Multimedia w Wikimedia Commons Żabnicokształtne[2], nogopłetwe[3] (Lophiiformes) – rząd morskich ryb promieniopłetwych (Actinopterygii), charakteryzujących się wielką paszczą i obecnością wiciowatego wabika umieszczonego na głowie ryby. W zapisie kopalnym znane są z morskich osadów dolnego oceanu. Współcześnie występują w wodach oceanicznych strefy tropikalnej, subtropikalnej i umiarkowanej.
Ciało większości żabnicokształtnych jest spłaszczone grzbietobrzusznie. Duża głowa zakończona szeroko rozwierającą się paszczą uzbrojoną w ostre zęby. Płetwy piersiowe zostały przekształcone w narząd ruchu umożliwiający pełzanie po dnie lub kępach roślin. Pierwszy promień płetwy grzbietowej niemal wszystkich gatunków znajduje się na głowie. Jest przekształcony w elastyczną wić (illicium) zakończoną wabikiem (esca), o różnym kształcie i budowie. Narząd ten wykorzystywany jest do wabienia ofiary. Znajdują się w nim narządy dotyku. U wielu gatunków brak płetw brzusznych. Otwory skrzelowe znajdują się zwykle za lub poniżej podstawy płetw piersiowych. Pęcherz pławny zamknięty lub nie występuje. Brak żeber i kości śródkruczej.
Samiec Photocorynus spiniceps z rodziny Linophrynidae jest jednym z najmniejszych kręgowców świata. Osiąga zaledwie 1 cm długości (samice tego gatunku są większe – osiągają ok. 4 cm).
Rodziny zaliczane do żabnicokształtnych grupowane są w podrzędach:
Lophioidei (żabnicowce) – najstarsza grupa, uważana za takson siostrzany pozostałych, żyją przy dnie w strefie sublitoralnej:
Antennarioidei (antenariusowce, histrionowce) – występują na płytkim dnie litoralu, w gęstwinach wodorostów:
Ogcocephalioidei (maźnicowce) – w tym wyodrębniane czasem Ceratioidei (matronicowce) i Chaunacioidei – żyją w strefie batypelagialnej:
Żabnicokształtne, nogopłetwe (Lophiiformes) – rząd morskich ryb promieniopłetwych (Actinopterygii), charakteryzujących się wielką paszczą i obecnością wiciowatego wabika umieszczonego na głowie ryby. W zapisie kopalnym znane są z morskich osadów dolnego oceanu. Współcześnie występują w wodach oceanicznych strefy tropikalnej, subtropikalnej i umiarkowanej.
