzas infecciosas bacterianas.

Características

Lendia de piollo adherida a un cabelo.

Esta especie só é propia do home, como o seu nome científico indica (Pediculus humanus). Miden aproximadamente de 2 a 10 milímetros e son doadamente visibles a simple vista. Ten un corpo traslúcido cunha leve tonalidade de cor amarela ou marrón variable. Ademais pode distinguirse o sangue que leva dentro do corpo, que é sangue humano do que se alimentou. A variedade do corpo (subespecie humanus ou corporis) é considerada transmisora do tifo exantemático (causada por Rickettsia), febre das trincheiras (causadas por Bartonella) e febres recorrentes (causadas por Borrelia).^[1]

O piollo humano (Pediculus humanus) é un ectoparasito.

Notas

Véxase tamén

Outros artigos

• O piollo na cultura popular galega

Bibliografía

• Savill, R.A. 1990: Early records of the human head louse Pediculus humanus capitis (Phthiraptera: Pediculidae) in New Zealand. Records of the Canterbury Museum, 10(6): 69-72. [data de publicación: 'maio de 1990', fontes da primeira páxina do artigo]

O piollo da cabeza humano, que pertence á subespecie Pediculus humanus capitis, é un insecto ectoparasito obrigado dos humanos, que vive no coiro cabeludo e causa a pediculose da cabeza ou pediculosis capitis.^[1] Son insectos que carecen de ás, que pasan toda a súa vida no coiro cabeludo humano alimentándose exclusivamente de sangue humano.^[1] Os humanos son os únicos hóspedes coñecidos deste animal, xa que o chimpancé, por exemplo, hospeda outra especie de piollos estreitamente emparentados co humano, da especie Pediculus schaeffi. Outras especies de piollos infestan á maioría das ordes de mamíferos e a todas as ordes de aves.^[1]

Como todos os piollos, os piollos da cabeza humanos diferéncianse doutros ectoparasitos hematófagos, como as pulgas, en que os piollos pasan todo o seu ciclo vital vivindo sobre o seu hóspede.^[2] Os piollos da cabeza non poden voar, e ademais as súas curtas e grosas patas fan que lles sexa imposible choutar, ou mesmo andar eficientemente sobre superficies planas.^[2]

O piollo da cabeza (Pediculus humanus capitis) ten unha subespecie irmá, que é o piollo do corpo (Pediculus humanus humanus). O piollo da cabeza non transmite enfermidades, a diferenza do piollo do corpo, e prefire adherir os seus ovos aos cabelos en vez de á roupa. As dúas subespecies son morfoloxicamente case idénticas pero normalmente non se hibridan, aínda que se observou que o fan en condicións de laboratorio. Desde un punto de vista xenético, crese que diverxiron como subespecies hai uns 30.000–110.000 anos, cando moitas poboacións humanas empezaron a usar cantidades significativas de roupa.^[3][4] Unha especie moito máis distantemente relacionada co piollo da cabeza é o piollo púbico (Pthirus pubis, piollo pato), que tamén infesta aos humanos, pero é morfoloxicamente diferente e está moito máis próximo en aparencia aos piollos doutros primates.^[5] A infestación por piollos en calquera parte do corpo chámase pediculose,^[6] e a infestación na cabeza chámase pediculose da cabeza ou pediculosis capitis.

Como o piollo da cabeza non transmite outras enfermidades, a non ser as pequenas infeccións que se poden orixinar ao rañarse o hóspede nas súas picaduras, pode dicirse que son inofensivos, e máis que un problema médico son unha molestia ou un problema cosmético. Mesmo se suxeriu que as infestacións por piollos da cabeza poderían ser beneficiosas para adquirir inmunidade contra o, máis perigoso, piollo do corpo, que pode transmiitr enfermidades perigosas.^[7]

Morfoloxía do adulto

Igual que outros insectos da suborde Anoplura, os piollos da cabeza adultos son pequenos (de 2,5–3 mm de longo), aplanados dorsoventralmente, e carecen de ás.^[8] Os segmentos torácicos están fusionados, pero son claramente distintos da cabeza e do abdome, este último está composto por sete segmentos visibles.^[9] Os piollos da cabeza son grises en xeral, pero a súa cor precisa é variable segundo o contorno no que se críen.^[9] Despois de alimentarse, o consumo de sangue causa que o corpo do piollo colla unha cor avermellada.^[9]

Cabeza

Macho de piollo da cabeza adulto.

Femia de piollo da cabeza adulta.

Da cabeza do insecto sobresaen un par de antenas, cada unha con cinco segmentos. Teñen un par de ollos compostos. Os ollos preséntanse en todas as especies da familia Pediculidae, pero están reducidos ou ausentes no resto das especies da suborde Anoplura.^[8] Igual que outros anopluros, as pezas bucais do piollo da cabeza están moi adaptadas a perforar a pel e zugar sangue.^[8] Estas pezas bucais están retraídas dentro da cabeza do insecto agás cando este se alimenta.^[9][10]

Tórax

Piollo da cabeza agarrado a un pelo humano.

Dos segmentos fusionados do tórax saen seis patas.^[9] Como é típico nos anopluros, estas patas son curtas e terminan nun só gancho e nunha especie de "polegar" opoñible.^[9] Entre o gancho e o "polegar", o piollo agarra un cabelo do seu hóspede.^[9] Coas súa curtas patas e grandes ganchos, os piollos están ben adaptados a agarrarse do pelo dos seus hópsedes. Como contrapartida, estas adaptacións fan que sexan incapaces de brincar, ou mesmo de andar eficientemente sobre superficies planas. Os piollos poden gabear polos cabelos moi velozmente, o que lles permite moverse con rapidez e chegar a outro hóspede.^[2]

Abdome

No abdome hai sete segmentos visibles.^[9] Os primeiros seis segmentos teñen un par de espiráculos cada un a través dos cales o insecto respira.^[9] O último segmento contén o ano e (separadamente) os xenitais.^[9]

Diferenza entre sexos

Nos piollos machos o primeiro par de patas é lixeiramente máis longo que os outros dous pares. Este par de patas especializado utilízase para manter agarrada a femia durante a copulación. Os machos son lixeiramente máis pequenos que as femias e caracterízanse por ter un extremo do abdome máis puntiagudo e un aparato xenital ben desenvolvido e visible dentro do abdome. As femias caracterízanse por ter dous gonópodos en forma de W ao final do seu abdome.

Ovos do piollo (lendias)

Ovo (lendia) de piollo da cabeza pegado a un cabelo do hóspede.

Os piollos da cabeza son ovíparos. As femias poñen de 3 a 4 ovos por día. Os ovos de piollo (chamados en galego lendias ^[11]) están adheridos preto da base dos cabelos do hóspede.^[12][13] O comportamento de posta de ovos é dependente da temperatura e procura situar o ovo nun lugar axeitado para o desenvolvemento do embrión (o cal tamén depende da temperatura). En climas fríos, os ovos póñense no pelo xeralmente a de 3 a 5 mm da superficie do coiro cabeludo.^[12][13] En climas cálidos, e especialmente nos trópicos, poden poñer os ovos a 15 cm ou máis da base do pelo.^[14]

Para adherir un ovo, a femia adulta segrega un pegamento desde o seu órgano reprodutor. Este pegamento endurece rapidamente formando a "vaíña da lendia" que cobre o talo do pelo e gran parte do ovo excepto o opérculo, que é unha especie de tapa a través da cal o embrión respira.^[13] Antes pensábase que o pegamento estaba baseado na quitina, pero estudos máis recentes indican que está feito de proteínas similares á queratina do pelo.^[13]

Os ovos teñen forma oval e unha lonxitude duns 0,8 mm.^[13] Son brillantes, transparentes, de cor torrado ou café cando conteñen un embrión, pero parecen brancos despois da eclosión.^[13][14] O tempo típico para a eclosión é de seis a nove días despois da oviposición segundo indican varios autores.^[12][15]

Despois da eclosión, a ninfa sae e deixa atrás a casca do ovo baleira, que segue adherida ao cabelo. O ovo baleiro permanece alí ata que é fisicamente retirado pola abrasión realizda polo hóspede, ou ata que se desintegra lentamente, o que pode tardar en producirse 6 meses ou máis.^[15]

Eclosión dun piollo.

Na cabeza dun individuo pode haber estes tres tipos de ovos de piollo ou lendias^[16]:

• Ovos viables que finalmente eclosionarán. Estes son os únicos que teñen a potencialidade de infestar e reinfestar a un hóspede,^[17] pero non de transmiitir a infestación a outras persoas (non se volven a pegar aos pelos unha vez separados; só os piollos vivos poden infestar a outras persoas).
• Restos de ovos que xa eclosionaron e están baleiros.
• Ovos non viables (con embrións mortos) que nunca eclosionarán.

Desenvolvemento e ninfas

Desenvolvemento de Pediculus humanus humanus (o piollo do corpo), que é similar ao do Pediculus humanus capitis (piollo da cabeza).

Os piollos da cabeza, igual que outros Phthiraptera (ou Psocodea), son hemimetábolos.^[1][10] As ninfas acabadas de eclosionar mudan tres veces antes de chegar ao estadio de adulto sexualmente maduro.^[1] Así, as poboacións de piollos da cabeza móbiles conteñen membros que están en ata catro estadios de desenvolvemento: tres ínstares de ninfas, e un adulto (imago).^[1] A metamorfose durante o desenvolvemento do piollo da cabeza é sutil. A única diferenza visible entre os diferentes ínstares e o adulto, á parte do tamaño, é a lonxitude relativa do abdome, que se incrementa con cada muda.^[1] Excepto polo feito de que non se reproducen, o comportamento das ninfas é similar ao dos adultos. As ninfas só se alimentan de sangue humano (hematofaxia), e non poden sobrevivir moito tempo fóra do hóspede.^[1]

O tempo necesario para que o piollo complete o seu desenvolvemento ninfal ata imago depende das condicións de alimentación. Experimentalmente comprobouse que como mínimo cómpren de 8 a 9 días de libre acceso para alimentarse do piollo ao hóspede humano.^[1] Esta condición experimental é a máis representativa para as condicións deste piollo en situacións naturais. En condicións experimentais nas que a ninfa ten un acceso máis limitado ao sangue prodúcese un desenvolvemento máis prolongado, que vai de 12 a 24 días.^[1]

A mortalidade das ninfas en catividade é alta, de aproximadamente o 38%, especialmente nos primeiros dous días de vida.^[1] En condicións naturais, a mortalidade pode ser máxima no terceiro ínstar.^[1] Os perigos para a ninfa son numerosos. A incapacidade de completar a eclosión é invariablemente mortal e pode depender da humidade no ambiente no que están os ovos.^[1] Pode producirse tamén a morte durante a muda, aínda que é pouco común.^[1] Durante a alimentación, o intestino da ninfa pode romper, dispersando o sangue do hóspede por dentro do insecto, o que ten como resultado a morte deste nun día ou dous.^[1] Non está claro se a alta mortalidade rexistrada en condicións experimentais é representativa das condicións naturais.^[1]

Reprodución

Copulación en Pediculus humanus humanus (en Pediculus humanus capitis é similar). A femia está na parte de arriba, e o macho debaixo. Xa se produciu a dilatación da vaxina da femia, e o dilatador do macho descansa contra ao seu dorso. A vesícula do macho, que contén o pene (que non se ve), está completamente inserida na vaxina. Nótese que o macho se aferra cos seus ganchos especializados das patas anteriores á amosega especializada do terceiro par de patas das femias.

Os piollos da cabeza adultos reprodúcense sexualmente, e a copulación é necesaría para que as femias produzan ovos fértiles. A partenoxénese (produción de descendencia viable a partir de óvulos non fertilizados) non ocorre en Pediculus humanus.^[1] O apareamento pode empezar nas primeiras 10 horas de vida adulta (despois da última muda da nifa).^[1] Despois de 24 horas, o adulto copula frecuentemente, e o apareamento ocorre durante calquera período do día ou da noite.^[1][18] A unión da parella durante o apareamento prolóngase máis dunha hora.^[18] Os machos novos poden aparearse sucesivamente con femias máis vellas, e veceversa.^[1]

Os experimentos con Pediculus humanus humanus (piollo do corpo, moi similar ao da cabeza) enfatizan os perigos da copulación nos piollos. Unha soa femia nova confinada con seis ou máis machos morre en poucos días, e pon moi poucos ovos.^[1] De xeito similar, informouse da morte dunha femia virxe despois de admitir un macho no seu confinamento.^[18] A femia puxo un só ovo despois do apareamento, e todo o seu corpo estaba tinguido de vermello (unha condición atribuída á rotura do canal alimentario durante o acto sexual.^[18] As femias vellas frecuentemente morren despois, se non durante, a relación sexual.^[18]

Comportamento

Alimentación

En todos os estadios (menos no ovo) aliméntase de sangue e morde a pel catro ou cinco veces ao día para alimentarse. Corta a pel coas súas pezas bucais especializadas, inxecta saliva que contén un anticoagulante e zuga o sangue. O sangue dixerido é excretado como excrementos vermellos.^[19]

Posición no hóspede

Aínda que poden colonizar calquera parte do coiro cabeludo, prefiren a zona da caluga ou a de detrás das orellas, onde tamén adoitan depositar os ovos. Os piollos da cabeza son repelidos pola luz e móvense cara a partes sombreadas ou obxectos de cores escuras que estean próximos.^[18][20]

Distribución

O piollo da cabeza ten unha distribución mundial e afecta a millóns de persoas en países desenvolvidos e non desenvolvidos. Por exemplo, só en EUA de 6 a 12 millóns de persoas, principalmente nenos, son tratadas anualmente para eliminar os piollos da cabeza.^[17][21]

Transmisión

Un individuo de piollo da cabeza ten un ciclo de vida duns 30 días desde que se deposita o ovo ata que morre o piollo. Os piollos da cabeza poden vivir fóra da cabeza en, por exemplo, fundas de almofadas, cepillos do pelo, ou gorras ata 48 horas, o que facilita a transmisión. Os piollos carecen de ás ou de patas potentes para choutar, polo que se moven usando as súas patas con forma de gancho para pasar dun cabelo a outro.^[19] Normalmente o piollo da cabeza infesta a un novo hóspede por estreito contacto entre individuos, o que fai que os contactos sociais entre nenos e as interaccións pais-fillos sexan rutas máis probables de infestación que a compartición de peites, sombreiros, cepillos, toallas, roupa, camas e armarios. Os contactos cabeza-cabeza son, con diferenza, a ruta máis común de transmisión.^[22]

O número de nenos que haxa por familia, a compartición de camas e armarios, os hábitos de lavado do cabelo, costumes sociais e contactos sociais, os coidados sanitarios nunha determinada área (por exemplo en escolas) e o status socioeconómico son factores significativos para a infestación por piollos da cabeza. As nenas son infectadas cunha frecuencia de dúas a catro veces maior que os nenos. Os nenos entre 4 e 14 anos son o grupo máis frecuentemente infestado.^[23]

Arqueoxenética

A análise do ADN de restos de piollos atopados en momias peruanas pode indicar que algunhas doenzas (como o tifo) puideron pasar do Novo Mundo ao Vello, ao revés do que ata agora se pensaba.^[24]

Xenoma

Pénsase que xeneticamente o piollo da cabeza é moi similar ao piollo do corpo. A secuenciación do xenoma do piollo do corpo propúxose a mediados da década de 2000^[25] e o seu xenoma secuenciado publicouse en 2010.^[26] Unha análise dos transcritomas dos piollos da cabeza e do corpo (que son dúas subespecies da especie Pediculus humanus) revelou que estes dous organismos son extremadamente similares xeneticamente.^[27]

Notas

Véxase tamén

Outros artigos

• O piollo na cultura popular galega
• Lindano
• Pediculose

Fases do desenvolvemento de P. h. humanus.

O piollo do corpo humano, que pertence á subespecie Pediculus humanus humanus (tamén chamada Pediculus humanus corporis),^[1] é un piollo (insecto da orde Phthiraptera ou Psocodea) que infesta aos humanos e vive no seu corpo. Tamén se lle chama ás veces piollo da roupa. A infestación por piollos (piollos da cabeza, o do corpo ou o púbico) chámase en xeral pediculose e a infestación polo piollo do corpo denomínase pediculose do corpo ou pediculosis corporis. A secuencia do xenoma do piollo do corpo foi publicada en 2010.^[2][3] A diferenza do piollo da cabeza, que é inofensivo, o piollo do corpo pode transmitir efermidades infecciosas (de orixe bacteriana) como o tifo exantemático, (causado por Rickettsia prowazekii) febre das trincheiras (por Bartonella quintana) e febres recorrentes (por Borrelia recurrentis).

Ciclo vital e morfoloxía

Pediculus humanus humanus é indistinguible en aspecto da subespecie Pediculus humanus capitis (o piollo da cabeza) pero non se hibridan normalmente en condicións naturais (só se observou en condicións de laboratorio). No seu estado natural viven en diferentes hábitats, xa que o da cabeza se especializou en vivir entre os pelos do coiro cabeludo, sobre os cales pon os ovos, mentres que o piollo do corpo evolucionou para adherir os seus ovos á roupa e vive polo corpo. Crese que as dúas subespecies empezaron a diferenciarse cando o seu humano empezou a utilizar frecuentemente roupa hai entre 100.000 e 30.000 anos.^[4][5][6] O piollo corporal aliméntase de sangue humano.

O ciclo de vida do piollo do corpo consta de tres estadios: ovo (son as lendias), ninfa, e adulto.

1. Lendias. Son os ovos do piollo. Son xeralmente doados de ver nas costuras da roupa dunha persoa infestada, especialmente arredor da zona da cintura, baixo as axilas ou no pelo do corpo. Son ovais e xeralmente de amarelos a brancos. Tardan de 1 a 2 semanas en eclosionar.
2. Ninfa. É o piollo inmaduro que eclosiona do ovo. Unha ninfa semella un adulto, pero máis pequeno. As ninfas sofren varias mudas e maduran a adultos nun lapso de 9 a 12 días despois de eclosionaren. Aliméntanse de sangue.
3. Adulto. O piollo do corpo adulto é aproximadamente do tamaño dunha semente de sésamo (2,5–3,5 mm), ten seis patas, e é griseiro branquecho. As femias poñen ovos pechando o ciclo. Aliméntanse de sangue. Se se separan do seu hóspede, os piollos morren a temperatura moderada.

Notas

Véxase tamén

Outros artigos

• O piollo na cultura popular galega

Pediculus humanus je vrsta ušiju koja parazitira na ljudima. Postoje dvije podvrste :^[1][2]

• Pediculus humanus humanus Linnaeus, 1758 – uš tijela
• Pediculus humanus capitis De Geer, 1767 – uš glave

Izvori

Nedovršeni članak Pediculus humanus koji govori o životinjama treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.

Uš glave (Pediculus humanus capitis) je nametnik smeđkasto crvenkaste boje dugačak jedan do dva milimetra. Živi i razmnaža se u vlasištu, hrani se krvlju domaćina, a jajašca odlaže na korijen vlasi uz samo tjeme. Izvan vlasišta, uši mogu živjeti do tri dana, a prenose se direktnim dodirom s kosom zaražene osobe ili predmetima na kojima se zadržavaju uši.

Osim uši glave postoji i stidna uš.

Ljudi su jedini domaćini ovoj vrsti parazita, dok su čimpanze domaćin bliskoj vrsti, Pediculus schaeffi. Razne vrsteušiju parazitiraju na većini rodova sisavaca i svim rodovima ptica.^[1]

Izvori

Kutu kepala adalah sejenis parasit penghisap darah yang biasanya hidup di bagian kepala. Kutu betina mampu bertelur enam buah sehari. Telur ini selalu melekat dengan kuat pada rambut. Telur-telur ini akan menetas setelah kurang lebih 8 hari.

Kutu kepala merebak dengan cepat melalui sentuhan dengan rambut yang bermasalah. Ia juga dapat melompat ke kepala melalui sisir, topi, bantal dan handuk.

Tanda-tanda

• Gatal yang kuat pada permukaan kepala. Ini disebabkan oleh zat yang terkandung di dalam air liur kutu kepala.
• Tanda-tanda merah pada permukaan kepala, leher dan belakang telinga. Tanda-tanda bengkak terlihat di belakang telinga.
• Terdapatnya telur-telur kutu yang kecil. Ia tampak bersinar dan berwarna putih. Ia terlihat seperti ketombe tetapi tidak mudah dikeluarkan.

Pengobatan

• Gunakan sisir kutu. Sisir ini hendaklah direndam dalam cuka terlebih dahulu supaya telur-telur mudah dikeluarkan.
• Rendam sikat-sikat dan perhiasan kepala seperti pengikat rambut dan sebagainya. dengan obat kutu atau alkohol selama beberapa jam.
• Basuh cadar dan sebagainya dengan air panas.
• Gunakan alat vakum untuk membersihkan karpet, jok mobil,sofa dsb.
• Gunakan obat untuk membunuh kutu dan telurnya.

Obat-obat

• Crotamiton
• Benzene hexachloride
• Malathion

Cara merawat

• Gunakan shampoo khusus (bisa didapat di apotek) untuk membunuh kutu kepala.
• Cuci rambut secara biasa. Shampoo kepala, kemudian usap hingga ke kulit kepala dan rambut. Jangan sampai shampoo mengenai mata. Sisir rambut dan biarkan sampai kering. Gunakan sikat rambut yang bergigi lembut. Buang semua kutu dan telurnya.
• Bertemulah dengan dokter apabila terdapat tanda infeksi bakteria seperti demam serta bisul di kepala atau nanah.
• Gunakan handuk secara terpisah, hindari penggunaan satu handuk untuk banyak orang

Referensi

• http://web.archive.org/web/20080502161652/http://www.salindah.com/farmasianis/head%20lice.htm

Galvinė utėlė (lot. Pediculus humanus capitis) – utėlių (Anoplura) būrio vabzdys. Kūnas pilkos spalvos, šonuose su giliais įlinkimais. Galva su trumpais ir storais ūseliais. Patinas 2-3 mm, patelė – 3-4 mm ilgio. Patino užpakalinis kūno galas apvalus, patelės – dvišakas. Šios utėlės turi akis ir vengia šviesos (daugelis kitų Anoplura būrio vabzdžių akių neturi).

Maitinasi žmogaus krauju. Gali keletą dienų badauti. Kiaušiniai vadinami glindomis. Juos pritvirtina prie plaukų. Patelė per savo gyvenimą padeda iki 300 kiaušinių. Minimali vystymosi trukmė – 2-3 savaitės.

Gyvena plaukuotose kūno vietose, dažniausiai galvoje. Gyvenimo trukmė – 27-38 dienos.

Tai labai seni žmogaus parazitai. Pedikuliozė (utėlių turėjimas) senesnė už daugelį kitų ligų. Jų genomo tyrimai (archeogenetika) padeda suprasti, kaip evoliucijos metu keitėsi žmogaus populiacijos dydis. Utėlių genomas liudija maždaug prieš 100000 metų buvus „butelio kaklelio“ efektą, kuomet utėlių (matyt ir žmonių) buvo staiga labai sumažėję.

Galvinė utėlė genetiškai artima rūbų utėlei (Pediculus humanus humanus) ir laboratorijos sąlygomis su ja kryžminasi. Tačiau šios rūšys užima skirtingas nišas (rūbų utėlė prisitaikiusi pritvirtinti kiaušinius prie drabužių). Rūbų utėlė yra grįžtamosios šiltinės sukėlėjų pernešėja.

Galvinė utėlė neperneša jokių ligų. Tačiau žmogui kasantis įkąstas vietas, į galvos odą gali patekti išorinė infekcija.

Glindos

Glinda, prikibusi prie plauko

Glindos iš plaukų iššukuojamos tankiomis šukomis

Glindų rinkimas rankomis (1662 m. paveikslas)

Galvinės utėlės kiaušiniai vadinami glindomis. Subrendęs kiaušinis kiaušintakiu patenka į neporinį kanalą. Iš glindos priekinės dalies ant plauko išsiskiria lipni medžiaga, pritvirtinanti ją prie plauko. Galvinės utėlės patelė per gyvenimą padeda iki 300 glindų, kurios vystosi 2-3 savaites, o nepalankiomis sąlygomis ir ilgiau.

Dėl įvairių priežasčių žuvę kiaušiniai gali likti prikibę iki šešių mėnesių. Juos paprasta atskirti nuo pleiskanų, nes yra gerai pritvirtinti ir lengvai neatsiskiria. Saugantis utėlių plitimo, daugumoje šalių žmogus su glindomis nebus aptarnautas kirpykloje.

Gydymas

Šiuo metu žinoma nemažai utėles ir glindas naikinančių cheminių preparatų. Visus parazitus paprasta pašalinti nukerpant plaukus, tačiau tai sudarko išvaizdą ir, pavyzdžiui, vaikui gali būti didelė psichologinė trauma.

Glindas galima iššukuoti specialiomis tankiomis šukomis. Gydant vien šiuo būdu, patariama šukuoti apie 14 dienų, kasdien ar kas antrą dieną (geriau šukuoti drėgnus plaukus). Šukos naudojamos ir glindoms aptikti (ligai diagnozuoti). Seniau žmonės glindas iš plaukų išrinkdavo rankomis, tačiau tai labai ilgas darbas.

Svarbu taip pat sunaikinti rūbuose ir kitur likusius parazitus – daiktai virinami, šaldomi ar dvi savaites laikomi nenaudojami maišeliuose (utėlės žūsta iš bado).

Kutu badan (Pediculus humanus humanus, kadang-kadang dipanggil Pediculus humanus corporis)^[1] merupakan sejenis kutu yang hidup secara bersembunyi. Keadaan seseorang mempunyai kutu kepala, kutu badan, atau kutu ari-ari dikenali sebagai Pediculosis.

Kawasan kegemaran pijat adalah di celah-celah tilam, bantal dan juga sofa. Ia hidup dengan menghisap darah manusia. Setelah digigit pijat, kita akan merasa gatal dan mengalami sedikit lebam di kawasan bekas yang digigit.

Entomologi dan pathologi

Pediculus humanus humanus (kutu badan) hampir tidak dapat dibezakan dengan kutu kepala Pediculus humanus capitus dan di bawah keadaan makmal mampu membiak silang. Bagaimanapun, dalam keadaan semulajadi kedua sub spesies tidak akan membiak silang dan menghuni habitat yang berlainan. Secara khusus kutu badan telah berubah untuk melekatkan telur mereka pada pakaian, sementara kutu kepala melekatkan telor mereka pada pangkal rambut.

Kutu badan merupakan ganguan kerana mereka menyebabkan kegatalan melampau. Selain itu, mereka juga merupakan vektor pemyebar penyakit lain seperti wabak tifus (epidemic typhus) dan demam berulang (relapsing fever) bawaan kutu.

Rawatan

Penyahkutu boleh dicapai dengan merebus semua pakaian dan cadar.^[2] Malah, pada suhu 130° F atau 55° C selama 5 minit akan menghapuskan hampir kesemua kutu dewasa dan menghalang telor daripada menetas..^[3] Sekiranya perkara ini tidak mampu dilaksanakan, menggunakan bedak 10% DDT, 1% malathion atau 1% permethrin juga turut berkesan.^[2] Sekiranya racun serangga tiada, pakaian dan cadar dijangkiti kutu perlu dibakar menggunakan pembakaran terbuka.

Ubat biasanya tidak diperlukan, kerana masaalah biasanya hilang dengan mandi setiap hari dan memakai pakaian bersih.^[3]

Ivermectin oral pada dos 12mg pada hari 0, 7 dan 14 telah digunakan bagi ujian kecil untuk 33 orang di Marseilles, tetapi tidak berjaya menghapuskan sepenuhnya, sungguhpun ia berjaya menurunkan dengan jelas jumlah parasit dan peratusan orang yang dijangkiti.^[4] Pada masa kini, ivermectin semata-mata tidak boleh dosyorkan sebagai rawatan kutu badan.

Lihat juga

• Kutu
• Kutu kepala
• Pijat

Rujukan

Kutu kepala adalah sejenis parasit penghisap darah yang biasanya hidup dibahagian kepala. Kutu betina mampu bertelur enam biji sehari. Telur ini selalunya melekat dengan kuat pada rambut. Telur-telur ini akan menetas selepas lebih kurang 8 hari.

Kutu kepala merebak dengan cepat melalui sentuhan terus dengan rambut yang bermasalah. Ia juga melompat ke kepala melalui berus atau sikat rambut, topi, bantal dan tuala.

Tanda-tanda

• Gatal yang kuat pada permukaan kepala. Ini disebabkan oleh bahan yang ada di dalam air liur kutu kepala.
• Tanda-tanda merah pada permukaan kepala, leher dan belakang telinga. Dalam kes yang teruk, tanda-tanda bengkak berlaku di belakang telinga.
• Terdapatnya telur-telur kutu yang kecil.Ia selalunya bersinar dan berwarna putih. Ia kelihatan seperti kelemumur tetapi ia tidak mudah dikeluarkan.

Penyebab kutu

Kutu mudah berjangkit secara langsung dari kepala melalui :

• Sikat rambut.
• Perhiasan rambut.
• Tuala.
• Topi.
• Tudung kepala.

Apa yang perlu dilakukan?

• Gunakan sikat kutu. Sikat ini hendaklah direndam dalam cuka terlebih dahulu supaya telur-telur mudah dikeluarkan.
• Rendam sikat-sikat dan barangan kegunaan kepala seperti pengikat rambut dsb. dengan ubat kutu atau alkohol untuk beberapa jam.
• Basuh cadar dsb dengan air panas.
• Gunakan alat pembersih vakum untuk membersihkan karpet, tempat duduk kereta dsb.
• Gunakan ubat untuk membunuh kutu dan telurnya.

Ubat-ubat

• Crotamiton
• Benzene hexachloride
• Malathion

Cara merawat

• Gunakan syampu khusus (boleh didapati di farmasi) untuk membunuh kutu kepala.
• Cuci rambut secara biasa. Syampu kepala, kemudian usap sehingga ke kulit kepala dan rambut. Jangan sampai syampu mengenai mata. Sisir rambut dan biarkan sampai kering. Gunakan sikat rambut yang bergigi lembut. Buangkan semua kutu dan telurnya.
• Bertemulah dengan doktor apabila terdapat tanda infeksi bakteria seperti demam serta bisul di kepala atau nanah.

Rujukan

http://www.anispharmacy.com/kutu.htm

Eggene sitter nederst på håret.

Menneskelus (Pediculus humanus) er en hudparasitt som lever på mennesker. Den får næring ved å suge blod. Den gir etterhvert kraftig kløe, som kommer av en allergisk reaksjon. Menneskelus overføres ved bytte av klær eller kroppskontakt. Den kan ikke hoppe.

Pedikulosis er den medisinske benevnelsen når et menneske har lus.

To varieteter

Arten menneskelus er omdiskutert hvorvidt det er to arter eller to varieteter (raser). Vanligvis regnes de som to varieteter.

Hodelus

Hodelus (Pediculus humanus capitis) er et 2-3 mm langt insekt med langstrakt kroppsform. De tre benparene har krumme føtter med klør som er egnet til å gripe tak i hårstrå. Huden til hodelusa er læraktig og grålig, men fargen kan variere noe. Den lever på huden hvor det er hår, hovedsakelig i hodebunnen, særlig i nakken, bak ørene og oppover mot issen, men de eksisterer ofte andre steder på hodet også. Alle som har hår på hodet, kan bli rammet av hodelus, uansett alder og hårtype. Lusene er blodsugere, og hodebunnen vil etter hvert klø som et resultat av en allergisk reaksjon på bittene. Lusa er vanskelig å få øye på ettersom den er svært liten, grålig og går i ett med hud og hår. Det kan ta uker fra en blir smittet til kløen begynner.

I flesteparten av tilfellene er lusebestanden på hvert hode én til ti lus, elleve til hundre lus er vanlig, mens mer enn hundre er sjelden. Kun i tilfeller med ekstra stor lusebestand kan lusa eksistere i hår på andre steder på kroppen.

Normalt forsvinner ikke hodelus av seg selv, dersom de først har bosatt seg i ens hår. De må enten bli tatt liv av med lusemidler eller bli fjernet gjennom hyppig kjemming.

Kroppslus

Kroppslus (Pediculus humanus corporis) lever på huden, og er litt større enn hodelus. Den holder seg til kroppens nedre deler og finnes ikke på hodet. Den er svært sjeldent i Norge idag, rett og slett fordi vi skifter klær for ofte og er for renslige. Er det snakk om lus er det trolig enten hodelus eller flatlus.

Liv og utvikling

Menneskelus er relativt flattrykte og ganske små, og er vanskelig å få øye på, ettersom den er svært liten og går i ett med hud og hår. De er mellom 1,5 - 3,5 mm. lange. De er lys brune av farge, og har en forholdsvis tynn hud og er derfor lett gjennomskinnelige. De kan ha et mørkere parti på kroppen som kommer av blod de har sugd. En livssyklus tar flere uker.

Hodelus klekkes etter 8 døgn. Deretter er de nymfer i 9-12 dager før de blir voksne. Etter et par dager begynner den voksne hunnlusa å legge egg, og hun kan legge ca 90 egg før hun dør etter ca 25 dager.

Beina er generelt korte og tykke og har en klo ytterst på foten. Hodet er tydelig smalere enn kroppen. Bakkroppen er oval, spiss bakover.

Eggene limes fast på (i håret til) verten. Limet er vannfast. Hodelus legger eggene nede ved hårroten. Eggene er grå eller hvite, ovale og sitter fast på hårstråene nær hodebunnen, og de klekkes en uke etter at de er lagt.

Lus har ufullstendig forvandling, det vil si at utviklingen fra egg til voksen skjer gradvis. De mangler et puppestadium (metamorfose).

Smitte

Hodelus har ingenting med dårlig hygiene å gjøre og kan ikke bli vasket bort. Hodelus smitter gjennom hodeplagg, koseputer, sengetøy, barns lek eller ved direkte kontakt mellom mennesker, og opptrer ofte i små epidemier blant skolebarn og i barnehager. De fleste som får lus i Norge idag, er mellom fire og fjorten år.

Kroppslus smitter gjennom klær, sengetøy, ved direkte kontakt mellom mennesker, som barns lek eller ved tett kroppskontakt som sex.

Andre lus fra fugler, pattedyr (hund og katt) smitter ikke over (går ikke) på mennesker. Mens lopper fra fugler (fuglereder) kan være svært irriterende. Lopper biter og det blir røde merker på huden, slike merker blir det ikke fra lus.

Behandling

Mennesker

• Hodelus kan ganske lett fjernes. En skikkelig hårvask med en spesiell luse-sjampo, som kan kjøpes reseptfritt på apoteket, er som regel tilstrekkelig. Vanlig sjampo eller vann fjerner ikke hodelus. Resten av husstanden bør undersøkes nøye og behandles hvis lus påvises. En undersøkelse går ut på å se etter lus eller egg. Bruk forstørrelsesglass eller en lusekam. Hår kan kammes med en finkam (lusekam), som tar med seg lus. Kam håret grundig hver dag den første uken. Deretter sjeldnere. Håret må være vått under kamming, da sitter lusen fast på kammen (fuktigheten), for dersom håret er tørt, kan lusene hoppe tilbake fra kammen til håret. Vask kammen godt etter bruk. Behandlingen bør gjentas etter en eller to uker, da eventuelle egg som kan ha overlevd første behandling, nå er klekt.
• Kroppslus Den trives ikke dersom normalt renhold gjennomføres. Har en først fått kroppslus, kan den fjernes med krem eller sjampo som kan kjøpes reseptfritt på apoteket. Resten av husstanden bør undersøkes og kanskje behandles. Behandlingen med lusesjampo bør gjentas noen ganger, med en ukes mellomrom, da eventuelle egg som kan ha overlevd første behandling, nå er klekt.

Inventar

Klær og sengetøy vaskes på vanlig måte. Lus i klesskap, på møbler, gulv eller på vegger i et rom, representerer ikke noen stor fare, da den ikke klarer seg uten blod i mer enn omtrent ett døgn, maksimalt 2–3 døgn.

• Behandling av et værelse, eller en seng, kan være å la det stå ubrukt i omtrent en uke. Da er all lus død.
• Et alternativ kan være kuldegrader, ute eller i fryser. Lus tåler endel kulde så klær bør ligge omtrent ett døgn i fryseren ved 18 kuldegrader. Behandling utendørs ved høyere temperatur må gå over et lengre tidsrom.
• Et annet alternativ er varme, som er en god måte å ta knekken på hodelus. Temperaturen i et rom bør være på over 25°C i minst to døgn, eller i komfyren med over 60ºC i minst 5 minutter.
• Støvsuging av sengetøy, puter og lignende, som ellers er vanskelig å vaske kan også være et alternativ.

Sykdomsspredere

• Hodelus synes ikke å være bærer av noen sykdommer.
• Kroppslus kan spre Tyfus. Særlig kan dette bli et problem i katastrofesituasjoner, som krig, jordskjelv og lignende. Når mennesker ofte må bo sammen under uhygieniske forhold. Det sies at det døde flere mennesker av tyfus under andre verdenskrig, enn det døde på slagmarkene.

Systematisk inndeling

Arten menneskelus er omdiskutert hvorvidt det er to arter eller to raser. Vanligvis regnes de som to raser.

Systematikken følger Ottesen, 1993, (se kilde).

• Insekter (Ectognatha)
  • Vingede insekter (Pterygota)
    • Lus (Psocodea)
      • Pels- og fjærlus (Phthiraptera)
        • Sugende lus (Anoplura)
          • familie Pediculidae Det er bare to arter i denne familien.
            • Apelus (Pediculus schaeffi) lever bare på aper.
            • Menneskelus (Pediculus humanus)
              • Hodelus (Pediculus humanus capitis De Geer, 1778)
              • Kroppslus (Pediculus humanus humanus Linnaeus, 1758) [synonym:Pediculus humanus corporis]

Kilder

• Ottesen, P.S. (red.) 1993 Norske Insektfamilier og deres artsantall. NINA utredning 055, 40 sider.
• Folkehelsas brosjyra "Hodelus", april 2008.

Eksterne lenker

• (sv) menneskelus hos Dyntaxa
• (en) menneskelus i Encyclopedia of Life
• (en) menneskelus i Global Biodiversity Information Facility
• (en) menneskelus hos Fauna Europaea
• (en) menneskelus hos NCBI
• (en) menneskelus hos ITIS
• (en) Kategori:Pediculus humanus – bilder, video eller lyd på Wikimedia Commons
• Pediculus humanus – detaljert informasjon på Wikispecies
• Folkehelseinstituttet - Hodelus
• Folkehelseinstituttet - Kroppslus
• Folkehelseinstituttet - Flatlus
• - Hvordan påvise, fjerne og forebygge lus i håret
• huddoktor.no – Hodelus
• foreldreogbarn.no – Slik blir du kvitt lus
• Tree of life – Lus (engelskspråklig)
• Norsk Entomologisk forening – for deg som vil lære mer om insekter.
• Høsten er lusetid

O piolho humano (em latim Pediculus humanus) é uma espécie de inseto ftiráptero da família Pediculidae que parasita o homem, especialmente crianças e adolescentes.

Compreende duas subespécies:^[1][2]

• Pediculus humanus humanus Linnaeus, 1758 (piolho do corpo)
• Pediculus humanus capitis De Geer, 1767 (piolho da cabeça)

Já o inseto conhecido popularmente como piolho-da-púbis ou piolho genital (Phthirus pubis) pertence a outro gênero.

A doença parasitária causada por piolhos é chamada pediculose. No homem, a infestação causada pelo Pediculus humanus pode ocorrer no couro cabeludo (por Pediculus humanus capitis) ou no corpo (por Pediculus humanus humanus). A infestação por Pthirus pubis (piolho-da-púbis) é chamada a pediculose pubiana. A pediculose também é muito comum nos animais, sendo causada por uma grande variedade de espécies específicas.

O Pediculus humanus é um inseto sem asas com corpo dividido claramente em cabeça, tórax e abdome (diferentemente do Pthirus pubis ou piolho genital). O seu ovo fixa-se ao fio de cabelo através de uma substância pegajosa, assumindo a forma vulgarmente conhecida como lêndea. As lêndeas também podem ser encontradas aderidas as fibras dos tecidos das roupas, assim como o próprio inseto.

O seu ciclo é autoxênico (ou seja, todas as suas formas evolutivas do inseto são encontradas em apenas um hospedeiro) e tem início com a ovipostura. Os ovos necessitam de 4 a 14 dias para completarem a incubação. Após a eclosão, surgem as ninfas, que atingem o estádio adulto em 2 semanas. A maturidade sexual nos adultos ocorre em 4 horas, com cópula imediata. Sobrevivem de 3 a 4 semanas; ovipostura de aproximadamente 300 ovos.

Causador da pediculose do corpo, o Pediculus humanus humanus encontra-se principalmente nas dobras do corpo ou preso à roupa. Suas picadas causam inflamação aguda da pele e prurido. Ademais, o inseto é responsável pela transmissão de várias doenças infecciosas como o tifo, a febre recorrente e a febre das trincheiras. O simples hábito de trocar e lavar regularmente as roupas (com água quente e detergentes) foi suficiente para diminuir drasticamente a incidência dessa parasitose no homem.

O Pediculus humanus capitis ou piolho da cabeça é um inseto pequeno, medindo cerca de 0,3 cm de comprimento, sem asas. Possui garras de formato adaptado à preensão aos fios de cabelo. Seu aparelho bucal é do tipo sugador-picador, sendo, portanto, hematófago. Ao picar o couro cabeludo, o piolho além de sugar o sangue, libera uma pequena quantidade de saliva, responsável pelo prurido no couro cabeludo. Em consequência disso, podem ocorrer lesões, na região, funcionando como uma porta de entrada para agentes infecciosos.

O inseto passa por um ciclo de vida paurometábolo (metamorfose gradual) com cinco fases. A primeira fase é a de ovo (a lêndea do piolho), que é posto perto da base dos pelos (até um centímetro acima do couro cabeludo), pois a temperatura desse local permite a eclosão. As fêmeas adultas põem cerca de 4 ovos por dia ou cerca de 88 ovos ao longo da sua vida.

Os ovos (lêndeas) ficam firmemente presos à haste do cabelo, cerca de 0,6 cm acima da raiz do cabelo. As lêndeas aderidas aos fios vão se afastando, à medida que os cabelos crescem, de modo que aquelas situadas além de 0,7cm da base do cabelo seriam lêndeas mortas ou já eclodidas, uma vez que os ovos necessitam do calor da cabeça para eclodir. Eles são muito pequenos e difíceis de ver. Sua cor varia entre o bege mais ou menos amarelado e o castanho médio. São frequentemente confundidos com caspa, crostas ou resíduos de fixador de cabelo. Levam normalmente 8 a 9 dias para eclodir em ninfas, as quais se tornam insetos adultos depois de 9 a 12 dias a partir da eclosão do ovo. As três fases seguintes são de ninfa (primeiro, segundo e terceiro estágios). Da primeira ninfa ao piolho adulto, passam-se cerca de 15 dias. O ultimo estágio é o do inseto adulto, reprodutivamente maduro.

O tempo total de vida do piolho pode chegar a quarenta dias, desde que tenha um hospedeiro. Fora dele, o inseto sobrevive apenas cerca de oito horas, e a viabilidade das lêndeas também é comprometida.

Referências

Pediculus humanus este o specie de păduche care îi infectează pe oameni. Ea cuprinde două subspecii:^[1][2]

• Pediculus humanus humanus Linnaeus, 1758 – păduche de corp
  
• Pediculus humanus capitis De Geer, 1767 – păduche de cap
  

Referințe

Legături externe

• Materiale media legate de Pediculus humanus la Wikimedia Commons

Människolus (Pediculus humanus) är en gemensam beteckning för de två på människan parasiterande djurlössen huvudlus och klädlus. Dessa anses ibland vara underarter till människolusen, och ibland egna arter. Arterna lever på olika delar av människokroppen och parar sig ej i vilt tillstånd. Om individer från de olika arterna förs samman under laboratorieförhållanden så kan de dock göra så.

Huvudlusen har specialiserat sig på att fästa sina ägg – gnetter – vid roten av ett hårstrå, medan klädlusen fäster dem i klädveck. Förutom den irritation och klåda som lössen i sig framkallar kan de även sprida sjukdomar.

Källor

• Delar av denna artikel är baserade på en översättning från engelska Wikipedia - Body louse.

Litteratur

• Jonsson, Bengt (2010). ”Den eviga kampen mot löss”. Populär historia (nr. 3): sid. s. 52-55. ISSN 1102-0822.

• 1 Лечение и профилактика
• 2 См. также
• 3 Примечания
• 4 Ссылки

この項目では、頭髪や衣服を生息域とするシラミについて説明しています。主に陰部を生息域とするシラミについては「ケジラミ」をご覧ください。

ヒトジラミ Pediculus humanus L. は、ヒトに付くシラミの1種である。伝統的にはケジラミと本種とだけがヒトを宿主とするシラミであり、本種は頭髪及び衣服を生息域とする。ただし近年になって上記学名はコロモジラミのものとすることがある。この記事ではヒトジラミの意味でこれを扱う。

概説[編集]

シラミ類は宿主の種によって寄生する種が異なり、場合によってはその部位によっても種が異なる。ヒトの場合、陰部を生息域とするのがケジラミ Pthirus pubis であるが、頭髪及び衣服には本種が生息する。本種とケジラミとは外形が大きく異なり、科の段階で別の分類群に属する。

本種は更に頭髪に生息するものと衣服に生息するものに区別され、この両者は形態的には差が明確ではないが、遺伝的に、それに生態的に完全に隔離されている。そこで衣服に付くものをコロモジラミ P. humanus corporis 、頭髪に付くものをアタマジラミ P. humanus humanus とし、両者を本種の亜種とする扱いが行われた。しかし近年、これらを独立種とする扱いも行われる。この項ではこの2つを同一種と見なし、両者に共通する部分だけを扱う。

ヒトジラミはヒトだけを宿主とする外部寄生虫である。アタマジラミは頭髪、コロモジラミは衣類にいて、皮膚より吸血する。歩脚の先端は挟状になり、これで毛髪や繊維を掴み、素早く移動する。不完全変態であり、幼虫も成虫に似た形態と生態を持つ。卵も頭髪ないし衣類の繊維に張り付いた形で産み付けられ、その生涯を生息域から離れない。他者への感染は接触による。そのために集団生活する場合には広がる場合がある。成虫は条件にもよるが、数日程度は人体から離れても生存出来る。

ヒトジラミは吸血することで痒みを与えるが、それだけでなく病原体を運ぶベクターでもあり、特に発疹チフスは伝染病として恐れられた。

形態[編集]

体長は成虫で2-4mm程度、アタマジラミのほうがやや小型である^[1]。体は全体として腹背に扁平で、体表に弾力があり、全体に半透明で淡い灰白色だが、アタマジラミの方が黒みが強く、特に体の側縁に沿って黒い斑紋が入る^[2]。頭部は丸みを帯びた三角形で、口器は普段は頭部に引き込まれており、吸血する際には突出する。その上唇には歯状の突起があり、吸血する際に口器が皮膚に固着するのを助ける。触角は5節、その基部の後方に目がある。