Antlerfern

Różdżyca rutewkowata Systematyka^[1] Domena eukarionty Królestwo rośliny Podkrólestwo naczyniowe Klad monilofity Klasa paprocie Rząd paprotkowce Rodzina orliczkowate Rodzaj różdżyca Nazwa systematyczna Ceratopteris A. T. Brongniart
Bull. Sci. Soc. Philom. Paris 1821: 186. 1822^[2] Typ nomenklatoryczny C. thalictroides (Linnaeus) A. T. Brongniart^[2] Synonimy

Ellobocarpus Kaulfuss
Furcaria Desvaux
Teleozoma R. Brown in Franklin^[2]
Parkeria Hooker^[3]

Różdżyca (Ceratopteris) – rodzaj paproci z rodziny orliczkowatych. Obejmuje 5^[4]–6 gatunków^[5] występujących w strefie międzyzwrotnikowej i w ciepłym klimacie umiarkowanym^[6]. Są to jednoroczne lub stosunkowo krótko żyjące byliny wodne (C. cornuta‎ i C. pteridoides to rośliny pływające po powierzchni wód) i bagienne. Niektóre gatunki uprawiane są jako rośliny akwariowe (C. thalictroides i C. cornuta‎) oraz warzywne (C. thalictroides w Japonii)^[5]. Niekiedy masowo rozwijając się w zaburzonych antropogenicznie zbiornikach potrafią zarosnąć całe lustro wody (np. C. pteridoides pokrył 17 tys. ha sztucznego zbiornika w Surinamie w 1966)^[5].

Morfologia

Pokrój

Paproć o kłączu krótkim, wzniesionym. Okrytym na szczycie błoniastymi, brązowymi łuskami. Rośliny nieco mięsiste, korzenie grube^[3]. Osiągają do 120 cm wysokości^[6].

Liście

Dimorficzne – odmienne liście wegetatywne i płodne. Liście wegetatywne mają blaszkę podługowatą do jajowato-trójkątnej, sadzone są na mięsistych, półkolistych na przekroju ogonkach, mają blaszkę niepodzieloną lub podzieloną (do 4-krotnie pierzastej). Liście płodne są wyższe i silniej podzielone, o odcinkach równowąskich^[3].

Zarodnie

Brązowe, rozwijają się na końcach żyłek po obu stronach wiązki centralnej, równowąskie, okryte są podwiniętym brzegiem liścia^[3].

Systematyka

Jeden z rodzajów rodziny orliczkowatych w obrębie rzędu paprotkowców^[1].

Wykaz gatunków^[4]

• Ceratopteris cornuta (P. Beauv.) Lepr.
• Ceratopteris pteridoides (Hook.) Hieron.
• Ceratopteris richardii Brongn.
• Ceratopteris succulenta (Roxb.) Fraser-Jenk.
• Ceratopteris thalictroides (L.) Brongn. – różdżyca rutewkowata

Zastosowanie

Różdżyca rutewkowata to roślina akwariowa, zalecana do sadzenia pojedynczo lub w małych grupkach. Rośnie szybko i powinna być uprawiana w dużych akwariach^[7]. Gatunek ten uprawiany jest także jako wiosenna roślina warzywna w Japonii^[5]. W Chinach paprocie z tego rodzaju stosowane są leczniczo przy zatruciu ciążowym i jako zioła flegmotwórcze^[3].

Przypisy