Rubiaceae is die katjiepiering-familie wat hoort tot die orde Gentianales. Wêreldwyd hoort daar 13,000 spesies tot die familie waarvan 240 in Suider-Afrika voorkom en daarvan is 100 spesies bome. Die familie word oral in die warmer gedeeltes van die wêreld aangetref. Twee bekende spesies is: Cinchona calisaya van Suid-Amerika wat se kinien gebruik word vir handeling teen malaria en Coffea arabica van Ethiopië en Arabië wat vir kommersiële koffie verbou word.
Van die spesies is:
Rubiaceae is die katjiepiering-familie wat hoort tot die orde Gentianales. Wêreldwyd hoort daar 13,000 spesies tot die familie waarvan 240 in Suider-Afrika voorkom en daarvan is 100 spesies bome. Die familie word oral in die warmer gedeeltes van die wêreld aangetref. Twee bekende spesies is: Cinchona calisaya van Suid-Amerika wat se kinien gebruik word vir handeling teen malaria en Coffea arabica van Ethiopië en Arabië wat vir kommersiële koffie verbou word.
Les rubiacees (Rubiaceae) son una familia de plantes llamaes de normal de la rubia, galio blancu, o familia del café. Otres plantes que tán incluyíes son la cinchona y gambir.
Un númberu de families reconocíes d'antiguo, "Dialypetalanthaceae", "Henriqueziaceae, "Naucleaceae" y "Theligonaceae", tán agora incluyíes como xéneros dientro de la familia Rubiaceae, siguiendo les directrices del AGP "Angiosperm Phylogeny Group". Agora hai cerca de 600 xéneros y más de 10.000 especies en Rubiaceae. La familia ta subdividida en tres subfamilies; Rubioideae, Cinchonoideae, y Ixoroideae.
Son árboles, parrotalws, sufrútices, yerbes, enredaderes o lianes, de vezos terrestres o rares vegaes epífites, dacuando con rafidios; plantes xeneralmente hermafrodites, dacuando dioiques o poligamodioiques. Fueyes opuestes o dacuando verticilaes, llámina entera o raramente pinnatífida (Pentagonia, Simira), dacuando cola nervadura menor clatrada (i.y., lineolada) o escasamente finamente estriada (Pentagonia); xeneralmente peciolaes; estípules interpeciolares y dacuando amás intrapeciolares, o caliptraes o raramente llibres, persistentes o caduques, triangulares, bilobaes o setoses, o raramente les estípules son foliácees y indistinguibles de les fueyes (Galium). Inflorescencies terminales, pseudoaxilares (i.y., presentes namái nuna axila d'un nuedu, en realidá terminal, pero aparentemente axilares por crecedera simpodial de la yema axilar) o axilares, cimosas, paniculaes, espiciformes, capitaes o amenorgaes a una flor solitaria, xeneralmente bracteaes, flores actinomorfes o escasamente llixeramente zigomorfes, mota gamosépalo, (3) 4–5 (9); corola gamopétala, (3) 4–5 (9)-llobada; estames epipétalos, alternos a los llobos corolinos y isómeros, anteres ditecas o raramente los sacos polínicos estremaos en dellos lóculos per mediu de divisiones internes; ovariu ínferu (Coussarea, Faramea), óvulu 1 o dellos a numberosos por lóculo, con placentación de dellos tipos; estigma simple o 2 (–8)-lobado; discu xeneralmente presente. Frutu simple o raramente múltiple y sincárpico (Morinda), abayado, drupáceo, capsular o esquizocárpico; granes anguloses, arrondaes, esplanaes y/o alaes o raramente con un penachu de tricomes (Hillia).[1]
Familia con 10 mil especies en 500–700 xéneros, cosmopolita, pero principalmente tropical. Ye carauterística la combinación de les estípules interpeciolares, les fueyes opuestes o verticilaes, la corola gamopétala y l'ovariu ínfero; solamente Cassipourea (Rhizophoraceae), Hedyosmum (Chloranthaceae) y Pilea (Urticaceae) tamién tienen estípules interpeciolares. Delles especies de Rubiaceae tienen un pulvínulo (abuitáu cuando vivu, constreñido cuando secu) pembaxo de los nuedos nes ramines, ente que esta estructura alcuéntrase percima de los nuedos nes Acanthaceae. Delles especies cultívense como ornamentales; los productos útiles derivaos d'especies de Rubiaceae inclúin la quinina, el café y la droga ipecacuanha. Cinchona pubescens Vahl, una especie de parrotales y árboles, foi llargamente cultivada en Centroamérica en zones de montes húmedos a 500–1700 m y dellos árboles entá persisten o son cultivaos. Nun se rexistraron amueses d'esta especie de Nicaragua, pero ye probable que pueda atopase, y Barrett (1994) y Coe y Anderson (1996) citar colos nomes vulgares "Quina" y "Quinina". Na clave de xéneros identificaríase como Ferdinandusa de la cual estrémase poles estípules complanaes y les coroles hipocrateriformes, marielles a coloraes, barbaes nel gargüelu y colos llobos valvares. Deppea grandiflora Schltdl., una especie de parrotales o arbolinos típicos de montes húmedos o de pinu-encinos a 1200–2900 m, rexistróse d'Hondures y Costa Rica. Na clave de xéneros identificaríase como Bouvardia de la cual estrémase poles corola campanulaes y mariellu fuerte y les granes anguloses (i.y. non alaes). Pogonopus exsertus (Oerst.) Oerst. rexistróse de montes secos d'Hondures, El Salvador y el sur de Costa Rica. Esta especie paecer a Calycophyllum candidissimum, pero estremar poles estípules triangulares y interpeciolares y les llámines calicinas petaloides xeneralmente rosaes.[1]
Aparinaceae, Asperulaceae, Catesbaeaceae, Cephalanthaceae, Cinchoniaceae, Coffeaceae, Coutariaceae, Cynocrambaceae, Dialypetalanthaceae, Galiaceae, Gardeniaceae, Guettardaceae, Hedyotidaceae, Henriqueziaceae, Houstoniaceae, Hydrophylacaceae, Lippayaceae, Lygodisodaceae, Naucleaceae, Nonoteliaceae, Operculariaceae, Pegamaeaceae, Psychotriaceae, Randiaceae, Sabiceaceae, Theligonaceae (Theligoneaceae).
Les rubiacees (Rubiaceae) son una familia de plantes llamaes de normal de la rubia, galio blancu, o familia del café. Otres plantes que tán incluyíes son la cinchona y gambir.
Un númberu de families reconocíes d'antiguo, "Dialypetalanthaceae", "Henriqueziaceae, "Naucleaceae" y "Theligonaceae", tán agora incluyíes como xéneros dientro de la familia Rubiaceae, siguiendo les directrices del AGP "Angiosperm Phylogeny Group". Agora hai cerca de 600 xéneros y más de 10.000 especies en Rubiaceae. La familia ta subdividida en tres subfamilies; Rubioideae, Cinchonoideae, y Ixoroideae.
Boyaqotukimilər (lat. Rubiaceae) — ikiləpəlilərin acıçiçəkkimilər dəstəsinə aid bitki fəsiləsi.
Fəsiləyə 600-dən çox cins və 10 000-dən çox növ daxildir.
Boyaqotukimilər (lat. Rubiaceae) — ikiləpəlilərin acıçiçəkkimilər dəstəsinə aid bitki fəsiləsi.
Fəsiləyə 600-dən çox cins və 10 000-dən çox növ daxildir.
Les rubiàcies (Rubiaceae) són una família de plantes amb flor.
Compta amb uns 600 gèneres i més de 10.000 espècies.
El cafè i la quina pertanyen a la família de les rubiàcies.
Els gèneres estan dividits entre tribus ubicats en aquestes subfamílies:
Segons Watson i Dallwitz (Delta):
Rubiaceae en sentit estricte:
Per les Henriqueziaceae, Watson i Dallwitz proposen:
Per les Naucleaceae, Watson i Dallwitz proposen:
Les rubiàcies (Rubiaceae) són una família de plantes amb flor.
Compta amb uns 600 gèneres i més de 10.000 espècies.
El cafè i la quina pertanyen a la família de les rubiàcies.
Mořenovité (Rubiaceae) je čeleď vyšších dvouděložných rostlin z řádu hořcotvaré (Gentianales). Mořenovité jsou 4. největší čeledí kvetoucích rostlin a jsou celosvětově rozšířeny. Nejvíce druhů roste v tropech, kde jsou to převážně dřeviny. V naší květeně je čeleď zastoupena 4 bylinnými rody: svízel, svízelka, mařinka a bračka. Pro většinu dřevnatých druhů jsou charakteristické vstřícné listy s palisty a trubkovité květy. Naše druhy mají přeslenité listy a drobné čtyřčetné květy.
Nejvýznamnější plodinou z této čeledi je kávovník. Mnohé jiné druhy mají lékařský a farmaceutický význam (zejména chinovník a řemdihák plstnatý) a jsou především zdrojem rozličných alkaloidů. Z některých druhů jsou získávána barviva nebo třísloviny.
Mořenovité jsou převážně keře a stromy, méně byliny nebo liány. Jsou to převážně terestrické (pozemní) rostliny, řidčeji epifyty a výjimečně i vodní rostliny (Limnosipanea, Spermacoce).
Listy jsou vstřícné nebo vzácněji přeslenité, jednoduché, vždy celokrajné, celistvé nebo výjimečně (Pentagonia) laločnaté, s palisty.
Charakteristickým znakem čeledi jsou palisty, pro jednotlivé rody často charakteristického tvaru a umístění. U převážné většiny zástupců jsou 2 palisty umístěny protistojně mezi bázemi řapíků vstřícných listů (interpetiolární), řidčeji na bázi řapíku (intrapetiolární) nebo jsou palisty 4. Svízel (Galium) má palisty zvětšené a podobné listům. Zástupci některých dřevnatých rodů (Rustia, Tresanthera, Heterophyllaea) mají na listové čepeli žlázky v podobě průsvitných teček.
Rostliny jsou většinou jednodomé s oboupohlavnými květy, řidčeji dvoudomé. Květy jsou ve vrcholových nebo úžlabních květenstvích nejrůznějších typů, řidčeji jednotlivé. Květenství jsou u některých zástupců (zvláště sekce Cephaelis rodu Psychotria) podepřena nápadnými barevnými listeny. Květy jsou většinou pravidelné, 4 nebo 5četné, výjimečně vícečetné (až 15 u Riodocea). kalich je krátce trubkovitý, číškovitý nebo redukovaný v nízký lem, s krátkými cípy. U některých rodů (zvláště Warszewiczia a Pogonopus) je jeden cíp kalicha zvětšený a nápadně zbarvený. U rodů Cosmocalyx a Phyllomelia se kalich v průběhu vývinu plodu zvětšuje a funguje jako křídlo. Korunní lístky jsou srostlé (volné jen u rodu Dialypetalanthus, často s dlouhou korunní trubkou. Tyčinek je většinou stejný počet jako korunních cípů a jsou přirostlé na bázi nebo u ústí koruny. Semeník je spodní, srostlý obvykle ze 2 plodolistů, se 2 až 9 komůrkami. Čnělka je jediná, jednoduchá nebo rozvětvená, řidčeji (svízel) jsou čnělky 2. Placentace je axilární, výjimečně parietální. Vajíček je 1 až mnoho. Častá je heterostylie. Plody jsou dužnaté či kožovité bobule, peckovice nebo tobolky různých typů, méně křídlatá nažka (samara) nebo poltivý plod (schizokarp). Semena jsou někdy křídlatá, na povrchu hladká nebo skulpturovaná, vždy s endospermem.[1]
Čeleď mořenovité je 4. největší čeledí kvetoucích rostlin. Zahrnuje přes 13000 druhů v asi 611 rodech. Zdaleka největším rodem je Psychotria (asi 1400 druhů). Další obsažné rody jsou svízel (Galium) a Pavetta (oba 400), Ixora (300), Spermacoce (275), Palicourea a Oldenlandia (oba 250), Rudgea (220), Faramea, Rondeletia, Hedyotis a Mussaenda (oba 200).[2] Mořenovité jsou rozšířeny po celém světě. Největší druhové diverzity dosahují v tropech. Z celkového počtu 13000 druhů se jich přes 5000 vyskytuje v tropické Americe.[1] V tropech jsou to převážně keře, jsou však mezi nimi i vzrostlé stromy dorůstající až 55 metrů výšky (např. Chimarrhis, Capirona, Calycophyllum, Platycarpum). V mírném pásu jsou zastoupeny bylinami nebo keříky.[1]
V naší původní květeně je čeleď zastoupena 4 rody a 28 druhy: svízel (Galium, 21 druhů), svízelka (Cruciata, 3 druhy), mařinka (Asperula, 2 druhy + 1 vyhynulý) a bračka rolní (Sherardia arvensis). Některé další druhy svízelů a mořena barvířská (Rubia tinctorum) k nám bývají vzácně zavlékány. Svízel sudetský (Galium sudeticum) je český endemit.[3]
V Evropské květeně jsou dále zastoupeny rody Callipeltis, Crucianella, Putoria a Valantia.[4]
V minulých systémech byla čeleď řazena do řádu Gentianales (Dahlgren) nebo blízkého řádu Rubiales (Cronquist, Tachtadžjan). Mořenovité jsou tradičně dobře vyhraněnou čeledí. Výjimkou je rod Dialypetalanthus, řazený dříve v tradičních systémech do samostatné čeledi Dialypetalanthaceae v rámci řádu Rosales, Gentianales, Rubiales nebo Myrtales.[1]
Podle současných molekulárních studií tvoří mořenovité bazální větev řádu Gentianales.
Čeleď je v současnosti dělena do 3 podčeledí:
Pojetí rodů je v čeledi stále notoricky neustálené, zvláště v okruhu rodů Psychotria, Cephaelis a Palicourea. Různí autoři z nich odštěpují rozličné menší rody nebo je naopak slučují. Molekulárními metodami bylo zjištěno, že přinejmenším rod Psychotria v současném převládajícím pojetí je parafyletický.[1]
Mořenovité jsou opylovány hmyzem, kolibříky nebo netopýry, některé druhy z tropů Starého světa i větrem. Květy Posoqueria z tropické Ameriky s až 27 cm dlouhou korunní trubkou jsou opylovány lišaji. Semena mořenovitých jsou řířena nejrůznějšími způsoby.[1]
U této čeledi je poměrně častá myrmekofilie, tedy oboustranně prospěšný vztah s mravenci. Rostliny poskytují mravencům obydlí a ti je na oplátku chrání před býložravci. Nejznámější jsou asijské a australské epifytní rody Myrmecodia a Hydnophytum se stonkem zduřelým v hlízovitý útvar protkaný sítí dutinek, které mravenci obývají. Občas jsou pěstovány ve sbírkách sukulentů. Podobný útvar je i u příbuzných rodů Anthorrhiza, Myrmephytum a Squamellaria.[5]
Různé druhy rodu Duroia mají na bázi listové čepele 2 spojené zbytnělé váčky, obývané mravenci Solenopsis corticolis a Brachymyrmex heeri. Podobné váčky mají i druhy Remijia physophora a Hoffmannia vesiculifera. Druh Duroia hirsuta má zbytnělá vrcholová internodia se vstupními otvory pro mravence obývající vnitřek stonku. Tito mravenci pravidelně sestupují na zem a likvidují semenáčky rostlin v okolí, které by mohly konkurovat hostitelské rostlině. U mnohých druhů mořenovitých jsou na spodní straně listů drobná domatia obývaná roztoči. Podle studií podobných struktur u jiných rostlinných čeledí tito roztoči odstraňují z rostliny spory hub a mechorostů.[1]
Na savanách venezuelské Guyany roste keř Palicourea rigida, chráněný před občasnými požáry silnou korkovou vrstvou na kmenech.
Většina zástupců mořenovitých obsahuje alkaloidy. Mohou být přítomny ve všech částech rostliny, dokonce i v květech a pylu.[1] Nejznámějšími alkaloidy získávanými z této čeledi jsou kofein a chinin. Nejčastěji jsou zastoupeny indolové alkaloidy, z medicínsky významných je to např. yohimbin v Pausinystalia yohimbe, borrerin a borreverin v Boreria verticillata, mitragynin v Mitragyna ledermannii, náležejí sem i alkaloidy z řemdiháku neboli vilcacory (Uncaria tomentosa a U. guianensis) rhynchofylin, hirsutin a mitrafylin. Dále jsou zastoupeny isochinolinové alkaloidy, např. emetin, cefaelin a psychotrin v Carapichea ipecacuanha, chinolinové alkaloidy, jako je chinin z chinovníku (Cinchona sp.) a purinové alkaloidy (kofein z kávovníku).[6][7]
Běžný je obsah tělísek šťavelanu vápenatého v různých částech rostlin.[1] Známou obsahovou složkou svízele vonného neboli mařinky (Galium odoratum) je kumarin.
Emetin, isochinolinový alkaloid obsažený v Carapichea ipecacuanha
Yohimbin, indolový alkaloid z Pausynistalia yohimbe
Chinin, chinolinový alkaloid z chinovníku
Kofein, purinový alkaloid z kávy
Nejznámějším a ekonomicky nejvýznamnějším produktem této čeledi je káva. Mořenovité obsahují celou paletu nejrůznějších alkaloidů a jsou proto využívány v medicíně a farmacii. Mnoho druhů také poskytuje barviva a jedlé plody většinou místního významu. Některé stromy se v tropech těží pro dřevo.
Před objevem syntetických antimalarik byl chinin jediným známým prostředkem proti malárii. Je získáván z rostlin rodu chinovník (Cinchona), případně i z některých dalších z této čeledi. Izolace chininu v roce 1820 stála u zrodu nového oboru: etnofarmakologie.[9]
Emetikum ipecac je vyráběno z oddenků a kořenů brazilského druhu Cephaelis (Carapichea) ipecacuanha a středoamerického C. acuminata. Yohimbe je známým afrodiziakem. Je to extrakt z kůry afrického druhu Pausynistalia yohimbe. Psychotria viridis a několik příbuzných druhů je důležitou součástí amazonské halucinogenní směsi zvané ayahuasca.[1][6] Řemdihák plstnatý (Uncaria tomentosa, vilcacora) je liána z tropické Ameriky. Obsahuje celou paletu alkaloidů nejrůznějších typů a jiné významné obsahové látky. Náleží mezi nejvýznamnější léčivé rostliny světa se širokým spektrem působení, působí i proti rakovině. Jihoamerické kmeny ji využívají již po tisíciletí.[6] Také z některých dalších rodů mořenovitých (např. Pogonopus, Morinda) jsou získávány látky s protirakovinným účinkem.[1]
V našem lidovém léčitelství je svízel syřišťový (Galium verum) používán jako silně močopudný prostředek, antirevmatikum aj.[10]
V africké medicíně jsou využívány např. Sarcocephalus latifolius při léčení cukrovky,[11] Morinda lucida proti různým horečkám včetně malárie,[7] kůra Crossopteryx febrifuga na průjmy, úplavici a horečky[11], kůra Mitragyna ledermannii a M. stipulosa na mnoho chorob jako úplavice, lepra a mnohé jiné[7] Vangueria infausta na malárii, hadí uštknutí ap.[11]
V indické ajurvédě je používán druh Tylophora asthmatica se silným antiastmatickým a antialergickým účinkem[9] a Tylophora indica na úplavici.[12] V Malajsii je využíván Oldenlandia diffusa na hadí uštknutí a dyzentérii.[13]
Mnohé druhy mořenovitých poskytují žlutá, červená, modrá i černá barviva. Z oddenků středomořské mořeny barvířské (Rubia tinctorum) se připravovalo živě červené barvivo známé jako turecká červeň.[6] Dalším zdrojem žlutých, oranžových a červených barviv místně využívaných např. k barvení textilií slouží v Asii Rubia cordifolia a Morinda citrifolia, na Madagaskaru Danais ligustrifolia, v Africe Pauridiantha rubens, Psychotria psychotrioides, různé druhy Craterispermum, Bertiera spicata aj.[7]
Tmavě modré barvivo z nedozrálých plodů Genipa americana je tradičně velmi populární mezi jihoamerickými indiány. Po nanesení na kůži je malba několik týdnů nesmyvatelná a slouží tak jako dočasné tetování.[11] V Africe se obdobným způsobem nebo přímo k černému tetování využívají plody Adenorandia kalbreyeri, Psilanthus ebractiolatus, Rothmannia longiflora, Rothmannia whitfieldii a Cremaspora triflora.[7]
Některé stromy této čeledi se v tropických zemích těží pro dřevo, např. v Asii Anthocephalus cadamba, Hymenodictyon orixense a Haldina cordifolia, v Austrálii Nauclea orientalis, v Africe Nauclea diderrichii, Mitragyna ledermannii.[7] Z masivních plochých kořenových náběhů stromů rodu Chimarrhis vyrábějí jihoameričtí indiáni pádla.[1]
Vonná silice z čínské Gardenia jasminoides se využívá v parfumerii. Šťáva z listů a mladých větévek Uncaria gambir obsahuje 37-56% tříslovin a používá se v jihovýchodní Asii k vydělávání usní a barvení látek na hnědo.[6]
Káva se získává z pěstovaných východoafrických druhů kávovníku Coffea arabica, C. robusta a C. canephora.[6]
Mnohé druhy mořenovitých mají jedlé plody většinou jen místního významu. V tropické Americe je to Alibertia edulis, Genipa americana, Isertia coccinea, v Africe Sarcocephalus latifolius, Canthium lancifolium a C. longiflorum, Vangueria madagascariensis, Vangueria infausta, Rothmannia globosa a R. longiflora, v Asii a Austrálii Morinda citriodora, Anthocephalus cadamba a Nauclea orientalis.[11]
Květy Gardenia jasminoides v Číně k aromatizování čajů[6] a dužninou z plodů se v Číně a Japonsku obarvují potraviny na žluto. Asi polovina sklizené kůry jihoamerického chinovníku Cinchona pubescens jde na výrobu toniků a podobných nápojů.[11]
Nezralé plody kávovníku Coffea canephora
Mezi zahradní rostliny mořenovité příliš nepronikly, výjimkou je pěkná trvalka Phuopsis stylosa, pocházející z oblasti Kavkazu a východního Turecka. Jako okrasná dřevina se vzácně pěstuje hlavoš západní (Cephalanthus occidentalis), keř se zajímavými kulovitými květenstvími, pocházející ze Severní Ameriky.[14]
Jako pokojové rostliny se pěstují zejména gardénie (Gardenia), korálovka andská (Nertera granadensis), kávovník arabský (Coffea arabica).[15] Ve sklenících botanických zahrad se často pěstují různé nápadně kvetoucí druhy rodů Ixora, Pentas, Mussaenda aj.
Kvetoucí hlavoš západní (Cephalanthus occidentalis)
Acranthera, Acrobotrys, Acunaeanthus, Adina, Adinauclea, Agathisanthemum, Aidia, Aidiopsis, Airosperma, Aitchisonia, Alberta, Aleisanthia, Alibertia, Allaeophania, Alleizettella, Allenanthus, Alseis, Amaioua, Amaracarpus, Amphiasma, Amphidasya, Ancylanthos, Anomanthodia, Antherostele, Anthorrhiza, Anthospermum, Antirhea, Aoranthe, Aphaenandra, Aphanocarpus, Appunia, Arachnothryx, Arcytophyllum, Argocoffeopsis, Argostemma, Ariadne, Asemnantha, Asperula, Astiella, Atractocarpus, Atractogyne, Augusta, Aulacocalyx, Badusa, Balmea, Bancalus, Bathysa, Batopedina, Becheria, Belonophora, Benkara, Benzonia, Berghesia, Bertiera, Bikkia, Blandibractea, Blepharidium, Bobea, Boholia, Borojoa, Bothriospora, Botryarrhena, Bouvardia, Brachytome, Bradea, Brenania, Breonadia, Breonia, Burchellia, Burttdavya, Byrsophyllum, Calanda, Callipeltis, Calochone, Calycophyllum, Calycosia, Calycosiphonia, Canephora, Canthium, Capirona, Captaincookia, Carpacoce, Carphalea, Carterella, Casasia, Catesbaea, Catunaregam, Cephalanthus, Cephalodendron, Ceratopyxis, Ceriscoides, Ceuthocarpus, Chaetostachydium, Chalepophyllum, Chamaepentas, Chapelieria, Chassalia, Chazaliella, Chimarrhis, Chiococca, Chione, Chomelia, Choulettia, Cigarrilla, Cinchona, Cladoceras, Clarkella, Coccochondra, Coccocypselum, Coddia, Coelopyrena, Coelospermum, Coffea, Coleactina, Colletoecema, Commitheca, Condaminea, Conostomium, Coprosma, Coptophyllum, Coptosapelta, Corynanthe, Coryphothamnus, Cosmibuena, Cosmocalyx, Coussarea, Coutaportla, Coutarea, Cowiea, Craterispermum, Cremaspora, Cremocarpon, Crobylanthe, Crocyllis, Crossopteryx, Crucianella, Cruciata, Cruckshanksia, Crusea, Cuatrecasasiodendron, Cubanola, Cuviera, Cyclophyllum, Damnacanthus, Danais, Deccania, Declieuxia, Dendrosipanea, Dentella, Deppea, Diacrodon, Dialypetalanthus, Dibrachionostylus, Dichilanthe, Dictyandra, Didymaea, Didymochlamys, Didymoecium, Didymopogon, Didymosalpinx, Diodia, Dioecrescis, Dioicodendron, Diplospora, Discospermum, Diyaminauclea, Dolichodelphys, Dolicholobium, Dolichometra, Doricera, Duidania, Dunnia, Duperrea, Duroia, Durringtonia, Ecpoma, Eizia, Elaeagia, Eleuthranthes, Emmenopterys, Emmeorhiza, Eosanthe, Eriosemopsis, Erithalis, Ernodea, Etericius, Euclinia, Exostema, Fadogia, Fadogiella, Fagerlindia, Faramea, Ferdinandusa, Feretia, Fergusonia, Fernelia, Flagenium, Flexanthera, Gaertnera, Galiniera, Galium, Gallienia, Galopina, Gardenia, Gardeniopsis, Genipa, Gentingia, Geophila, Gilipus, Gillespiea, Gleasonia, Glionnetia, Glossostipula, Gomphocalyx, Gonzalagunia, Gouldia, Greenea, Greeniopsis, Guettarda, Gynochthodes, Gynopachis, Gyrostipula, Habroneuron, Haldina, Hallea, Hamelia, Hayataella, Hedstromia, Hedyotis, Hedythyrsus, Heinsenia, Heinsia, Hekistocarpa, Henlea, Henriquezia, Heterophyllaea, Hillia, Himalrandia, Hindsia, Hintonia, Hippotis, Hodgkinsonia, Hoffmannia, Holstianthus, Homollea, Homolliella, Hondbessen, Houstonia, Hutchinsonia, Hydnophytum, Hydrophylax, Hymenocnemis, Hymenocoleus, Hymenodictyon, Hyperacanthus, Hypobathrum, Hyptianthera, Indopolysolenia, Isertia, Isidorea, Ixora, Jackiopsis, Janotia, Jaubertia, Javorkaea, Joosia, Jovetia, Kailarsenia, Kajewskiella, Keenania, Keetia, Kelloggia, Kerianthera, Khasiaclunea, Klossia, Knoxia, Kochummenia, Kohautia, Kraussia, Kutchubaea, Ladenbergia, Lagynias, Lamprothamnus, Lasianthus, Lathraeocarpa, Lecananthus, Lecariocalyx, Lelya, Lemyrea, Lepidostoma, Leptactina, Leptodermis, Leptomischus, Leptoscela, Leptostigma, Leptunis, Lerchea, Leroya, Leucocodon, Leucolophus, Limnosipanea, Lindenia, Litosanthes, Lucinaea, Luculia, Lucya, Ludekia, Macbrideina, Machaonia, Macrocnemum, Macrosphyra, Maguireocharis, Maguireothamnus, Malanea, Manettia, Manostachya, Mantalania, Margaritopsis, Maschalocorymbus, Maschalodesme, Massularia, Mastixiodendron, Mazaea, Melanopsidium, Menestoria, Mericarpaea, Merumea, Metadina, Meyna, Micrasepalum, Microphysa, Mitchella, Mitracarpus, Mitragyna, Mitrasacmopsis, Mitriostigma, Molopanthera, Monosalpinx, Montamans, Morelia, Morierina, Morinda, Morindopsis, Motleyia, Mouretia, Multidentia, Mussaenda, Mussaendopsis, Mycetia, Myonima, Myrioneuron, Myrmecodia, Myrmeconauclea, Myrmephytum, Nargedia, Nauclea, Neanotis, Neblinathamnus, Nematostylis, Nenax, Neobertiera, Neoblakea, Neobreonia, Neofranciella, Neogaillonia, Neohymenopogon, Neolamarckia, Neolaugeria, Neoleroya, Neonauclea, Neopentanisia, Nernstia, Nertera, Nesohedyotis, Neurocalyx, Nichallea, Nodocarpaea, Normandia, Nostolachma, Ochreinauclea, Octotropis, Oldenlandia, Oldenlandiopsis, Oligocodon, Omiltemia, Opercularia, Ophiorrhiza, Ophryococcus, Oregandra, Osa, Otiophora, Otocalyx, Otomeria, Ottoschmidtia, Oxyanthus, Oxyceros, Pachystigma, Pachystylus, Paederia, Pagamea, Pagameopsis, Palicourea, Pamplethantha, Paracephaelis, Parachimarrhis, Paracorynanthe, Paragenipa, Paraknoxia, Parapentas, Paratriaina, Pauridiantha, Pausinystalia, Pavetta, Payera, Pelagodendron, Pentagonia, Pentaloncha, Pentanisia, Pentanopsis, Pentas, Pentodon, Peponidium, Perakanthus, Perama, Peratanthe, Peripeplus, Pertusadina, Petitiocodon, Phellocalyx, Phialanthus, Phitopis, Phuopsis, Phyllacanthus, Phyllis, Phyllocrater, Phyllomelia, Phylohydrax, Picardaea, Pimentelia, Pinarophyllon, Pinckneya, Pittoniotis, Placocarpa, Placopoda, Platycarpum, Plectroniella, Pleiocarpidia, Pleiocoryne, Pleiocraterium, Plocama, Plocaniophyllon, Poecilocalyx, Pogonolobus, Pogonopus, Polysphaeria, Polyura, Pomax, Porterandia, Portlandia, Posoqueria, Pouchetia, Praravinia, Pravinaria, Preussiodora, Prismatomeris, Proscephaleium, Psathura, Pseudaidia, Pseudogaillonia, Pseudogardenia, Pseudohamelia, Pseudomantalania, Pseudomussaenda, Pseudonesohedyotis, Pseudopyxis, Pseudosabicea, Psilanthus, Psychotria, Psydrax, Psyllocarpus, Pteridocalyx, Pterogaillonia, Pubistylus, Putoria, Pygmaeothamnus, Pyragra, Pyrostria, Ramosmania, Randia, Raritebe, Ravnia, Readea, Relbunium, Remijia, Rennellia, Retiniphyllum, Rhachicallis, Rhadinopus, Rhaphidura, Rhipidantha, Rhopalobrachium, Richardia, Riqueuria, Robynsia, Rogiera, Roigella, Rondeletia, Rothmannia, Rubia, Rudgea, Rustia, Rutidea, Rytigynia, Sabicea, Sacosperma, Saldinia, Salzmannia, Saprosma, Sarcocephalus, Sarcopygme, Schachtia, Schismatoclada, Schizenterospermum, Schizocalyx, Schizocolea, Schizostigma, Schmidtottia, Schradera, Schumanniophyton, Schwendenera, Scolosanthus, Scyphiphora, Scyphochlamys, Scyphostachys, Sericanthe, Serissa, Shaferocharis, Sherardia, Sherbournia, Siderobombyx, Siemensia, Simira, Sinoadina, Sipanea, Sipaneopsis, Siphonandrium, Sommera, Spathichlamys, Spermacoce, Spermadictyon, Sphinctanthus, Spiradiclis, Squamellaria, Stachyarrhena, Stachyococcus, Staelia, Standleya, Steenisia, Stelechantha, Stephanococcus, Stevensia, Steyermarkia, Stichianthus, Stilpnophyllum, Stipularia, Stomandra, Streblosa, Streblosiopsis, Striolaria, Strumpfia, Stylosiphonia, Suberanthus, Sukunia, Sulitia, Synaptantha, Syringantha, Tamilnadia, Tammsia, Tapiphyllum, Tarenna, Tarennoidea, Temnocalyx, Temnopteryx, Tennantia, Thecorchus, Theligonum, Thogsennia, Thyridocalyx, Timonius, Tobagoa, Tocoyena, Tortuella, Trailliaedoxa, Tresanthera, Triainolepis, Tricalysia, Trichostachys, Trukia, Tsiangia, Ucriana, Uncaria, Urophyllum, Valantia, Vangueria, Vangueriella, Vangueriopsis, Versteegia, Villaria, Virectaria, Warszewiczia, Webera, Wendlandia, Wernhamia, Wiasemskya, Wittmackanthus, Xanthophytum, Xantonnea, Xantonneopsis, Yutajea, Zuccarinia[2]
Mořenovité (Rubiaceae) je čeleď vyšších dvouděložných rostlin z řádu hořcotvaré (Gentianales). Mořenovité jsou 4. největší čeledí kvetoucích rostlin a jsou celosvětově rozšířeny. Nejvíce druhů roste v tropech, kde jsou to převážně dřeviny. V naší květeně je čeleď zastoupena 4 bylinnými rody: svízel, svízelka, mařinka a bračka. Pro většinu dřevnatých druhů jsou charakteristické vstřícné listy s palisty a trubkovité květy. Naše druhy mají přeslenité listy a drobné čtyřčetné květy.
Nejvýznamnější plodinou z této čeledi je kávovník. Mnohé jiné druhy mají lékařský a farmaceutický význam (zejména chinovník a řemdihák plstnatý) a jsou především zdrojem rozličných alkaloidů. Z některých druhů jsou získávána barviva nebo třísloviny.
Krap-familien (Rubiaceae) er en artsrig familie med størst udbredelse i troperne og subtroperne. De fælles træk er: Firkantede stængler, kransstillede blade og regelmæssige, 4-5 tallige blomster.
Slægter
Die Pflanzenfamilie der Rötegewächse (Rubiaceae), auch Krappgewächse, Kaffeegewächse oder selten Labkrautgewächse genannt, gehört zur Ordnung der Enzianartigen (Gentianales). Mit 626 bis 660 Gattungen und 11.150 bis 13.150 Arten gehört sie zu den fünf artenreichsten Familien der Bedecktsamigen Pflanzen (Magnoliopsida). Vom Menschen werden viele Arten auf vielfältige Weise genutzt.
Die meisten Arten sind verholzende Pflanzen, die als Bäume oder Sträucher, seltener als Lianen wachsen. Fast alle Arten der Tribus Spermacoceae und in den gemäßigten bis arktischen Breiten viele Arten der Tribus Rubieae sind krautige Pflanzen, dabei sind sie selten einjährig, meist ausdauernd, und besitzen meist vierkantige Stängel mit deutlichen Knoten (Nodien). Sie wachsen selbständig aufrecht oder kletternd, manchmal als Epiphyten. Nur sehr wenige Arten sind etwas sukkulent, manche Arten sind xerophytisch. Limnosipanea sind Wasserpflanzen. Sie enthalten nie Milchsaft. Das Sekundäre Dickenwachstum geht fast immer von einem konventionellen Kambiumring aus; bei Basanacantha ist es anomal von einem konzentrischen Kambium ausgehend.
Die Laubblätter sind fast immer gegenständig und oft kreuzgegenständig angeordnet. Bei fast allen Gattungen der Tribus Rubieae stehen die Blätter in Scheinwirteln, dabei besitzen die gegenständigen Laubblätter gleich aussehende Nebenblätter, wodurch der Eindruck von mehrblättrigen Wirteln erzeugt wird; in einem solchen Wirtel stehen selten vier, meist sechs, acht oder zehn Blätter zusammen. Die Blattstiele können mit den Nebenblättern verwachsen sein und in typischer Weise drüsige Anhänge (Kolleteren) besitzen; manchmal sind keine Blattstiele vorhanden. Die krautigen bis ledrigen Blattspreiten sind immer einfach. Es ist eine Blattader vorhanden oder es liegt Fieder- und Netzaderung vor. Die Stomata sind typischerweise paracytisch. Auf den Blattflächen sind oft Haare (Trichome) vorhanden. Es sind oft Domatien vorhanden, die meist als Gruben, manchmal als Taschen oder Haarbüschel ausgebildet sind. Die Familie der Rubiaceae zeichnet sich durch sogenannte Interpetiolarstipeln aus, hierbei handelt es sich um die miteinander verwachsenen Nebenblätter (dies trifft auf fast alle Taxa zu).
Die Blüten stehen selten einzeln oder meist in zymösen, rispigen Blütenständen, selten in Wirteln oder Köpfen (beispielsweise bei den Tribus Morindeae und Gardenieae) zusammen. Kopfige Blütenstände besitzen oft Hüllblätter. Bei einigen Tribus sind die Tragblätter zu dekorativen Schauorganen ausgebildet. Manchmal wirken die Blütenstände mit ihren Tragblättern als Pseudanthien, also blütenökologisch als Blumen.
Die Blüten sind meist zwittrig. Wenn sie eingeschlechtig sind, dann sind die Pflanzen einhäusig (monözisch) oder zweihäusig (diözisch) – beispielsweise Coprosma – getrenntgeschlechtig, manchmal liegt Subdiözie vor. Die radiärsymmetrischen Blüten sind meist vier- bis fünfzählig (selten bis zu zehnzählig). Es kann ein Außenkelch (beispielsweise Fernelia, Flagenium) vorhanden sein. Es sind vier bis fünf Kelchblätter vorhanden oder sie sind reduziert, oft klein und leicht zu übersehen oder fehlen tatsächlich. Wenn Kelchblätter vorhanden sind, dann sind sie haltbar oder vergänglich, frei oder verwachsen; sie können groß und auffällig gefärbt sein. Wenn die Kelchblätter verwachsen sind, kann der Kelch in zwei gleichen Kelchlippen oder vier oder fünf gleichen oder ungleichen Kelchlappen enden. Die meist vier oder fünf, selten drei oder acht bis zehn Kronblätter sind im unteren Bereich röhrig verwachsen. Selten endet die Kronröhre zweilippig. Es ist nur ein Kreis mit vier bis fünf fertilen Staubblättern vorhanden, die untereinander meist frei und oft mit der Basis der Kronblätter verwachsen sind.[1] Selten hängen die Staubbeutel zusammen (beispielsweise bei Argostemma). Die Staubbeutel öffnen sich meist mit einem Längsschlitz, selten mit Poren (beispielsweise bei Argostemma). Die Pollenkörner besitzen selten keine, meist drei, manchmal vier bis zwölf Aperturen und sind colpat (bei Paederieae, Galieae, teilweise Spermacoceae), porat (bei Gardenieae) oder colporat (polycolporat bei Richardsonia). Meist zwei, selten bis neun Fruchtblätter sind zu einem meist unterständigen, nur bei Gaertnera und Pagamea oberständigen Fruchtknoten verwachsen. Der Fruchtknoten ist selten einkammerig (beispielsweise bei Gardenia), meist zweikammerig oder manchmal bis zu neunkammerig. Wenn der Fruchtknoten einkammerig ist, enthält er sechs bis hundert Samenanlagen, ansonsten enthält jede Fruchtknotenkammer meist eine (normalerweise bei Rubioideae), seltener bis zu fünfzig Samenanlagen. Die hängenden, waagrechten oder aufsteigenden Samenanlagen sind anatrop oder hemianatrop und unitegmisch, tenuinucellat. Es ist oft ein Diskus vorhanden. Es ist meist ein Griffel oder manchmal sind zwei bis fünf freie oder teilweise verwachsene Griffel vorhanden. Die Narbe ist zweiteilig. Oft liegt Heterostylie vor.
Die Blütenformel lautet: ⋆ K ( 4 − 5 , 0 ) C 4 − 5 A 4 − 5 {displaystyle star K_{(4-5, 0)};C_{4-5};A_{4-5};} oder [ C ( 4 − 5 ) A 4 − 5 ] G ( 2 ) ¯ {displaystyle ;[C_{(4-5)};A_{4-5}];G_{overline {(2)}}}
Die Früchte sind meist Spaltfrüchte, die bei Reife häufig in zwei Teilfrüchte zerfallen, aber es kommen auch Beeren, Steinfrüchte oder Kapselfrüchte vor. Die Samen sind nur selten geflügelt. Der Embryo ist meist gerade oder selten gekrümmt.
Calciumoxalat-Kristalle sind in Raphiden in den Laubblättern bei Rubioideae vorhanden, bei Cinchonoideae fehlen sie. Es sind oft Alkaloide vorhanden. Häufig sind Flavonole vorhanden, nämlich meist Kaempferol und Quercetin, auch Arbutin und Ursolsäure; Saponine können manchmal enthalten sein.
Die Bestäubung erfolgt meist durch Insekten (Entomophilie).
Eine Besonderheit ist der „Teufelsgarten“, das sind natürlich vorkommende „Monokulturen“ von Duroia hirsuta im tropischen Regenwald des Amazonasgebiets, die durch die Ameisenart Myrmelachista schumanni geschaffen werden (Myrmekophilie); nur eine Baumart in einem Regenwaldgebiet ist eine Ausnahme.[2]
An Kaffeesträuchern kommt der Rostpilz Hemileia vastatrix vor. Die Kaffeefrüchte werden besonders vom Kaffeekirschenkäfer (Hypothenemus hampei) geschädigt.
Es gibt Fossilfunde auf fast allen Kontinenten. Die meisten Fossilien stammen aus dem Miozän (23,0 bis 5,3 Millionen Jahre vor Heute). Das älteste Fossil stammt aus dem Paläozän (65 bis 54,8 Millionen Jahre vor Heute).
Die gültige Erstveröffentlichung des Familiennamens Rubiaceae erfolgte 1789 durch Antoine Laurent de Jussieu in Genera Plantarum, S. 196. Typusgattung ist Rubia L.
Synonyme für Rubiaceae Juss. sind: Aparinaceae Hoffmanns. & Link, Asperulaceae Cham. ex Spenn., Cinchonaceae Batsch, Coffeaceae Batsch, Cynocrambaceae Meisn. nom. illeg., Dialypetalanthaceae Rizzini & Occhioni nom. cons., Galiaceae Lindl., Gardeniaceae Dumort., Henriqueziaceae Bremek., Lippayaceae Meisn., Lygodisodeaceae Bartl., Naucleaceae Wernham, Operculariaceae Juss. ex Perleb, Theligonaceae Dumort. nom. cons.[3]
Früher gab es eine Ordnung Rubiales Benth. & Hook. f., aber die Familie Rubiaceae gehört zur Ordnung der Enzianartigen (Gentianales).
Es gibt Arten auf allen Kontinenten, sogar auf dem Antarktischen Kontinent mit wenigen Coprosma-, Galium- und Sherardia-Arten. Die Familie kommt vor allem in den Tropen und Subtropen vor. Nur wenige Arten sind in den gemäßigten und kalten Breiten verbreitet. Von den etwa 43 bis 44 Tribus kommen 18 nur in der Alten Welt und 10 nur in der Neuen Welt vor, die anderen in beiden Teilen der Welt.
In Mitteleuropa kommen folgende fünf Gattungen mit etwa 35 Arten vor: Meier, oder Meister (Asperula), Kreuzlabkräuter (Cruciata) mit den Arten Kahles Kreuzlabkraut (Cruciata glabra), Gewimpertes Kreuzlabkraut (Cruciata laevipes) und Piemont-Kreuzlabkraut (Cruciata pedemontana), Labkräuter (Galium), Färberröten oder Krappe (Rubia) und Sherardia mit der einzigen Art Ackerröte (Sherardia arvensis).
In der Familie der Rubiaceae gibt es etwa 626[3] bis 660[1] Gattungen mit etwa 11.150[1] bis 13.150 Arten. Die Familie Rubiaceae wird in drei Unterfamilien und insgesamt 43 bis 44 Tribus gegliedert[3]:
Zu den bekanntesten Nutzpflanzen der Familie gehören die Arten Arabica-Kaffee (Coffea arabica) und Robusta-Kaffee (Coffea canephora) der Gattung Kaffeepflanzen (Coffea). Auch die Chinin-liefernden Arten der Gattung Cinchona gehören zur Familie. Bekannt in Mitteleuropa ist der Waldmeister. Arten dieser Familie liefern auch die Drogen Brechwurzel (Cephaelis) und Gambir (Uncaria). Von wirtschaftlicher Bedeutung war früher die Alizarin liefernde Art Färberkrapp (Rubia tinctorum) aus dem östlichen Mittelmeerraum und Asien, der schon vor 2000 Jahren als roter Farbstoff genutzt wurde. Auch weitere Arten werden zum Färben verwendet. In der Volksmedizin werden viele Arten eingesetzt.
Das Holz einiger Arten wird genutzt.
Weitere Nutzpflanzen-Gattungen und -Arten in den Tropen und Subtropen sind Morinda mit beispielsweise dem Indischen Maulbeerbaum oder Noni, weiters Psychotria, eine in Südamerika vorkommende sehr artenreiche Gattung, die unter anderem die Art Psychotria viridis beinhaltet, sowie Theligonum mit dem Hundskohl (Theligonum cynocrambe).
Als Zierpflanze ist die Gardenia jasminoides bekannt. Nertera granadensis ist eine der wenigen Arten, die auf Grund ihrer dekorativen Früchte als Zimmerpflanze verwendet werden. Weitere Zierpflanzen gehören zu den Gattungen Bouvardia, Hamelia, Ixora, Manettia, Pentas mit beispielsweise Pentas lanceolata und Rondeletia, Cephalanthus mit dem Westlichen Knopfbusch (Cephalanthus occidentalis), einem winterharten Gehölz. Als Gartenpflanzen finden Asperula- und Houstonia-Arten wie das Porzellansternchen Verwendung.
Die Pflanzenfamilie der Rötegewächse (Rubiaceae), auch Krappgewächse, Kaffeegewächse oder selten Labkrautgewächse genannt, gehört zur Ordnung der Enzianartigen (Gentianales). Mit 626 bis 660 Gattungen und 11.150 bis 13.150 Arten gehört sie zu den fünf artenreichsten Familien der Bedecktsamigen Pflanzen (Magnoliopsida). Vom Menschen werden viele Arten auf vielfältige Weise genutzt.
Chhiàn-chháu-kho (lat. Rubiaceae) sī chi̍t kho khui-hoe si̍t-bu̍t. Pún kho hâm tāi-iok 611 sio̍k, 13,500 chéng.
Famîleya sorindaran, famîleya rengdaran, famîleya dara rengê (Rubiaceae) famîleyeke riwekan e, di desteya yekcureyan (Gentianales) de cih digire. Bi 626 heya 660 celeb û 11150 heya 13150 cureyan, pêncem malbata mezin a riwekên Magnoliopsida ye.
Ji reng (dar)ê (Rubia tinctorum) û gelek cureyên din boyax tên çêdikin. Li Kurdistanê çendên vê malbatê digihên, ne diyar e. Hin endamên vê malbatê dar, hin jî giya û devî ne. Cara pêşîn bi navê Rubiaceae sala 1789'ê Antoine Laurent de Jussieu di Genera Plantarum, r. 196'ê de binavkiriye. Berê ji vê malbatê re digotin Rubiales Benth. & Hook.f..
Navên din ên bo vê malbatê hatine bikaranîn: Aparinaceae Hoffmanns. & Link, Asperulaceae Cham. ex Spenn., Cinchonaceae Batsch, Coffeaceae Batsch, Cynocrambaceae Meisn. nom. illeg., Dialypetalanthaceae Rizzini & Occhioni nom. cons., Galiaceae Lindl., Gardeniaceae Dum., Henriqueziaceae Bremek., Lippayaceae Meisn., Lygodisodeaceae Bartl., Naucleaceae Wernham, Operculariaceae Juss. ex Perleb, Theligonaceae Dum. nom. cons.
Famîleya sorindaran, famîleya rengdaran, famîleya dara rengê (Rubiaceae) famîleyeke riwekan e, di desteya yekcureyan (Gentianales) de cih digire. Bi 626 heya 660 celeb û 11150 heya 13150 cureyan, pêncem malbata mezin a riwekên Magnoliopsida ye.
Ji reng (dar)ê (Rubia tinctorum) û gelek cureyên din boyax tên çêdikin. Li Kurdistanê çendên vê malbatê digihên, ne diyar e. Hin endamên vê malbatê dar, hin jî giya û devî ne. Cara pêşîn bi navê Rubiaceae sala 1789'ê Antoine Laurent de Jussieu di Genera Plantarum, r. 196'ê de binavkiriye. Berê ji vê malbatê re digotin Rubiales Benth. & Hook.f..
Navên din ên bo vê malbatê hatine bikaranîn: Aparinaceae Hoffmanns. & Link, Asperulaceae Cham. ex Spenn., Cinchonaceae Batsch, Coffeaceae Batsch, Cynocrambaceae Meisn. nom. illeg., Dialypetalanthaceae Rizzini & Occhioni nom. cons., Galiaceae Lindl., Gardeniaceae Dum., Henriqueziaceae Bremek., Lippayaceae Meisn., Lygodisodeaceae Bartl., Naucleaceae Wernham, Operculariaceae Juss. ex Perleb, Theligonaceae Dum. nom. cons.
Kina yura rikch'aq ayllu (familia Rubiaceae) nisqaqa huk yurakunap rikch'aq ayllunmi.
Tuktunkunaqa tawantin icha pichqantin raphimuyum, wach'illam. Wayta raphikunaqa ura rakinpi huñusqam. Huklla sisa raphi muyum. Iskay ruru raphim. Ruru raphintinqa ukhu tiyaqmi.
Tuktu minuywanqa kay hinam: ⋆ K 4 − 0 C ( 4 ) A 4 {displaystyle star K_{4-0};C_{(4)};A_{4};} icha [ C ( 4 ) A 4 ] G ( 2 ) ¯ {displaystyle ;[C_{(4)};A_{4}];G_{overline {(2)}}}
Rurunqa murusapa rakikuq rurum.
Kaymi huk kina hina yurakuna:
Kina yura rikch'aq ayllu (familia Rubiaceae) nisqaqa huk yurakunap rikch'aq ayllunmi.
Roʻyandoshlar (Rubiaceae) — ikki urugʻpallalilar sinfiga mansub daraxt, buta va lianalardan iborat oʻsimliklar oilasi. Bargi qarama-qarshi. Guli ikki jinsli, toʻgʻri (aktinomorf), baʼzan zigomorf. Mevasi koʻsakcha yoki rezavor. Yer yuzida 500 ga yaqin turkumi (6500 ga yaqin turi) bor. Deyarli hamma qitʼalarda, ayniqsa, tropik va subtropik hududlarda koʻp uchraydi. Oʻzbekistonda 8 turkumga mansub 45 turi usadi. Dorivor, ovqatbop, manzarali va boshqa turlari bor.[1]
Roʻyandoshlar (Rubiaceae) — ikki urugʻpallalilar sinfiga mansub daraxt, buta va lianalardan iborat oʻsimliklar oilasi. Bargi qarama-qarshi. Guli ikki jinsli, toʻgʻri (aktinomorf), baʼzan zigomorf. Mevasi koʻsakcha yoki rezavor. Yer yuzida 500 ga yaqin turkumi (6500 ga yaqin turi) bor. Deyarli hamma qitʼalarda, ayniqsa, tropik va subtropik hududlarda koʻp uchraydi. Oʻzbekistonda 8 turkumga mansub 45 turi usadi. Dorivor, ovqatbop, manzarali va boshqa turlari bor.
Rubiaceae
është familje e njohur me disa emra latinë si madder, bedstraw etj. Bimët tjera të futura këtu janë edhe të cinchona, partridgeberry, gambier, ixora, dhe aal. Një numër antarësh të failjeve Dialypetalanthaceae, Henriqueziaceae, Naucleaceae dhe Theligonaceae janë futur në familjen Rubiaceae sipas grupit Angiosperm Phylogeny Group. Tani janë diku 600 nënëfamilje me 10.000 antarë në familjen Rubiaceae
(lat. asperula odorota)
Kjo familje ndahet në tri nënfamilje të mëdha :
Në degën Rubiaceae
Në degën Henriquezaceae:
Në degën Naucleacea:
Rubiaceae is a faimily o flouerin plants, variously cried the coffee faimily, madder faimily, or bedstraw faimily. The group contains mony commonly kent plants, includin the economically important coffee (Coffea), quinine (Cinchona), an gambier (Uncaria), the medicinal ipecacuanha (Carapichea ipecacuanha), an the horticulturally valuable madder (Rubia), wast Indian jasmine (Ixora), partridgeberry (Mitchella), Morinda, Gardenia, an Pentas.
Members o the coffee faimily tend tae be concentratit in wairmer an tropical climates aroond the warld. Currently, aboot 611 genera an mair nor 13,000 species are placed in Rubiaceae.[2] This maks it the fowert-lairgest faimily o flouerin plants bi nummer o species, an fift-lairgest bi nummer o genera.
|accessdate=
(help) Rubiaceae ili broćike i kahve su porodica cvjetnica iz reda Rubiales ili Gentianales. Tipska vrsta porodice je prava broćika ili žuti broć (Galium verum), koja je rasprostranjena širom svijeta.[1][2][3]
Ova porodica obuhvata kopneno drveća, grmlja, lijane, ili zeljaste biljke koje su prepoznatljive po jednostavnim, nasuprotnim listovima sa međučašičnim zaliscima Uključuje oko 13.500 vrsta u 611 rodova, akoji po veličini je četrvrta među angiospermama. Rubiaceae imaju kosmopolitsko rasprostranjenje Međutim, najveća raznolikost vrsta je koncentrirana u suptropima i tropima. Ekonomski značajne vrste uključuju rodove Coffea, izvor kahve, Cinchona, izvor kinina, koji se se koristi za liječenje malarije, neke bojene biljke (npr. Rubia), i sorte ukrasnih biljaka (npr. Gardenia, Ixora, Pentas i druge).[1][2]
Rubiaceae su morfološki lahko prepoznatljive kao koherentna grupa kombiniranih obilježja:
⋆ K ( 4 − 5 , 0 ) C 4 − 5 A 4 − 5 {displaystyle star K_{(4-5, 0)};C_{4-5};A_{4-5};} oder [ C ( 4 − 5 ) A 4 − 5 ] G ( 2 ) ¯ {displaystyle ;[C_{(4-5)};A_{4-5}];G_{overline {(2)}}} .
Rubiaceae se javljaju u širokom spektar oblika rasta: najuobičajeniji su grmovi, ali članovi porodice mogu biti i drveće, [[lijana]|lijane]] ili zeljaste biljke. Neki su i epifiti, kao u rodu Myrmecodia. Listovi su jednostavni, nepodijeljeni i cjeloviti; listne plojke (liske) su obično eliptičnog oblika, sa širom bazom oštrim vrhom. U tri roda (Pavetta , Psihotria, Sericanthe), vidljivi su bakterijske lisni čvorići, kao tamne mrlje ili linije na listovima. Lisna drška je obično četvrtsasta, rijetko uvijena (npr. Fadogia ) ili rijetko izrastaju naizmjenično po jedan list na svakom čvoru (npr. Sabicea sthenula ). Karakteristično za Rubiaceae je prisustvo sporedni listića (zalistaka) koji su uglavnom spojeni u međućašične strukture i na svakoj strani stabljike nasuprotno između listova Njihova unutrašnja površina često nosi žlijezde, koje proizvode mucnske spojeve koji štite mlade klijance. Uvrnuti listovi zeljastih biljaka plemena Rubieae su klasično tumačeni kao pravi listovi plus listič nalik zaliski. Cvasti su cime, a rijetko i usamljeni cvjetovi (npr. Rothmannia) ili vršno ilipazušno upareni na čvorovima. Cvjetovi su obično dvospolni i epigini. Ovaj cvijetni omotač je obično u dvije serije (biseriatni) a neki nemaju krunicu (npr. Theligonum ). Krunica obično ima četiri ili pet latica sa bazno spojenim režnjevima. Krunica je simpetalna (sa spojenim laticama) jsa četiri ili pet režnjeva, uglavnom aktinomorfnihm sjedećih, obično cjevastih, često bijelih i žutih, plavih i (rijetko) crvenih. Imaju četiri ili pet prašnika, koji su alterpetalni (naizmjenični sa laticama) i epipetalni. Antere nsu uzdužno u dehiscenciji (dvojni), ali neki rodovi su poricidni (npr. Rustia ). Tučak je sincarpan (sa sraslim plodnim listovima), sa podraslom plodnicom (rijetko sekundarno nadraslom, npr. Gaertnera , Pagamea ). Cvijetni nektar se nalazi u nektarijama, koje su često prisutne kao medonosni diskovi na vrhu jtučka. Plod je bobica, kapsula, koštunica ili šizokarp. Prilično su dominantni crveni plodovi, ali ima i žutih, narandžastih ili tamnih. Plavi plodovi su prilično izuzeci, kao kod Psychotrieae i povezanih plemena. Većina plodova je promjera oko oko 1,0 cm; veoma mali plodovi su relativno rijetki i javljaju se u plemenima sa zeljastim biljkama, a vrlo veliki plodovi su rijetki i ograničeni na Gardenieae. Sjemenke su sa endospermom.
U mediteranskom području Zapadnog Balkana rastu vrste Rubia peregrina (rukodrž) sa zimzelenom stabljikom i Rubia tinctorum, koja ima listove na kratkim peteljkama, a nadzemna stabljika s jeseni ugiba. Raste samoniklo a cvjetovi su joj žuti poput meda[5]. Vrsta poznata kao ljepljiva broćika (Galium aparina L.) je prirodni antipiretik, adstrigent, antiinflamatorik, antineoplastik, dermetik, diuretik, ekspektorant, limfatik, relaksant, sedativ, sekretolik i tonik.
|author=
(pomoć)
Ang Rubiaceae ay isang pamilya ng mga namumulaklak na halaman, karaniwang kilala bilang kape, madder, o bedstraw na pamilya. Binubuo ito ng mga lupang pang-lupang, shrubs, lianas, o herbs na nakikilala sa pamamagitan ng simple, kabaligtaran dahon na may interpetiolar stipules. Ang pamilya ay naglalaman ng mga 13,500 species sa 611 genera, na ginagawang itong ika-apat na pinakamalaking pamilya angiosperm.
Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito.
Rubiaceae iku suku anggota tetuwuhan ngembang. Miturut Sistem klasifikasi APG II suku iki kalebu sajeroning bangsa Gentianales.
Rubiaceae
është familje e njohur me disa emra latinë si madder, bedstraw etj. Bimët tjera të futura këtu janë edhe të cinchona, partridgeberry, gambier, ixora, dhe aal. Një numër antarësh të failjeve Dialypetalanthaceae, Henriqueziaceae, Naucleaceae dhe Theligonaceae janë futur në familjen Rubiaceae sipas grupit Angiosperm Phylogeny Group. Tani janë diku 600 nënëfamilje me 10.000 antarë në familjen Rubiaceae
Rubiaceae is a faimily o flouerin plants, variously cried the coffee faimily, madder faimily, or bedstraw faimily. The group contains mony commonly kent plants, includin the economically important coffee (Coffea), quinine (Cinchona), an gambier (Uncaria), the medicinal ipecacuanha (Carapichea ipecacuanha), an the horticulturally valuable madder (Rubia), wast Indian jasmine (Ixora), partridgeberry (Mitchella), Morinda, Gardenia, an Pentas.
Members o the coffee faimily tend tae be concentratit in wairmer an tropical climates aroond the warld. Currently, aboot 611 genera an mair nor 13,000 species are placed in Rubiaceae. This maks it the fowert-lairgest faimily o flouerin plants bi nummer o species, an fift-lairgest bi nummer o genera.
Rubiaceae ili broćike i kahve su porodica cvjetnica iz reda Rubiales ili Gentianales. Tipska vrsta porodice je prava broćika ili žuti broć (Galium verum), koja je rasprostranjena širom svijeta.
Ova porodica obuhvata kopneno drveća, grmlja, lijane, ili zeljaste biljke koje su prepoznatljive po jednostavnim, nasuprotnim listovima sa međučašičnim zaliscima Uključuje oko 13.500 vrsta u 611 rodova, akoji po veličini je četrvrta među angiospermama. Rubiaceae imaju kosmopolitsko rasprostranjenje Međutim, najveća raznolikost vrsta je koncentrirana u suptropima i tropima. Ekonomski značajne vrste uključuju rodove Coffea, izvor kahve, Cinchona, izvor kinina, koji se se koristi za liječenje malarije, neke bojene biljke (npr. Rubia), i sorte ukrasnih biljaka (npr. Gardenia, Ixora, Pentas i druge).
Бросовите (науч. Rubiaceae) е една од најголемите фамилии на цветни растенија, со околу 650 родови и повеќе од 13.000 видови. Името оваа фамилија го носи по родот Брос (Rubia). Тука припаѓаат неколку економски важни растенија. Од Rubia cordifolia се добива боја, од видот Morinda angustifolia се користи кората, додека од родот Elaeagia се добива лак кој го користат уметниците. Меѓутоа, сепак најпознати растенија од оваа фамилија се: кафето (Coffea arabica и Coffea liberica) и Cinchona (од кое се добива лекот кинин). Има и неколку украсни растенија, како Ixora, Gardenia и Mussaeda.
Повеќето од видовите се среќаваат во тропските региони. Неколку видови се присутни и во умерените региони, каде се тревести. Овие растенија се јавуваат најчесто како дрвја и грмушки.
Тоа се многугодишни хемикриптофитни растенија. Листовите се наспрамни, прости и целокрајни. Соцветијата се цимозни. Цветовите се хермафродитни и ретко зигоморфни. Околуцветникот е составен од 4 до 5 чашкини ливчиња и 4 до 5 венечни ливчиња. Столпчето е нежно, додека устенцата се капитатни или повеќеделни.
Машкиот дел од цветот (андрецеум) е изграден од 4 до 5 прашници. Женскиот дел (гинецеум) е претставен со 2 (ретко 1) споени плодни листови. Плодникот е потцветен, ретко натцветен или полупотцветен. Тој е билокуларен со 1 семенов зачеток во секоја локула (комора или окце). Присутни се нектарни дискови над плодникот. Плодот е бобинка, капсула, костелка или шизокарп.
Цветната формула на оваа фамилија е: ⋆ K 4 − 0 C ( 4 ) A 4 {displaystyle star K_{4-0};C_{(4)};A_{4};} или [ C ( 4 ) A 4 ] G ( 2 ) ¯ {displaystyle ;[C_{(4)};A_{4}];G_{overline {(2)}}}
Цветовите се протоандрични (прво се развива машкиот дел од цветот). Опрашувањето е со помош на инсекти, додека семињата се распространуваат епизоохорно (со животни).
Родовите се распоредени во племиња кои од своја страна се сместени во три подфамилии:
Некои автори признаваат и четврта подфамилија - Antirheoideae.
Следните родови на Бросовите се наведени од страна на Вотсон и Далвиц (од делта-класификацијата):
Бросови (Rubiaceae) sensu stricto:
Според Вотсон и Далвиц во Henriqueziaceae:
Според Вотсон и Далвиц во Naucleaceae:
Бросовите (науч. Rubiaceae) е една од најголемите фамилии на цветни растенија, со околу 650 родови и повеќе од 13.000 видови. Името оваа фамилија го носи по родот Брос (Rubia). Тука припаѓаат неколку економски важни растенија. Од Rubia cordifolia се добива боја, од видот Morinda angustifolia се користи кората, додека од родот Elaeagia се добива лак кој го користат уметниците. Меѓутоа, сепак најпознати растенија од оваа фамилија се: кафето (Coffea arabica и Coffea liberica) и Cinchona (од кое се добива лекот кинин). Има и неколку украсни растенија, како Ixora, Gardenia и Mussaeda.
Повеќето од видовите се среќаваат во тропските региони. Неколку видови се присутни и во умерените региони, каде се тревести. Овие растенија се јавуваат најчесто како дрвја и грмушки.
Марена котыр (лат. Rubiaceae) — Gentianales чукöрись корья быдмас котыр. Маренаэз 611 увтыр да 13 000 вид.
Марена котыр (латин Rubiaceae) — Gentianales чукӧрса корья пу быдмӧг котыр. Маренаяс 611 увтыр да 13 000 сикас.
Марена котыр (латин Rubiaceae) — Gentianales чукӧрса корья пу быдмӧг котыр. Маренаяс 611 увтыр да 13 000 сикас.
Марена котыр (лат. Rubiaceae) — Gentianales чукöрись корья быдмас котыр. Маренаэз 611 увтыр да 13 000 вид.
காஃபி குடும்பம் (தாவரவியல்) என்பது (இலத்தீன்:Rubiaceae) பூக்கும் தாவரங்களிலுள்ள ஒரு பெரிய குடும்பம் ஆகும். இக்குடும்பத்தில் 611 பேரினங்களும், அவற்றினுள் ஏறத்தாழ 13,100 இனங்களும் உள்ளன. [1] பூக்கும் தாவரங்களில் உள்ள சிற்றினங்களின் எண்ணிக்கை அடிப்படையில், இது நான்காவது பெரிய குடும்பமாகும். பேரின எண்ணிக்கையினை வைத்துப் பார்க்கும் போது, ஐந்தாவது இடத்தினைப் பெறுகிறது. இலத்தீனிய சொல்லான 'ரூபர்' ( ruber), என்பதற்கு சிவப்பு என்று பொருள். அச்சொல்லும், ஒரு பூண்டு வகை செடியின்(madder) பெயரும்[2] இணைந்து, இப்பெயர் தோன்றியது என்பர்.[3] 1789 ஆம் ஆண்டில், முதன் முதலாக, ஆன்டனி (Antoine Laurent de Jussieu) என்பவர், இக்குடும்பத்தின் விவரங்களை எடுத்துரைத்தார். அன்டார்டிகாக் கண்டத்தைத் தவிர, உலகின் பிற கண்டங்களில், இத்தாவரங்கள் காணப்படுகிறது. இக்குடும்பத்தில், உயிரியற் பல்வகைமை நிறைந்து காணப்படுகிறது. [4] இக்குடும்பத் தாவரங்களுள் 76 பேரினங்களும், 274-க்கும் மேற்பட்ட சிற்றினங்களும் இந்தியாவில் உள்ளன.
காஃபி குடும்பம் (தாவரவியல்) என்பது (இலத்தீன்:Rubiaceae) பூக்கும் தாவரங்களிலுள்ள ஒரு பெரிய குடும்பம் ஆகும். இக்குடும்பத்தில் 611 பேரினங்களும், அவற்றினுள் ஏறத்தாழ 13,100 இனங்களும் உள்ளன. பூக்கும் தாவரங்களில் உள்ள சிற்றினங்களின் எண்ணிக்கை அடிப்படையில், இது நான்காவது பெரிய குடும்பமாகும். பேரின எண்ணிக்கையினை வைத்துப் பார்க்கும் போது, ஐந்தாவது இடத்தினைப் பெறுகிறது. இலத்தீனிய சொல்லான 'ரூபர்' ( ruber), என்பதற்கு சிவப்பு என்று பொருள். அச்சொல்லும், ஒரு பூண்டு வகை செடியின்(madder) பெயரும் இணைந்து, இப்பெயர் தோன்றியது என்பர். 1789 ஆம் ஆண்டில், முதன் முதலாக, ஆன்டனி (Antoine Laurent de Jussieu) என்பவர், இக்குடும்பத்தின் விவரங்களை எடுத்துரைத்தார். அன்டார்டிகாக் கண்டத்தைத் தவிர, உலகின் பிற கண்டங்களில், இத்தாவரங்கள் காணப்படுகிறது. இக்குடும்பத்தில், உயிரியற் பல்வகைமை நிறைந்து காணப்படுகிறது. இக்குடும்பத் தாவரங்களுள் 76 பேரினங்களும், 274-க்கும் மேற்பட்ட சிற்றினங்களும் இந்தியாவில் உள்ளன.
రూబియేసి (లాటిన్ Rubiaceae) పుష్పించే మొక్కలలో ఒక కుటుంబము.
The Rubiaceae /ruːbiˈeɪsiːˌiː, -siˌaɪ/ are a family of flowering plants, commonly known as the coffee, madder, or bedstraw family. It consists of terrestrial trees, shrubs, lianas, or herbs that are recognizable by simple, opposite leaves with interpetiolar stipules and sympetalous actinomorphic flowers. The family contains about 13,500 species in about 620 genera, which makes it the fourth-largest angiosperm family. Rubiaceae has a cosmopolitan distribution; however, the largest species diversity is concentrated in the tropics and subtropics.[1] Economically important genera include Coffea, the source of coffee, Cinchona, the source of the antimalarial alkaloid quinine, ornamental cultivars (e.g., Gardenia, Ixora, Pentas), and historically some dye plants (e.g., Rubia).
The Rubiaceae are morphologically easily recognizable as a coherent group by a combination of characters: opposite or whorled leaves that are simple and entire, interpetiolar stipules, tubular sympetalous actinomorphic corollas and an inferior ovary.
A wide variety of growth forms are present: shrubs are most common (e.g. Coffea, Psychotria), but members of the family can also be trees (e.g. Cinchona, Nauclea), lianas (e.g. Psychotria samoritourei), or herbs (e.g. Galium, Spermacoce). Some epiphytes are also present (e.g. Myrmecodia). The plants usually contain iridoids, various alkaloids, and raphide crystals are common. The leaves are simple, undivided, and entire; there is only one case of pinnately compound leaves (Pentagonia osapinnata[2]). Leaf blades are usually elliptical, with a cuneate base and an acute tip. In three genera (Pavetta, Psychotria, Sericanthe), bacterial leaf nodules can be observed as dark spots or lines on the leaves. The phyllotaxis is usually decussate, rarely whorled (e.g. Fadogia), or rarely seemingly alternate resulting from the reduction of one leaf at each node (e.g. Sabicea sthenula). Characteristic for the Rubiaceae is the presence of stipules that are mostly fused to an interpetiolar structure on either side of the stem between the opposite leaves. Their inside surface often bears glands called "colleters", which produce mucilaginous compounds protecting the young shoot. The "whorled" leaves of the herbaceous tribe Rubieae have classically been interpreted as true leaves plus interpetiolar leaf-like stipules. The inflorescence is a cyme, rarely of solitary flowers (e.g. Rothmannia), and is either terminal or axillary and paired at the nodes. The 4-5-merous (rarely pleiomerous; e.g. six in Richardia[3]) flowers are usually bisexual and usually epigynous. The perianth is usually biseriate, although the calyx is absent in some taxa (e.g. Theligonum). The calyx mostly has the lobes fused at the base; unequal calyx lobes are not uncommon, and sometimes (e.g. Mussaenda) one lobe is enlarged and coloured (a so-called “semaphyl”). The corolla is sympetalous, mostly actinomorphic, usually tubular, mostly white or creamy but also yellow (e.g. Gardenia spp., Mycelia basiflora), and rarely blue (e.g. Faramea calyptrata) or red (e.g. Alberta magna, Ixora coccinea). The stamens are alternipetalous and epipetalous. Anthers are longitudinal in dehiscence, but are poricidal in some genera (e.g. Rustia, Tresanthera). The gynoecium is syncarpous with an inferior ovary (rarely secondarily superior, e.g. Gaertnera, Pagamea[4]). Placentation is axial, rarely parietal (e.g. Gardenia); ovules are anatropous to hemitropous, unitegmic, with a funicular obturator, one to many per carpel. Nectaries are often present as a nectariferous disk atop the ovary. The fruit is a berry, capsule (e.g. Oldenlandia), drupe (e.g. Coffea, Psychotria), or schizocarp (e.g. Cremocarpon). Red fruits are fairly dominant (e.g. Coffea arabica); yellow (e.g. Rosenbergiodendron formosum), orange (e.g. Vangueria infausta), or blackish fruits (e.g. Pavetta gardeniifolia) are equally common; blue fruits are rather exceptional save in the Psychotrieae and associated tribes. Most fruits are about 1 cm in diameter; very small fruits are relatively rare and occur in herbaceous tribes; very large fruits are rare and confined to the Gardenieae. The seeds are endospermous.[5][6]
Rubiaceae have a cosmopolitan distribution and are found in nearly every region of the world, except for extreme environments such as the polar regions and deserts. The distribution pattern of the family is very similar to the global distribution of plant diversity overall. However, the largest diversity is distinctly concentrated in the humid tropics and subtropics. An exception is the tribe Rubieae, which is cosmopolitan but centered in temperate regions. Only a few genera are pantropical (e.g. Ixora, Psychotria), many are paleotropical, while Afro-American distributions are rare (e.g. Sabicea). Endemic rubiaceous genera are found in most tropical and subtropical floristic regions of the world. The highest number of species is found in Colombia, Venezuela, and New Guinea. When adjusted for area, Venezuela is the most diverse, followed by Colombia and Cuba.[7]
The Rubiaceae consist of terrestrial and predominantly woody plants. Woody rubiaceous shrubs constitute an important part of the understorey of low- and mid-altitude rainforests. Rubiaceae are tolerant of a broad array of environmental conditions (soil types, altitudes, community structures, etc.) and do not specialize in one specific habitat type (although genera within the family often specialize).
Most members of the Rubiaceae are zoophilous, pollinated mainly by insects. Entomophilous species produce nectar from an epigynous disk at the base of the corolla tube to attract insects. Ornithophily is rare and is found in red-flowered species of Alberta, Bouvardia, and Burchellia. Anemophilous species are found in the tribes Anthospermeae and Theligoneae and are characterized by hermaphroditic or unisexual flowers that exhibit a set of specialized features, such as striking sexual dimorphism, increased receptive surface of the stigmas and pendulous anthers.[5]
Although most Rubiaceae species are hermaphroditic, outbreeding is promoted through sequential hermaphroditism and spatial isolation of the reproductive organs. More complex reproductive strategies include secondary pollen presentation, heterostyly, and unisexual flowers.
Secondary pollen presentation (also known as stylar pollen presentation or ixoroid pollen mechanism) is especially known from the Gardenieae and related tribes. The flowers are proterandrous and the pollen is shed early onto the outside of the stigmas or the upper part of the style, which serve as a pollen receptacle. Increased surface area and irregularity of the pollen receptacle, caused by swellings, hairs, grooves or ridges often ensure a more efficient pollen deposition. After elongation of the style, animals transport the pollen to flowers in the female or receptive stage with exposed stigmatic surfaces. A pollen catapult mechanism is present in the genera Molopanthera and Posoqueria (tribe Posoquerieae) that projects a spherical pollen mass onto visiting hawk moths.[8]
Heterostyly is another mechanism to avoid inbreeding and is widely present in the family Rubiaceae.[9] The tribes containing the largest number of heterostylous species are Spermacoceae and Psychotrieae. Heterostyly is absent in groups that have secondary pollen presentation (e.g. Vanguerieae).
Unisexual flowers also occur in Rubiaceae and most taxa that have this characteristic are dioecious. The two flower morphs are however difficult to observe as they are rather morphologically similar; male flowers have a rudimentary pistil with the ovaries empty and female flowers sterile or rudimentary stamens with empty anthers.[5] Flowers that are morphologically hermaphrodite, but functionally dioecious occur in Pyrostria.[10]
The dispersal units in Rubiaceae can be entire fruits, syncarps, mericarps, pyrenes or seeds. Fleshy fruit taxa are probably all (endo)zoochorous (e.g. tribes Pavetteae, Psychotrieae), while the dispersal of dry fruits is often unspecialized (e.g. tribes Knoxieae, Spermacoceae). When seeds function as diaspores, the dispersal is either anemochorous or hydrochorous. The three types of wind-dispersed diaspores in Rubiaceae are dust seeds (rare, e.g. Lerchea), plumed seeds (e.g. Hillia), and winged seeds (e.g. Coutarea). Long-distance dispersal by ocean currents is very rare (e.g. the seashore tree Guettarda speciosa). Other dispersal mechanisms are absent or at least very rare. Some Spermacoceae having seeds with elaiosomes are probably myrmecochorous (e.g. Spermacoce hepperiana). Epizoochorous taxa are limited to herbaceous Rubiaceae (e.g. Galium aparine fruits are densely covered with hooked bristly hairs).
The genera Anthorrhiza, Hydnophytum, Myrmecodia, Myrmephytum, and Squamellaria are succulent epiphytes that have evolved a mutualistic relationship with ants. Their hypocotyl grows out into an ant-inhabited tuber.[11] Some shrubs or trees have ant holes in their stems (e.g. Globulostylis).[12] Some Rubiaceae species have domatia that are inhabited by mites (viz. acarodomatia; e.g. Plectroniella armata).[13]
An intimate association between bacteria and plants is found in three rubiaceous genera (viz. Pavetta, Psychotria, and Sericanthe).[14] The presence of endophytic bacteria is visible by eye because of the formation of dark spots or nodules in the leaf blades. The endophytes have been identified as Burkholderia bacteria. A second type of bacterial leaf symbiosis is found in the genera Fadogia, Fadogiella, Globulostylis, Rytigynia, Vangueria (all belonging to the tribe Vanguerieae), where Burkholderia bacteria are found freely distributed among the mesophyll cells and no leaf nodules are formed.[15][16][17] The hypothesis regarding the function of the symbiosis is that the endophytes provide chemical protection against herbivory by producing certain toxic secondary metabolites.[18]
The family Rubiaceae is named after Rubia, a name used by Pliny the Elder in his Naturalis Historia for madder (Rubia tinctorum).[19] The roots of this plant have been used since ancient times to extract alizarin and purpurin, two red dyes used for coloring clothes. The name rubia is therefore derived from the Latin word ruber, meaning red. The well-known genus Rubus (blackberries and raspberries) is unrelated and belongs to Rosaceae, the rose family.
The name Rubiaceae (nomen conservandum) was published in 1789 by Antoine Laurent de Jussieu,[20] but the name was already mentioned in 1782.[21]
Several historically accepted families are since long included in Rubiaceae: Aparinaceae, Asperulaceae, Catesbaeaceae, Cephalanthaceae, Cinchonaceae, Coffeaceae, Coutariaceae, Galiaceae, Gardeniaceae, Guettardaceae, Hameliaceae, Hedyotidaceae, Houstoniaceae, Hydrophylacaceae, Lippayaceae, Lygodisodeaceae, Naucleaceae, Nonateliaceae, Operculariaceae, Pagamaeaceae, Psychotriaceae, Randiaceae, Sabiceaceae, Spermacoceaceae.[1]
More recently, the morphologically quite different families Dialypetalanthaceae,[22] Henriqueziaceae,[23] and Theligonaceae[24][25][26] were reduced to synonymy of Rubiaceae.
The classical classification system of Rubiaceae distinguished only two subfamilies: Cinchonoideae, characterized by more than one ovule in each locule, and Coffeoideae, having one ovule in each locule.[27][28] This distinction, however, was criticized because of the distant position of two obviously related tribes, viz. Gardenieae with many ovules in Cinchonoideae and Ixoreae with one ovule in Coffeoideae, and because in species of Tarenna the number of ovules varies from one to several in each locule.[29][30] During the twentieth century other characters were used to delineate subfamilies, e.g. stylar pollen presentation, raphides, endosperm, heterostyly, etc. On this basis, three[31] or eight[32] subfamilies were recognised. The last subfamilial classification solely based on morphological characters divided Rubiaceae into four subfamilies: Cinchonoideae, Ixoroideae, Antirheoideae, and Rubioideae.[5] In general, problems of subfamilies delimitation in Rubiaceae based on morphological characters are linked with the extreme naturalness of the family, hence a relatively low divergence of its members.[5]
The introduction of molecular phylogenetics in Rubiaceae research has corroborated or rejected several of the conclusions made in the pre-molecular era. There is support for the subfamilies Cinchonoideae, Ixoroideae, and Rubioideae, although differently circumscribed, and Antirheoideae is shown to be polyphyletic.[33] The tribe Coptosapelteae including the genera Acranthera and Coptosapelta, and the monogeneric tribe Luculieae have not been placed within a subfamily and are sister to the rest of Rubiaceae.[34] Currently, in most molecular research concerning the family Rubiaceae, the classification with three subfamilies (Cinchonoideae, Ixoroideae, and Rubioideae) is followed.[35] However, an alternative view is proposed where only two subfamilies are recognized, an expanded Cinchonoideae (that includes Ixoroideae, Coptosapeltaeae and Luculieae) and Rubioideae.[26] The adoption of the Melbourne Code for botanical nomenclature had an unexpected impact on many names that have been long in use and are well-established in literature. According to the Melbourne Code, the subfamilial name Ixoroideae should be replaced by Dialypetalanthoideae.[36] However, Dialypetalanthus is morphologically quite aberrant in Rubiaceae and if it should be excluded from Rubiaceae, the subfamilial name remains Ixoroideae. Molecular studies also have substantial impact on tribal delimitations and taxonomic changes are still being made.[37][38] Also here, according to the Melbourne Code, the tribe Condamineeae should be renamed to Dialypetalantheae. The following list contains the validly published tribe names, however, some tribes might be disputed. The approximate number of species is indicated between brackets,[39] however, several genera and species are not yet placed in a tribe.
The family Rubiaceae contains about 13,500 species in 619 genera. This makes it the fourth-largest family of flowering plants by number of species and fifth-largest by number of genera. Although taxonomic adjustments are still being made, the total number of accepted genera remains stable. In total, around 1338 genus names have been published, indicating that more than half of the published names are synonyms. Psychotria, with around 1530 species, is the largest genus within the family and the third-largest genus of the angiosperms, after the legume Astragalus and the orchid Bulbophyllum. However, the delimitation of Psychotria remains problematic and its adjustment might reduce the number of species. In total, 30 genera have more than 100 species. However, 138 genera are monotypic, which account for 22% of all genera, but only for 1.1% of all species.[7]
Molecular studies have demonstrated the phylogenetic placement of Rubiaceae within the order Gentianales and the monophyly of the family is confirmed.[40][41] The relationships of the three subfamilies of Rubiaceae together with the tribes Coptosapelteae and Luculieae are shown in the phylogenetic tree below. The placement of these two groups relative to the three subfamilies has not been fully resolved.[41]
RubiaceaeThe fossil history of the Rubiaceae goes back at least as far as the Eocene. The geographic distribution of these fossils, coupled with the fact that they represent all three subfamilies, is indicative of an earlier origin for the family, probably in the Late Cretaceous or Paleocene. Although fossils dating back to the Cretaceous and Palaeocene have been referred to the family by various authors, none of these fossils has been confirmed as belonging to the Rubiaceae.[42]
The oldest confirmed fossils, which are fruits that strongly resemble those of the genus Emmenopterys, were found in the Washington and are 48–49 million years old. A fossil infructescence and fruit found in 44 million-year-old strata in Oregon was assigned to Emmenopterys dilcheri, an extinct species. The next-oldest fossils date to the Late Eocene and include Canthium from Australia, Faramea from Panama, Guettarda from New Caledonia, and Paleorubiaceophyllum, an extinct genus from the southeastern United States.[42]
Fossil Rubiaceae are known from three regions in the Eocene (North America north of Mexico, Mexico-Central America-Caribbean, and Southeast Pacific-Asia). In the Oligocene, they are found in these three regions plus Africa. In the Miocene, they are found in these four regions plus South America and Europe.[42]
No staple foods are found in the Rubiaceae, but some species are consumed locally and fruits may be used as famine food. Examples are African medlar fruits (e.g. V. infausta, V. madagascariensis), African peach (Nauclea latifolia), and noni (Morinda citrifolia).
The most economically important member of the family is the genus Coffea used in the production of coffee. Coffea includes 124 species, but only three species are cultivated for coffee production: C. arabica, C. canephora, and C. liberica.[7]
The bark of trees in the genus Cinchona is the source of a variety of alkaloids, the most familiar of which is quinine, one of the first agents effective in treating malaria. Woodruff (Galium odoratum) is a small herbaceous perennial that contains coumarin, a natural precursor of warfarin, and the South American plant Carapichea ipecacuanha is the source of the emetic ipecac. Psychotria viridis is frequently used as a source of dimethyltryptamine in the preparation of ayahuasca, a psychoactive decoction.[43] The bark of the species Breonadia salicina have been used in traditional African medicine for many years.[44] The leaves of the Kratom plant (Mitragyna speciosa) contain a variety of alkaloids, including several psychoactive alkaloids and is traditionally prepared and consumed in Southeast Asia, where it has been known to exhibit both painkilling and stimulant qualities, behaving as a μ-opioid receptor agonist, and often being used in traditional Thai medicine in a similar way to and often as a replacement for opioid painkillers like morphine.
Originally from China, the common gardenia (Gardenia jasminoides) is a widely grown garden plant and flower in frost-free climates worldwide. Several other species from the genus are also seen in horticulture. The genus Ixora contains plants cultivated in warmer-climate gardens; the most commonly grown species, Ixora coccinea, is frequently used for pretty red-flowering hedges. Mussaenda cultivars with enlarged, colored calyx lobes are shrubs with the aspect of Hydrangea; they are mainly cultivated in tropical Asia. The New Zealand native Coprosma repens is a commonly used plant for hedges. The South African Rothmannia globosa is seen as a specimen tree in horticulture. Nertera granadensis is a well-known house plant cultivated for its conspicuous orange berries. Other ornamental plants include Mitchella, Morinda, Pentas, and Rubia.
Rose madder, the crushed root of Rubia tinctorum, yields a red dye, and the tropical Morinda citrifolia yields a yellow dye.
The Rubiaceae /ruːbiˈeɪsiːˌiː, -siˌaɪ/ are a family of flowering plants, commonly known as the coffee, madder, or bedstraw family. It consists of terrestrial trees, shrubs, lianas, or herbs that are recognizable by simple, opposite leaves with interpetiolar stipules and sympetalous actinomorphic flowers. The family contains about 13,500 species in about 620 genera, which makes it the fourth-largest angiosperm family. Rubiaceae has a cosmopolitan distribution; however, the largest species diversity is concentrated in the tropics and subtropics. Economically important genera include Coffea, the source of coffee, Cinchona, the source of the antimalarial alkaloid quinine, ornamental cultivars (e.g., Gardenia, Ixora, Pentas), and historically some dye plants (e.g., Rubia).
Rubiacoj (Rubiaceae) estas familio de plurjaraj arbustetoj kaj herboj. En la familio estas pli ol dek mil specioj, vivantaj ĉefe en la tropikoj. En la kontinenta klimato ili estas ĉefe moltigaj plantoj. Ili enhavas indoalkaloidojn.
Oni grupigas la genroj en triboj, kaj tiujn metas en tri subfamiliojn:
Watson and Dallwitz (Delta) listigas la sekvajn genrojn de la Rubiacoj:
Rubiaceae sensu stricto:
En Henriqueziaceae de Watson and Dallwitz:
En Naucleaceae de Watson and Dallwitz:
Rubiacoj (Rubiaceae) estas familio de plurjaraj arbustetoj kaj herboj. En la familio estas pli ol dek mil specioj, vivantaj ĉefe en la tropikoj. En la kontinenta klimato ili estas ĉefe moltigaj plantoj. Ili enhavas indoalkaloidojn.
Las rubiáceas (Rubiaceae) son una familia de plantas llamadas normalmente de la rubia, galio blanco, o familia del café. Otras plantas que están incluidas son la cinchona y gambir.
Un número de familias reconocidas antiguamente, "Dialypetalanthaceae", "Henriqueziaceae, "Naucleaceae" y "Theligonaceae", están ahora incluidas como géneros dentro de la familia Rubiaceae, siguiendo las directrices del APG "Angiosperm Phylogeny Group". Ahora hay cerca de 600 géneros y más de 10 000 especies en Rubiaceae. La familia está subdividida en tres subfamilias; Rubioideae, Cinchonoideae, y Ixoroideae.
Son árboles, arbustos, sufrútices, hierbas, enredaderas o lianas, de hábitos terrestres o raras veces epífitas, a veces con rafidios; plantas generalmente hermafroditas, a veces dioicas o poligamodioicas. Hojas opuestas o a veces verticiladas, lámina entera o raramente pinnatífida (Pentagonia, Simira), a veces con la nervadura menor clatrada (i.e., lineolada) o rara vez finamente estriada (Pentagonia); generalmente pecioladas; estípulas interpeciolares y a veces además intrapeciolares, o caliptradas o raramente libres, persistentes o caducas, triangulares, bilobadas o setosas, o raramente las estípulas son foliáceas e indistinguibles de las hojas (Galium). Inflorescencias terminales, pseudoaxilares (i.e., presentes solo en una axila de un nudo, en realidad terminal, pero aparentemente axilares por crecimiento simpodial de la yema axilar) o axilares, cimosas, paniculadas, espiciformes, capitadas o reducidas a una flor solitaria, generalmente bracteadas, flores actinomorfas o rara vez ligeramente zigomorfas, cáliz gamosépalo, (3) 4–5 (9); corola gamopétala, (3) 4–5 (9)-lobada; estambres epipétalos, alternos a los lobos corolinos e isómeros, anteras ditecas o raramente los sacos polínicos divididos en varios lóculos por medio de divisiones internas; ovario ínfero (Coussarea, Faramea), óvulo 1 o varios a numerosos por lóculo, con placentación de varios tipos; estigma simple o 2 (–8)-lobado; disco generalmente presente. Fruto simple o raramente múltiple y sincárpico (Morinda), abayado, drupáceo, capsular o esquizocárpico; semillas angulosas, redondeadas, aplanadas y/o aladas o raramente con un penacho de tricomas (Hillia).[1]
Familia con 10 mil especies en 500–700 géneros, cosmopolita, pero principalmente tropical. Es característica la combinación de las estípulas interpeciolares, las hojas opuestas o verticiladas, la corola gamopétala y el ovario ínfero; solamente Cassipourea (Rhizophoraceae), Hedyosmum (Chloranthaceae) y Pilea (Urticaceae) también tienen estípulas interpeciolares. Varias especies de Rubiaceae tienen un pulvínulo (abultado cuando vivo, constreñido cuando seco) por abajo de los nudos en las ramitas, mientras que esta estructura se encuentra por encima de los nudos en las Acanthaceae. Algunas especies se cultivan como ornamentales; los productos útiles derivados de especies de Rubiaceae incluyen la quinina, el café y la droga ipecacuanha. Cinchona pubescens Vahl, una especie de arbustos y árboles, fue ampliamente cultivada en Centroamérica en zonas de bosques húmedos a 500–1700 m y algunos árboles aún persisten o son cultivados. No se han registrado muestras de esta especie de Nicaragua, pero es probable que se pueda encontrar, y Barrett (1994) y Coe y Anderson (1996) la citan con los nombres vulgares "Quina" y "Quinina". En la clave de géneros se identificaría como Ferdinandusa de la cual se distingue por las estípulas complanadas y las corolas hipocrateriformes, amarillas a rojas, barbadas en la garganta y con los lobos valvares. Deppea grandiflora Schltdl., una especie de arbustos o arbolitos típicos de bosques húmedos o de pino-encinos a 1200–2900 m, se ha registrado de Honduras y Costa Rica. En la clave de géneros se identificaría como Bouvardia de la cual se distingue por las corolas campanuladas y amarillo fuerte y las semillas angulosas (i.e. no aladas). Pogonopus exsertus (Oerst.) Oerst. se ha registrado de bosques secos de Honduras, El Salvador y el sur de Costa Rica. Esta especie se parece a Calycophyllum candidissimum, pero se distingue por las estípulas triangulares e interpeciolares y las láminas calicinas petaloides generalmente rosadas.[1]
Las rubiáceas (Rubiaceae) son una familia de plantas llamadas normalmente de la rubia, galio blanco, o familia del café. Otras plantas que están incluidas son la cinchona y gambir.
Un número de familias reconocidas antiguamente, "Dialypetalanthaceae", "Henriqueziaceae, "Naucleaceae" y "Theligonaceae", están ahora incluidas como géneros dentro de la familia Rubiaceae, siguiendo las directrices del APG "Angiosperm Phylogeny Group". Ahora hay cerca de 600 géneros y más de 10 000 especies en Rubiaceae. La familia está subdividida en tres subfamilias; Rubioideae, Cinchonoideae, y Ixoroideae.
Madaralised (Rubiaceae) on seltsi Rubiales kuuluv sugukond. Sugukonda liigitatakse 626 kuni 660 taimeperekonda 11 150 kuni 13 150 taimeliigiga.
Eestis esineb sellest sugukonnast nelja perekonna esindajaid:
Madaralised (Rubiaceae) on seltsi Rubiales kuuluv sugukond. Sugukonda liigitatakse 626 kuni 660 taimeperekonda 11 150 kuni 13 150 taimeliigiga.
Rubiaceae landare loredunen familia bat da. 600 genero eta 10.000 espezie ditu. Familia hau kosmopolita da. Kafe-landarea eta kina,adibidez, Rubiaceae familiaren barnean daude.
Watson i Dallwitz (Delta) arabera:
Rubiaceae sensu strictu:
Rubiaceae landare loredunen familia bat da. 600 genero eta 10.000 espezie ditu. Familia hau kosmopolita da. Kafe-landarea eta kina,adibidez, Rubiaceae familiaren barnean daude.
Matarakasvit (Rubiaceae) on Gentianales-lahkoon kuuluvien kasvien heimo. Heimoon kuuluu yli 600 sukua ja yli 10 000 lajia.[2] Lajiluvultaan matarakasvit on neljänneksi suurin kaikista kasviheimoista.[3] Suomessa tavataan noin 20 matarakasveihin kuuluvaa lajia neljässä eri suvussa. Osa näistä lajeista voi risteytyä keskenään.[4]
Matarakasvien koko ja ulkonäkö ovat hyvin vaihtelevat. Lajeja tavataan suurista puista ja pensaista pieniin, hentoihin ruohoihin.[2] Erikoisimpia heimon kasveja ovat Myrmecodia-suvun lajit, jotka ovat epifyyttisiä mehikasveja, joiden laajenneessa varressa pesivät muurahaiset.[3]
Suomessa ja muissa Pohjoismaissa tavattavat matarakasvit ovat yksi- tai monivuotisia, usein rönsyllisiä ruohoja. Ne ovat varreltaan tavallisesti nelisärmäisiä, rentoja tai pystyjä sekä kaljuja tai karheakarvaisia. Kuivattaessa lajit usein mustuvat helposti. Lehdet ja lehtimäiset korvakkeet ovat kapeahkoja ja muodostavat säteittäisen valekiehkuran. Kukinto on huiskilo tai viuhko, joskus myös mykerömäinen. Kaksineuvoisten, pienten kukkien mykeröt ovat tavallisesti surkastuneita. Ratasmaiset tai suppilomaiset teriöt ovat tavallisesti neljäliuskaisia ja väriltään useimmiten valkoisia. Hedelmät ovat yksi- tai kaksilohkoisia. Tavallisesti lohkoissa on vain yksi siemen.[5]
Matarakasvit ovat levinneet kaikkialle maapallolle.[2] Suomessa matarakasveja kasvaa koko maassa.[6]
Matarakasvien heimo on yksi koppisiemenisten suurimmista. Siihen kuuluu 13150 lajia, jotka viedaan 611 sukuun. Suvut ovat ryhmiteltävissä neljäksi kehityslinjaksi.[7]
Ryhmään kuuluu yli puolet heimon lajeista ja se on kosmopoliittinen. Kasvit ovat tavallisesti ruohoja ja erityisesti puuvartisiin lajeihin kerääntyy alumiinia. Soluissa esiintyy oksalaattikiteitä. Karvat ovat nivelikkäitä. Erilaisvartaloisuus on yleistä.[8]
Ryhmän runsaslukuisimmat suvut ovat kahvikit (Psychotria s. l. eli laajasti käsitettynä, 1600 lajia), Palicourea (800 lajia), matarat (Galium, 400 lajia), Spermacoce (275 lajia), Oldenlandia (250 lajia), Notopleura (210 lajia), Hedyotis (200 lajia), Rudgea (200 lajia), Lasianthus (185 lajia), Chassalia (140 lajia), koprosmat (Coprosma, 105 lajia), Argostemma (100 lajia), Gynochthodes (95 lajia), Margaritopsis (80 lajia), Gaertnera (70 lajia), Schradera (55 lajia) ja nonit (Morinda, 40).[9]
Sukujen yhteensä 53 lajia kasvavat Himalajalla ja Kiinasta Malaijien saaristoon ulottuvalla alueella. Eniten lajeja on suvussa Acranthera (35 lajia).[10]
Ryhmä käsittää noin 1500 tropiikissa kasvavaa lajia, joista enemmistö on amerikkalaisia. Sekundaarinen aineenvaihdunta tuottaa eräitä alkaloideja. Sikiäimessä on usein paljon siemenaiheita ja hedelmä on tavallisesti kuiva.[11]
Runsaslajisimmat suvut ovat Timonius (150 lajia), Guettarda (80 lajia), Rytigynia (70 lajia) ja Fadogia (45 lajia).[12]
Ryhmään kuuluu 4000 lajia, jotka kasvavat tropiikissa. Ne ovat habitukseltaan vaihtelevia: pienistä pensaista puihin, vähemmistö ruohoja, joskus maitaisnesteellisiä. Kukissa on yleensä rakenne, johon siitepöly karisee heteenponnesta pölyttäjien saataville. Hedelmä on usein mehevä.[13]
Suurimmat suvut ovat Pavetta (400 lajia), tähtikukat (Ixora, 300 lajia), huiviot (Mussaenda, 200 lajia), kahvipensaat (Coffea, 125 lajia), Randia (100 lajia), Tricalysia (90 lajia), Wendlandia (80 lajia), gardeniat eli keikarinkukat (Gardenia, 60 lajia) ja Bertiera (55 lajia).[14]
Pohjoismaissa tavataan seuraavia matarakasveihin kuuluvia sukuja:[15]
Muita sukuja:[16]
Kierumatara (Galium aparine).
Värimaratti (Asperula tinctoria).
Karvaristimatara (Cruciata laevipes).
Sinimatara (Sherardia arvensis).
Buffalonsarvipuu (Burchellia bubalina).
Jousimatroonapuu (Calycophyllum candidissimum).
Oksetusjuuri eli oksennusjuuri (Carapichea ipecacuanha).
Kiinapuu eli kiinanpuu (Cinchona calisaya).
Peilikoprosma (Coprosma repens).
Kolibrintulipensas (Hamelia patens).
Välkekaunolehti eli kaunolehti (Hoffmannia refulgens).
Keijunsilmä (Houstonia caerulea).
Korallitähtikukka (Ixora coccinea).
Siaminkratomi (Mitragyna speciosa).
Noni (Morinda citrifolia), viljelmä.
Neidonhuivio (Mussaenda frondosa).
Viisikki (Pentas lanceolata).
Pallomatara (Phuopsis stylosa).
Metsäpaimenetar eli paimenetar (Phyllis nobla).
Värikrappi (Rubia tinctorum) tunnetaan myös nimillä värimatara, aito- tai krappivärimatara tai krappi.
Serissa (Serissa japonica) bonsaina.
Matarakasvit (Rubiaceae) on Gentianales-lahkoon kuuluvien kasvien heimo. Heimoon kuuluu yli 600 sukua ja yli 10 000 lajia. Lajiluvultaan matarakasvit on neljänneksi suurin kaikista kasviheimoista. Suomessa tavataan noin 20 matarakasveihin kuuluvaa lajia neljässä eri suvussa. Osa näistä lajeista voi risteytyä keskenään.
Les Rubiacées (Rubiaceae) sont une famille de plantes à fleur, qui comprend plus de 10 000 espèces réparties en 600 genres. Ce sont des arbres, des buissons, des lianes ou des plantes herbacées largement répandus dans les régions froides, tempérées, subtropicales ou tropicales.
En France on peut citer le gaillet odorant, les gaillets (genre Galium) ou la garance des teinturiers (genre Rubia, d'où les rubiacées tirent leur nom, employé pour la première fois par Antoine-Laurent de Jussieu). C'est aussi la famille du caféier (genre Coffea), du quinquina (genre Cinchona) et du gardénia (genre Gardenia). Dans les régions tropicales, on peut encore citer le genre Psychotria. C'est aussi dans cette famille qu'est placé le Dialypetalanthus, un arbre de la forêt tropicale brésilienne anciennement placé dans sa propre famille. Elle comprend encore les genres Adina, Breonia, Cephalanthus, Mitragyna, Nauclea, Neonauclea, Sarcocephalus, Uncaria qui formaient auparavant la famille des Naucléacées (Naucleaceae).
Le nom vient du genre type Rubia, ancien nom latin de la plante, de ruber, « rouge », en référence aux propriétés tinctoriales des garances dont la racine est riche en matières colorantes.
Cette famille a été décrite en 1789 par le botaniste français Antoine-Laurent de Jussieu.
En classification classique de Cronquist (1981), les Rubiaceae et les Theligonaceae constituent l'ordre des Rubiales.
Selon la classification phylogénétique APG (1998), et les versions ultérieures, les Rubiacées appartiennent à l'ordre des Gentianales dans le groupe Euasterid 1.
Les Rubiacées présentent une grande diversité d'habitus : la plupart des espèces sont des plantes ligneuses (arbres ou arbustes)[1], la tribu Rubieae se différenciant car elle comprend essentiellement des herbacées dont la disposition opposée des feuilles est responsable de la tige carrée, renflée aux nœuds[2]. L'absence de latex permet de séparer cette famille des Apocynacées et des Clusiacées qui ont également les feuilles opposées[1].
Les Rubiacées ont en effet généralement des feuilles opposées, décussées, simples, entières. La base du limbe est parfois transformée en domaties myrmécophiles. Les stipules souvent grands et foliacés, parfois glanduleux, peuvent former des pseudoverticilles avec les feuilles (Galium) ou une gaine autour de la tige (Gardenia)[1]. Les racines et les tiges souterraines sont assez souvent rougeâtres[3].
Les fleurs souvent discrètes sont parfois solitaires mais le plus souvent groupées en inflorescence très variable (cyme, grappe ou panicule). En général hermaphrodites, parfois dioïques, elles sont tétra-, penta- ou hexamères (exemple avec 6 pétales : Richardia (es)[4]), actinomorphes ou rarement légèrement zygomorphes, avec des calices gamosépalés à lobes parfois réduits, des corolles gamopétalées. L'androcée isostémone est composé d'étamines alternipétales, aux anthères à déhiscence longitudinale. La présence d'un disque nectarifère épigyne assure la pollinisation entomophile. L'ovaire adhérent au calice, est infère, bicarpellé et généralement biloculaire. Il est surmonté d'un seul style souvent bifide. Chaque loge de l'ovaire contient un ou plusieurs ovules à placentation généralement axile[1].
Formule florale : ⋆ K ( 4 − 5 , 0 ) C 4 − 6 A 4 − 5 {displaystyle star K_{(4-5, 0)};C_{4-6};A_{4-5};} ou [ C ( 4 − 5 ) A 4 − 5 ] G ( 2 ) ¯ {displaystyle ;[C_{(4-5)};A_{4-5}];G_{overline {(2)}}}
Le fruit est très variable : capsule (quinquina) septicide ou loculicide, baie (Rubia), akène (Galium), ou drupe (Coffea). Les graines angulaires sont arrondies, aplaties et/ou ailées ou rarement avec une touffe de trichomes[1].
Les Rubiacées (Rubiaceae) sont une famille de plantes à fleur, qui comprend plus de 10 000 espèces réparties en 600 genres. Ce sont des arbres, des buissons, des lianes ou des plantes herbacées largement répandus dans les régions froides, tempérées, subtropicales ou tropicales.
En France on peut citer le gaillet odorant, les gaillets (genre Galium) ou la garance des teinturiers (genre Rubia, d'où les rubiacées tirent leur nom, employé pour la première fois par Antoine-Laurent de Jussieu). C'est aussi la famille du caféier (genre Coffea), du quinquina (genre Cinchona) et du gardénia (genre Gardenia). Dans les régions tropicales, on peut encore citer le genre Psychotria. C'est aussi dans cette famille qu'est placé le Dialypetalanthus, un arbre de la forêt tropicale brésilienne anciennement placé dans sa propre famille. Elle comprend encore les genres Adina, Breonia, Cephalanthus, Mitragyna, Nauclea, Neonauclea, Sarcocephalus, Uncaria qui formaient auparavant la famille des Naucléacées (Naucleaceae).
Broćevke (broćevi, bročine, lat. Rubiaceae), biljna porodica iz reda Rubiales ili Gentianales. Porodoca je dobila ime po rodu broć (Rubia), koji se ne smije bkati sa rodom broćika (Galium), kojem pripada prava broćika (Galium verum), nazivana i Ivanjsko cvijeće, Ivanov cvijet, Ivanova trava, slama Marije djevice, a rasprostranjena je po čitavom svijetu.
U primorskim krajevima Hrvatske rastu vrste Rubia peregrina (rukodrž) sa zimzelenom nadzemnom stabljikom. Druga naša primorska vrsta R. tinctorum ima listove sa kratjim peteljkama, a nadzemna joj stabljika ujesen ugiba. Raste samoniklo a cvjetovi su joj žuti poput meda[1]. Vrsta poznata kao broćika ljepljiva ili ljepljiva broćika (Galium aparine L.) prirodni je antipiretik, adstrigent, antiinflamatorik, antineoplastik, dermetik, diuretik, ekspektorant, limfatik, relaksant, sedativ, sekretolik i tonik.
Acranthera, Acrobotrys, Acrosynanthus, Acunaeanthus, Adenorandia, Adenosacme, Adina, Adinauclea, Adolphoduckea, Afrocanthium, Agathisanthemum, Agouticarpa, Aidia, Aidiopsis, Airosperma, Alberta, Aleisanthia, Aleisanthiopsis, Alibertia, Alleizettea, Alleizettella, Alseis, Amaioua, Amaracarpus, Amphiasma, Amphidasya, Amphistemon, Ancylanthos, Anisomeris, Anotis, Antherostele, Anthocephalus, Anthorrhiza, Anthospermopsis, Anthospermum, Antirhea, Antirrhoea, Aoranthe, Aparine, Aphaenandra, Aphanocarpus, Apomuria, Appunia, Arachnothryx, Arcytophyllum, Argocoffeopsis, Argostemma, Asemanthia, Aspera, Asperula, Astiella, Atractocarpus, Atractogyne, Augusta, Aulacocalyx, Axanthes, Badusa, Balmea, Bartlingia, Basanacantha, Bathysa, Batopedina, Bellermannia, Bellizinca, Belonophora, Benkara, Benzonia, Berghesia, Bertiera, Bigelovia, Bikkia, Blepharidium, Bobea, Boholia, Borojoa, Borreria, Bothriospora, Botryarrhena, Bouvardia, Brachytome, Bradea, Bremeria, Brenania, Breonadia, Breonia, Bruxanelia, Bullockia, Bungarimba, Burchellia, Burttdavya, Byrsophyllum, Caelospermum, Callipeltis, Calochone, Calycophyllum, Calycosia, Calycosiphonia, Campanocalyx, Camptopus, Canephora, Canthium, Capirona, Carapichea, Carpacoce, Carphalea, Carterella, Casasia, Cascarilla, Cassupa, Catesbaea, Catunaregam, Cephaelis, Cephalanthus, Cephalidium, Ceratopyxis, Ceriscoides, Ceuthocarpus, Chaetostachydium, Chalepophyllum, Chamaepentas, Chapelieria, Chasallia, Chassalia, Chazaliella, Chimarrhis, Chiococca, Chione, Chomelia, Choristes, Chrysoxylon, Ciliosemina, Cinchona, Cinchonopsis, Cladoceras, Clarkella, Coccochondra, Coccocypselum, Coddia, Coddingtonia, Coelopyrena, Coelospermum, Coffea, Coleactina, Colleteria, Colletoecema, Condalia, Condaminea, Conostomium, Coprosma, Coptophyllum, Coptosapelta, Coptosperma, Cordiera, Cordylostigma, Corynanthe, Coryphothamnus, Cosmibuena, Cosmocalyx, Coussarea, Coutaportla, Coutarea, Cowiea, Craterispermum, Cremaspora, Cremocarpon, Crinita, Crobylanthe, Crocyllis, Crossopteryx, Crucianella, Cruciata, Cruckshanksia, Crusea, Csapodya, Cubanola, Cuviera, Cyanoneuron, Cyclophyllum, Cyrtanthus, Damnacanthus, Danais, Deccania, Declieuxia, Delpechia, Dendrosipanea, Denscantia, Dentella, Deppea, Diacrodon, Dialypetalanthus, Dibrachionostylus, Dichilanthe, Dictyandra, Didymaea, Didymochlamys, Didymopogon, Didymosalpinx, Diodella, Diodia, Dioecrescis, Dioicodendron, Diplospora, Dirichletia, Discospermum, Diyaminauclea, Dolianthus, Dolichodelphys, Dolicholobium, Dolichometra, Dolichopentas, Donkelaaria, Donnellyanthus, Dorothea, Duidania, Dunnia, Duperrea, Duroia, Durringtonia, Edithea, Eizia, Elaeagia, Eleuthranthes, Emmenopterys, Emmeorhiza, Empogona, Endolasia, Enterospermum, Eosanthe, Eriosemopsis, Erithalis, Ernodea, Eteriscius, Euclinia, Euosmia, Evea, Everistia, Exallage, Exostema, Fadogia, Fadogiella, Faramea, Ferdinandusa, Feretia, Fergusonia, Fernelia, Flagenium, Flemingia, Fleroya, Flexanthera, Fosbergia, Froelichia, Fructesca, Gaertnera, Galianthe, Galiniera, Galium, Gallienia, Galopina, Ganguelia, Gardenia, Gardeniopsis, Genipa, Gentingia, Geocardia, Geophila, Gerontogea, Gillespiea, Gleasonia, Glionnetia, Glossostipula, Gomphocalyx, Gonotheca, Gonyanera, Gonzalagunia, Gonzalea, Gouldia, Greenea, Greeniopsis, Griffithia, Grumilea, Guettarda, Guihaiothamnus, Gynochthodes, Gyrostipula, Habroneuron, Haldina, Hamelia, Hamiltonia, Hedstromia, Hedyotis, Hedythyrsus, Heinsenia, Heinsia, Hekistocarpa, Henriquezia, Heterophyllaea, Hexasepalum, Hillia, Himalrandia, Hindsia, Hintonia, Hippotis, Hodgkinsonia, Hoffmannia, Holstianthus, Homollea, Homolliella, Houstonia, Howardia, Hutchinsonia, Hydnophytum, Hydrophylax, Hymenocoleus, Hymenodictyon, Hymenodyction, Hyperacanthus, Hypobathrum, Hyptianthera, Ipecacuanha, Isertia, Isidorea, Ixora, Jackiopsis, Janotia, Jaubertia, Joosia, Jovetia, Jurgensia, Kadua, Kailarsenia, Kajewskiella, Keenania, Keetia, Kelloggia, Kerianthera, Khasiaclunea, Klossia, Knoxia, Kochummenia, Kohautia, Kraussia, Kutchubaea, Ladenbergia, Lamprothamnus, Landiopsis, Larsenaikia, Lasianthus, Lasionema, Lasiostoma, Lathraeocarpa, Lecananthus, Lecariocalyx, Lelya, Lemyrea, Lepidostoma, Leptactina, Leptactinia, Leptodermis, Leptomischus, Leptopetalum, Leptoscela, Leptostigma, Lerchea, Leucocodon, Leucolophus, Limnosipanea, Lindenia, Lipostoma, Lorencea, Lucinaea, Luculia, Lucya, Ludekia, Macbrideina, Machaonia, Macrocnemum, Macrosphyra, Maguireocharis, Maguireothamnus, Malanea, Manettia, Manostachya, Mantalania, Mapouria, Margaritopsis, Martensianthus, Maschalodesme, Massularia, Mastixiodendron, Mazaea, Melachone, Melanea, Melanopsidium, Menestoria, Mephitidia, Mericarpaea, Merumea, Metabolos, Metadina, Mexotis, Meyna, Micrasepalum, Microphysa, Mitchella, Mitracarpus, Mitragyna, Mitrasacmopsis, Mitriostigma, Molopanthera, Monosalpinx, Morelia, Morierina, Morinda, Morindopsis, Motleyia, Mouretia, Multidentia, Mussaenda, Mussaendopsis, Mycetia, Myonima, Myrioneuron, Myrmecodia, Myrmecoides, Myrmeconauclea, Myrmephytum, Nargedia, Nauclea, Neanotis, Neblinathamnus, Nematostylis, Nenax, Neobertiera, Neoblakea, Neogaillonia, Neohymenopogon, Neolamarckia, Neomussaenda, Neonauclea, Nernstia, Nertera, Nesohedyotis, Neurocalyx, Neurocarpaea, Nichallea, Nodocarpaea, Nonatelia, Normandia, Nostolachma, Notopleura, Ochreinauclea, Octavia, Octotropis, Oldenlandia, Oldenlandiopsis, Oligocodon, Omiltemia, Opercularia, Ophiorrhiza, Oreopolus, Oribasia, Osa, Otiophora, Otomeria, Ottoschmidtia, Ourouparia, Oxyanthus, Oxyceros, Pachystigma, Pachystylus, Paederia, Pagamea, Pagameopsis, Palicourea, Pappostyles, Paracephaelis, Parachimarrhis, Paracoffea, Paracorynanthe, Paragenipa, Paraknoxia, Parapentas, Patabea, Patima, Pauridiantha, Pausinystalia, Pavetta, Payera, Pentagonia, Pentaloncha, Pentanisia, Pentanopsis, Pentas, Pentodon, Peponidium, Perakanthus, Perama, Peripeplus, Pertusadina, Petagomoa, Petesia, Petitiocodon, Petunga, Phellocalyx, Phialanthus, Phialiphora, Phuopsis, Phyllacanthus, Phyllis, Phyllocrater, Phyllomelia, Phyllopentas, Phylohydrax, Picardaea, Pimentelia, Pinarophyllon, Pinckneya, Pitardella, Pittoniotis, Placocarpa, Planaltina, Platycarpum, Plectroniella, Pleimeris, Pleiocoryne, Pleiocraterium, Plocama, Plocaniophyllon, Poecilocalyx, Pogonopus, Polycycliska, Polyozus, Polysphaeria, Polyura, Pomatium, Pomax, Pomazota, Porocarpus, Porterandia, Portlandia, Posoqueria, Pouchetia, Praravinia, Preussiodora, Prismatomeris, Psathura, Pseudaidia, Pseudodiplospora, Pseudohamelia, Pseudomantalania, Pseudomiltemia, Pseudomussaenda, Pseudonesohedyotis, Pseudopyxis, Psilanthus, Psilobium, Psychotria, Psydrax, Psyllocarpus, Pteridocalyx, Pterogaillonia, Pubistylus, Pygmaeothamnus, Pyragra, Pyrostria, Quinquina, Rachicallis, Ramosmania, Randia, Raritebe, Razafimandimbisonia, Readea, Relbunium, Remijia, Renistipula, Rennellia, Restiaria, Retiniphyllum, Rhadinopus, Rhaphidura, Rhipidantha, Rhodopentas, Richardia, Richardsonia, Riodocea, Riqueuria, Robbrechtia, Robynsia, Rogiera, Roigella, Ronabea, Rondeletia, Rosenbergiodendron, Rothmannia, Rovaeanthus, Rubia, Rubovietnamia, Rudgea, Rustia, Rutidea, Rytigynia, Sabicea, Sacosperma, Saldinia, Salzmannia, Saprosma, Sarcocephalus, Sarcopygme, Sardinia, Schismatoclada, Schizenterospermum, Schizocalyx, Schizocolea, Schizomussaenda, Schmidtottia, Schradera, Schumanniophyton, Schwendenera, Sclerococcus, Scolosanthus, Scyphiphora, Scyphostachys, Sericanthe, Serissa, Shaferocharis, Sherardia, Sherbournia, Sickingia, Siderodendrum, Siemensia, Simira, Sinoadina, Sipanea, Sipaneopsis, Siphonandrium, Solena, Solenandra, Sommera, Spallanzania, Spathichlamys, Spermacoce, Spermadictyon, Sphinctanthus, Spiradiclis, Squamellaria, Stachyarrhena, Stachyococcus, Staelia, Standleya, Steenisia, Stenaria, Stenosepala, Stenostomum, Stenotis, Stephanococcus, Stephegyne, Stevensia, Steyermarkia, Stichianthus, Stigmanthus, Stilpnophyllum, Stipularia, Streblosa, Streblosiopsis, Strumpfia, Stylocoryna, Stylosiphonia, Suberanthus, Sulipa, Sulzeria, Synaptantha, Syringantha, Tamilnadia, Tammsia, Tamridaea, Tapanhuacanga, Tapiphyllum, Tarenna, Tarennoidea, Temnocalyx, Temnopteryx, Tennantia, Tepesia, Tessiera, Thamnoldenlandia, Theligonum, Thiollierea, Thogsennia, Timonius, Tinadendron, Tobagoa, Tocoyena, Tortuella, Tournefortiopsis, Trailliaedoxa, Trevirania, Triainolepis, Tricalysia, Trichostachys, Triflorensia, Trigonopyren, Uncaria, Uragoga, Urophyllum, Uruparia, Valantia, Vangueria, Vangueriella, Vangueriopsis, Vidalasia, Villaria, Virecta, Virectaria, Voigtia, Warneria, Warszewiczia, Webera, Wendlandia, Williamsia, Wittmackanthus, Xanthophytum, Xantonnea, Xantonneopsis, Zuccarinia
Broćevke (broćevi, bročine, lat. Rubiaceae), biljna porodica iz reda Rubiales ili Gentianales. Porodoca je dobila ime po rodu broć (Rubia), koji se ne smije bkati sa rodom broćika (Galium), kojem pripada prava broćika (Galium verum), nazivana i Ivanjsko cvijeće, Ivanov cvijet, Ivanova trava, slama Marije djevice, a rasprostranjena je po čitavom svijetu.
U primorskim krajevima Hrvatske rastu vrste Rubia peregrina (rukodrž) sa zimzelenom nadzemnom stabljikom. Druga naša primorska vrsta R. tinctorum ima listove sa kratjim peteljkama, a nadzemna joj stabljika ujesen ugiba. Raste samoniklo a cvjetovi su joj žuti poput meda. Vrsta poznata kao broćika ljepljiva ili ljepljiva broćika (Galium aparine L.) prirodni je antipiretik, adstrigent, antiinflamatorik, antineoplastik, dermetik, diuretik, ekspektorant, limfatik, relaksant, sedativ, sekretolik i tonik.
Čerwjenkowe rostliny (Rubiaceae) su swójba symjencowych rostlinow (Spermatophyta).
Wobsahuje sćěhowace rody:
Čerwjenkowe rostliny (Rubiaceae) su swójba symjencowych rostlinow (Spermatophyta).
Wobsahuje sćěhowace rody:
čerwjenka (Rubia) barbjerska čerwjenka (Rubia tinctorum) kofejowc (Coffea) arabski kofejowc (Coffea arabica) paederija (Paederia) běła paederija (Paederia scandens) serlica (Asperula) barbjerska serlica (Asperula tinctoria) hórska serlica (Asperula cynanchica) lěpjaca serlica (Asperula aparine) rólna serlica (Asperula arvensis) skalna serlica (Asperula neilreichii) włóska serlica (Asperula taurina) skorowc (Cinchona) chinski skorowc (Cinchona pubescens) sydrik (Galium) alpski sydrik (Galium anisophyllum) bahnowy sydrik (Galium palustre) francoski sydrik (Galium parisiense) hładki sydrik (Galium schultesii) hórski sydrik (Galium hercynicum) kochćikaty sydrik (Galium aristatum) łučny sydrik (Galium mollugo) lesny sydrik (Galium rotundifolium) lěpjacy sydrik (Galium aparine) lěsny sydrik (Galium sylvaticum) módrozeleny sydrik (Galium glaucum) morawski sydrik (Galium valdepilosum) njeprawy sydrik (Galium spurium) noriski sydrik (Galium noricum) posypany sydrik (Galium verrucosum) róžčičkaty sydrik (Galium tricornutum) sewjerny sydrik (Galium boreale) smolinowy sydrik (Galium saxatile) sternerowy sydrik (Galium sterneri) sudetski sydrik (Galium sudeticum) suchi sydrik (Galium pumilum) swětły sydrik (Galium lucidum) šwedski sydrik (Galium suecicum) šwicarski sydrik (Galium megalospermum) truniski sydrik (Galium truniacum) tymjenjowy sydrik (Galium uliginosum) wonjaty sydrik (Galium odoratum) wulki sydrik (Galium album) žołtoběły sydrik (Galium x pomericanum) žołty sydrik (Galium verum) sydrik (Cruciata) křižny sydrik (Cruciata laevipes) nalětni sydrik (Cruciata glabra) šešerjačk (Sherardia) rólny šešerjačk (Sherardia arvensis)Rubiaceae adalah salah satu suku tumbuhan berbunga. Menurut Sistem Klasifikasi APG II suku ini termasuk dalam bangsa Gentianales.
Suku ini terdiri atas pepohonan, perdu, liana, atau herbal yang tumbuh di atas tanah. Termasuk di dalamnya sejumlah tumbuhan penghasil alkaloid penting seperti kafeina (dalam kopi yang dihasilkan dari beberapa jenis Coffea) dan kinina (dari kulit batang Cinchona). Anggota penting lainnya adalah gambir (Uncaria; tanaman aromatik), soka (Ixora; tanaman hias), dan mengkudu (Morinda; tanaman obat).
Sistem APG II memasukkan beberapa suku kecil (seperti Dialypetalanthaceae, Henriqueziaceae, Naucleaceae, dan Theligonaceae) ke dalam Rubiaceae sehingga menjadi suku tumbuhan berbunga keempat terbesar dengan anggota sekitar 650 genera dan lebih dari 13.000 spesies. Rubiaceae memiliki distribusi kosmopolitan, tetapi, keragaman spesies terbesar terkonsentrasi di daerah (sub)tropis.[1]
Rubiaceae secara morfologis mudah dikenali sebagai kelompok yang saling berdekatan dengan kombinasi karakter: seluruh daunnya tumbuh berlawanan dan berbentuk sederhana, daun mahkota bunga simetri radial dan menjadi satu (simpetal) membentuk tabung (tubular), dan ovarium inferior.
Rubiaceae tumbuh dalam berbagai bentuk, yang paling umum adalah perdu, dapat juga berupa pohon, liana, atau herbal.
Rubiaceae memiliki distribusi kosmopolitan dan ditemukan hampir di seluruh wilayah di dunia, kecuali di lingkungan ekstrem, seperti daerah kutub dan padang pasir. Pola penyebaran suku ini sangat mirip dengan penyebaran tumbuhan secara global. Tapi, keragaman terbesar secara jelas terkonsentrasi di daerah tropis dan subtropis yang lembab. Pengecualian untuk tribus Rubieae, menyebar kosmopolitan, tetapi terpusat di wilayah-wilayah bersuhu sedang. Jumlah spesies terbanyak ditemukan di Kolombia, Venezuela, dan Pulau Papua. Apabila disesuaikan dengan luas wilayah, Venezuela adalah yang paling beragam, diikuti oleh Kolombia dan Kuba.[2]
Rubiaeceae hidup di atas tanah dan didominasi oleh tumbuhan kayu. Perdu Rubiaeceae yang bersifat kayu merupakan bagian penting lapisan vegetasi bawah dari hutan hujan pada ketinggian rendah dan sedang. Suku ini toleran terhadap berbagai kondisi lingkungan (jenis tanah, ketinggian, struktur komunitas, dsb.) dan tidak mengkhususkan diri pada satu jenis habitat tertentu (meskipun genera dalam suku ini sering mengkhususkan diri).
|accessdate=
(bantuan) Rubiaceae adalah salah satu suku tumbuhan berbunga. Menurut Sistem Klasifikasi APG II suku ini termasuk dalam bangsa Gentianales.
Suku ini terdiri atas pepohonan, perdu, liana, atau herbal yang tumbuh di atas tanah. Termasuk di dalamnya sejumlah tumbuhan penghasil alkaloid penting seperti kafeina (dalam kopi yang dihasilkan dari beberapa jenis Coffea) dan kinina (dari kulit batang Cinchona). Anggota penting lainnya adalah gambir (Uncaria; tanaman aromatik), soka (Ixora; tanaman hias), dan mengkudu (Morinda; tanaman obat).
Sistem APG II memasukkan beberapa suku kecil (seperti Dialypetalanthaceae, Henriqueziaceae, Naucleaceae, dan Theligonaceae) ke dalam Rubiaceae sehingga menjadi suku tumbuhan berbunga keempat terbesar dengan anggota sekitar 650 genera dan lebih dari 13.000 spesies. Rubiaceae memiliki distribusi kosmopolitan, tetapi, keragaman spesies terbesar terkonsentrasi di daerah (sub)tropis.
Möðruætt[1] (latína: Rubiaceae) er ein stærsta ætt blómplantna. Hún inniheldur 611 ættkvíslir og um 13.500 tegundir. Meðal tegunda sem tilheyra möðruætt er kaffirunninn (Coffea arabica).
Flestar tegundir af möðruætt eru tré eða runnar sem lifa í hitabeltinu en sumar tegundir lifa í tempraða beltinu og eru graskenndar jurtir.[2]
Möðruætt er nokkuð fjölbreytt þegar kemur að plöntueinkennum. Flestar tegundir hafa einföld heilrend lauf sem vaxa gagnstæð eða kringstæð á stönglinum. Plönturnar hafa axlarblöð og sumar tegundir hafa kalsíum oxalat í blöðunum.[2]
Blómin eru undirsætin blóm og vaxa yfirleitt saman í klösum eða í hring í kringum stilkinn. Blómin hafa 4-5 laus bikarblöð, 4-5 laus krónublöð og 4-5 fræfla. Aldinið er klofaldin, hýðisaldin eða ber. Sumar tegundir hafa vængjuð fræ. Hitabeltistegundir hafa oft litrík og áberandi blóm en tegundir á tempruðum svæðum hafa frekar smá og lítið áberandi blóm.[2]
Blóm gulmöðru hafa fjögur krónublöð og fjóra fræfla.
Krossmaðra hefur kransstæð blöð.
Blöð kaffirunnans eru gagnstæð og blómin vaxa í hring utan um stilkinn.
Möðruætt (latína: Rubiaceae) er ein stærsta ætt blómplantna. Hún inniheldur 611 ættkvíslir og um 13.500 tegundir. Meðal tegunda sem tilheyra möðruætt er kaffirunninn (Coffea arabica).
Flestar tegundir af möðruætt eru tré eða runnar sem lifa í hitabeltinu en sumar tegundir lifa í tempraða beltinu og eru graskenndar jurtir.
Le Rubiacee (Rubiaceae Juss., 1789) sono una famiglia di angiosperme che comprende specie prevalentemente legnose. La famiglia è cosmopolita ma la maggior parte delle specie si trovano ai tropici.
Le Rubiacee sono generalmente alberi o arbusti, ma anche liane o erbe. Le specie europee sono tutte erbacee.
I fusti giovani (e, in maggioranza, quelli delle specie erbacee a qualunque età) hanno una caratteristica sezione quadrangolare.
Le foglie sono semplici, opposte e stipolate. In alcuni generi (es. Galium) le stipole sono molto sviluppate e simili a foglie tanto da far sembrare le foglie verticillate (pseudoverticilli).
I fiori sono attinomorfi ed ermafroditi con calice spesso ridotto e corolla gamopetala pentamera o tetramera. Gli stami sono epicorollini (inseriti sul tubo corollino alterni ai petali), l'ovario è infero generalmente bicarpellare.
I fiori sono spesso riuniti in infiorescenze di vario tipo.
Il frutto è variabile a seconda dei generi: può essere un achenio (Galium), una capsula (Cinchona), una bacca (Rubia) o anche una drupa. In molte specie, i frutti sono ammassati insieme a formare un sincarpo.
Le Rubiacee sono rappresentate in tutti i continenti e in tutti i climi, compreso il clima artico; tuttavia il maggior numero di specie è diffuso nelle regioni tropicali e subtropicali.
In Italia le Rubiacee sono rappresentate solo da specie erbacee, appartenenti ai seguenti generi: Asperula, Crucianella, Cruciata, Galium, Plocama, Rubia, Sherardia, Theligonum e Valantia.
La classificazione dell'Angiosperm Phylogeny Group fa confluire in Rubiaceae alcune famiglie che in classificazioni precedenti venivano considerate separatamente (es. Dialypetalanthaceae, Henriqueziaceae, Naucleaceae e Theligonaceae) e inserisce questa famiglia nell'ordine Gentianales.
Il sistema Cronquist classificava Rubiaceae e Theligonaceae all'interno dell'ordine Rubiales Dumortier, 1829.,[1] che la classificazione APG non riconosce come valido.
Secondo la definizione attuale la famiglia comprende più di 10.000 specie, raggruppate in 3 sottofamiglie, ciascuna delle quali comprende diverse tribù:[2][3][4][5][6][7][8]
La famiglia comprende oltre 600 generi.[7][8]
Nell'elenco che segue accanto ad ogni genere è indicata, tra parentesi quadre, la tribù di appartenenza, secondo la legenda sottostante.
Rubioideae: [Ant] = Anthospermeae, [Arg] = Argostemmateae, [Col] = Colletoecemateae, [Cou] = Coussareeae, [Cra] = Craterispermeae, [Cya] = Cyanoneuroneae, [Dan] = Danaideae, [Dun] = Dunnieae, [Gae] = Gaertnereae, [Kno] = Knoxieae, [Las] = Lasiantheae, [Mit] = Mitchelleae, [Mor] = Morindeae, [Oph] = Ophiorrhizeae, [Pae] = Paederieae, [Pal] = Palicoureeae, [Put] = Putorieae, [Pri] = Prismatomerideae, [Psy] = Psychotrieae, [Rub] = Rubieae, [Schi] = Schizocoleeae, [Schr] = Schradereae, [Spe] = Spermacoceae, [The] = Theligoneae, [Uro] = Urophylleae.
Cinchonoideae: [Chioc] = Chiococceae, [Chion] = Chioneae, [Cin] = Cinchoneae, [Cop] = Coptosapelteae, [Gue] = Guettardeae, [Ham] = Hamelieae, [Hil] = Hillieae, [Hym] = Hymenodictyeae, [Ise] = Isertieae, [Nau] = Naucleeae, [Ron] = Rondeletieae, [Str] = Strumpfieae
Ixoroideae: [Air] = Airospermeae, [Alb] = Alberteae, [Ale] = Aleisanthieae, [Aug] = Augusteae, [Ber] = Bertiereae, [Cof] = Coffeeae, [Con] = Condamineeae, [Cor] = Cordiereae, Cro] = Crossopterygeae, [Gar] = Gardenieae, [Gre] = Greeneeae, [Hen] = Henriquezieae, [Ixo] = Ixoreae, [Jac] = Jackieae, [Mus] = Mussaendeae, [Oct] = Octotropideae, [Pav] = Pavetteae, [Pos] = Posoquerieae, [Ret] = Retiniphylleae, [Sab] = Sabiceeae, [Scy] = Scyphiphoreae, [She] = Sherbournieae, [Sip] = Sipaneeae, [Ste] = Steenisieae, [Tra] = Trailliaedoxeae, [Van] = Vanguerieae;
Incertae sedis: [Luc] = Luculieae
Nella famiglia delle Rubiacee, il genere che ha di gran lunga la maggiore importanza economica è certamente il genere Coffea (il caffè), in particolare con le specie Coffea arabica e Coffea canephora (sin. C. robusta).
Un buon numero di altre specie produce frutti commestibili, usati localmente.
Il seguente è un elenco presumibilmente incompleto, basato sui dati della Purdue University[9] e di GRIN[10]:
I semi di Galium verum sono stati usati anche in Europa per preparare bevande simili al caffè in situazioni di necessità. In Cina vengono consumate le foglie e i germogli.
Casi particolari di commestibilità sono rappresentati dai generi Crataerispermum (corteccia) e Musaenda (fiori).
Grandissima è l'importanza ornamentale del genere Gardenia, usato largamente anche nei climi temperati. Diversi altri generi (p.es. Rubia, Mitchella, Coprosma) sono usati per scopi ornamentali.
Nei climi tropicali, alcune specie hanno importanza come alberi ornamentali, p.es. per alberature stradali o per giardini (p.es. Neolamarckia cadamba).
Molte specie hanno proprietà medicinali. Tra queste hanno un ruolo di primo piano Cinchona , utilizzata per la produzione di chinino, e Carapichea ipecacuanha (sin. Psycotria ipecacuanha), utilizzata per la produzione di ipecac.
Infine, nei climi tropicali alcune specie sono utilizzate per la produzione di legname.
Le Rubiacee (Rubiaceae Juss., 1789) sono una famiglia di angiosperme che comprende specie prevalentemente legnose. La famiglia è cosmopolita ma la maggior parte delle specie si trovano ai tropici.
Rubiaceae sunt familia plantarum florentium, quarum celeberrimae fortasse sunt Cinchona, Coffea, Galium, Gardenia, Guettarda, Ixora, Mitchella, Morinda, et Uncaria. Post investigationes geneticas ab Angiosperm Phylogeny Group factas, nonnullae familiae priores—Dialypetalanthaceae, Henriqueziaceae, Naucleaceae, et Theligonaceae—nunc intra Rubiaceas digeruntur. In praesenti systemate, Rubiaceis sunt fere 650 genera et plus quam tredecim milia specierum.
Genera distribuuntur in tribus, qui inter tres subfamilias digeruntur:
Aliquae investigationes quartam subfamiliam, Antirheoideas, agnoscunt.
Genera sequentes ab Watson et Dallwitz (Delta) agnoscuntur:
Rubiaceae sensu stricto:
In Watson et Dallwitz's Henriqueziaceis:
In Watson et Dallwitz's Naucleaceis:
Rubiaceae sunt familia plantarum florentium, quarum celeberrimae fortasse sunt Cinchona, Coffea, Galium, Gardenia, Guettarda, Ixora, Mitchella, Morinda, et Uncaria. Post investigationes geneticas ab Angiosperm Phylogeny Group factas, nonnullae familiae priores—Dialypetalanthaceae, Henriqueziaceae, Naucleaceae, et Theligonaceae—nunc intra Rubiaceas digeruntur. In praesenti systemate, Rubiaceis sunt fere 650 genera et plus quam tredecim milia specierum.
Raudiniai (lot. Rubiaceae, vok. Rötegewächse) – magnolijūnų (Magnoliophyta) augalų šeima, kuriai priklauso daugiamečiai žoliniai augalai, o tropikuose ir subtropikuose – ir visžaliai bei krūmai ar puskrūmiai. Lapai priešiniai, su prielapiais. Žiedai susitelkę į šluotelės pavidalo žiedynus. Žiedai smulkūs, taisyklingi, keturnariai. Vaisius – sausas skeltavaisis, subyrantis į du vaisiukus.
Pasaulyje auga 6000-10000 rūšių, priklausančių maždaug 600 genčių (žr. Pasaulio raudinių gentys)
Šeimoje yra vaistinių, dažinių augalų; iš jų vertingi yra kavamedis (Coffea), chininmedis (Cinchona) ir kiti vaistiniai dekoratyviniai, vaistiniai bei vertingą medieną tiekiantys augalai.
Lietuvoje auga šių genčių augalai:
Į Lietuvos raudonąją knygą įrašyti šie raudiniai:
Rubiju dzimta (Rubiaceae), arī madaru dzimta, ir divdīgļlapju klases dzimta. Tajā ietilpst vairāk nekā 600 ģintis un vairāk nekā 11 tūkstoši sugu. Tā ir ceturtā lielākā segsēkļu dzimta.
Galvenokārt rubiju dzimtas augi aug tropos un subtropos. Pārsvarā koki, krūmi, liānas, retāk arī lakstaugi. Augiem ir divdzimumu ziedi, tiem ir divkāršs apziednis, sakārtoti cimozās ziedkopās. Vienkāršas, veselas lapas, kas sakārtotas pretēji vai arī mieturī. Skaldauglis ar sīkām sēklām. Vairākas sugas tiek kultivētas.[1]
Latvijā aug vienīgi lakstaugi, konstatētas 4 ģintis (20 sugas), populārā ir madaru ģints (16 sugas, 3 no tām ir aizsargājamas).[1]
Rubiju dzimta (Rubiaceae), arī madaru dzimta, ir divdīgļlapju klases dzimta. Tajā ietilpst vairāk nekā 600 ģintis un vairāk nekā 11 tūkstoši sugu. Tā ir ceturtā lielākā segsēkļu dzimta.
Galvenokārt rubiju dzimtas augi aug tropos un subtropos. Pārsvarā koki, krūmi, liānas, retāk arī lakstaugi. Augiem ir divdzimumu ziedi, tiem ir divkāršs apziednis, sakārtoti cimozās ziedkopās. Vienkāršas, veselas lapas, kas sakārtotas pretēji vai arī mieturī. Skaldauglis ar sīkām sēklām. Vairākas sugas tiek kultivētas.
Latvijā aug vienīgi lakstaugi, konstatētas 4 ģintis (20 sugas), populārā ir madaru ģints (16 sugas, 3 no tām ir aizsargājamas).
Rubiaceae ialah sebuah famili pokok berbunga yang merangkumi Pokok Kuinin, Mitchella, Gambir, Gambir Sarawak, Ixora, dan Noni. Sebilangan famili yang diakui dahulu (Dialypetalanthaceae, Henriqueziaceae, Naucleaceae, dan Theligonaceae) kini telah digabungkan dalam famili Rubiaceae selepas penyelidikan genetik oleh Kumpulan Filogeni Angiosperma. Sebagaimana yang dibatasi pada masa ini, famili Rubiaceae merangkumi lebih kuruang 600 genus dan melebihi 10,000 spesies.
Genus-genus dalam famili ini dibahagikan kepada berbagai-bagai tribus yang diletakkan pula di bawah salah satu daripada tiga subfamili yang diiktirafkan:
Genus-genus yang berikut disenaraikan oleh Watson dand Dallwitz (Delta):
Rubiaceae sensu stricto:
Watson dan Dallwitz: Henriqueziaceae:
Watson dan Dallwitz: Naucleaceae:
Rubiaceae of sterbladigenfamilie is een familie van tweezaadlobbige planten. De familie komt wereldwijd voor, maar vooral in de tropen, waar het bomen en struiken zijn. In gematigde streken zijn het veelal kruidachtige planten. Lievevrouwebedstro (Galium odoratum) en kleefkruid (Galium aparine) zijn bekende soorten in Noordwest-Europa.
Het economisch belangrijkste geslacht uit de familie is de koffieplant (Coffea), die de Arabicakoffie (Coffea arabica) en de Robustakoffie (Coffea canephora, synoniem: Coffea robusta) levert. Uit kinabast (Cinchona officinalis) werd vroeger kinine tegen malaria en koorts verkregen. In de 19e eeuw werd uit de wortelstok van de meekrap (Rubia tinctorum) de rode kleurstof alizarine gewonnen, met als handelsnaam Turks rood.
Bekende sierplanten uit de familie der Rubiaceae behoren tot de geslachten Gardenia, Ixora (waaronder Pauwenkers Ixora coccinea) en Pentas. Van de houtige gewassen zijn Cephalanthus en Emmenopterys henryi van belang.[1]
Onder taxonomen is er volledige overeenstemming dat deze familie erkend dient te worden en ook volledige overeenstemming over welke planten tot de familie horen. Daarentegen is er nog steeds debat over de interne taxonomie. Het is de op vier na grootste plantenfamilie, met meer dan 10.000 soorten in ruim 600 geslachten. Volgens het Cronquist-systeem (1981) werd de sterbladigenfamilie ondergebracht in een eigen orde Rubiales, maar de recentste systemen (APG-systeem (1998), APG II-systeem (2003) en APG III-systeem (2009)) plaatsen de familie in de Gentianales.
De volgende planten komen voor in de Lage Landen (ze zijn echter niet beperkt tot dit gebied).
Lijst met sterbladigen in de Lage Landen Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Verspreiding Opmerking Asperula arvensis Akkerbedstro Nederland Mogelijk adventief. Asperula cynanchica Kalkbedstro België en Nederland In Nederland voor het laatst in 1842. Cruciata laevipes Kruisbladwalstro België en Nederland Galium album Mill. (Glad walstro) België en Nederland Volgens Heukels' Flora een synoniem van G. mollugo.[2] The Plant List vermeldt echter beide soorten als geaccepteerd.[3] Galium aparine Kleefkruid België en Nederland Galium boreale Noords walstro België en Nederland Galium divaricatum België Ingeburgerd. Galium elongatum {Moeraswalstro) België en Nederland Volgens (o.m.) Heukels' Flora een synoniem van G. palustre. The Plant List vermeldt echter beide soorten als geaccepteerd. Galium glaucum Zeegroen walstro België en Nederland Uitgestorven in Nederland (1921). Galium mollugo L. Glad walstro België en Nederland zie opm. bij Galium alba Galium x mutabile België en Nederland G. mollugo x verum. Galium odoratum Lievevrouwebedstro België en Nederland Galium palustre Moeraswalstro België en Nederland Galium parisiense Frans walstro België Galium patzkeanum België Galium x pomeranicum België en Nederland G. album x verum. Galium pumilum Kalkwalstro België en Nederland Galium saxatile Liggend walstro België en Nederland Galium spurium Akkerwalstro België en Nederland Exoot in Nederland (incidentele import). Galium sylvaticum Boswalstro België en Nederland Galium tricornutum Driehoornig walstro België en Nederland Galium uliginosum Ruw walstro België en Nederland Galium verum Geel walstro België en Nederland Rubia tinctorum Meekrap Nederland Werd vroeger verbouwd en sloeg soms op uit gemorst zaad, maar sinds 1981 niet meer waargenomen. Sherardia arvensis Blauw walstro België en NederlandIn Europa komen verder nog voor:
Verder worden ook behandeld in Wikipedia: Alibertia (Alibertia edulis), Csapodya splendens, Kaapse jasmijn (Gardenia jasminoides), tiaré tahiti (Gardenia tahitensis), genipapo (Genipa americana) en pauwenkers (Ixora coccinea).
Asperula arvensis - Akkerbedstro
Asperula cynanchica - Kalkbedstro
Cruciata laevipes - Kruisbladwalstro
Galium aparine - Kleefkruid
Galium boreale - Noords walstro
Galium glaucum - Zeegroen walstro
Galium mollugo - Glad walstro
Galium odoratum - Lievevrouwebedstro
Galium palustre - Moeraswalstro
Galium pumilum - Kalkwalstro
Galium saxatile - Liggend walstro
Galium spurium - Bastaardwalstro
Galium sylvaticum - Boswalstro
Galium uliginosum - Kleverig walstro
Galium verum - Geel walstro
Rubia tinctorum - Meekrap
Sherardia arvensis - Blauw walstro
Rubiaceae of sterbladigenfamilie is een familie van tweezaadlobbige planten. De familie komt wereldwijd voor, maar vooral in de tropen, waar het bomen en struiken zijn. In gematigde streken zijn het veelal kruidachtige planten. Lievevrouwebedstro (Galium odoratum) en kleefkruid (Galium aparine) zijn bekende soorten in Noordwest-Europa.
Maurefamilien omfatter 600 planteslekter, blant annet kaffeplanter.
De fleste norske artene tilhører slekten Galium.
Maurefamilien omfatter 600 planteslekter, blant annet kaffeplanter.
Marzanowate (Rubiaceae) – rodzina roślin okrytonasiennych należąca do rzędu goryczkowców. Liczy ponad 13,1 tys. gatunków z 611 rodzajów, rosnących głównie w obszarach tropikalnych i subtropikalnych. Największe zróżnicowanie na Madagaskarze i w Andach[1]. W Polsce występują przedstawiciele czterech rodzajów: marzanka (Asperula), przytulia (Galium), przytulinka (Cruciata) i rolnica (Sherardia). Do najważniejszych roślin użytkowych z tej rodziny należy szereg gatunków kawowca (Coffea). Liczni przedstawiciele zawierają silnie działające alkaloidy i znajdują zastosowanie jako rośliny lecznicze. Przykładem jest chinowiec lekarski (Cinchona officinalis), którego kora jest surowcem do otrzymywania chininy[2]. Inne rośliny użytkowe i ozdobne z tej rodziny to m.in. przedstawiciele rodzajów: ipekakuana (Cephaelis), gardenia (Gardenia), iksora (Ixora), Morinda, Psychotria, marzana (Rubia), czepota (Uncaria).
Klad bazalny w obrębie rzędu goryczkowców (Gentianales) z grupy astrowych spośród roślin okrytonasiennych[1].
goryczkowceRubiaceae marzanowate
Loganiaceae loganiowate
Gentianaceae goryczkowate
Apocynaceae toinowate
W obrębie rodziny wyróżnia się trzy podrodziny z prawdopodobnie bazalną – Rubioideae Verdcourt, obejmującą rośliny zielne, w tym wszystkich przedstawicieli rodziny we florze polskiej. Obok głównie drzewiastych roślin z podrodzin Ixoroideae Rafinesque i Cinchonoideae Rafinesque, umieszczane są klasyfikowane poza nimi rodzaje Luculia, Coptosapelta i Acranthera[1].
RubiaceaeMarzanowate (Rubiaceae) – rodzina roślin okrytonasiennych należąca do rzędu goryczkowców. Liczy ponad 13,1 tys. gatunków z 611 rodzajów, rosnących głównie w obszarach tropikalnych i subtropikalnych. Największe zróżnicowanie na Madagaskarze i w Andach. W Polsce występują przedstawiciele czterech rodzajów: marzanka (Asperula), przytulia (Galium), przytulinka (Cruciata) i rolnica (Sherardia). Do najważniejszych roślin użytkowych z tej rodziny należy szereg gatunków kawowca (Coffea). Liczni przedstawiciele zawierają silnie działające alkaloidy i znajdują zastosowanie jako rośliny lecznicze. Przykładem jest chinowiec lekarski (Cinchona officinalis), którego kora jest surowcem do otrzymywania chininy. Inne rośliny użytkowe i ozdobne z tej rodziny to m.in. przedstawiciele rodzajów: ipekakuana (Cephaelis), gardenia (Gardenia), iksora (Ixora), Morinda, Psychotria, marzana (Rubia), czepota (Uncaria).
Rubiaceae, da ordem Gentianales, é a quarta maior família pertencente às Angiospermas, compreendendo cerca de 611 gêneros e 13.150 espécies que podem ser encontradas nos substratos aquáticos, rupícolas e terrícolas. É também conhecida como a família do Café, apresentando diversas formas, como arbusto, árvore, erva, liana e subarbusto. Ocorrem principalmente em regiões tropicais e subtropicais, mas também podem ser encontradas em regiões temperadas e frias como na Europa Setentrional e na América do Norte. Os membros dessa família são facilmente reconhecidos por suas características morfológicas que englobam folhas opostas e simples, com estípulas interpeciolares.
A palavra “Rubi” vem do latim ruber, que significa vermelho. A família Rubiaceae foi descrita por Antoine Laurent de Jussieu em 1789.
São vários os hábitos desta família, podendo ser encontrada na forma de lianas, árvores, arbustos, ervas, epífitas, e raramente exemplares aquáticos.
Suas folhas são opostas (sendo dísticas ou cruzadas) ou verticiladas, simples, geralmente inteiras, podendo ser membranáceas, papirácea, cartáceas ou então coriáceas, a venação é peninérvea, podem ser pecioladas, glabras ou pubescentes, as domácias estão algumas vezes presentes. As estipulas são interpeciolares, sendo raramente intrapeciolares podendo ser inteiras ou divididas, sendo na maioria das vezes bífidas ou fimbriadas, livres ou unidas à bainha, persistentes ou decíduas. Possui pelos diversos.
As inflorescências podem ser auxiliares ou então terminais, cimosas, racemiformes, paniculadas, tirsoides, captadas ou reduzidas a uma flor sozinha, podendo ser sésseis ou pedunculadas, podem ter brácteas e bractéolas, que porventura podem ser vistosas e bem desenvolvidas. As flores costumam ser bissexuais e actinomorfas sendo raramente zigomorfas, na maioria das vezes heterostílicas, e geralmente agregadas, costumam ser também distílicas, com cálice persistente, truncado ou então lobado, sendo comum com 2-4-5 lobado. A corola é gamopétala, infundibuliforme, tubulosa ou hipocrateriforme, 4–5–6(–10)-lobado, filetes geralmente adnados a corola, 4 ou 5 estames, podendo estes serem exsertos ou inclusos e dois carpelos. As anteras costumam ser rimosas, ou então lineares ou ainda oblongas, basifixas ou dorsifixas, o estigma pode ser inteiro ou 2-10 partido. O ovário é ínfero, muito raramente supero, com um ou muitos óvulos por lóculo e têm placentação axial. Possui nectários florais de vários tipos, porém nunca ausentes, o disco nectarífero está presente acima do ovário. As flores são bem diversas em relação à forma e coloração e costumam ser polinizadas por borboletas, mariposas, abelhas, morcegos, aves e também moscas.
Os frutos podem ser secos ou carnosos, deiscentes ou indeiscentes e as sementes, às vezes aladas, possuem embrião reto a curvo, endosperma abundante e oleoso, muito raramente ausente. As sementes podem ser 1-2 ou então numerosas e possuem tamanhos variados. A dispersão das sementes aladas é feita pelo vento e das sementes simples costumam ser por animais (zoocoria).
Rubiaceae compreende cerca de 611 gêneros e 13.150 espécies, pode ser encontrada em vários lugares do globo, sendo mais frequente nos trópicos, porém também são encontradas em regiões frias, como na Europa Setentrional e norte do Canadá, só não são encontradas na Antártida Ocidental, no alto ártico e em alguns lugares do centro da África e Ásia. A maior quantidade de espécies é encontrada na Colômbia, Venezuela e Nova Guiné. No Brasil são 110 gêneros e 1700 espécies, distribuídas pela Amazônia, Floresta Atlântica e Cerrado, sendo mais comuns na forma de árvores e semi-arbustos.
São encontradas em vários tipos de vegetação: Área Antrópica, Caatinga (stricto sensu), Campinarana, Campo de Altitude, Campo de Várzea, Campo Limpo, Campo Rupestre, Carrasco, Cerrado (lato sensu), Floresta Ciliar ou Galeria, Floresta de Igapó, Floresta de Terra Firme, Floresta de Várzea, Floresta Estacional Decidual, Floresta Estacional Perenifólia, Floresta Estacional Semidecidual, Floresta Ombrófila (= Floresta Pluvial), Floresta Ombrófila Mista, Palmeiral, Restinga, Savana Amazônica, Vegetação Aquática, Vegetação Sobre Afloramentos Rochosos.
Apesar de possuir muitas variações em sua morfologia a família Rubiaceae é considerada monofilética. De acordo com Robbrecht & Manen 2006, são reconhecidas duas subfamílias, a Cinchonoideae e a Rubioideae e quatro supertribos, Ixoridinae, Cinchonidinae, Psychotriidinae e Rubiidinae.
Os caracteres morfológicos que relacionam os táxons são de acordo com Fagerlind (1937) e Mariath & Cocucci (1997): redução do tegumento externo, inclusão do nucelo na calaza, redução e alongamento da epiderme nucelar, incremento do arquespório e substituição da epiderme nucelar por células parenquimáticas. Nesta família, a maioria das espécies são unitegumentadas, entretanto algumas apresentam vestígios de tegumento externo, então a partir dessas informações acredita-se que seus ancestrais possuíam rudimentos bitegumentados.
Rubiaceae possuiu grande número de indivíduos dos quais são heterostílicos, estratégia para não haver autofecundação, em que os estiletes possuem tamanhos diferentes e os estames são desiguais. Suas flores também evoluíram de acordo com seus polinizadores, por exemplo, no gênero Palicourea Aubl as flores costumam ter corola tubular e cores vibrantes e não apresentam odor, assim tendo como polinizador principal o beija flor. Outros gêneros possuem os frutos para a dispersão, no caso do mesmo gênero citado os frutos são carnosos, azuis a purpura, para a dispersão por aves.
A reprodução é sexuada, com flores bissexuais (hermafroditas), raramente unissexuais, e grande parte é heterostílica. São polinizadas por insetos, aves e morcegos.
Rubiaceae foi descrita primeiramente por Antonie Laurent de Jussieu em 1789. A partir daí a descrição dessa família vem passando por várias mudanças ao longo do tempo. Segundo Verdcourt (1958), existem 3 subfamílias: Rubioideae, Cinchonoideae e Guettardoideae, que são mais conhecidas pelo seu hábito, estípulas, prefloração nas corolas, tipo de indumento e presença de ráfites nas folhas. Já Robbrecht (1988) diz que são 4 subfamilias: Ixoroideae, Cinchonoideae, Antirheoideae e Rubioideae, e 39 tribos, porém com mais estudos do DNA nuclear e do cloroplasto Robbrecht & Manen, 2006 chegaram a conclusão de que existem somente duas subfamílias: Cinchonoideae e Rubioideae. Posteriormente com mais pesquisas filogenéticas Bremer, 2009 diz que existem três subfamílias, Rubioideae, com 18 tribos, Cinchonoideae, com 9 tribos, e Ixoroideae, com 15 tribos, e também a tribo Coptosapelteae que é separada em outra subfamília, devido ao fato de não se encaixar em nenhuma das subfamílias anteriores.
Há ainda muitos outros estudos em desenvolvimento, alguns incluem novas espécies, ou novos gêneros, separados por subfamílias diferentes.
Na parte de alimentação Rubiaceae possui duas espécies com grande importância econômica no mundo, que são Coffea arabica L. e Genipa americana L., o café e o jenipapo, o café é uma das bebidas mais consumidas no mundo, enquanto que o jenipapo é utilizado na confecção de licores, doces e também para consumo puro do fruto. Na parte ornamental são principalmente os Ixora spp., Mussaenda spp., Gardenia spp. e outros. Já na indústria farmacêutica é usada a espécie Cinchona pubescens Vahl, que produz quinina, utilizada para o tratamento contra a malária. Outras podem ser usadas para fins medicinais, Coutarea hexandra (Jacq.) K.Schum. e diversas espécies dos gêneros Borreria, Cinchona, Richardia. E também utilizam algumas como toxinas, a Palicourea e Psychotria, que são conhecidas como “mata-rato”.
A diversidade na floresta de Madagascar é única, isso por causa de sua separação com o continente. Infelizmente grande parte da ilha já foi destruída, levando junto varias indivíduos da família Rubiaceae, que é a segunda maior família de plantas floríferas da região, sendo representada por 1000 espécies.
No Brasil por fazerem parte da região da Amazônia, Mata Atlântica e Cerrado, três biomas bem devastados por ação antrópica, as espécies de Rubiaceae também são bastante afetadas. Para a conservação é necessário que ocorra fiscalização nesses locais, além de programas de educação ambiental para que não sejam mais devastados.
Vários gêneros de Rubiaceae englobam espécies ornamentais no meio urbano, pois possuem em sua forma, design e flores grande formosura.
Na parte ornamental o gênero Ixora ssp. é bastante utilizado em jardins e arranjos. Costumam estar na forma de arbustos e suas flores são abundantes e com cores vibrantes. É mais encontrada em regiões quentes, pois não suportam as geadas.
Outro gênero também de climas quentes por não suportar as geadas é o Mussaenda ssp., que está bem presente na decoração dos meios antrópicos, sendo arbustos com folhas de grande efeito paisagístico. Podem ser usadas em vasos, isolado, junto a muros ou grades.
O gênero Gardenia engloba espécies também na forma de arbustos sendo bastante utilizado para paisagismo urbano, suas flores costumam ser brancas e delicadas.
O gênero Genipa L. além de ter espécies usadas na alimentação, também é usado de forma ornamental.
O gênero Calycophyllum DC tem como maior representante ornamental a espécie Calycophyllum spruceanum, também conhecida como “pau mulato”.
Encontrados no Brasil:
Agouticarpa C.H.Perss., Alibertia A.Rich. ex DC., Allenanthus Standl., Alseis Schott, Amaioua Aubl., Amphidasya Standl., Antirhea Juss., Arcytophyllum Roem. & Schult., Asperula Gled., Augusta Pohl, Bathysa C.Presl, Bertiera Aubl., Borojoa Cuatrec., Borreria G.Mey., Bothriospora Hook.f., Botryarrhena Ducke, Bouvardia Salisb., Bradea Standl., Calycophyllum DC., Capirona Spruce, Carichea Aubl., Catesbaea , Cephalanthus L., Chimarrhis Jacq., Chiococca P.Browne, Chione DC., Chomelia Jacq., Ciliosemina Antonelli, Cinchona L., Cinchonopsis L.Andersson, Coccocypselum P.Browne, Coffea L., Condaminea DC., Cordiera A.Rich. ex DC., Cosmibuena Ruiz & Pav., Coussarea Aubl., Coutarea Aubl., Csapodya Borhidi, Declieuxia Kunth, Dendrosipanea Ducke, Denscantia E.L.Cabral & Bacigalupo, Deppea Cham. & Schltdl., Diacrodon Sprague, Dialypetalanthus Kuhlm., Diodella Small, Diodia L., Duroia L.f., Elaeagia Wedd., Emmeorhiza Pohl ex Endl., Erithalis P.Browne, Exostema (Pers.) Rich. ex Humb. & Bonpl., Faramea Aubl., Ferdinandusa Pohl, Galianthe Griseb. ex Lorentz, Galium L., Gardenia J.Ellis, Genipa L., Geophila D.Don, Gleasonia Standl., Gonzalagunia Ruiz & Pav., Guettarda L., Hamelia Jacq., Henriquezia Spruce ex Benth., Hillia Jacq., Hindsia Benth., Hoffmannia Sw., Houstonia L., Isertia Schreb., Ixora L., Kerianthera J.H.Kirkbr., Knoxia L., Kutchubaea Fisch. ex DC., Ladenbergia Klotzsch, Leptoscela Hook.f., Limnosipanea Hook.f., Machaonia Humb. & Bonpl., Macrocnemum P.Browne, Maguireocharis Steyerm., Maguireothamnus Steyerm., Malanea Aubl., Manettia Mutis ex L., Margaritopsis Sauvalle, Melanopsidium Cels ex Colla, Mitracarpus Zucc. ex Schult. & Schult.f., Molopanthera Turcz., Morinda L., Mussaenda Burm. ex L., Neblinathamnus Steyerm., Notopleura (Benth. & Hook.f.) Bremek., Oldenlandia L., Paederia L., Pagamea Aubl., Pagameopsis Steyerm., Palicourea Aubl., Parachimarrhis Ducke, Patima Aubl., Pavetta L., Pentagonia Benth., Pentas Benth., Pentodon Hochst., Perama Aubl., Planaltina R.M. Salas & E.L. Cabral, Platycarpum Humb. & Bonpl., Pogonopus Klotzsch, Posoqueria Aubl., Psathura Comm. ex Juss., Pseudosabicea N.Hallé, Psychotria L., Psyllocarpus Mart. ex Mart. & Zucc., Randia L., Remijia DC., Retiniphyllum Humb. & Bonpl., Richardia L., Riodocea Delprete, Ronabea Aubl., Rondeletia L., Rosenbergiodendron Fagerl., Rudgea Salisb., Rustia Klotzsch, Sabicea Aubl., Salzmannia DC., Schizocalyx Wedd., Schradera Vahl, Schwendenera K.Schum., Semaphyllanthe L.Andersson, Simira Aubl., Sipanea Aubl., Sipaneopsis Steyerm., Sommera Schltdl., Spermacoce L., Sphinctanthus Benth., Stachyarrhena Hook.f., Stachyococcus Standl., Staelia Cham. & Schltdl., Standleya Brade, Stenostomum C.F. Gaertn., Tessiera DC., Tocoyena Aubl., Uncaria Schreb., Vangueria Juss., Warszewiczia Klotzsch, Wittmackanthus Kuntze.
A
Acranthera, Acrobotrys, Acunaeanthus, Adinauclea, Agathisanthemum, Aidia, Aidiopsis, Airosperma, Aitchisonia, Alberta, Aleisanthia, Alibertia, Allaeophania, Alleizettella, Allenanthus, Alseis, Amaioua, Amaracarpus, Amphiasma, Amphidasya, Ancylanthos, Anomanthodia, Antherostele, Anthorrhiza, Anthospermum, Antirhea, Aoranthe, Aphaenandra, Aphanocarpus, Appunettia, Appunia, Arctophyllum, Argocoffeopsis, Argostemma, Asemnantha, Asperula, Astiella, Atractocarpus, Atractogyne, Augusta, Aulacocalyx
B
Badusa, Balmea, Bataprine, Bathysa, Batopedina, Belonophora, Benkara, Benzonia, Berghesia, Bertiera, Bikkia, Blandibractea, Blepharidium, Bobea, Boholia, Borojoa, Bothriospora, Botryarrhena, Bouvardia, Brachytome, Bradea, Brenania, Breonadia, Burchellia, Burttdavya, Byrsophyllum
C
Caelospermum, Calanda, Callipeltis, Calochone, Calycophyllum, Calycosia, Calycosiphonia, Canephora, Canthium, Capirona, Captaincookia, Carpacoce, Carphalea, Carterella, Casasia, Catesbaea, Catunaregam, Cephaelis, Cephalodendron, Ceratopyxis, Ceriscoides, Ceuthocarpus, Chaetostachydium, Chalepophyllum, Chamaepentas, Chapelieria, Chassalia, Chazaliella, Chimarrhis, Chiococca, Chione, Chlorochorion, Chomelia, Choulettia, Chytropsia, Cigarilla, Cinchona, Cladoceras, Clarkella, Coccochondra, Coccocypselum, Coddia, Coelopyrena, Coffea, Coleactina, Colletoecima, Commitheca, Condaminea, Conostomium, Coprosma, Coptophyllum, Coptosapelta, Corynanthe, Coryphothamnus, Cosmibuena, Cosmocalyx, Coursiana, Coussarea, Coutaportla, Coutarea, Cowiea, Craterispermum, Cremaspora, Cremocarpon, Crobylanthe, Crocyllis, Crossopteryx, Crucianella, Cruciata, Cruckshanksia, Crusea, Cuatrecasasiodendron, Cubanola, Cuviera, Cyclophyllum
D
Damnacanthus, Danais, Deccania, Declieuxia, Dendrosipanea, Dentella, Deppea, Diacrodon, Dialypetalum, Dibrachyonostylus, Dichilanthe, Dictyandra, Didymaea, Didymochlamys, Didymopogon, Didymosalpynx, Diodella, Diodia, Dioecrescis, Dioicodendron, Diplospora, Discospermum, Diyaminauclea, Dolichodelphys, Dolicholobium, Dolichometra, Dolicera, Duidania, Dunnia, Duperrea, Duroia, Durringtonia
E
Ecpoma, Eizia, Elaeagia, Eleutheranthus, Emmenopterys, Emmeorhiza, Eosanthe, Eriosemopsis, Erithalis, Ernodea, Etericius, Euclinia, Exallage, Exostema
F
Fadogia, Fadogiella, Fagerlindia, Faramea, Ferdinandusa, Feretia, Fergusonia, Fernelia, Flagenium, Flexanthera
G
Gaertnera, Gaillonia, Galiniera, Galium, Gallienia, Galopina, Gamotopea, Gardenia, Gardeniopsis, Genipa, Gentingia, Geophila, Gillespiea, Gleasonia, Glionnetia, Glossostipula, Gomphocalyx, Gonzalagunia, Gouldia, Greenea, Greeniopsis, Guettarda, Gynochtodes, Gyrostipula
H
Habroneuron, Haldina, Hallea, Hamelia, Hyataella, Hedstromia, Hedyotis, Hedythyrsus, Heinsenia, Heinsia, Hekistocarpa, Heterophyllaea, Hillia, Himalrandia, Hindsia, Hintonia, Hippotis, Hitoa, Hodgkinsonia, Hoffmannia, Holstianthus, Homollea, Homolliella, Houstonia, Hutchinsonia, Hydnophytum, Hydrophylax, Hymenocnemis, Hymenocoleus, Hymenodictyon, Hyperacanthus, Hypobathrum, Hyptianthera
I
Ibetralia, Indopolysolenia, Isertia, Isidorea, Ixora
J
Jackiopsis, Janotia, Jaubertia, Joosia, Jovetia
K
Kailarsenia, Kajewskiella, Keenania, Keetlia, Kelloggia, Kerianthera, Khasiaclunea, Klossia, Knoxia, Kochummenia, Kohautia, Kraussia, Kutchubaea
L
Ladenbergia, Lagynias, Lamprothamnus, Lasianthus, Lathraeocarpa, Lecananthus, Lecanosperma, Lecariocalyx, Lelya, Lemyrea, Lepidostoma, Leptactina, Leptodermis, Leptomischus, Leptoscela, Leptostigma, Lerchea, Leucocodon, Leucolophus, Limnosipanea, Lindenia, Litosanthes, Lucinaea, Luculia, Lucya, Ludekia
M
Macbrideina, Machaonia, Macrocnemum, Macrosphyra, Maguireocharis, Maguireothamnus, Malanea, Manettia, Manostachya, Mantalania, Margaritopsis, Maschalocorymbus, Maschalodesme, Massularia, Mastixiodendron, Mazaea, Melanopsidium, Mericarpaea, Merumea, Metadina, Meyna, Micrasepalum, Microphysa, Mitchella, Mitracarpus, Mitrasacmopsis, Mitriostigma, Molopanthera, Monosalpinx, Montamans, Morelia, Morierina, Morinda, Morindopsis, Motleyia, Mouretia, Multidentia, Mussaenda, Mussaendopsis, Mycetia, Myonima, Myrmecodia, Mymeconauclea, Myrmephytum
N
Naletonia, Nargedia, Neanotis, Neblinathamnus, Nematostylis, Nenax, Neobertiera, Neoblakea, Neobreonia, Neofranciella, Neohymenopogon, Neolamarckia, Neolaugeria, Neopentanisia, Nernstia, Nertera, Nesohedyotis, Neurocalyx, Nichallea, Nodocarpaea, Nonatelia, Normandia, Nostolachma
O
Ochreinauclea, Octotropis, Oldenlandia, Oldenlandiopsis, Oligocodon, Omiltemia, Opercularia, Ophiorrhiza, Ophriococcus, Oregandra, Oreopolus, Osa, Otiophora, Otocalyx, Otomeria, Ottoschmidtia, Oxyanthus
P
Pachystigma, Pachystylus, Paederia, Pagamea, Pagameopsis, Palicourea, Pamplethantha, Paracephaelis, Parachimarrhis, Paracorynanthe, Paragenipa, Paraknoxia, Parapentas, Paratriaina, Pauridiantha, Pausinystalia, Pavetta, Payera, Pelagodendron, Pentagonia, Pentaloncha, Pentanisia, Pentanopsis, Pentas, Pentodon, Peponidium, Perakanthus, Perama (plantae), Peratanthe, Peripeplus, Pertusadina, Petagomoa, Petitiocodon, Phellocalyx, Phialanthus, Phitopis, Phuopsis, Phyllacanthus, Phyllis, Phyllocrater, Phyllomelia, Phyllohydrax, Picardaea, Pimentelia, Pinariphyllon, Pinckneya, Pittoniotis, Placocarpa, Placopoda, Plectronia, Plectoniella, Pleiocarpidia, Pleiocoryne, Pleiocraterium, Plocama, Poecilocalyx, Pogonolobus, Pogonopus, Polysphaeria, Polyura, Pomax, Porterandia, Portlandia, Posoqueria, Pouchetia, Praravinia, Pravinaria, Preussiodora, Prismatomeris, Proscephaleium, Psathura, Pseudaidia, Pseudogaillonia, Pseudogardenia, Pseudohamelia, Pseudomantalania, Pseudomussaenda, Pseudonesohedyotis, Pseudopyxis, Pseudosabicea, Psilanthus, Psychotria, Psydrax, Psyllocarpus, Pteridocalyx, Pterogaillonia, Pubistylus, Putoria, Pygmaeothamnus, Pyragra, Pyrostria
R
Rachicallis, Ramosmania, Randia, Raritebe, Readea, Remijia, Rennellia, Retiniphyllum, Rhadinopus, Raphidura, Rhipidantha, Rhopalobrachium, Rhyssocarpus, Richardia, Riodocea, Riqueuria, Robynsia, Roigella, Ronabea, Rondeletia, Rothmannia, Rubia, Rudgea, Rustia, Rutidea, Rytigynia
S
Sabicea, Sacosperma, Saldinia, Salzmannia, Saprosma, Sarcopygme, Schachtia, Schismatoclada, Schizenterospermum, Schizocalyx, Schizocolea, Schizomussaenda, Schizostigma, Schmidtottia, Schradera, Schumanniophyton, Schwendenera, Scolosanthus, Scyphiphora, Scyphochlamys, Scyphostachys, Sericanthe, Serissa, Shaferocharis, Sherardia, Sherbournia, Siderobombyx, Siemensia, Simira, Sinoadina, Sipanea, Sipaneopsis, Siphonandrium, Sommera, Spathichlamys, Spermacoce, Spermadictyon, Sphinctanthus, Spiradiclis, Squamellaria, Stachyarrhena, Stachyococcus, Staelia, Standleya, Steenisia, Stelechantha, Stephanococcus, Stevensia, Steyermarkia, Stichianthus, Stilpnophyllum, Stipularia, Stomandra, Streblosa, Streblosiopsis, Strempelia, Striolaria, Strumpfia, Stylosiphonia, Suberanthus, Sukunia, Sulitia, Synaptantha, Syringantha
T
Tamilnadia, Tammsia, Tapiphyllum, Terenna, Tarennoidea, Temnocalyx, Temnopteryx, Tennantia, Thecorchus, Thogsennia, Thyridocalyx, Timonius, Tobagoa, Tocoyena, Tortuella, Trailliaedoxa, Tresanthera, Triainolepis, Tricalysia, Trichostachys, Trigonopyren, Trukia, Tsiangia
U
V
Valantia, Vangueria, Vangueriella, Vangueriopsis, Versteegia, Villaria, Virectaria
W
Warburgina, Warszewiczia, Wendlandia, Wernhamia, Wiasemskya, Wittmackanthus
X
Xanthophytum, Xantonnea, Xerococcus
Y
Z
Barbosa, M.R.; Zappi, D.; Taylor, C.; Cabral, E.; Jardim, J.G.; Pereira, M.S.; Calió, M.F.; Pessoa, M.C.R.; Salas, R.; Souza, E.B.; Di Maio, F.R. ; Macias, L.; Anunciação, E.A. da; Germano Filho, P.; Oliveira, J.A.; Bruniera, C.P. 2013.Rubiaceae in Lista de Espécies da Flora do Brasil. Jardim Botânico do Rio de Janeiro.
BOLZANI, V.S.; YONG, M.C.M.; FURLAN, M.; CAVALHEIRO, A.J.; ARAÚJO, A.R.; SILVA, D.H.S. & LOPES, M.N. Secondary Metabolites from Brazilian Rubiaceae Plant Species: Chemotaxonomical and biological significance. Recent Research Development in Phytochemistry, v. 5, p. 19-31, 2001.
C.P. Coelho & A.A.A. Barbosa: Biologia reprodutiva de Palicourea macrobotrys; Revista Brasil. Bot., V.26, n.3, p.403-413, jul.-set. 2003.
Coelho, V. P. M.; Agra, M. F.; Barbosa, M. R. V.; Estudo farmacobotânico das folhas de Tocoyena formosa (Cham. & Schltdl.) K.Schum. (Rubiaceae), Revista Brasileira de Farmacognosia Brazilian Journal of Pharmacognosy 16(2): 170-177, Abr./Jun. 2006.
Davis, Aaron P.; Rafaël Govaerts, Diane M. Bridson, Markus Ruhsam, Justin Moat, Neil A. Brummitt (2009). "A global assessment of distribution, diversity, endemism, and taxonomic effort in the Rubiaceae". Annals of the Missouri Botanical Garden 96 (1): 68–78. doi:10.3417/2006205.
FAGERLIND, F. 1937. Embryologische, zytologische and bestäubungsexexperimentelle Studien in der Familie Rubiaceae nebst Bemerkugen über einige Polyploiditätsprobleme. Acta Horti Bergiani 2(9): 196-470.
Figuereiro Mól, D. F.; Loilola, M. I. B & Jardim, J. G.; RUBIACEAE EM UM REMANESCENTE DE FLORESTA ATLÂNTICA NO RIO GRANDE DO NORTE, BRASIL; PROGRAMA DE PÓS GRADUAÇÃO EM CIÊNCIAS BIOLÓGICAS; CENTRO DE BIOCIÊNCIAS; UNIVERSIDADE FEDERAL DO RIO GRANDE DO NORTE, 2010.
Hamilton, C.W. 1989. A revision of mesoamerican Psychotria subgenus Psychotria (Rubiaceae), part I: introduction and species 1-16. Annals of the Missouri Botanical Garden 76: 67-111. Judd, W. S.; Campbell, C. S.; Kellog, E. A.; Stevens, P. F. & Donoghue, M. J.; Sistemática Vegetal, “Um Enfoque Filogenético” 3º ed. 2009, p. 469 a 470.
Lorenzi, H. Plantas ornamentais brasileiras (1995:642)
LORENZI, H; SOUZA, H. M; TORRES, M. A. V; BACHER, L.B. Árvores exóticas no Brasi: madeireiras, ornamentais e aromáticas. 1.ed. Nova Odessa: Instituto Plantarum de Estudos da Flora Ltda, 2003. 368 p. MARIATH, J.E.A. & COCUCCI, A.E. 1997. The ovules of Relbunium hypocarpium in the context of the Rubiaceae. Kurtziana 25: 141-150.
Masullo F. A.; DESENVOLVIMENTO DO RUDIMENTO SEMINAL EM RUBIACEAE, Instituto de Pesquisas Jardim Botânico do Rio de Janeiro XIX Seminário PIBIC 10 e 11 de novembro de 2011.
Paiva, A. M.; Germano P.; Moura, M. V. L. P.; Rubiaceae ornamentais do Campus da Universidade Federal Rural do Rio de Janeiro, Seropédica, R.J.; Floresta e Ambiente, v.16, n.1, p. 39 - 46, 2009. Pereira, M.S. & Barbosa, M.R.V. 2004. A família Rubiaceae na Reserva Biológica Guaribas, Paraíba, Brasil. Subfamílias Antirheoideae, Cinchonoideae e Ixoroideae. Acta Botanica Brasilica 18(2): 305-318.
Robbrecht, E. 1988. Tropical woody Rubiaceae. Opera Botanica Belgica 1: 1-271.
Robbrecht, E.; Monographic and systematic studies in Rubiaceae; 2013 National Botanic Garden of Belgium.
ROBBRECHT, E. & MANEN, J. 2006. The major lineages of the coffee family (Rubiaceae, angiosperms).
Combined analysis (nDNA and cpDNA) to infer the position of Coptosapelta and Luculia, and supertree construction based on rbcL, rps16, trnL-trnF and atpB-rbcL data. A new classification in two subfamilies, Cinchonoideae and Rubioidea. Syst. Geog. Pl. 76: 85-146.
Takhtajan, Armen (2009). "Class Magnoliopsida (Dicotyledons)". Flowering Plants (Second ed.). Springer. p. 51516. doi:10.1007/978-1-4020-9609-9. ISBN 978-1-4020-9608-2.
TAYLOR, C.M. 1997. Conspectus of the genus Palicourea (Rubiaceae: Psychotriae) with the description of some new species from Ecuador and Colombia. Annals of the Missouri Botanical Garden 84:224-262. Verdcourt, B. 1958. Remarks on the classification of the Rubiaceae. Bulletin du Jardim Botanique de l'État Bruxelles 28: 209-281.
Rubiaceae, da ordem Gentianales, é a quarta maior família pertencente às Angiospermas, compreendendo cerca de 611 gêneros e 13.150 espécies que podem ser encontradas nos substratos aquáticos, rupícolas e terrícolas. É também conhecida como a família do Café, apresentando diversas formas, como arbusto, árvore, erva, liana e subarbusto. Ocorrem principalmente em regiões tropicais e subtropicais, mas também podem ser encontradas em regiões temperadas e frias como na Europa Setentrional e na América do Norte. Os membros dessa família são facilmente reconhecidos por suas características morfológicas que englobam folhas opostas e simples, com estípulas interpeciolares.
Rubiaceae este o familie de plante cu flori. Cu peste 13.000 de specii în 611 genuri aceasta este a patra cea mai mare familie de plante angiosperme.
Flora României conține 55 de specii ce aparțin la 6 genuri:
Rubiaceae este o familie de plante cu flori. Cu peste 13.000 de specii în 611 genuri aceasta este a patra cea mai mare familie de plante angiosperme.
Måreväxter (Rubiaceae) är en stor växtfamilj med omkring 600 släkten och mer än 10 000 arter, varav flera är medicinalväxter.
Måreväxter är ett släkte av ett- eller fleråriga örter, i varmare delar av världen även buskar och träd, med korsvis motsatta, skenbart kransställda blad och ett varierande antal bladlika stipler. Blommorna är vanligen små och gula eller vita. Frukten är oftast en tvådelad klyvfrukt, där delfrukterna liknar nötter eller stenfrukter. Även riktiga stenfrukter, liksom bär och kapslar förekommer.
Tre undersläkten är allmänt accepterade[1]:
Måreväxter finns över hela världen. I Sverige förekommer tre släkten, måresläktet (Galium), färgmåresläktet (Asperula) och maddsläktet (Sherardia).
En ekonomiskt viktig medlem i måresväxter är kaffesläktet (Coffea). Familjen innehåller även en lång rad prydnadsväxter.
Måreväxter (Rubiaceae) är en stor växtfamilj med omkring 600 släkten och mer än 10 000 arter, varav flera är medicinalväxter.
Kökboyasıgiller (Rubiaceae), Gentianales takımına ait bir familyadır.
Kozmopolit bir familya 500 cins ve 6000 kadar tür ihtiva eder. Türkiye'de 10 cins ve 170 kadar türle temsil edilir.
Ağaç, çalı ve otsu bitkilerdir. Yapraklar basit, opposit, vertisillat, stipulludur. Çiçekler erdişi, aktinomorf, nadiren zigomorf, dikazyum veya başak durumlarındadır.
Kökboyasıgiller (Rubiaceae), Gentianales takımına ait bir familyadır.
Kozmopolit bir familya 500 cins ve 6000 kadar tür ihtiva eder. Türkiye'de 10 cins ve 170 kadar türle temsil edilir.
Дерева, чагарники, напівчагарники або трави з супротивним простим суцільнокрайнім листям з прилистками. Квітки двостатеві, актиноморфні, як правило, в складних суцвіттях. Оцвітина 4-5-членниста. Чашечка, як правило, більш-менш скорочена. Віночок зрослопелюстковий, з трубкою різної довжини і лійкоподібним або колоподібним відгином. Тичинок 4-5, тичинкові нитки прикріплені до трубки віночка. Зав'язь нижня, найчастіше (але не завжди) 2-гніздова, з різною кількістю анатропних зачатків. Плацентація центрально-кутова. Плід часто розпадається на мерікарпії, але також буває у вигляді коробочки, ягоди або кістянки. Насіння здебільшого з ендоспермом.
Більшість видів поширені у тропічних регіонах. Деякі види зустрічаються у помірному або навіть холодному кліматі. Більшість видів маренових ростуть в горах, тропіках і вологих низинах. Ростуть вздовж берегів водойм (озер, річок, боліт і тощо) і на узліссях. Дуже багато видів розселився по земній кулі у вигляді бур'янів.
Họ Thiến thảo, (lấy từ chữ Hán: 茜草; danh pháp khoa học: Rubiaceae Juss. 1789) - có tài liệu phiên là thiên thảo, là một họ của thực vật có hoa, còn có thể gọi là họ cà phê, cỏ ngỗng. Trong một số sách giáo khoa tiếng Việt gọi là họ Cà phê, nhưng có thể gọi là họ Thiến thảo, lý do là tên gọi Rubiceae là dẫn xuất từ chi Rubia (thiến /thiên thảo) mà không là dẫn xuất từ chi Coffea (cà phê). Các loại cây phổ biến trong họ này bao gồm canh ki na, cây cà phê, câu đằng (Uncaria tonkinensis) và nhàu. Một số họ trước đây được chấp nhận (như Dialypetalanthaceae, Henriqueziaceae, Naucleaceae và Theligonaceae) hiện nay được đưa vào họ Rubiaceae theo các nghiên cứu di truyền học gần đây do Angiosperm Phylogeny Group tiến hành. Theo các định nghĩa hiện nay, có khoảng 611 chi và khoảng 13.150 loài thuộc về họ Rubiaceae[1].
Các loài thuộc họ này là loại cây gỗ, cây bụi hoặc nửa bụi, đôi khi là cây thân thảo hay dây leo. Lá mọc đối, luôn có lá kèm với nhiều hình dạng khác nhau. Hoa thường tập hợp thành cụm hình xim, đôi khi hình đầu, mẫu 5 hoặc 4. Đài và tràng đều hợp, tràng có tiền khai hoa thường vặn, đôi khi van hay lợp. Trong một vài trường hợp số thùy của tràng có thể lên tới 8-10. Số nhị thường bằng với số thùy tràng và nằm xen kẽ giữa các thùy, dính vào ống tràng hoặc họng tràng. Bộ nhụy gồm hai lá noãn dính nhau thành bầu dưới, hai buồng. Một vòi nhụy mảnh, đầu nhụy hình đầu hay chia hai. Mỗi buồng của bầu chứa một đến nhiều noãn đảo hay thẳng. Quả mọng, hạch hay quả khô (quả mở hoặc quả phân thành những hạch nhỏ). Hạt thường có phôi thẳng có nội nhũ hoặc đôi khi không có.
Họ Thiến thảo (họ Cà phê) là một họ lớn (chỉ sau họ Cúc), phân bổ ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, ít khi gặp ở vùng ôn đới. Tại Việt Nam hiện biết 90 chi với khoảng trên 400 loài, thường gặp nhiều trong rừng, tạo nên thành phần chủ yếu của tầng cây thấp.
Theo The Plant List, họ Thiến thảo hay còn gọi là họ Cà-fê, gồm 617 chi và 13548 loài[2]
Các chi được phân bổ trong các tông, và các tông này được đặt vào một trong ba phân họ đã được thừa nhận:
Họ Thiến thảo, (lấy từ chữ Hán: 茜草; danh pháp khoa học: Rubiaceae Juss. 1789) - có tài liệu phiên là thiên thảo, là một họ của thực vật có hoa, còn có thể gọi là họ cà phê, cỏ ngỗng. Trong một số sách giáo khoa tiếng Việt gọi là họ Cà phê, nhưng có thể gọi là họ Thiến thảo, lý do là tên gọi Rubiceae là dẫn xuất từ chi Rubia (thiến /thiên thảo) mà không là dẫn xuất từ chi Coffea (cà phê). Các loại cây phổ biến trong họ này bao gồm canh ki na, cây cà phê, câu đằng (Uncaria tonkinensis) và nhàu. Một số họ trước đây được chấp nhận (như Dialypetalanthaceae, Henriqueziaceae, Naucleaceae và Theligonaceae) hiện nay được đưa vào họ Rubiaceae theo các nghiên cứu di truyền học gần đây do Angiosperm Phylogeny Group tiến hành. Theo các định nghĩa hiện nay, có khoảng 611 chi và khoảng 13.150 loài thuộc về họ Rubiaceae.
Rubiaceae Juss. (1789), nom. cons.
Типовой род Дочерние таксоныМареновые (лат. Rubiaceae) — семейство двудольных растений порядка Горечавкоцветные (Gentianales), включающее более 600 родов и 10 000 видов.
Виды мареновых богаты алкалоидами (кофеин, хинин, эметин).
Представители семейства встречаются в основном в тропических странах, но некоторые растут в умеренных и холодных областях.
Ископаемые останки обнаружены:
Большинство мареновых — древесные растения. Есть среди них деревья высотой до 40—45 м, кустарники, кустарнички, древовидные и вьющиеся лианы, ползучие и прямостоячие травы.
Листья супротивные или ложномутовчатые, с крупными прилистниками. На листьях представителей родов Паветта (Pavetta) и Психотрия (Psychotria) есть «бактериальные узелки». Бактерии обеспечивают растение-хозяина питательными веществами, без бактерий оно неспособно к нормальному росту и развитию.
Цветки мелкие, правильные, почти всегда обоеполые, в боковых или конечных полузонтиках, собранные в метельчатые, колосовидные или головчатые соцветия, иногда одиночные. Чашечка сросшаяся с завязью. Венчик трубчато-воронковидный, воронковидный, колокольчатый или колесовидный. Тычинок три — пять, до шести штук. Завязь нижняя, двугнёздная, редко четырёхгнёздная (род Митчелла (Mitchella)), с одной, реже несколькими семяпочками в каждом гнезде; столбик один, двураздельный — с двумя головчатыми рыльцами, реже (Фуопсис (Phuopsis)) рыльца сросшиеся в одно, булавовидное.
Формула цветка: ∗ K ( 4 − 5 ) C ( 4 − 5 ) A 4 − 5 G ( 2 ) − {displaystyle ast K_{(4-5)};C_{(4-5)};A_{4-5};G_{(2){-}}} [2].
Плод — двойчатый, сухой или более-менее сочный орешек или двугнёздная коробочка.
Семейство Мареновые — одно из пяти крупнейших семейств растений. К 2009 году в семейство включается от 611 до 618 родов и около 13 500 видов[3]. В семействе выделяют три подсемейства Rubioideae, Cinchonoideae и Ixoroideae и свыше 43 триб. Ранее Elmar Robbrecht и Jean-François Manen предлагали расширить подсемейство Cinchonoideae за счёт включения в него подсемейства Ixoroideae и родов Coptosapelta, Luculia[4].
Род Психотрия (Psychotria), насчитывающий более 1900 видов[5], является крупнейшим в семействе и третьим среди покрытосеменных растений, уступая родам Астрагал (Astragalus) семейства Бобовые (Fabaceae) и Бульбофиллюм (Bulbophyllum) семейства Орхидные (Orchidaceae). При этом ещё 29 родов насчитывают более 100 видов. С другой стороны, 211 родов этого семейства являются монотипными и вместе они составляют более трети всех родов семейства, но включают менее одного процента всех видов.
Современная систематика включает три подсемейства Rubioideae, Cinchonoideae и Ixoroideae и 43 трибы, при этом триба Coptosapelteae и род Luculia не включаются ни в одно из подсемейств[3].
Семейство включает в себя более 600 родов[6], некоторые из них[7]:
|coauthors=
(справка) |coauthors=
(справка) (недоступная ссылка) Мареновые (лат. Rubiaceae) — семейство двудольных растений порядка Горечавкоцветные (Gentianales), включающее более 600 родов и 10 000 видов.
Виды мареновых богаты алкалоидами (кофеин, хинин, эметин).
茜(qiàn)草科(学名:Rubiaceae)是真雙子葉植物龍膽目下的一個科。早期的分類系統(克朗奎斯特分类法)將茜草科分類在茜草目內。而近期的分類系統(APG II 分类法)則是將茜草科分類在龍膽目內,且將離瓣茜草科、Henriqueziaceae、烏檀科、纖花草科併入到茜草科內,新的茜草科有600多屬,10000種以上,中国大约有80属500余种,多数分布在南方。本科植物分為三個亞科:
本科的茜草屬、梔子屬可以做染料,咖啡可以做飲料,金雞納屬、豬殃殃屬、蔓虎刺屬、檄樹屬、鉤藤屬可以做藥用植物,龍船花屬、玉葉金花屬、寒丁子屬可以做觀賞植物。
茜草亞科(英语:Rubioideae) Rubioideae
仙丹花亞科(英语:Ixoroideae) Ixoroideae
金雞納亞科(英语:Cinchonoideae) Cinchonoideae
瓢簞藤族(英语:Coptosapelteae) Coptosapelteae
滇丁香族 Luculieae
共59種
Cinchonoideae Raf. (1708種)
Ixoroideae Raf. 共3960種
Rubioideae Verdc.(英语:Bernard Verdcourt) 共7571種
茜(qiàn)草科(学名:Rubiaceae)是真雙子葉植物龍膽目下的一個科。早期的分類系統(克朗奎斯特分类法)將茜草科分類在茜草目內。而近期的分類系統(APG II 分类法)則是將茜草科分類在龍膽目內,且將離瓣茜草科、Henriqueziaceae、烏檀科、纖花草科併入到茜草科內,新的茜草科有600多屬,10000種以上,中国大约有80属500余种,多数分布在南方。本科植物分為三個亞科:
茜草亞科(Rubioideae) 金雞納亞科(Cinchonoideae) 仙丹花亞科(Ixoroideae)本科的茜草屬、梔子屬可以做染料,咖啡可以做飲料,金雞納屬、豬殃殃屬、蔓虎刺屬、檄樹屬、鉤藤屬可以做藥用植物,龍船花屬、玉葉金花屬、寒丁子屬可以做觀賞植物。
アカネ科 (Rubiaceae) はリンドウ目に属する被子植物の科の一つ。アカネなどを含む。クロンキスト体系ではアカネ目に分類されていた。
草本または低木で、熱帯に特に多いが温帯にも草本がある。約600属10,000種以上を含む大きな分類群である。葉は単葉で対生か(見かけ上)輪生。托葉があり、アカネ属やヤエムグラ属では葉と同じ形になるため輪生に見える。花は合弁花で5裂するもののほか4裂するものも多い。カフェインを含むコーヒーノキなど、アルカロイドを含む種が多い。代表的な種には次のようなものがある。
新エングラー体系で独立の科とされていたヘンリクェジア科はクロンキスト体系以降でアカネ科とされている。またAPG植物分類体系ではディアリペタラントゥス科とヤマトグサ科もアカネ科に含められている。以下に主な亜科・属を示す。
アカネ科 (Rubiaceae) はリンドウ目に属する被子植物の科の一つ。アカネなどを含む。クロンキスト体系ではアカネ目に分類されていた。
草本または低木で、熱帯に特に多いが温帯にも草本がある。約600属10,000種以上を含む大きな分類群である。葉は単葉で対生か(見かけ上)輪生。托葉があり、アカネ属やヤエムグラ属では葉と同じ形になるため輪生に見える。花は合弁花で5裂するもののほか4裂するものも多い。カフェインを含むコーヒーノキなど、アルカロイドを含む種が多い。代表的な種には次のようなものがある。
꼭두서니과(----科, 학명: Rubiaceae 루비아케아이[*])는 용담목의 과이다.[1]
전 세계에 450-500속의 6,000-7,000여 종이 알려진 큰 과로서, 대부분 열대와 아열대에 분포되어 있지만 온대나 한대에서도 찾아볼 수 있다. 특히, 추운 지역일수록 초본인 종류가 많다. 한국에는 커피나무·꼭두서니·갈퀴덩쿨·호자나무·낚시돌풀·덤불꼭두서니·솔나물 등의 8속 26여 종이 분포하고 있다.
대부분 교목 또는 관목이지만 종에 따라서는 초본인 것도 있다. 잎은 보통 마주나는데, 때로는 돌려나는 것도 있다. 한편, 잎과 잎 사이 또는 잎 안쪽에 생기는 턱잎이 잎과 구별할 수 없을 정도로 커져 있는 경우도 있다. 꽃은 보통 방사대칭의 양성화인데, 아주 드물게는 좌우대칭인 것도 있다. 꽃부리는 윗부분이 4-10갈래로 나뉜 통 모양을 하고 있으며, 수술은 꽃부리의 조각과 같은 수이다. 씨방은 하위로 안에는 2-5개의 방이 존재하는데, 암술머리도 마찬가지로 2-5 갈래로 나뉘어 있다. 열매는 삭과·장과 또는 핵과이다. 이와 같은 꼭두서니과에는 유용한 식물이 많은데, 특히 커피는 아라비카커피나무를 가공한 것이며, 말라리아 특효약으로 유명한 키니네는 안데스 산맥의 중·북부에서 자라는 기나스류에서 얻은 것이다. 또, 아메바 이질에 효과가 있는 에메틴은 브라질산인 토콘 뿌리로부터 추출한 것이다.
꼭두서니과(----科, 학명: Rubiaceae 루비아케아이[*])는 용담목의 과이다.
전 세계에 450-500속의 6,000-7,000여 종이 알려진 큰 과로서, 대부분 열대와 아열대에 분포되어 있지만 온대나 한대에서도 찾아볼 수 있다. 특히, 추운 지역일수록 초본인 종류가 많다. 한국에는 커피나무·꼭두서니·갈퀴덩쿨·호자나무·낚시돌풀·덤불꼭두서니·솔나물 등의 8속 26여 종이 분포하고 있다.
대부분 교목 또는 관목이지만 종에 따라서는 초본인 것도 있다. 잎은 보통 마주나는데, 때로는 돌려나는 것도 있다. 한편, 잎과 잎 사이 또는 잎 안쪽에 생기는 턱잎이 잎과 구별할 수 없을 정도로 커져 있는 경우도 있다. 꽃은 보통 방사대칭의 양성화인데, 아주 드물게는 좌우대칭인 것도 있다. 꽃부리는 윗부분이 4-10갈래로 나뉜 통 모양을 하고 있으며, 수술은 꽃부리의 조각과 같은 수이다. 씨방은 하위로 안에는 2-5개의 방이 존재하는데, 암술머리도 마찬가지로 2-5 갈래로 나뉘어 있다. 열매는 삭과·장과 또는 핵과이다. 이와 같은 꼭두서니과에는 유용한 식물이 많은데, 특히 커피는 아라비카커피나무를 가공한 것이며, 말라리아 특효약으로 유명한 키니네는 안데스 산맥의 중·북부에서 자라는 기나스류에서 얻은 것이다. 또, 아메바 이질에 효과가 있는 에메틴은 브라질산인 토콘 뿌리로부터 추출한 것이다.