Accipitriformes, haukefuglar, er ein biologisk orden på meir enn 250[1] fugleartar som lever av byttedyr eller åtsel. Haukefamilien, haukar, ørner og glentar, samlar langt dei fleste av desse. Klassifiseringa av denne ordenen er vanskeleg å handsama på ulike vis, til dømes er dei 7 kondorartane tatt ut av Accipitriformes, og heller plassert inn i sin eigen orden frå 2017.[2]
Saman med falkar og karakaraer i Falconiformes utgjer Accipitriformes dei vi reknar som dagaktive rovfuglar. I norsk daglegtale er ofte dei nattaktive rovfuglane Strigiformes, ugler, nemnt som rovfuglar, men uglene er ikkje i slekt med dei andre rovfuglane i Accipitriformes.
Accipitriformes er kjent frå midtre eocentida. Dei har kraftig, kroket nebb med ein mjuk sere med plass for for naseopningane. Vengene er lange og relativt breie, godt egna for glideflukt. Dei 4-6 ytre primærfjøra er avsmala.
Accipitriformes har sterke bein og føter med rovklør og ei kraftig bakklo. Nesten alle er kjøttetande, dei jaktar med synet i dagslys eller i tussmørker. Dei kan ha svært lang levetid, og dei fleste har låg reproduksjonsrate.
Accipitriformes veks særs fort fram til dei er flygedyktige, deretter får dei mat ved reiret i 3-8 veker etter første flygeturen. Det tar frå eitt til tre år før dei er forplantingsdyktige. Kjønna har tydeleg ulik storleik, hos somme artar kan hoer ha over dobbelt vekt av hannen sin vekt. Meir typisk er hannen ein tredel under storleiken til hoer. Kjønnsdimorfismen er vanlegvis mest ekstrem hos spesialiserte fugleetarar, som haukane i slekta Accipiter, men han vere heilt fråverande hos gribbar. I hovudregelen er rovfuglar monogame, dei kan finne ny parter om den gamle døyr.
Accipitriformes er blant dei mest varierte ordenar i storleik. Den minste arten kan vere dverghauk, Accipiter minullus, som måler 23 cm. Den største arten er munkegribb, på opptil 14 kg, 118 cm og 3 m i vengespenn.
Tradisjonelt var haukefamilien, sekretærfugl og fiskeørn rekna som del av Falconiformes. Men nyare studiar har ført til at ornitologar vel å skilje dei tre nemnte familiane ut til ein ny orden Accipitriformes, slik at falkefamilien blei isolert innanfor Falconiformes.[3] Likeins er kondorar flytta via Accipitriformes til sin eigen orden Cathartiformes.[2]
Per 2014 er Accipitriformes anerkjent som biologisk orden av klassifiseringsautoritetar som International Ornithologists' Union,[4] BirdLife International[5] i tillegg til The Clements Checklist.
Accipitriformes, haukefuglar, er ein biologisk orden på meir enn 250 fugleartar som lever av byttedyr eller åtsel. Haukefamilien, haukar, ørner og glentar, samlar langt dei fleste av desse. Klassifiseringa av denne ordenen er vanskeleg å handsama på ulike vis, til dømes er dei 7 kondorartane tatt ut av Accipitriformes, og heller plassert inn i sin eigen orden frå 2017.
Saman med falkar og karakaraer i Falconiformes utgjer Accipitriformes dei vi reknar som dagaktive rovfuglar. I norsk daglegtale er ofte dei nattaktive rovfuglane Strigiformes, ugler, nemnt som rovfuglar, men uglene er ikkje i slekt med dei andre rovfuglane i Accipitriformes.
Accipitriformes er kjent frå midtre eocentida. Dei har kraftig, kroket nebb med ein mjuk sere med plass for for naseopningane. Vengene er lange og relativt breie, godt egna for glideflukt. Dei 4-6 ytre primærfjøra er avsmala.
Accipitriformes har sterke bein og føter med rovklør og ei kraftig bakklo. Nesten alle er kjøttetande, dei jaktar med synet i dagslys eller i tussmørker. Dei kan ha svært lang levetid, og dei fleste har låg reproduksjonsrate.
Accipitriformes veks særs fort fram til dei er flygedyktige, deretter får dei mat ved reiret i 3-8 veker etter første flygeturen. Det tar frå eitt til tre år før dei er forplantingsdyktige. Kjønna har tydeleg ulik storleik, hos somme artar kan hoer ha over dobbelt vekt av hannen sin vekt. Meir typisk er hannen ein tredel under storleiken til hoer. Kjønnsdimorfismen er vanlegvis mest ekstrem hos spesialiserte fugleetarar, som haukane i slekta Accipiter, men han vere heilt fråverande hos gribbar. I hovudregelen er rovfuglar monogame, dei kan finne ny parter om den gamle døyr.
Accipitriformes er blant dei mest varierte ordenar i storleik. Den minste arten kan vere dverghauk, Accipiter minullus, som måler 23 cm. Den største arten er munkegribb, på opptil 14 kg, 118 cm og 3 m i vengespenn.
Haukefugler (Accipitriformes) er en orden som omfatter tre familier med dagaktive predatoriske fugler. De fleste artene kan ryttle, altså ha en stasjonær flukt i forhold til bakken.
Neoaves (moderne fugler) splittet i to linjer for cirka 79,6 millioner år siden. Disse førte etter hvert fram til dannelsen av de to gruppene Australaves (fugler med opprinnelse fra Australasia) og Afroaves (fugler med opprinnelse fra Afrika). Falkefugler (Falconiformes) tilhører Australaves, mens flertallet predatoriske fugler (kondorer, hauker og ugler med flere) tilhører Afroaves.[1]
Haukefuglene inngår ikke lenger i ordenen Falconiformes (falkefugler, tidl. rovfugler), men er skilt ut i sin egen ordenen.[1][2][3] [4][5]
Haukefugler (Accipitriformes) er en orden som omfatter tre familier med dagaktive predatoriske fugler. De fleste artene kan ryttle, altså ha en stasjonær flukt i forhold til bakken.
