De waterjuffers of gelijkvleugeligen (Zygoptera) zijn een onderorde van insecten, een van de twee recente onderorden binnen de orde van de libellen (Odonata). Wereldwijd zijn ruim 2700 soorten juffers beschreven, in Europa komen slechts 49 soorten voor (het aantal hangt af van de definitie van Europa). In Nederland zijn 26 soorten aangetroffen waarvan 24 ook in België.
Juffers/gelijkvleugeligen zijn van de Anisoptera (echte libellen of ongelijkvleugeligen) te onderscheiden door een aantal kenmerken (zie ook bij de echte libellen): ze zijn over het algemeen lichter gebouwd; de ogen zijn relatief klein en staan ver uit elkaar; in rust vouwt een juffer de vleugels achter de rug (met uitzondering van de pantserjuffers), terwijl een echte libel ze spreidt.
Zowel ongelijkvleugeligen als gelijkvleugeligen/juffers kennen een onvolledige gedaanteverwisseling: de larve vervelt en wordt pas na de laatste vervelling een gevleugeld insect met vaak felle kleuren. De larve is tamelijk klein, tot ongeveer twee centimeter, met een smal achterlijf waaraan drie veerachtige staartkieuwen zitten (larven van gelijkvleugeligen hebben geen kieuwen en zijn plomper gebouwd). Ze bewegen zich voort door het achterlijf heen en weer te kronkelen (larven van echte libellen hebben 'straalaandrijving').
De onderorde kent de volgende families:[1]
De vier families van Nederland en België zijn vrij eenvoudig te herkennen.
Toelichting. Deze determinatietabel geldt voor Nederland en België. Als de kenmerken bij stap 1 niet opgaan ga je naar stap 2. Bij elke stap staat tussen puntkomma's een uniek kenmerk (voor die stap en volgende stappen) of een unieke combinatie van kenmerken (met plusteken). Elk van die unieke dingen is op zich voldoende voor de determinatie, maar het is verstandig ook de overige unieke dingen te bekijken. Tussen haakjes staan kenmerken die juist niet mogen kloppen. Foto's maken vaak meer duidelijk dan woorden, bekijk daarom onderstaande foto's of klik door naar families en soorten.
Bosbeekjuffer mannetje
Weidebeekjuffer mannetje
Weidebeekjuffer vrouwtje
Tengere pantserjuffer vrouwtje
Zwervende pantserjuffer vrouwtje
Houtpantserjuffer vrouwtje
Bruine winterjuffer mannetje
Mannetje blauwe breedscheenjuffer
Vrouwtje blauwe breedscheenjuffer, Munster (Duitsland)
Lantaarntje mannetje
Koraaljuffer mannetje
Watersnuffel mannetje
De waterjuffers of gelijkvleugeligen (Zygoptera) zijn een onderorde van insecten, een van de twee recente onderorden binnen de orde van de libellen (Odonata). Wereldwijd zijn ruim 2700 soorten juffers beschreven, in Europa komen slechts 49 soorten voor (het aantal hangt af van de definitie van Europa). In Nederland zijn 26 soorten aangetroffen waarvan 24 ook in België.
Juffers/gelijkvleugeligen zijn van de Anisoptera (echte libellen of ongelijkvleugeligen) te onderscheiden door een aantal kenmerken (zie ook bij de echte libellen): ze zijn over het algemeen lichter gebouwd; de ogen zijn relatief klein en staan ver uit elkaar; in rust vouwt een juffer de vleugels achter de rug (met uitzondering van de pantserjuffers), terwijl een echte libel ze spreidt.
Zowel ongelijkvleugeligen als gelijkvleugeligen/juffers kennen een onvolledige gedaanteverwisseling: de larve vervelt en wordt pas na de laatste vervelling een gevleugeld insect met vaak felle kleuren. De larve is tamelijk klein, tot ongeveer twee centimeter, met een smal achterlijf waaraan drie veerachtige staartkieuwen zitten (larven van gelijkvleugeligen hebben geen kieuwen en zijn plomper gebouwd). Ze bewegen zich voort door het achterlijf heen en weer te kronkelen (larven van echte libellen hebben 'straalaandrijving').
