De blauwe bes (Vaccinium corymbosum), ook wel trosbosbes genoemd, is een plant uit de heidefamilie (Ericaceae). Het is een vruchtdragende struik met een hoogte van 1,5-2,5 m. Het blad verkleurt in de herfst naar vuurrood.
De blauwe bes wordt ten onrechte vaak aangeduid als bosbes. De blauwe bosbes (Vaccinium myrtillus) is echter een andere soort, waarvan de bessen sterk kleurend zijn.
De blauwe bes bloeit in trossen met een groot verschil in bloei tussen de eerste en laatste bloem in de tros. De bloem is witcrème tot roze van kleur. De bloei is in de eerste helft van mei. Door deze vroege bloei kan er nachtvorstschade optreden. Er zijn cultivars die hiertegen bestand zijn. Hoewel de blauwe bes zichzelf bestuift, leidt kruisbestuiving tot meer en grotere vruchten. De blauwe bes wordt bestoven door hommels en de honingbij. In tegenstelling tot de bosbes geven blauwe bessen niet af.
De blauwe bes is oorspronkelijk afkomstig uit het noordoosten van de Verenigde Staten. De mens heeft de blauwe bes veredeld door selectie en kruising. De meeste cultivars komen uit de Verenigde Staten, maar er zijn ook bijvoorbeeld Duitse cultivars.
De vruchten van de blauwe bes zijn vers goed te bewaren, en ook invriezen en drogen gaat goed. De bessen kunnen worden gebruikt als vulling van gebak, worden ingemaakt (als jam, bessensap, siroop) en verwerkt worden tot vruchtenwijn.
In Nederland wordt de blauwe bes vooral in Noord-Limburg, het oosten van Noord-Brabant en in Drenthe geteeld. De blauwe bes wordt geteeld op een luchtige zand- of veengrond met een lage pH (4-5). Bij een hogere pH groeien de struiken bijna niet, vertonen gebreksverschijnselen en zullen uiteindelijk sterven. De blauwe bes heeft vochthoudende grond nodig.
De aanbevolen plantafstand voor eigen teelt is 0,75-1,5 m. Het is dan wel belangrijk tijdens het rijpen de vruchten met netten tegen vogels te beschermen. Voor de beroepsteelt wordt 1 (1,5) x 2 (2,5) m geplant. Zodra de beplanting te dicht wordt, worden er struiken (de wijkers) tussenuit gehaald en voor een nieuwe aanplant gebruikt. Na zes tot acht jaar heeft de struik voldoende omvang gekregen.
De vroegstbloeiende cultivars rijpen eind juni tot eind juli en de zeer laat rijpende cultivars van half augustus tot half september. Voor de verse consumptie wordt met de hand geoogst en is een grote vrucht belangrijk. Bij machinale oogst worden de bessen van de struik getrild.
Teelt van blauwe bessen in Nederland:
Jaar hectare 1997 198 2000 173 2001 164 2002 182 2003 198 2004 214 2005 254 2006 217 2007 269Blauwe bessen kunnen ongeslachtelijk vermeerderd worden door winterstekken/houtstekken, zomerstekken/scheutstekken en door marcotteren. De bessen kunnen zichzelf uitzaaien, voornamelijk als vogels de bessen eten.
Er zijn verscheidene cultivars van zeer vroeg tot zeer laat rijpend:
De voedingswaarde van 100 gram verse blauwe bessen is:
Energetische waarde 230 kJ Koolhydraten 11 gram Eiwit 1 gram Vet 0,37 gram Vitamine C 13 mg Vitamine B1 0,03 mg Vitamine B2 0,06 mg Calcium 6,21 mg IJzer 0,17 mgEen liter bessensap bevat 8-11 g (gemiddeld 9,5 g) zuur, waarvan citroenzuur het belangrijkste is.
Taksterfte (Godronia cassandrae f. vaccinii), grauwe schimmel (Botryotinia fuckeliana) en vruchtrot (Colletotrichum gloeosporioides) komen in Nederland bij de teelt van blauwe bes voor. Vooral taksterfte kan een probleem zijn, maar er zijn cultivars die hier weinig gevoelig voor zijn.
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Vaccinium corymbosum op Wikimedia Commons. De blauwe bes (Vaccinium corymbosum), ook wel trosbosbes genoemd, is een plant uit de heidefamilie (Ericaceae). Het is een vruchtdragende struik met een hoogte van 1,5-2,5 m. Het blad verkleurt in de herfst naar vuurrood.
De blauwe bes wordt ten onrechte vaak aangeduid als bosbes. De blauwe bosbes (Vaccinium myrtillus) is echter een andere soort, waarvan de bessen sterk kleurend zijn.
De blauwe bes bloeit in trossen met een groot verschil in bloei tussen de eerste en laatste bloem in de tros. De bloem is witcrème tot roze van kleur. De bloei is in de eerste helft van mei. Door deze vroege bloei kan er nachtvorstschade optreden. Er zijn cultivars die hiertegen bestand zijn. Hoewel de blauwe bes zichzelf bestuift, leidt kruisbestuiving tot meer en grotere vruchten. De blauwe bes wordt bestoven door hommels en de honingbij. In tegenstelling tot de bosbes geven blauwe bessen niet af.
De blauwe bes is oorspronkelijk afkomstig uit het noordoosten van de Verenigde Staten. De mens heeft de blauwe bes veredeld door selectie en kruising. De meeste cultivars komen uit de Verenigde Staten, maar er zijn ook bijvoorbeeld Duitse cultivars.
