dcsimg

Porcelanka ( Polish )

provided by wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
 src=
Łan Nemophila menziesii w parku w japońskim mieście Hitachinaka

Porcelanka[3][4], nemofila[5] (Nemophila) – rodzaj roślin należący do rodziny faceliowatych (Hydrophyllaceae). Obejmuje 13[6][7] do 19[8] gatunków. Rośliny te występują najczęściej w zaroślach i widnych lasach Ameryki Północnej, zwłaszcza w Kalifornii, gdzie spotkać można 8 gatunków (pozostałe rosną dalej na północ). Niektóre z porcelanek uprawiane są jako jednoroczne, szybko rosnące rośliny ozdobne, przy czym najbardziej popularna w uprawie jest porcelanka Menziesa, zwana także błękitną[7]. Walorem są jasne, szeroko rozpostarte kwiaty[9].

Morfologia

Pokrój
Rośliny jednoroczne osiągające do 20 cm wysokości, zwykle o pędach ścielących się i podnoszących się na końcach[7].
Liście
Naprzeciwległe, pierzasto klapowane lub podzielone[7].
Kwiaty
O średnicy do ok. 1 cm, koloru niebieskiego, fioletowego, białego lub czarniawego, czasem z plamkami. Działek kielicha jest 5, zrośniętych tylko u nasady, z rozpostartymi przydatkami. Płatki korony także w liczbie 5 zrośnięte są u nasady w krótką, szeroką rurkę, poza tym szeroko rozpostarte, z zaokrąglonymi łatkami. Pręciki w liczbie 5, równej długości, zwykle dłuższe od rurki korony, ich nitki są owłosione, pylniki także są wydłużone. Zalążnia górna, dwukomorowa, z pojedynczą szyjką słupka podobnie długą jak pręciki[7].
Owoce
Torebki zawierające od jednego do 20 siateczkowatych na powierzchni lub dziobatych nasion[7].

Systematyka

Rodzaj z rodziny faceliowatych Hydrophyllaceae, ewentualnie w zależności od ujęcia jej pozycji systematycznej – z podrodziny Hydrophylloideae w obrębie rodziny ogórecznikowatych Boraginaceae[10].

Wykaz gatunków[6][3]

Zastosowanie i uprawa

Rośliny zalecane są do sadzenia na rabatach, w kwietnikach oraz w skrzynkach balkonowych[11][9]. Polecane są zwłaszcza w te miejsca ogrodów, gdzie rosną cebulowe rośliny wiosenne – szybko rozwijające się kobierce porcelanek pozwalają zakryć obumierające liście roślin wchodzących w tym czasie w okres spoczynku[11].

Porcelanki najlepiej rosną w miejscach nasłonecznionych lub w półcieniu, na podłożu przepuszczalnym i wilgotnym. Regularne nawadnianie pozwala wydłużyć kwitnienie[9]. Na glebach słabo przepuszczalnych, duża wilgotność powoduje jednak szybkie zamieranie roślin[11]. Rośliny rozmnaża się z nasion wysiewanych do gruntu jesienią[9] lub w marcu i kwietniu. Siewki wymagają ochrony przed ewentualnymi mrozami. Dwukrotny wysiew w odstępie dwóch tygodni pozwala uzyskać rośliny wchodzące w pełnię kwitnienia w różnym czasie i przez to wydłużyć kwitnienie. Można je też powtórzyć, skracając rośliny o połowę w końcu kwitnienia[11].

Ze względu na kruchość pędów rośliny nie powinny być narażone na silne wiatry i wydeptywanie (nie nadają się na obwódki ścieżek). Problemy w uprawie mogą sprawiać też mszyce[9].

Przypisy

  1. Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2019-01-01].
  2. a b Nemophila. W: Index Nominum Genericorum [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-01-01].
  3. a b Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 119. ISBN 978-83-925110-5-2.
  4. Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe 2. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 211-212. ISBN 83-7079-779-2.
  5. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  6. a b Nemophila. W: The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-01-01].
  7. a b c d e f Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 248. ISBN 0-333-74890-5.
  8. David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 619. ISBN 978-1-107-11502-6.
  9. a b c d e Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005, s. 598. ISBN 3-8331-1916-0.
  10. Genus: Nemophila Nutt.. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-01-01].
  11. a b c d Rośliny ogrodowe. Jednoroczne i cebulowe. Warszawa: Hachette Livre Polska Sp. z o.o., 2004, s. 197. ISBN 83-7184-368-2.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Porcelanka: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src= Łan Nemophila menziesii w parku w japońskim mieście Hitachinaka

Porcelanka, nemofila (Nemophila) – rodzaj roślin należący do rodziny faceliowatych (Hydrophyllaceae). Obejmuje 13 do 19 gatunków. Rośliny te występują najczęściej w zaroślach i widnych lasach Ameryki Północnej, zwłaszcza w Kalifornii, gdzie spotkać można 8 gatunków (pozostałe rosną dalej na północ). Niektóre z porcelanek uprawiane są jako jednoroczne, szybko rosnące rośliny ozdobne, przy czym najbardziej popularna w uprawie jest porcelanka Menziesa, zwana także błękitną. Walorem są jasne, szeroko rozpostarte kwiaty.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL