Jacaranda mimosifolia, comúnmente llamáu jacarandá, jacaranda o tarco, ye un árbol subtropical de la familia Bignoniaceae natural de Suramérica y llargamente cultiváu poles sos vistoses y duraderes flores azules.
La Unión Internacional pal Caltenimientu de la Naturaleza evalúa al jacarandá como vulnerable.[2]
Les raigaños, de desenvolvimientu oblicuu, iguales y fasciculaes nun son invasores, polo que cuando se presenta un periodu d'escasez d'agua l'árbol vese bien afeutáu.
La copa del jacarandá nun tien una forma uniforme: delles vegaes en forma d'una sombriella, delles vegaes de forma piramidal, pero nunca trupa. Polo xeneral, forma una copa ovoide ya irregular. La estructura ye de ramificación principal estendida. La copa algama un diámetru de 4 a 6 m, proxectando una solombra de mediana intensidá.
El tueru principal tien una forma daqué torcida y tien un altor de 6 a 9 m y un diámetru de 40 a 70 cm. El ritidoma ye de color pardu buxu y de testura llisa na mocedá, y aspra, fisurada y escura cola edá, forma escames rectangulares que pueden esprendese. El jacarandá algama 8 a 12 m d'altor. Ye un árbol semideciduo de crecedera media y una llonxevidá de más de 100 años.
Les fueyes son grandes, de 30 a 50 cm de llargor; son compuestes, opuestes, bipinnaes, con fueyuques de 25 a 30 con pares de folíolos pequeños de forma oval-oblonga, apiculaos, de color verde claru y testura de la so superficie llisa pubescente. La cara cimera de la fueya ye de color verde escuru, la cara inferior pálida. La dómina de foliación asocede a principios de branu.
Les flores, de 4 a 5 cm, tán arrexuntaes en panículas terminales erectas, de 20 a 30 cm y son de color azul violeta. Tien la corola con tubu bien retorcigañáu y los 5 pétalu soldaos. Los lóbulos de dicha corola son daqué desiguales y entamaos en 2 llabios, unu de 2 lóbulos enriba y l'inferior de 3. Tola corola ye veluda, esterior y -sobremanera- interiormente. El androcéu, como ye habitual nes bignoniacees, tien el más llargu de los 5 estames maneru y 2 de los fértiles son más llargos que los dos restantes. El pistilu ye llargu, pubescente y ye de color ablancazáu. El floriamientu producir mientres la primavera, primero que la foliación, y dacuando tien un segundu floriamientu, más escasa, nel branu.
El frutu maderizu, dehiscente, planu, en forma de castañuela -y qu'en guaraní llámase (ka-í jepopeté) que significa daqué según "aplausu de monu"- ye una cápsula loculicida d'unos 6 cm de diámetru, orbicular y estruyida, de color verde que se torna pardu escuru cuando madura, con granes alaes. Los frutos apaecen a finales de seronda y permanecen tol añu.
El jacarandá ta distribuyíu en Brasil, Bolivia, Paraguái y tamién nel Nordeste arxentín.
En Paraguái: práuticamente en tol país, atopándose en tola zona oriental, ente que na zona occidental o Chaco, onde forma -juntamente colos Urundey, Paratodo y especies de Quebracho- isletas d'árboles grandes y va escayendo la so presencia según faise más seca o greba la zona. Crez nunes poques rexones estremeres del Chaco Boreal, tales como los cañones de Cerro Lleón y baxaes cerca de Filadelfia.
Introducióse n'árees ayenes al so hábitat natural onde crez perbién: na provincia de Buenos Aires (Arxentina), Nueva Zelanda, Florida, California, el sur de Texas,[3] en Lafayette, sur de Luisiana,[4] nel altiplanu de Méxicu, n'España, tantu na Península como nes Islles Canaries, el sur de Portugal, sur d'Italia, Ḥawai, sureste y suroeste d'Australia y Sudáfrica.
El fervinchu y tintura de flores, fueyes y corteza usar por vía oral pal tratamientu de disentería amebiana y otres afecciones gastrointestinales agudes.[5]
Atribúyese-y propiedá antiséptica, antiamebiana, antitumoral y espasmolítica.[6]
La madera ye escelente pa trabayos de carpintería n'interiores. De color claru, vetes curties y bien marcaes, dibuxu paecíu al fresnu européu, ye llixera (aprox. 450 kg/m³) y bien trabajable.
== Tosicidá Tola planta ye venenosa en casu de ingestión, y puede desencadenar iritación de la piel y alergía al remanala[7]
Jacaranda mimosifolia describióse por David Don y espublizóse en Botanical Register, 8: t. 631, 1822.[1][8]
El vocablu Jacaranda provién del so nome nativu guaraní y significa "fragante";
mimosifolia ye un epítetu llatín que significa "de fueyes asemeyaes a les d'una mimosa". Tamién lo conoz equivocadamente col nome de palisandro, pos el verdaderu "palisandro" ye en realidá'l palisandro africanu (Dalbergia cearensis).
.
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Botánica, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. Jacaranda mimosifolia, comúnmente llamáu jacarandá, jacaranda o tarco, ye un árbol subtropical de la familia Bignoniaceae natural de Suramérica y llargamente cultiváu poles sos vistoses y duraderes flores azules.
La Unión Internacional pal Caltenimientu de la Naturaleza evalúa al jacarandá como vulnerable.
