dcsimg
Image of Small-leaved Helleborine
Life » » Plants » » Dicotyledons » » Orchids »

Small Leaved Helleborine

Epipactis microphylla (Ehrh.) Sw.

Epipactis microphylla ( Asturian )

provided by wikipedia AST

Epipactis microphylla ye una especie d'orquídea perteneciente a la familia Orchidaceae que se distribución mediterránea n'Europa dende España y Francia a Alemaña. Llega hasta Irán y países estremeros

 src=
Detalle de la flor

Descripción

Ye una especie diminuto y delicao con fueyes verdes glauques, ensin relevancia, polo xeneral peluda. Namái tien un pequeñu tarmu con fueyes. Les flores son pequeñes y llanceolaes Les flores tienen un golor intenso a vainilla.

Distribución y hábitat

Alcuéntrase principalmente en fayedals y carbayeres y ye menos frecuente en montes de coníferes.

Taxonomía

Epipactis microphylla describióse por (Ehrh.) Sw. y espublizóse en Kongl. Vetenskaps Academiens Nya Handlingar 21: 232. 1800.[1]

Etimoloxía

El nome Epipactis (Epcts.), procede del griegu "epipaktis", nome d'una planta melecinal usada polos griegos antiguos na Grecia clásica.

microphylla: epítetu llatín que significa "fueya pequeña"

Sinonimia

Ver tamién

Referencies

  1. «Epipactis microphylla». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 14 de payares de 2012.
  2. Sinónimos en Orchidspecies
  3. Epipactis microphylla en PlantList
  4. «Epipactis microphylla en». World Checklist of Selected Plant Families. Consultáu'l 15 de payares de 2012.

Enllaces esternos

Cymbidium Clarisse Austin 'Best Pink' Flowers 2000px.JPG Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Botánica, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors
original
visit source
partner site
wikipedia AST

Epipactis microphylla: Brief Summary ( Asturian )

provided by wikipedia AST
Epipactis microphylla

Epipactis microphylla ye una especie d'orquídea perteneciente a la familia Orchidaceae que se distribución mediterránea n'Europa dende España y Francia a Alemaña. Llega hasta Irán y países estremeros

 src= Detalle de la flor
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors
original
visit source
partner site
wikipedia AST

Epipactis microphylla ( Azerbaijani )

provided by wikipedia AZ


Epipactis microphylla (lat. Epipactis microphylla) - səhləbkimilər fəsiləsinin epipactis cinsinə aid bitki növü.

Mənbə


Convallaria-oliv-r2.jpg Birləpəlilər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Vikipediya müəllifləri və redaktorları
original
visit source
partner site
wikipedia AZ

Epipactis microphylla: Brief Summary ( Azerbaijani )

provided by wikipedia AZ


Epipactis microphylla (lat. Epipactis microphylla) - səhləbkimilər fəsiləsinin epipactis cinsinə aid bitki növü.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Vikipediya müəllifləri və redaktorları
original
visit source
partner site
wikipedia AZ

Kleinblättrige Stendelwurz ( German )

provided by wikipedia DE

Die Kleinblättrige Stendelwurz (Epipactis microphylla),[1] auch Kleinblättriger Sitter oder Kleinblättrige Sumpfwurz genannt, ist eine Pflanzenart aus der Gattung der Stendelwurze (Epipactis) innerhalb der Familie der Orchideen (Orchidaceae). In Deutschland steht die Orchideenart auf der Roten Liste und wird als "gefährdet" eingestuft.[2]

Beschreibung

Vegetative Merkmale

Die Kleinblättrige Stendelwurz ist eine ausdauernde krautige Pflanze. Der aufrechte, violett überlaufene Stängel kann bis zu 50 cm hoch werden und ist in der oberen Hälfte dicht graufilzig behaart. Am Grunde des Stängels sitzen Schuppenblätter, welche zur Blütezeit vertrocknen. Darüber befinden sich für die Gattung verhältnismäßig kleine, gekielte Stängelblätter, die oval-lanzettlich und oft rot-violett überlaufen sind. Der locker aufgebaute Blütenstand ist einseitswendig und nimmt etwa ein Drittel der Pflanzenhöhe ein. Sterile Triebe sind bei dieser Art äußerst selten zu finden.[2]

Generative Merkmale

 src=
Blütenstand der Kleinblättrigen Stendelwurz

Die kleinen Blüten sind stark nach Vanille duftend und selten weit geöffnet oder ungeöffnet. Die Tragblätter sind länger als die gestielten Blüten.[2] Die zwittrigen Blüten sind zygomorph und dreizählig. Die Blüten sind blassgrün. Die Petalen sind meist violett überlaufen. Das Epichil ist herzförmig mit kräftiger warziger Schwiele an der Basis und drei weiteren warzenartigen Erhebungen. Bemerkenswert sind die sehr großen Kapselfrüchte. Blütenblätter, Fruchtknoten und Stiel sind außen stark behaart.[2]

Die Kleinblättrige Stendelwurz treibt Ende Mai / Anfang Juni aus, blüht von Mitte Juni bis Ende Juli und die Samen reifen ab Anfang August. Käfer und Ameisen besuchen häufig die Blüten.[2]

Die Chromosomenzahl beträgt 2n = 40.[3]

Ökologie

An der Kleinblättrigen Stendelwurz fällt die geringe Größe der Blätter auf. Die Art bezieht einen Teil der für ihren Stoffwechsel benötigten organischen Substanzen durch die Mykorrhiza und ist mykoheterotroph.[4] Die Wurzeln, verglichen mit dem Rhizom, sind sehr fleischig.[2]

Während der Anthese ist die Rostelldrüse zwar funktionsfähig, aber selten in Gebrauch. Die Kleinblättrige Stendelwurz bestäubt sich also überwiegend selbst (fakultative Autogamie).[5]

Verbreitung

Die Kleinblättrige Stendelwurz gedeiht vorwiegend in Orchideen-Buchenwäldern (Carici-Fagetum) in Mittelgebirgslagen zwischen 500 und 1000 Metern, seltener auch in Nadelwäldern.[3] Sie steigt in den Alpen kaum über Höhenlagen 1500 Meter auf.[6] Nach Baumann und Künkele hat die Art in den Alpenländern folgende Höhengrenzen: Deutschland 115–870 Meter, Frankreich 0–1600 Meter, Schweiz 350–1300 Meter, Liechtenstein 520–1045 Meter, Österreich 300–820 Meter, Italien 20–1800 Meter, Slowenien 50–670 Meter.[7] In Gesamteuropa sind die Höhengrenzen somit 0 und 1800 Meter.[7] Die Kleinblättrige Stendelwurz gedeiht am besten auf kalkhaltigen oder basenreichen mulldurchsetzten Lehmböden. Die Art verträgt keine volle Sonneneinstrahlung.[6]

Die ökologischen Zeigerwerte nach Landolt & al. 2010 sind in der Schweiz: Feuchtezahl F = 3+w+ (feucht aber stark wechselnd), Lichtzahl L = 2 (schattig), Reaktionszahl R = 4 (neutral bis basisch), Temperaturzahl T = 3+ (unter-montan und ober-kollin), Nährstoffzahl N = 3 (mäßig nährstoffarm bis mäßig nährstoffreich), Kontinentalitätszahl K = 4 (subkontinental).[8]

Das Verbreitungsgebiet der Kleinblättrigen Stendelwurz reicht von Europa bis zum Iran.[9] In Mitteleuropa ist die Kleinblättrige Stendelwurz insgesamt sehr selten.[6] Ihre Verbreitung konzentriert sich auf den Süden Niedersachsens und Thüringen. Wie alle einheimischen Orchideenarten steht die Kleinblättrige Stendelwurz unter Naturschutz.

Literatur

  • Fritz Füller: Epipactis und Cephalanthera (Orchideen Mitteleuropas, 5. Teil). 4. Auflage (unveränderter Nachdruck der 3. Auflage von 1986). Westarp Wissenschaften, Hohenwarsleben 2005 (Die Neue Brehm-Bücherei, Band 329), ISBN 3-89432-310-8
  • AHO (Hrsg.): Die Orchideen Deutschlands. Verlag AHO Thüringen, Uhlstädt – Kirchhasel 2005, ISBN 3-00-014853-1

Einzelnachweise

  1. Kleinblättrige Stendelwurz. FloraWeb.de
  2. a b c d e f Wolfgang Heinrich, Hermann Voelckel, Helga Dietrich, Rainer Feldmann, Andrea Geithner, Volker Kögler, Peter Rode, Werner Westhus: Thüringens Orchideen. Hrsg.: Arbeitskreis Heimische Orchideen Thüringen e.V. Arbeitskreis Heimische Orchideen Thüringen, Uhlstädt-Kirchhasel 2014, ISBN 978-3-00-047724-9, S. 864. Fehler in Vorlage:Literatur*** Parameterproblem: Dateiformat/Größe/Abruf nur bei externem Link
  3. a b Erich Oberdorfer: Pflanzensoziologische Exkursionsflora für Deutschland und angrenzende Gebiete. Unter Mitarbeit von Angelika Schwabe und Theo Müller. 8., stark überarbeitete und ergänzte Auflage. Eugen Ulmer, Stuttgart (Hohenheim) 2001, ISBN 3-8001-3131-5, S. 271.
  4. M.A. Selosse, J.-C. Guillaumin: Vom Keimstadium zur adulten Pflanze: Die symbiotischen Pilze der Orchideen. In: Jahresberichte des Naturwissenschaftlichen Vereins Wuppertal. Band 60, 2007, S. 253–273.
  5. Piera Medeghini Bonatti, Elisabetta Sgarbi, Carlo Del Prete: Gynostemium micromorphology and pollination in Epipactis microphylla (Orchidaceae). In: Journal of plant research, Volume 119, 2006, S. 431–437 () (doi:10.1007/s10265-006-0001-z).
  6. a b c Dietmar Aichele, Heinz-Werner Schwegler: Die Blütenpflanzen Mitteleuropas. 2. Auflage. Band 5: Schwanenblumengewächse bis Wasserlinsengewächse. Franckh-Kosmos, Stuttgart 2000, ISBN 3-440-08048-X.
  7. a b Helmut Baumann, Siegfried Künkele: Orchidaceae. In: Oskar Sebald u. a.: Die Farn- und Blütenpflanzen Baden-Württembergs. 1. Auflage Band 8, Seite 308. Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart 1998. ISBN 3-8001-3359-8
  8. Epipactis microphylla (Ehrh.) Sw. In: Info Flora, dem nationalen Daten- und Informationszentrum der Schweizer Flora. Abgerufen am 18. März 2021.
  9. Rafaël Govaerts (Hrsg.): Epipactis microphylla. In: World Checklist of Selected Plant Families (WCSP) – The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew, abgerufen am 18. Dezember 2016.

Weblinks

 src=
– Album mit Bildern, Videos und Audiodateien

Verbreitungskarten:

Regionales:

 title=
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autoren und Herausgeber von Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia DE

Kleinblättrige Stendelwurz: Brief Summary ( German )

provided by wikipedia DE

Die Kleinblättrige Stendelwurz (Epipactis microphylla), auch Kleinblättriger Sitter oder Kleinblättrige Sumpfwurz genannt, ist eine Pflanzenart aus der Gattung der Stendelwurze (Epipactis) innerhalb der Familie der Orchideen (Orchidaceae). In Deutschland steht die Orchideenart auf der Roten Liste und wird als "gefährdet" eingestuft.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autoren und Herausgeber von Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia DE

Epipactis microphylla ( Corsican )

provided by wikipedia emerging languages

Epipactis microphylla hè una pianta chì face partita di a famiglia di l'orchidaceae.

Descrizzione

Lucalisazione

Referenze

Ligami

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autori è editori di Wikipedia

Epipactis microphylla: Brief Summary ( Corsican )

provided by wikipedia emerging languages

Epipactis microphylla hè una pianta chì face partita di a famiglia di l'orchidaceae.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autori è editori di Wikipedia

Epipactis microphylla

provided by wikipedia EN

Epipactis microphylla, the small-leaved helleborine, is a species of orchid. It is native to much of Europe and to Southwest Asia as far east as Iran though noticeably absent from the British Isles and from Scandinavia.[1] It has also been found in North Africa, in the Babor mountains in Little Kabylia, Algeria.[2]

References

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors
original
visit source
partner site
wikipedia EN

Epipactis microphylla: Brief Summary

provided by wikipedia EN

Epipactis microphylla, the small-leaved helleborine, is a species of orchid. It is native to much of Europe and to Southwest Asia as far east as Iran though noticeably absent from the British Isles and from Scandinavia. It has also been found in North Africa, in the Babor mountains in Little Kabylia, Algeria.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors
original
visit source
partner site
wikipedia EN

Epipactis microphylla ( Spanish; Castilian )

provided by wikipedia ES

Epipactis microphylla es una especie de orquídea perteneciente a la familia Orchidaceae que se distribución mediterránea en Europa desde España y Francia a Alemania. Llega hasta Irán y países limítrofes

 src=
Detalle de la flor

Descripción

Es una especie diminuta y delicada con hojas verdes glaucas, sin relevancia, por lo general peluda. Solo tiene un pequeño tallo con hojas. Las flores son pequeñas y lanceoladas Las flores tienen un olor intenso a vainilla.

Distribución y hábitat

Se encuentra principalmente en hayedos y robledales y es menos frecuente en bosques de coníferas.

Taxonomía

Epipactis microphylla fue descrita por (Ehrh.) Sw. y publicado en Kongl. Vetenskaps Academiens Nya Handlingar 21: 232. 1800.[1]

Etimología

Ver: Epipactis

microphylla: epíteto latino que significa "hoja pequeña"

Sinonimia

Referencias

  1. «Epipactis microphylla». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultado el 14 de noviembre de 2012.
  2. Sinónimos en Orchidspecies
  3. Epipactis microphylla en PlantList
  4. «Epipactis microphylla en». World Checklist of Selected Plant Families. Consultado el 15 de noviembre de 2012.
 title=
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autores y editores de Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia ES

Epipactis microphylla: Brief Summary ( Spanish; Castilian )

provided by wikipedia ES

Epipactis microphylla es una especie de orquídea perteneciente a la familia Orchidaceae que se distribución mediterránea en Europa desde España y Francia a Alemania. Llega hasta Irán y países limítrofes

 src= Detalle de la flor
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autores y editores de Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia ES

Epipactis microphylla ( French )

provided by wikipedia FR

Épipactis à petites feuilles

Epipactis microphylla, l'épipactis à petites feuilles, est une plante herbacée vivace de la famille des Orchidaceae.

Description

Plante grêle de 10 à 50 cm. La tige est pubescente, vert-grisâtre. Les feuilles sont très petites, peu nombreuses et engainantes. Les fleurs, vert jaunâtre, sont de petite taille, peu ouvertes, très odorantes et disposées en grappe lâche; le labelle est formé de 2 parties: l'épichile clair, est pourvu de 2 grosses bosses plissées et l'hypochile, verdâtre, concave. L'épipactis à petites feuilles passe souvent inaperçu et est relativement difficile à trouver.

Biologie

Floraison de mai-juin à juillet. Géophyte à rhizome.

Habitat

Sur substrat calcaire à l'ombre. Forêts feuillues, buissons, taillis.

Répartition

Étages collinéen et montagnard. Subatlantique et subméditerranéen.

Étymologie

micro : petite taille et phylla : feuille.

Vulnérabilité

Rare et disséminé. Cette espèce est inscrite dans la liste des espèces végétales protégées en Lorraine, en Rhône-Alpes, Auvergne, Centre, Poitou-Charentes, Pays-de-Loire, Limousin, Alsace et Franche-Comté[1].

L'espèce est classée "LC" : Préoccupation mineure[2].

Références

  1. Une Répartition des Orchidées Sauvages de France, P. Jacquet, SFO, 1995.
  2. La Liste rouge des espèces menacées en France. Orchidées de France métropolitaine. MNHN, Dossier de presse - 6 octobre 2009.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Auteurs et éditeurs de Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia FR

Epipactis microphylla: Brief Summary ( French )

provided by wikipedia FR

Épipactis à petites feuilles

Epipactis microphylla, l'épipactis à petites feuilles, est une plante herbacée vivace de la famille des Orchidaceae.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Auteurs et éditeurs de Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia FR

Łopješkaty stawač ( Upper Sorbian )

provided by wikipedia HSB

Łopješkaty stawač (Epipactis microphylla) je rostlina ze swójby orchidejowych rostlinow (Orchidaceae).

Wopisanje

Stejnišćo

Rozšěrjenje

Wužiwanje

Žórła

  • Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
  • Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
  • Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
  • Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
Commons
Hlej wotpowědne dataje we Wikimedia Commons:
Łopješkaty stawač
(Epipactis microphylla)
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors
original
visit source
partner site
wikipedia HSB

Łopješkaty stawač: Brief Summary ( Upper Sorbian )

provided by wikipedia HSB

Łopješkaty stawač (Epipactis microphylla) je rostlina ze swójby orchidejowych rostlinow (Orchidaceae).

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors
original
visit source
partner site
wikipedia HSB

Epipactis microphylla ( Italian )

provided by wikipedia IT

L'elleborina minore (Epipactis microphylla (Ehrh.) Sw., 1800) è una piccola pianta erbacea perenne dai delicati fiori, appartenente alla famiglia delle Orchidacee.[2]

Etimologia

l termine Epipactis si trova per la prima volta negli scritti di Dioscoride Pedanio (Anazarbe in Cilicia, 40 circa - 90 circa) che fu un medico, botanico e farmacista greco antico che esercitò a Roma ai tempi dell'imperatore Nerone. L'origine di questo termine è sicuramente greca, ma l'etimologia esatta ci rimane oscura (qualche testo lo traduce con “crescere sopra”). Sembra comunque che in origine sia stato usato per alcune specie del genere Helleborus[3]. In tempi moderni il nome del genere fu creato dal botanico e anatomista germanico Johann Gottfried Zinn (1727 – 1759), membro tra l'altro dell'Accademia delle Scienze di Berlino, in una pubblicazione specifica sul genere Epipactis nel 1757.
L'epiteto specifico (microphylla) significa letteralmente “a foglie piccole”.
Il binomio scientifico di questa pianta inizialmente era Serapias microphylla, proposto dal botanico svizzero Jakob Friedrich Ehrhart (1742 -1795) in una pubblicazione del 1785, modificato successivamente in quello attualmente accettato Epipactis microphylla proposto dal botanico, naturalista, e tassonomista svedese Olof Peter Swartz (1760-1816) in una pubblicazione del 1800.
In lingua tedesca questa pianta si chiama Kleinblättrige Sumpfwurz; in francese si chiama Épipactis à petites feuilles; in inglese si chiama Small leaved Helleborine.

Descrizione

 src=
Il portamento

È una pianta erbacea perenne alta da 15 a 50 cm. La forma biologica di questa orchidea è geofita rizomatosa (G rizh), ossia è una piante con un particolare fusto sotterraneo, detto rizoma, che ogni anno si rigenera con nuove radici e fusti avventizi. Queste piante, contrariamente ad altri generi delle orchidee, non sono “epifite”, ossia non vivono a spese di altri vegetali di maggiori proporzioni (hanno cioè un proprio rizoma).

Radici

Le radici sono numerose e secondarie da rizoma.

Fusto

  • Parte ipogea: la parte sotterranea consiste in un rizoma.
  • Parte epigea: la parte aerea è poco fogliosa, eretta, semplice, gracile e finemente pubescente. La colorazione del fusto è verde-violacea ma anche grigiastra.

Foglie

Le foglie, poche (da 3 a 6) a disposizione spiralata lungo il fusto, sono intere a forma stretto-lanceolata con apice acuto; sono sessili, appena amplessicauli e lievemente carenate. La lamina è percorsa da diverse nervature longitudinali. Le foglie superiori sono progressivamente più ristrette e più corte; in tutti i casi anche le maggiori hanno una lunghezza minore dell'internodo corrispondente. Il colore è verde-grigio. Dimensioni delle foglie: larghezza 0,8 cm; lunghezza 3 cm.

Infiorescenza

 src=
L'infiorescenza

L'infiorescenza è un racemo terminale, lineare con fiori spaziati (al massimo 20 per infiorescenza), penduli e pedicellati; la disposizione è leggermente unilaterale. Alla base del pedicello sono presenti delle brattee erbacee a forma lanceolata. Queste brattee sono di tipo fogliaceo non più grandi dell'ovario, mentre quelle superiori sono progressivamente più piccole; tutte sono pendule come i fiori. I fiori sono resupinati, ruotati sottosopra tramite torsione del pedicello (e non dell'ovario come nel genere Cephalanthera).

Fiore

 src=
Il fiore

I fiori sono ermafroditi ed irregolarmente zigomorfi, pentaciclici (perigonio a 2 verticilli di tepali, 2 verticilli di stami, 1 verticillo dello stilo). I fiori all'esterno sono colorati normalmente di verde, mentre all'interno sono biancastri con sfumature violette. I fiori profumano debolmente di vaniglia e non si aprono molto neppure in pieno sole. Dimensione del fiore: 6 – 10 mm.

  • Formula fiorale: per queste piante viene indicata la seguente formula fiorale:
P 3+3, [A 1, G (3)][4]
  • Perigonio: il perigonio è composto da 2 verticilli con 3 tepali ciascuno (3 interni e 3 esterni) di forma lanceolata, liberi e patenti; il primo verticillo (esterno) ha 3 tepali di tipo sepaloide (simili ai sepali di un calice); hanno l'apice acuto e sono verdastri e arrossati sui bordi; nel secondo verticillo (interno) il tepalo centrale (chiamato “labello”) è notevolmente diverso rispetto agli altri due laterali che si presentano più ottusi e più grandi dei tre tepali esterni.
  • Labello: il labello è diviso in due sezioni; la porzione posteriore del labello (basale, chiamata ipochilo) è concava e stretta, mentre quella anteriore (apicale, chiamata epichilo) è più allargata e incurvata verso il basso con apice appuntito e bordi ondulati. La colorazione del labello è chiara (biancastra nella zona centrale – verdastra all'apice con sfumature violette). Nel mezzo tra l'ipochilo e l'epichilo è presente una strozzatura che collega le due parti. Il labello è inoltre privo di callosità evidenti (sono presenti delle increspature alla base dell'epichilo) e non è speronato come in altri generi e l'ipochilo è nattarifero.
 src=
Descrizione del gimnostemio
  • Ginostemio: lo stame con la rispettiva antera biloculare è concresciuto con lo stilo e forma una specie di organo colonnare chiamato ginostemio[5]. Il colore di questo organo è fondamentalmente giallastro. L'ovario è infero, piriforme-globoso ed è formato da tre carpelli fusi insieme, sorretto da un peduncolo incurvato. Il polline è più o meno incoerente ed è conglutinato in due masse cerose polliniche bilobe (una per ogni loculo dell'antera); queste masse sono prive di “caudicole” (filamento di aggancio all'antera).
  • Fioritura: da giugno ad agosto.

Frutti

Il frutto è una capsula obovoide a più coste contenente moltissimi, minuti semi. Anche le capsule, come i fiori, sono orizzontali o pendule.

Riproduzione

Queste piante si riproducono tramite l'impollinazione; sono piante nettarifere, quindi abbiamo una impollinazione entomofila (vespe, api e ditteri – gli insetti non devono essere molto grandi data la piccolezza del fiore). Comunque sono piante che usano anche l'autogamia (vedere il paragrafo “Variabilità”).

Distribuzione e habitat

  • Geoelemento: il tipo corologico (area di origine) è Europeo – Caucasico ma anche Sud Europeo.
  • Diffusione: questa pianta si trova su tutto il territorio italiano; in alcune zone è comune, in altre è rara (specialmente al sud). Nelle Alpi (zona italiana) si trova nelle seguenti province; TO BG TN BZ BL UD; oltre il confine (sempre sulle Alpi) si trova nelle Alpi francesi, in Svizzera, in Austria e in Slovenia ma con una diffusione discontinua. Sui rilievi europei è presente ovunque (escluse le Alpi Dinariche e i Vosgi).
  • Habitat: l'habitat tipico di questa pianta sono i macereti, i prati aridi e le boscaglie (pioppeti, ontaneti, frassineti e querceti sub-mediterranei). Il substrato preferito è calcareo con pH basico e bassi valori nutrizionali del terreno che deve essere secco.
  • Diffusione altitudinale: sui rilievi queste piante si possono trovare fino a 1200 m s.l.m.; frequentano quindi i seguenti piani vegetazionali: collinare e montano.

Fitosociologia

Dal punto di vista fitosociologico la specie Epipactis microphylla appartiene alla seguente comunità vegetale[6]:

Formazione: delle comunità forestali
Classe: Carpino-Fagetea sylvaticae

Sistematica

Le Orchidaceae è una delle famiglie più vaste della divisione tassonomica delle Angiosperme; comprende 788 generi e più di 18500 specie[7]. Il genere Epipactis comprende circa 70 specie diffuse in Europa, in Asia e in America, delle quali circa una decina sono spontanee della flora italiana.
Il Sistema Cronquist assegna la famiglia delle Orchidaceae all'ordine Orchidales mentre la moderna classificazione APG la colloca nel nuovo ordine delle Asparagales. Sempre in base alla classificazione APG sono cambiati anche i livelli superiori (vedi tabella iniziale).
Il genere Epipactis, insieme al genere Cephalanthera, appartiene (secondo la suddivisione più in uso tra i botanici) alla sottofamiglia delle Epidendroideae caratterizzata dall'avere lo stame (l'unico fertile) ripiegato sopra il ginostemio e il labello composto da due pezzi distinti: ipochilo e epichilo[8][9]; e al livello inferiore alla tribù delle Neottieae, una delle quattro tribù nelle quali si usa suddividere le orchidee (relativamente alle specie spontanee del territorio italiano)[3].
Questa orchidea fa parte del gruppo Epipactis atrorubens separatasi per isolamento ecologico[10].
Il numero cromosomico di E. microphylla è: 2n = 40[11][12].

Variabilità

In questa specie la variabilità si manifesta nella lunghezza del labello. Osservazioni fatte in alcune zone della Baviera hanno permesso di individuare due tipi: con labello piccolo (5,5 mm) probabilmente su piante autogame (con polline pulverulento – con rostello non funzionante); con labello più lungo (7 mm) probabilmente su piante a fecondazione incrociata (polline gelatinoso – e quindi con rostello efficiente)[13]

Ibridi

Nell'elenco che segue sono indicati alcuni ibridi interspecifici:

Sinonimi

La specie Epipactis microphylla ha avuto nel tempo diverse nomenclature. L'elenco che segue indica alcuni tra i sinonimi più frequenti:

  • Serapias microphylla Ehrh. (1789) (basionimo)
  • Epipactis latifolia var. microphylla (Ehrh.) DC. in J.B.A.M.de Lamarck & A.P.de Candolle (1815)
  • Limodorum microphyllum (Ehrh.) Kuntze (1891)
  • Epipactis latifolia subsp. microphylla (Ehrh.) Bonnier & Layens (1894)
  • Amesia microphylla (Ehrh.) A.Nelson & J.F.Macbr. (1913)
  • Elleborine microphylla (Ehrh) Schinz & Thell. (1908)

Specie simili

In genere tutte le Epipactis sono abbastanza simili nella forma del fiore. Qui ricordiamo alcune specie (tralasciando le varie sottospecie) quali:

Conservazione

La Lista rossa IUCN classifica Epipactis microphylla come specie prossima alla minaccia di estinzione (Near Threathened).[1]

Come tutte le orchidee è una specie protetta e quindi ne è vietata la raccolta e il commercio ai sensi della Convenzione sul commercio internazionale delle specie minacciate di estinzione (CITES).[14]

Note

  1. ^ a b (EN) Rankou, H. 2011, Epipactis microphylla, su IUCN Red List of Threatened Species, Versione 2020.2, IUCN, 2020. URL consultato il 7 febbraio 2021.
  2. ^ (EN) Epipactis microphylla, su Plants of the World Online, Royal Botanic Gardens, Kew.
  3. ^ a b Motta, vol. 2 - pag. 111.
  4. ^ Tavole di Botanica sistematica, su dipbot.unict.it. URL consultato il 28 ottobre 2009 (archiviato dall'url originale il 28 dicembre 2010).
  5. ^ Musmarra, pag. 628.
  6. ^ Flora Alpina, vol. 2 - pag. 1104.
  7. ^ Strasburger, vol. 2 - pag. 807.
  8. ^ Strasburger, vol. 2 - pag. 809.
  9. ^ Pignatti, vol. 3 - pag. 700.
  10. ^ Gruppo Italiano per la Ricerca sulle Orchidee Spontanee Database, su giros.it. URL consultato il 28 ottobre 2009.
  11. ^ Tropicos Database , su tropicos.org. URL consultato il 28 ottobre 2009.
  12. ^ Index synonymique de la flore de France, su www2.dijon.inra.fr.
  13. ^ Pignatti, vol. 3 - pag. 731.
  14. ^ CITES - Commercio internazionale di animali e piante in pericolo, su esteri.it, 7 febbraio 2019. URL consultato il 7 febbraio 2021 (archiviato dall'url originale il 27 gennaio 2021).

Bibliografia

  • Giacomo Nicolini, Enciclopedia Botanica Motta. Volume secondo, Milano, Federico Motta Editore, 1960, p. 111.
  • Sandro Pignatti, Flora d'Italia. Volume terzo, Bologna, Edagricole, 1982, p. 731, ISBN 88-506-2449-2.
  • AA.VV., Flora Alpina. Volume 2, Bologna, Zanichelli, 2004, p. 1104.
  • 1996 Alfio Musmarra, Dizionario di botanica, Bologna, Edagricole.
  • Eduard Strasburger, Trattato di Botanica. Volume 2, Roma, Antonio Delfino Editore, 2007, p. 807, ISBN 88-7287-344-4.
  • GIROS, Orchidee d'Italia. Guida alle orchidee spontanee, Cornaredo (MI), Il Castello, 2009, ISBN 978-88-8039-891-2.

 title=
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autori e redattori di Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia IT

Epipactis microphylla: Brief Summary ( Italian )

provided by wikipedia IT

L'elleborina minore (Epipactis microphylla (Ehrh.) Sw., 1800) è una piccola pianta erbacea perenne dai delicati fiori, appartenente alla famiglia delle Orchidacee.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autori e redattori di Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia IT

Kleinbladige wespenorchis ( Dutch; Flemish )

provided by wikipedia NL

De kleinbladige wespenorchis of ook wel kleine wespenorchis (Epipactis microphylla) is een orchidee. Het is een soort die voorkomt in lichte bossen en bosranden van Midden- tot Zuid-Europa. In België is de soort zeer zeldzaam. De Nederlandse en botanische namen wijzen naar de, in verhouding met andere wespenorchissen, erg kleine bladeren. Sommige exemplaren hebben helemaal geen bladgroen en zijn epiparasitair.

Kenmerken

Plant

De kleinbladige wespenorchis is een onopvallende, kleine, vaste plant die elk jaar opnieuw een bloemstengel vormt. De stengels zijn slechts 15-30 cm hoog, alleenstaand, onderaan rood aangelopen en bovenaan dicht en viltig behaard. Een bloemstengel draagt een ijle tros van vier tot dertig bloemen. De hele plant heeft een vanilleachtige geur.

Bladeren

Langs de stengel staan maximaal zes 1-3 cm lange, stengelomvattende vlezige bladeren in een spiraal gerangschikt.

Bloemen

De bloemen zijn zeer onopvallend, minder dan 1 cm groot en bleekgroen tot donkerviolet van kleur. De lip bestaat uit twee delen, een hypochiel en een epichiel (typisch voor wespenorchissen) en is slechts enkele millimeters lang en wit tot rozig gekleurd. De bloeitijd is van midden juni tot begin juli.

Voortplanting en levenswijze

De kleinbladige wespenorchis lokt zijn bestuivers voornamelijk door zijn geur. Bestuiving gebeurt meestal door sociale wespen.

Merkwaardig is dat deze plant, net als enkele andere wespenorchissen, bij gebrek aan bestuivers ook zichzelf kunnen bevruchten (autogamie).

De meeste kleine wespenorchissen hebben bladgroen of chlorofyl waarmee ze zelf koolhydraten kunnen aanmaken, maar sommige hebben dat niet (achlorofyl). De laatsten rekenen voor hun koolhydraten volledig op symbiotische schimmels of mycorrhiza. Men spreekt dan ook wel van epiparasieten.

Habitat

De kleinbladige wespenorchis is een soort van open plaatsen in loofbossen (vooral beuken- en haagbeukenbossen), bosranden en soms in lichte naaldbossen, liefst op kalkrijke grond, in de schaduw of halfschaduw.

Voorkomen

De kleinbladige wespenorchis komt voor in Midden- en Zuid-Europa en in het Middellands Zeegebied tot in Klein-Azië. De plant is weinig variabel. In België is de soort zeldzaam in het hele land. In Nederland komt de soort niet voor.

Door zijn geringe grootte en onopvallende kleur wordt de plant echter dikwijls over het hoofd gezien.

Verwante en gelijkende soorten

De kleinbladige wespenorchis behoort tot het geslacht van de wespenorchissen, waarvan een tiental soorten in België en Nederland voorkomen. Maar door zijn ijle bloemtros, kleine bladeren en bloemen is hij nauwelijks met een andere wespenorchis te verwarren.

Bedreiging en bescherming

De belangrijkste bedreiging is het verlies van hun biotoop.

In België staat de soort op de Lijst van wettelijk beschermde planten in België.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia-auteurs en -editors
original
visit source
partner site
wikipedia NL

Kleinbladige wespenorchis: Brief Summary ( Dutch; Flemish )

provided by wikipedia NL

De kleinbladige wespenorchis of ook wel kleine wespenorchis (Epipactis microphylla) is een orchidee. Het is een soort die voorkomt in lichte bossen en bosranden van Midden- tot Zuid-Europa. In België is de soort zeer zeldzaam. De Nederlandse en botanische namen wijzen naar de, in verhouding met andere wespenorchissen, erg kleine bladeren. Sommige exemplaren hebben helemaal geen bladgroen en zijn epiparasitair.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia-auteurs en -editors
original
visit source
partner site
wikipedia NL

Kruszczyk drobnolistny ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src=
Morfologia

Kruszczyk drobnolistny[3] (Epipactis microphylla (Ehrh.) Sw.) – gatunek byliny z rodziny storczykowatych (Orchidaceae).

Rozmieszczenie geograficzne

Gatunek śródziemnomorski. Występuje na obszarze od południowej Hiszpanii przez Europę Środkową po Turcję, Krym i Iran, na północy dochodząc do środkowych Niemiec, na południu po Sycylię, Kretę i Sardynię[4]. Przez Polskę przechodzi północna granica jego zasięgu i jest tu bardzo rzadki, opisano jego występowanie na 8 tylko stanowiskach na południu kraju[5]. Są to: okolice Kamienia Śląskiego, góra Szpicza koło Gogolina, rezerwat przyrody Lipowiec, rezerwat przyrody Grabowiec, Pogórze Bukowskie, Pogórze Cieszyńskie (góra Machowa i Jasieniowa) i Czertezik w Pieninach[5].

Morfologia

Liście
Ulistnienie skrętoległe. Liście w liczbie 3-9 równomiernie wyrastają na łodydze. Są drobne; mają długość 1,5-5,5 cm, szerokość 0,7-1,5 cm i zazwyczaj są krótsze od międzywęźli. Dolne są szerokojajowate, w górę łodygi coraz mniejsze i lancetowate. Są szarozielone, często fioletowo nabiegłe i mają wypukły środkowy nerw[4].
Kwiaty
Zebrane w luźny kwiatostan o długości 2-20 cm. Zazwyczaj jest on jednostronny[4]. W młodości jest stożkowaty, potem walcowaty. Kwiaty drobne, wonne, siedzące w kątach niewielkich, krótszych od zalążni przysadek. Z wyjątkiem warżki wszystkie działki okwiatu są stulone i tworzą ciemnopurpurowy hełm. Warżka ma długość 2-4 mm, jest biała, purpurowo nakrapiana i ma 3 głęboko wcięte łatki. Środkowa z nich ma na szczycie dwa ząbki[6]. Szarozielona zalążnia wyrasta na długiej szypule i jest gęsto pokryta filcowatymi włoskami. Prętosłup krótki, z szybko usychającym uczepkiem, pyłkowiny jasnożółte i rozpadające się[4].
Owoc
Rozdęta torebka o długości do 10 mm[6]. Nasiona bardzo drobne i bardzo liczne.

Biologia i ekologia

Bylina, geofit ryzomowy. Występuje w cienistych lasach i zaroślach liściastych, rzadziej w iglastych, przeważnie na żyznych i wapiennych glebach. Najwyżej połozone stanowisko w Polsce znajduje się na stokach Czertezika w Pieninach (680 m n.p.m.). Kwitnie od maja do sierpnia, zapylany jest przez owady, lub dochodzi do samozapylenia (dość często). Rozmnaża się tylko przez nasiona[5]. Liczba chromosomów 2n = 42[7].

Tworzy mieszańce z kruszczykiem szerokolistnym (E. helleborine)[5].

Zagrożenia i ochrona

Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową.

Kategorie zagrożenia gatunku:

Gatunek zagrożony jest ze względu na niewielką liczbę stanowisk i niewielką ilość osobników na tych stanowiskach. Niektóre stanowiska nie podlegają ochronie, więc ich przyszłość zależy od gospodarki człowieka. Zagrożeniem są również kolekcjonerzy zbierający rośliny do zielników. Obecnie[kiedy?] liczba okazów zielnikowych tego storczyka jest większa od liczby roślin rosnących w naturze[5].

Przypisy

  1. P.F. Stevens: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-08-03].
  2. The Plant List. [dostęp 2017-03-20].
  3. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  4. a b c d Helmut Baumann: Storczyki Europy i obszarów sąsiednich. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-698-9.
  5. a b c d e Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
  6. a b Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
  7. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  8. Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  9. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
  10. Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Kruszczyk drobnolistny: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src= Morfologia

Kruszczyk drobnolistny (Epipactis microphylla (Ehrh.) Sw.) – gatunek byliny z rodziny storczykowatych (Orchidaceae).

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Коручка дрібнолиста ( Ukrainian )

provided by wikipedia UK

Опис

 src=
Квіти великим планом

Трав'яниста рослина 17-40 см заввишки, гемікриптофіт. Кореневище коротке. Стебло прямостояче, темно-пурпурове, у верхній частині короткоопушене білими волосками. Стеблові листки маленькі, ланцетні або яйцеподібно-ланцетні, набагато коротші за міжвузля, темно-зеленого кольору, інколи з пурпуровим відтінком. Через невеликий розмір листків рослина справляє враження квітконоса, що просто стирчить із землі. Зважаючи на їх непропорційно маленький розмір, існує версія, що більшу частину поживних речовин коручка дрібнолиста отримує не за допомогою фотосинтезу, а через мікоризу.

Суцвіття — однобока, негуста китиця, що складається з 10-20 (інколи до 40) квіток. Приквітки ланцетні, до 2 см завдовжки. Квітки двох типів — невеликі автогамні без запаху та великі алогамні зі слабким запахом гвоздики або ванілі. Листочки оцвітини зовні короткоопушені, червонуваті або зеленкуваті, зсередини — зеленкувато-жовті. Плід — коробочка завдовжки 13-18 мм.

Екологія та поширення

Зростає у тінистих лісах: переважно букових і дубових, рідше — у соснових. Також трапляється на галявинах і узліссях, але місць з яскравим освітленням уникає.[1] Рослина помірно вологолюбна, віддає перевагу плодючим, глинистим, багатим на вапно ґрунтам.

Розмножується насінням. Квітне у червні-липні. Плодоносить у липні-серпні.

Ареал коручки дрібнолистої охоплює Центральну та Західну Європу, Середземномор'я, Малу Азію, Кавказ, Іран. В Україні відома лише в Гірському Криму, Карпатах і Закарпатті, де трапляються поодинокі особини або маленькі популяції з декількох десятків рослин. Висотний діапазон становить 500—1000 м, окремі особини знаходили на висоті до 1500 м.

Значення і статус виду

Вид занесено до Додатку ІІ Конвенції про міжнародну торгівлю видами дикої фауни та флори, що перебувають під загрозою зникнення (CITES), до Червоної книги Чехії, списків охоронюваних рослин Лотарингії (Франція) і Словаччини. В Україні охороняється лише в Кримському і Ялтинському гірсько-лісовому заповідниках.

Господарського значення не має, зрідка культивується заради запашних квітів.

Систематика

Відомі такі форми і підвиди:

  • Epipactis microphylla f. canescens (Irmisch) E. G. Camus
  • Epipactis microphylla subsp. intermedia (Schur) K. Richt.
  • Epipactis microphylla var. canescens Irmisch
  • Epipactis microphylla var. firmior Schur
  • Epipactis microphylla var. glabrescens Velen.
  • Epipactis microphylla var. intermedia Schur
  • Epipactis microphylla var. nuda Irmisch

Синоніми

  • Amesia microphylla (Ehrh.) A. Nelson & J.F. Macbr. (1913)
  • Amesia monticola (Schltr.) Hu (1925)
  • Epipactis athensis Lej. (1813)
  • Epipactis atrorubens Rostk. ex Spreng. (1826)
  • Epipactis helleborine var. microphylla (Ehrh.) Rchb.
  • Epipactis intermedia Schur (1866)
  • Epipactis latifolia subsp. microphylla (Ehrh.) Bonnier & Layens
  • Epipactis latifolia subsp. parvifolia (Pers.) K. Richt.
  • Epipactis latifolia var. microphylla (Ehrh.) DC.
  • Helleborine microphylla (Ehrh.) Schinz & Thell. (1908)
  • Helleborine microphylla f. firmior (Schur) Soó
  • Helleborine microphylla f. nuda (Irmisch) Soó
  • Helleborine microphylla var. canescens (Irmisch) Graber
  • Helleborine microphylla var. nuda (Irmisch) Graber
  • Limodorum microphyllum (Ehrh.) Kuntze (1891)
  • Serapias athensis (Lej.) Hocq. (1814)
  • Serapias latifolia var. microphylla (Ehrh.) Pers
  • Serapias latifolia var. parvifolia Pers. (1807)
  • Serapias microphylla Ehrh. (1785)

Література

  • Claessens J., Kleynen J.: Allogamie- und Autogamie-Tendenzen bei einigen Vertreten der Gattung Epipactis. Ber. Arbeitskr. Heim. Orchid. 12: 4-16., 1996.(нім.)
  • Selosse, M.-A., et al.: Chlorophyllous and achlorophyllous specimens of Epipactis microphylla (Neottieae, Orchidaceae) are associated with ectomycorrhizal septomycetes, including truffles. Microbial Ecology 47.4: 416—426., 2004.(англ.)

Джерела

  1. Dietmar Aichele, Heinz-Werner Schwegler: Die Blütenpflanzen Mitteleuropas. 2. Auflage. Band 5: Schwanenblumengewächse bis Wasserlinsengewächse, Franckh-Kosmos, Stuttgart 2000.(нім.)

Посилання

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Автори та редактори Вікіпедії
original
visit source
partner site
wikipedia UK

Epipactis microphylla ( Vietnamese )

provided by wikipedia VI
 src=
Bài viết này cần thêm chú thích nguồn gốc để kiểm chứng thông tin. Mời bạn giúp hoàn thiện bài viết này bằng cách bổ sung chú thích tới các nguồn đáng tin cậy. Các nội dung không có nguồn có thể bị nghi ngờ và xóa bỏ.

Epipactis microphylla (tên tiếng Anh là Small-leaved Helleborine)) là một loài phong lan.

Hình ảnh

Liên kết ngoài

 src= Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Epipactis microphylla

[[Thể loại:Epipactis|Epipactis microphylla}}

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia tác giả và biên tập viên
original
visit source
partner site
wikipedia VI

Epipactis microphylla: Brief Summary ( Vietnamese )

provided by wikipedia VI

Epipactis microphylla (tên tiếng Anh là Small-leaved Helleborine)) là một loài phong lan.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia tác giả và biên tập viên
original
visit source
partner site
wikipedia VI

Дремлик мелколистный ( Russian )

provided by wikipedia русскую Википедию
Царство: Растения
Подцарство: Зелёные растения
Отдел: Цветковые
Надпорядок: Lilianae
Порядок: Спаржецветные
Семейство: Орхидные
Подсемейство: Эпидендровые
Род: Дремлик
Вид: Дремлик мелколистный
Международное научное название

Epipactis microphylla (Ehrh.) Sw.

Синонимы Wikispecies-logo.svg
Систематика
на Викивидах
Commons-logo.svg
Изображения
на Викискладе
NCBI 322100EOL 1098334IPNI 633268-1TPL kew-70278

Дре́млик мелколи́стный (лат. Epipáctis microphýlla) — травянистое растение рода Дремлик семейства Орхидные (Orchidaceae).

Название

Русское название род Дремлик получил из-за поникающих, как бы «дремлющих» цветков[2]. Видовой эпитет связан с небольшой величиной листьев.

Ботаническое описание

Морфология

Многолетнее растение с коротким корневищем и длинными многолетними корнями, живущими до 8—9 лет[3].

Стебель 17—40 (до 55) см высотой, вверху мелко опушённый.

Листья мелкие, числом 3—5 (до 8), 1,5—2,5 см длиной и до 9 мм шириной, от яйцевидных до ланцетных, по краю очень мелко опушённые.

Соцветие — рыхлая однобокая кисть из 3—15 (до 30) цветков, с густо опушённой осью. Цветки зеленоватые, со слабым ароматом гвоздики. Листочки наружного круга околоцветника (чашелистики) 7 мм длиной, вытянуто-овальные, снаружи мелко опушённые, зеленовато-красноватые. Внутренние боковые листочки (лепестки) — 5—6 мм длиной беловато-зелёные, заострённые. Губа поперечной вырезкой поделена на две части; задняя её часть (гипохилий) зеленовато-коричневой окраски, округлая, около 3 мм в диаметре; передняя доля (эпихилий) от беловато-зелёной до розовато-зелёной, около 4 мм в диаметре, сердцевидная, с морщинистыми бугорками, сросшимися в виде сердца. Прилипальце развито, но не функционирует (не клейкое).

Завязь и цветоножка густо опушены.

Плодкоробочка.

Диплоидный набор хромосом 2n = 40.

Размножение и онтогенез

Цветет в июне—июле; плодоносит в июле—августе.

Дремлик мелколистный размножается семенным путём. Вегетативное размножение для этого вида не описано. Число семян в одной коробочке в среднем составляет 1500[4].

Семя прорастает после инфицирования грибом, и на 6—7-й год развивается первый наземный олиственный побег, который уже может нести соцветие[5].

Консортивные связи

В целом растение является преимущественно аллогамным, однако наблюдается и самоопыление[4].

Вид сильно микторофен, отмечается интенсивное микоризообразование с дюронским белым трюфелем (Tuber excavatum)[6].

Распространение и среда обитания

Европейско-малоазиатский вид с разорванным ареалом. Встречается в Скандинавии, Центральной, Атлантической и Южной Европе, Средиземноморье, Передней Азии (северный Иран, северная Сирия). В Восточной Европе произрастает на Карпатах. Вид описан и в Азербайджане. В России встречается в Крымских горах, на Северном Кавказе (Краснодарский край между Анапой и Джубгой), также ранее указывался для Дагестана.[7]

Теневыносливый вид, устойчивый к летне-осенней засухе. Предпочитает богатые гумусом, с низким содержанием азота почвы с нейтральной и щелочной реакцией. Произрастает в горных тенистых дубовых, грабовых, ясеневых лесах в местах со слабо развитым травяным покровом[5]. Вид растет единично или по несколько особей. Плотность ценопопуляций крайне низкая.

Охранный статус

На территории России вид представлен малочисленными популяциями в рамках узкого ареала. Нуждается в охране.[5] Антропогенные лимитирующие факторы: фрагментация ареала, разрушение мест произрастания, вырубка лесов, рекреация, пожары.

Вид внесен в Приложение II Международной конвенции СИТЕС. Включен в Красные книги Краснодарского края (2017) — статус 2 ИС[8], исчезающий вид; Республики Крым (2015) — статус 3, редкий вид; города Севастополя (2016), Республики Южная Осетия (2017), Азербайджана — категория VU D2; Украины[9].

Охраняется на территории государственного природного заповедника «Утриш», в Кавказском государственном биосферном заповеднике и Сочинском национальном парке; в Крыму охраняется в Ялтинском горно-лесном, Крымском и Карадагском природных заповедниках, в природном заповеднике «Мыс Мартьян» и других особо охраняемых природных территориях[10].

Классификация

Описаны внутривидовые гибриды с дремликами тёмно-красным и широколистным[11].

Таксономическая схема

ещё 13 семейств
(согласно Системе APG IV) ещё 90—100 родов порядок Спаржецветные подсемейство Эпидендровые вид Дремлик мелкоколистный отдел Цветковые, или Покрытосеменные семейство Орхидные род Дремлик ещё 63 порядка цветковых растений
(согласно Системе APG IV) ещё 4 подсемейства: Апостасиевые, Циприпедиевые, Ванильные и Орхидные около 60—80 видов (на территории РФ 12 видов)

Синонимы

По информации базы данных The Plant List (2013), в синонимику вида входят следующие названия[12]

Примечания

  1. Об условности указания класса однодольных в качестве вышестоящего таксона для описываемой в данной статье группы растений см. раздел «Системы APG» статьи «Однодольные».
  2. Киселёва К. В., Майоров С. Р., Новиков В. С. Флора средней полосы России: Атлас-определитель. — М.: Фитон+, 2010. — С. 372. — 544 с. — ISBN 978-5-93458-307-3.
  3. Fuchs A. Ziegenspeck H. Bau und Form der Wurzeln der einheimischen Orchideen in Hinblick auf ihre Aufgaben (нем.) // Botanisches Archiv. — 1925. — Bd. 12. — S. 290—379.
  4. 1 2 Назаров В. В. Репродуктивная биология орхидных Крыма. — Автореф. дисс. кандидата биол. наук. Санкт-Петербург: Бот. инст. РАН. — Санкт-Петербург: Рос. АН Ботанич. ин-т им. В. Л. Комарова, 1995. — 26 с.
  5. 1 2 3 Вахрамеева, 2014.
  6. Selosse M.-A., Faccio A., Scappaticci G., Bonfante P. Chlorophyllous and Achlorophyllous Specimens of Epipactis microphylla (Neottieae, Orchidaceae) Are Associated with Ectomycorrhizal Septomycetes, including Truffles (англ.) // Microbial Ecology. — 2004. — April (vol. 47, iss. 4). — ISSN 1432-184X 0095-3628, 1432-184X. — DOI:10.1007/s00248-003-2034-3.
  7. Epipactis microphylla (Ehrh.) Sw. | Plants of the World Online | Kew Science (неопр.). Plants of the World Online. Проверено 11 августа 2018.
  8. Красная книга Краснодарского края. — 2017.
  9. Коручка дрібнолиста Epipactis microphylla (Ehrh.) Sw. (Serapias microphylla Ehrh.) - Червона книга України (неопр.). redbook-ua.org. Проверено 12 августа 2018.
  10. Красная книга Республики Крым. Растения, водоросли и грибы / Отв. ред. д. б. н., проф. А. В. Ена и к. б. н. А. В. Фатерыга. — Симферополь: ООО «ИТ «АРИАЛ», 2015. — С. 129. — 480 с.
  11. Fuller F. Epipactis und Cephalanthera // Orchideen Mitteleuropas. — Wittenberg Lutherstadt: Die Neue Brehm-Bücherei, 1986. — 92 S.
  12. см. карточку таксона на TPL
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Авторы и редакторы Википедии

Дремлик мелколистный: Brief Summary ( Russian )

provided by wikipedia русскую Википедию

Дре́млик мелколи́стный (лат. Epipáctis microphýlla) — травянистое растение рода Дремлик семейства Орхидные (Orchidaceae).

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Авторы и редакторы Википедии