dcsimg

Kéwan kekrikitan ( Javanese )

provided by wikipedia emerging languages

Kéwan kekrikitan (Inggris: rodent, saka basa Latin rodere, "ngrikiti") ya iku mamalia saka ordo Rodentia, kang ditondoi déning sepasang saka untu seri kang thukul terus ing saben rahang ndhuwur lan ngisor. Kira-kira 40% saka kabèh spésiès mamalia ya iku kéwan kekrikitan; kéwan kekrikitan ana akèh ing kabèh bawana kejaba Antartika. Kéwan kekrikitan iku mamalia kang paling warna-warna lan manggon ing warna-warna habitat terrestrial, kalebu lingkungan kang digawé manungsa.

Spésiès bisa arboreal, fossorial (burrowing), utawa semiakuatik. Kéwan kekrikitan kondhang kalebu tikus, bajing, asu prairie, landak, beaver, guinea pig, hamster, lan kapibara. Kéwan kaya ta kelinci, truwèlu, lan pika sapisan kalebu Rodentia, nanging saiki dianggep dadi ing ordho kapisah, Lagomorpha.

Mèh kabèh kéwan kekrikitan ya iku kéwan cilik karo awak kuwat, sikil cendhak, lan buntut dawa. Kéwan kekrikitan padha migunakaké untu seri kang landep kanggo ngrikiti pangan, ngedhuk burrow, lan mbéla dhèwèké. Akèh kang mangan wiji utawa matèri tuwuhan liyané, nanging ana uga kang panganané luwih warna-warna. Kéwan kekrikitan dadi kéwan sosial lan akèh spésiès sing urip ing masarakat kanthi cara komplèks saka sesambungan karo saben liyané. Kawin antarané kéwan kekrikitan bisa béda-béda saka monogami, poligini, nganti promiscuity. Akeh duwé anakan saka kéwan enom kang altricial lan katilar, nanging liyané duwé precocial (relatif luwih tumuwuh) pas lair.

Rekaman fosil kéwan kekrikitan awalé saka Paleosen ing superbawana Laurasia. Kéwan kekrikitan tambah akèh macemé ing Eosen, pas nyebar bawana, sok-sok malah nemu cara kanggo nglintasi segara. Kéwan kekrikitan ngrambah Amérika Kidul lan Madagaskar saka Afrika, lan padha siji-sijiné mamalia plasental terestrial kang nggayuh lan njajah Australia.

Kéwan kekrikitan digunakaké minangka pangan, kanggo sandhangan, minangka ingon-ingon, lan minangka kéwan laboratorium in riset. Sawetara spésies, ing tartamtu tikus coklat, tikus ireng, lan tikus omah, dadi omo serius, mangan lan spoiling pangan kang disimpen déning manungsa, lan nyebar lelara. Spésiès kang kawanuhaké kang ora sengaja saka kéwan kekrikitan asring dianggep invasif, lan wis njalari kapunahan akèh spésies, kaya ta manuk-manuk ing pulo-pulo, sadurungé diisolasi saka prédator kang urip ing lemah.

Réferènsi

Wacan luwih lanjut

  • McKenna, Malcolm C.; Bell, Susan K. (1997). Classification of Mammals Above the Species Level. Columbia University Press. ISBN 0-231-11013-8.
  • Wilson, D. E.; Reeder, D. M., eds. (2005). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference. Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0-8018-8221-0.
    • Carleton, M. D.; Musser, G. G. "Order Rodentia", kaca 745–752 ing Wilson & Reeder (2005).

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Penulis lan editor Wikipedia

Kéwan kekrikitan: Brief Summary ( Javanese )

provided by wikipedia emerging languages

Kéwan kekrikitan (Inggris: rodent, saka basa Latin rodere, "ngrikiti") ya iku mamalia saka ordo Rodentia, kang ditondoi déning sepasang saka untu seri kang thukul terus ing saben rahang ndhuwur lan ngisor. Kira-kira 40% saka kabèh spésiès mamalia ya iku kéwan kekrikitan; kéwan kekrikitan ana akèh ing kabèh bawana kejaba Antartika. Kéwan kekrikitan iku mamalia kang paling warna-warna lan manggon ing warna-warna habitat terrestrial, kalebu lingkungan kang digawé manungsa.

Spésiès bisa arboreal, fossorial (burrowing), utawa semiakuatik. Kéwan kekrikitan kondhang kalebu tikus, bajing, asu prairie, landak, beaver, guinea pig, hamster, lan kapibara. Kéwan kaya ta kelinci, truwèlu, lan pika sapisan kalebu Rodentia, nanging saiki dianggep dadi ing ordho kapisah, Lagomorpha.

Mèh kabèh kéwan kekrikitan ya iku kéwan cilik karo awak kuwat, sikil cendhak, lan buntut dawa. Kéwan kekrikitan padha migunakaké untu seri kang landep kanggo ngrikiti pangan, ngedhuk burrow, lan mbéla dhèwèké. Akèh kang mangan wiji utawa matèri tuwuhan liyané, nanging ana uga kang panganané luwih warna-warna. Kéwan kekrikitan dadi kéwan sosial lan akèh spésiès sing urip ing masarakat kanthi cara komplèks saka sesambungan karo saben liyané. Kawin antarané kéwan kekrikitan bisa béda-béda saka monogami, poligini, nganti promiscuity. Akeh duwé anakan saka kéwan enom kang altricial lan katilar, nanging liyané duwé precocial (relatif luwih tumuwuh) pas lair.

Rekaman fosil kéwan kekrikitan awalé saka Paleosen ing superbawana Laurasia. Kéwan kekrikitan tambah akèh macemé ing Eosen, pas nyebar bawana, sok-sok malah nemu cara kanggo nglintasi segara. Kéwan kekrikitan ngrambah Amérika Kidul lan Madagaskar saka Afrika, lan padha siji-sijiné mamalia plasental terestrial kang nggayuh lan njajah Australia.

Kéwan kekrikitan digunakaké minangka pangan, kanggo sandhangan, minangka ingon-ingon, lan minangka kéwan laboratorium in riset. Sawetara spésies, ing tartamtu tikus coklat, tikus ireng, lan tikus omah, dadi omo serius, mangan lan spoiling pangan kang disimpen déning manungsa, lan nyebar lelara. Spésiès kang kawanuhaké kang ora sengaja saka kéwan kekrikitan asring dianggep invasif, lan wis njalari kapunahan akèh spésies, kaya ta manuk-manuk ing pulo-pulo, sadurungé diisolasi saka prédator kang urip ing lemah.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Penulis lan editor Wikipedia