Mantodea (or mantises, mantes) is an order of insects that contains over 2,400 valid species and about 430 genera (Otte & Spearman 2012) in 15 families worldwide in temperate and tropical habitats. Most of the species are in the family Mantidae. The English common name for any species in the order is "praying mantis" (Bullock 1812), because of the typical "prayer-like" attitude with folded fore-limbs, although the eggcorn "preying mantis" is sometimes used in reference to their predatory habits (Partington 1837, National Geographic Society 2011). In Europe and other regions, however, the name "praying mantis" refers to only a single species, Mantis religiosa. The closest relatives of mantises are the termites and cockroaches (order Blattodea). They are sometimes confused with phasmids (stick/leaf insects) and other elongated insects such as grasshoppers and crickets.
All Mantids belong to the insect order Mantodea. The etymology of the word Mantodea and of the common name 'mantis' come from the Greek word μάντις (pronounced mantis) meaning prophet. The word Mantodea includes as a suffix the Greek word εἶδος meaning form or shape. The name was coined in 1838 by the German entomologist Hermann Burmeister (Essig 1947, Harper 2001-2012).
Mantises have two grasping, spiked forelegs ("raptorial legs") in which prey items are caught and held securely. In most insect legs, including the posterior four legs of a mantis, the coxa and trochanter combine as an inconspicuous base of the leg; in the raptorial legs however, the coxa and trochanter combine to form a segment about as long as the femur, which is a spiky part of the grasping apparatus. Located at the base of the femur are a set of discoidal spines, usually four in number, but ranging from zero to as many as five depending on the species. These spines are preceded by a number of tooth-like tubercles, which, along with a similar series of tubercles along the tibia and the apical claw near its tip, give the foreleg of the mantis its grasp on its prey. The foreleg ends in a delicate tarsus made of between four and five segments and ending in a two-toed claw with no arolium and used as a walking appendage (Prete 1999).
The mantis thorax consists of a prothorax, a mesothorax, and a metathorax. In all species apart from the genus Mantoida, the prothorax, which bears the head and forelegs, is much longer than the other two thoracic segments. The prothorax is also flexibly articulated, allowing for a wide range of movement of the head and forelimbs while the remainder of the body remains more or less immobile. The articulation of the neck is also remarkably flexible; some species of mantis can rotate the head nearly 180 degrees.
Mantids may have a visual range of up to 20 metres. Their compound eyes may comprise up to 10,000 ommatidia. The eyes are widely spaced and laterally situated, affording a wide binocular field of vision) and, at close range, precise stereoscopic vision. The dark spot on each eye is a pseudopupil. As their hunting relies heavily on vision, mantids are primarily diurnal. Many species will however fly at night, and then may be attracted to artificial lights. Nocturnal flight is especially important to males in search of less-mobile females that they locate by detecting their pheromones. Flying at night exposes mantids to fewer bird predators than diurnal flight would.Many mantises also have an auditory thoracic organ that helps them to avoid bats by detecting their echolocation and responding evasively(Prete 1999).
Mantids can be loosely categorized as being macropterous (long-winged), brachypterous (short-winged), micropterous (vestigial-winged), or apterous (wingless). If not wingless, a mantis will have two sets of wings: the outer wings, or tegmina, are usually narrow, opaque, and leathery. They function as camouflage and as a shield for the hind wings. The hind wings are much broader, more delicate, and transparent. They are the main organs of flight, if any. Brachypterous species are at most minimally capable of flight, other species not at all. Even in many macropterous species the female is much heavier than the male, has much shorter wings, and rarely takes flight if she is capable of it at all.
The abdomen of all mantises consist of ten tergites with a corresponding set of nine sternites visible in males and seven visible in females. The slim abdomen of most males allows them to take flight more easily while the thicker abdomen of the females houses the reproductive machinery for generating the ootheca. The abdomen of both sexes ends in a pair of cerci.
Most mantises are exclusively predatory and exceptions are predominantly so. Insects form their primary prey, but the diet of a mantid changes as it grows larger. In its first instar a mantid will eat small insects such as tiny flies or its own siblings. In later instars it does not or cannot profitably pursue such small prey. In the final instar as a rule the diet of the praying mantis still includes more insects than anything else, but large species of mantis have been known to prey on small scorpions, lizards, frogs, birds, snakes, fish, and even rodents; they will feed on any species small enough for them to capture, but large enough to engage their attention. For example, a large mantis feeding on a bee or bug might be pestered with impunity by jackal flies and biting midges that it would readily have eaten in its first instar. Large prey tends to increase in value with the cube of its dimension: a blowfly four times as long as a jackal fly would represent a meal about 64 times as massive. When a female mantis is into her final growth spurt and is accumulating nutrients to make eggs, the largest available prey that she can manage is the most effective for her to concentrate on.
The majority of mantises are ambush predators, but some ground and bark species will actively pursue their prey. For example, members of a few genera such as the ground mantids, Entella, Ligaria and Ligariella, run over dry ground seeking prey much as tiger beetles do. Species that are predominantly ambush predators camouflage themselves and spend long periods standing perfectly still. They largely wait for their prey to stray within reach, but most mantises will chase tempting prey if it strays closely enough. In pure ambush mode a mantis lashes out at remarkable speed when a target does get within reach, details of the speed and mode attack varying with the species. A mantis will catch prey items and grip them with grasping, spiked forelegs. The praying mantis usually holds its prey with one arm between the head and thorax, and the other on the abdomen. Then, if the prey does not resist, the mantis will eat it alive. However, if the prey does resist, the mantis will often eat it head first, some species of mantises being more prone to the behaviour than others. Unlike sucking predatory arthropods, a mantis does not liquefy prey tissues or drain its prey's body fluids, but simply slices and chews it with its mandibles as convenient, often from one end. If it should happen to have begun feeding on the midsection of the prey it typically ends up eating first one remnant end from one foreclaw then the rest from the other, leaving nothing but accidentally severed fragments such as limbs.
Chinese Mantids have been found to gain benefits in survivorship, growth, and fecundity by supplementing their diet with pollen. In replicated laboratory tests the first instar actively fed on pollen just after hatching, thereby avoiding starvation in the absence of prey. The adults fed on pollen-laden insects, attaining fecundity as high those fed on larger numbers of insects alone (Beckman & Hurd 2003).
Sexual cannibalism is common among mantises in captivity, and under some circumstances may also be observed in the field. The female may begin feeding by biting off the male’s head (as they do with regular prey), and if mating has begun, the male’s movements may become even more vigorous in its delivery of sperm. Early researchers thought that because copulatory movement is controlled by a ganglion in the abdomen, not the head, removal of the male’s head was a reproductive strategy by females to enhance fertilisation while obtaining sustenance. Later, this behavior appeared to be an artifact of intrusive laboratory observation. Whether the behavior in the field is natural, or also the result of distractions caused by the human observer, remains controversial. Mantises are highly visual organisms, and notice any disturbance occurring in the laboratory or field such as bright lights or moving scientists. Research by Liske and Davis (1984) and others found (e.g. using video recorders in vacant rooms) that Chinese mantises that had been fed ad libitum (so that they were not hungry) actually displayed elaborate courtship behavior when left undisturbed. The male engages the female in courtship dance, to change her interest from feeding to mating. Courtship display has also been observed in other species, but it does not hold for all mantises.
The reason for sexual cannibalism has been debated, with some considering submissive males to be achieving a selective advantage in their ability to produce offspring. This theory is supported by a quantifiable increase in the duration of copulation among males who are cannibalized, in some cases doubling both the duration and the chance of fertilization. This is further supported in a study where males were seen to approach hungry females with more caution, and were shown to remain mounted on hungry females for a longer time, indicating that males actively avoiding cannibalism may mate with multiple females. The act of dismounting is one of the most dangerous times for males during copulation, for it is at this time that females most frequently cannibalize their mates. This increase in mounting duration was thought to indicate that males would be more prone to wait for an opportune time to dismount from a hungry female rather than from a satiated female that would be less likely to cannibalize her mate. Some consider this to be an indication that male submissiveness does not inherently increase male reproductive success, rather that more fit males are likely to approach a female with caution and escape (Lelito & Brown 2006a,b).
The mating season in temperate climates typically begins in autumn. To mate following courtship, the male usually leaps onto the female’s back, and clasps her thorax and wing bases with his forelegs. He then arches his abdomen to deposit and store sperm in a special chamber near the tip of the female’s abdomen. The female then lays between 10 and 400 eggs, depending on the species.
Eggs are typically deposited in a frothy mass that is produced by glands in the abdomen. This froth then hardens, creating a protective capsule. The protective capsule and the egg mass is called an ootheca. Depending on the species, the ootheca can be attached to a flat surface, wrapped around a plant or even deposited in the ground. Despite the versatility and durability of the eggs, they are often preyed on, especially by several species of parasitic wasps. In a few species, the mother guards the eggs.
As in related insect groups, mantises go through three stages of metamorphosis: egg, nymph, and adult (mantises are among the hemimetabolic insects). The nymph and adult insect are structurally quite similar, except that the nymph is smaller and has no wings or functional genitalia. The nymphs are also sometimes colored differently from the adult, and the early stages are often mimics of ants. A mantis nymph increases in size (often changing its diet as it does so) by replacing its outer body covering with a sturdy, flexible exoskeleton and molting when needed. Molting can happen from five to ten times, depending on the species. After the final molt most species have wings, though some species are wingless or brachypterous ("short-winged"), particularly in the female sex.
In tropical species, the natural lifespan of a mantis in the wild is about 10–12 months, but some species kept in captivity have been sustained for 14 months. In colder areas, females will die during the winter (as well as any surviving males).
'n Mantis, voorheen meer bekend as 'n hottentotsgot, is 'n insek wat tot die orde Mantodea behoort. Daar is ongeveer 2 200 verskillende spesies, versprei oor nege families.[1] Hierdie insekte word dwarsoor die wêreld in matige en tropiese habitatte aangetref.
Die mantis se naaste verwante ordes is die termiete (Isoptera) en kakkerlakke (Blattodea); hierdie drie groepe word soms saam as een orde geklassifiseer, eerder as drie ordes wat tot dieselfde superorde behoort.
Die mantis is 'n vleisetende insek met vier vlerke, 'n besonder lang voorborsstuk en voorpote met hake. Die voorpote word omhoog gehou en gebruik om die insek se prooi te vang en vas te hou. Hulle vreet veral insekte en ander klein goed, maar ook soms klein voëltjies.[2]
Hottentotsgotte (orde Dictyoptera) is roofinsekte (klas Insecta) wat ook as bidsprinkane bekend staan vanweë die kenmerkende manier waarop hulle hul voorpote onder hul borsstukke invou. Hottentotsgotte is egter nie sprinkane nie, maar verwant aan die kakkerlak – al lyk hulle uiterlik nie na mekaar nie. Afgesien van die opvallende voorpote waarmee die hottentotsgot sy prooi vang, is die sterk, verlengde borsstuk en die beweeglike driehoekige kop sy belangrikste kenmerke. Die wyfies vreet die mannetjies gewoonlik tydens paring op.
Hottentotsgotte (orde Dictyoptera, familie Mantodea), in die omgang dikwels ook hotnotsgot genoem, behoort tot die klas Insecta. Hulle is roofinsekte wat verwant is aan die kakkerlak (orde Blattaria). Van die grootste spesies kan tot 16 cm lank word, maar die meeste spesies is heelwat kleiner. Hulle kom hoofsaaklik in die trope en subtrope voor. Ongeveer 2 000 spesies is vandag bekend.
Hottentotsgotte is oor die algemeen lang, slanke insekte met opvallende verlengde voorborssegmente (protoraks) waaraan die voorpote geheg is en waarop die kop gedra word. Die middelste (mesotoraks) en agterste borssegment (metatoraks) besit elkeen 'n paar lang, dun looppote en ʼn paar vlerke. Dit vorm min of meer ʼn geheel met die agterlyf. Die gedeelte sorg vir voortbeweging en voortplanting, terwyl die voorste gedeelte vir voedselvoorsiening gebruik word.
Die voorpote is besonder sterk ontwikkel. In die rustende posisie word hulle op kenmerkende manier onder die borsstuk gehou. Ondanks die voorpote se ingewikkelde bou, bevat dit al die onderdele van 'n normale insektepoot. Die heup (koksa) is baie lank en beweeglik, wat meebring dat die poot ver na voor gestrek kan word. Die dy (femur) is deur middel van die dyring (troganter) aan die heup verbind en het skerp stekels aan die onderkant.
Dit vorm saam met die skeen (tibia), wat ook stekels het en in 'n skerp haak eindig, die eintlike vangapparaat. Die skeen eindig in ʼn normale voet (tarsus) van 5 litte (tarsalia). Die betreklik klein kop het, behalwe 3 puntoë (oselli), ʼn paar groot saamgestelde oë wat die kop vanweë hulle ligging 'n driehoekige vorm gee. Die voelers is meestal draadvormig. Mannetjies het egter soms kamvormige voelers. Die monddele is van die sogenaamde bytend-kouende soort en stem in baie opsigte met die van kakkerlakke ooreen.
Die meeste hottentotsgotte het goed ontwikkelde vlerke, maar by ʼn aantal spesies is dit baie kort. By sommige genera is die wyfie-hottentotsgot selfs heeltemal sonder vlerke. Die smal voorvlerke is stewiger as die agtervlerke, wat baie breed is omdat die agterste gedeelte beter ontwikkel is. In rus word die gedeelte soos 'n waaier opgevou sodat die agtervlerke heeltemal deur die smal voorvlerke bedek kan word. Die agterlyf bestaan uit 10 segmente. Mannetjies se agterlywe is slank, maar die wyfies is dikwels baie breed, ten einde die eiertjies te huisves. Die laaste segment het 'n paar gelede aanhangsels (cerci). Die voortplantingsorgane is op die punt van die agterlyf.
Hottentotsgotte maak jag op ander insekte, en hul jagmetode is baie passief. Dikwels wag hulle vir lang tydperke bewegingloos totdat die prooi in die nabyheid is, of hulle loop met 'n kenmerkende skommelbeweging stadig in die rigting van hulle prooi, wat hulle as 't ware bekruip. Sodra die prooi binne trefafstand is, word die voorpote blitsvinnig na vore geskiet en die slagoffer met die tang vol stekels wat deur die dy en skeen gevorm word, gegryp. Die oë speel by die vang van die prooi 'n belangrike rol. Omdat hulle ver uitmekaar sit en vanweë die beweeglikheid van die kop op die prooi vasgenael kan word, is die hottentotsgot in staat om die afstand tussen hom en die prooi noukeurig te peil. Die insek word onmiddellik na dit gevang is, opgevreet. Wanneer 'n mannetjie 'n wyfie van dieselfde spesie ontmoet, word sy voortplantingsdrang dadelik geaktiveer. Om nie self opgevreet te word nie, moet die mannetjie die wyfie baie versigtig van agter nader. Wanneer hy op die wyfie spring, klou hy op haar rug vas.
Indien die mannetjie nie vin nig optree nie, word hy terstond deur die wyfie opgevreet. Indien die sprong suksesvol is, volg 'n kort liefdespel met die voelers. Daarna volg die eintlike paring, wat 'n paar uur kan duur. Die mannetjie dra sy sperma in die vorm van 'n sakkie na die vroulike geslagsopening oor. Na paring word die mannetjie altyd deur die wyfie opgevreet. Sy begin dikwels selfs tydens paring al met haar "maaltyd". Die mannetjie, teen die tyd sonder kop en voorbors, voltooi die bevrugting nietemin.
Die wyfie begin reeds gou na paring am die eerste eierkapsule, wat 100 tot 200 eiertjies kan bevat, te lê. Die pakkie (oöteek) bestaan uit 'n skuimagtige massa wat vinnig hard word na die eiertjies gelê is. Die onderskeie spesies het verskillende eierkapsules en kan gewoonlik daaraan uitgeken word. Hoewel die wyfie gewoonlik net een keer paar, kan sy verskeie eierkapsules lê. Na verloop van tyd broei die eiertjies uit en verlaat die jong larwes die kapsule. Die tydsduur vir die uitbroei van die eiertjies hang hoofsaaklik van die temperatuur af. Die larwes is reeds soos die volwassenes gebou, maar het nag geen vlerke of geslagsorgane nie (onvolkome gedaanteverwisseling).
Die larwes begin dadelik na voedsel soek. Aanvanklik is hulle op klein insekte soos bladluise en klein vlieë aangewese, maar hulle vervel mettertyd en word aansienlik groter. Die proses herhaal hom 'n paar keer totdat die insekte na 5 tot 7 vervellings volwasse is. Die meeste hottentotsgotte is, wat vorm en kleur betref, besonder goed by hul omgewing aangepas – tot voordeel van hul eie jagmetode en veiligheid. Baie hottentotsgotte is groen en enkele spesies het 'n bladvormige verbreding aan die protoraks en pote.
Ander het weer verbrede vlerke wat bruin en gekrul is, sodat hulle baie, na verdorde blare lyk. Daar is ook spesies waarvan die larwes dieselfde kleur het as die blomme waartussen hulle gewoonlik beweeg, en waar hulle vir insekte op die uitkyk kan wees. Daar is ook spesies waarvan die liggaam lank en dun is, en wat oorwegend bruin van kleur is. Hulle lyk byna soos lopende takke en is tussen die plantegroei feitlik onsigbaar. Sommige spesies in Suidoos-Asië en Australië is glansend metaalgroen van kleur. In die woestyngebiede van Afrika kom spesies voor wat baie kort en breed gebou is en met hulle lang pote baie vinnig kan loop. Baie hottentotsgotte vertoon ʼn dreigende of verskrikte houding wanneer hulle gesteur of aangeval word. Hulle lig hut bolywe op en sprei hulle angswekkende vangpote en vlerke plotseling en dreigend uit. By 'n aantal soorte word vlekke op die agtervlerke en voorpote ontbloot wat die skrikbeeld versterk. Een van die bekendste voorbeelde is die duiwelsblom (ldolum diabolicum) uit Oos-Afrika.
Daar word 8 families en 32 sub-families onderskei, waarvan die familie Mantidae met 21 subfamilies verreweg die grootste is. Die bekendste en wydste verspreide spesie is ongetwyfeld die Mantis religiosa, wat in Suid-Europa voorkom en ook in Japan aangetref word. Van die algemeenste spesies wat in Afrika voorkom, is die groot, groen hottentotsgot, die Sphodromantis gastrica, wat in groen bome en bosse woon, waar hulle hoofsaaklik van ruspes leef. Ander spesies is die liggroen Miomantis en die bruin hottentotsgot, die Tarachodes perloides
'n Mantis, voorheen meer bekend as 'n hottentotsgot, is 'n insek wat tot die orde Mantodea behoort. Daar is ongeveer 2 200 verskillende spesies, versprei oor nege families. Hierdie insekte word dwarsoor die wêreld in matige en tropiese habitatte aangetref.
Die mantis se naaste verwante ordes is die termiete (Isoptera) en kakkerlakke (Blattodea); hierdie drie groepe word soms saam as een orde geklassifiseer, eerder as drie ordes wat tot dieselfde superorde behoort.
Die mantis is 'n vleisetende insek met vier vlerke, 'n besonder lang voorborsstuk en voorpote met hake. Die voorpote word omhoog gehou en gebruik om die insek se prooi te vang en vas te hou. Hulle vreet veral insekte en ander klein goed, maar ook soms klein voëltjies.
Hottentotsgotte (orde Dictyoptera) is roofinsekte (klas Insecta) wat ook as bidsprinkane bekend staan vanweë die kenmerkende manier waarop hulle hul voorpote onder hul borsstukke invou. Hottentotsgotte is egter nie sprinkane nie, maar verwant aan die kakkerlak – al lyk hulle uiterlik nie na mekaar nie. Afgesien van die opvallende voorpote waarmee die hottentotsgot sy prooi vang, is die sterk, verlengde borsstuk en die beweeglike driehoekige kop sy belangrikste kenmerke. Die wyfies vreet die mannetjies gewoonlik tydens paring op.
Hottentotsgotte (orde Dictyoptera, familie Mantodea), in die omgang dikwels ook hotnotsgot genoem, behoort tot die klas Insecta. Hulle is roofinsekte wat verwant is aan die kakkerlak (orde Blattaria). Van die grootste spesies kan tot 16 cm lank word, maar die meeste spesies is heelwat kleiner. Hulle kom hoofsaaklik in die trope en subtrope voor. Ongeveer 2 000 spesies is vandag bekend.
Los mantodeos (Mantodea, de Mantis y del griegu eidés, "que tien aspeutu de") son un orde d'inseutos neópteros comúnmente conocíos como mantis. Conócense unes 2.450 especies partíes per tol mundu, pero con especial diversidá nos trópicos. La so carauterística más llamativa ye la estructura de les sos pates anteriores, notablemente modificaes pa la captura de preses. Viven ente la vexetación, na que se camuflen perfectamente.
Tán estrechamente rellacionaos colos isópteros (termites) y los blatodeos ("cucaraches"), y estos tres grupos son dacuando axuntaos nel superorde Dictyoptera, que n'ocasiones ye consideráu como un orde.
El cuerpu ye allargáu, de coloración críptica verde o parda, anque esisten especies coloríes (Hymenopus, Theopompa, Liturgusa) que se camuflen con flores, corteza o liquen. Los mantodeos tienen una cabeza triangular y móvil. Na frente, sobre'l clipeo, alcuéntrase un escudu fronteru carauterísticu, sobre'l cual atópense tres ocelos. Les antenes son filiformes y l'aparatu bucal ye de tipu mazcador.
El protórax ye estrechu (Baciliforme) o toscu. Les pates anteriores son raptores. Éstes presenten una coxa allargada, dacuando tantu como'l fémur. Los fémures tan armaos a lo llargo de los marxes ventrales por 2 fileres de robustos escayos, al igual que les tibies.
Los mantodeos viven en rexones tropicales, subtropicales y templaes de tol mundu. Habiten nuna gran variedá d'hábitats terrestres, dende'l sable del desiertu fasta'l dosel del monte tropical. Toles especies son carnívores y la so dieta consiste n'otros artrópodos, anque especies de gran tamañu pueden añedir pequeños vertebraos a la so dieta, tales como llagartos, colibríes y royedores. Los Mantodea son tamién reconocíos poles sos habilidaes críptiques, pudiendo confundise perfeutamente cola so redolada inmediata, yá sía pol color o la forma del so cuerpu.
N'España y Portugal hai 16 especies, una d'elles propia d'Islles Canaries.
Los mantodeos (Mantodea, de Mantis y del griegu eidés, "que tien aspeutu de") son un orde d'inseutos neópteros comúnmente conocíos como mantis. Conócense unes 2.450 especies partíes per tol mundu, pero con especial diversidá nos trópicos. La so carauterística más llamativa ye la estructura de les sos pates anteriores, notablemente modificaes pa la captura de preses. Viven ente la vexetación, na que se camuflen perfectamente.
Tán estrechamente rellacionaos colos isópteros (termites) y los blatodeos ("cucaraches"), y estos tres grupos son dacuando axuntaos nel superorde Dictyoptera, que n'ocasiones ye consideráu como un orde.
Dəvədəlləyilər (lat. Mantodea) polineopteralar (lat. Polyneoptera) dəstəüstünə aid heyvan dəstəsi.
Dəvədəlləyilər əsasən iriölçülü həşəratlardır. Bədəni uzunsov və özünəməxsus quruluşa malikdir. Baş hissə sərbəstdir, çox hərəkətlidir, demək olar ki, üçbucaq şəkilli qabarıq iri gözləri 3 gözcüyü vardır. Bığcıqları çox buğumludur, adətən sapşəkilli, bəzi növlərdə isə lələkşəkilli və daraqşəkillidir. Ağız orqanları gəmirici tipdədir. Ön döş daha güclü inkişaf etmişdir və onlar üçün xarakterik olan tutucu ətraflara malikdir. Budla baldır qatlanaraq, möhkəm tutucu orqan əmələ gətirir. Orta və arxa ayaqlar yüyürücüdür. Pəncəsi nazik olub beş buğumludur. Əksəriyyətində hər iki cüt qanad yaxşı inkişaf etmişdir. Bununla belə, ön qanadlar ensiz və daha möhkəm olub, qanadüstlüyü vəzifəsini görür. Arxa qanadlar nisbətən enlidir. Qanadları qısalmış və qanadsız formaları da vardır. Qarın hissəsi uzunsovdur, serqiyə malikdir, erkəklərdə isə qrifel vardır. Yırtıcı həyat tərzi keçirirlər, öz ovlarını diş-diş olan budla baldırın qatlanması nəticəsində tuturlar. İstisevəndirlər, gündüzlər fəaliyyətdə olurlar. Əsasən müxtəlif həşəratlarla qidalanırlar. Elə iri tropik növləri vardır ki, onlar hətta kiçik quşlara, qurbağa və kərtənkələyə də hücum edir. Dəvədəlləyilərin bədən örtüyünü təşkil edən rəng, adətən mühafizə xarakteri daşıyır. Onlarda əsasən yaşıl, sarı və qonur rəng üstünlük təşkil edir[1].
Dəvədəlləyilər (lat. Mantodea) polineopteralar (lat. Polyneoptera) dəstəüstünə aid heyvan dəstəsi.
Els mantodeus (Mantodea, de Mantis i del grec eidés, "que té aspecte de") són un ordre d'insectes neòpters; algunes espècies es coneixen amb el nom vulgar de pregadéus, plegamans o mantis. Es coneixen unes 2.450 espècies repartides per tot el món, però amb especial diversitat a les zones tropicals. La seva característica més distintiva és l'estructura de les seves potes anteriors, notablement modificades per a la captura de preses. Viuen entre la vegetació, en la qual es camuflen perfectament.
Estan estretament relacionats amb els isòpters (tèrmits) i els blatodeus (panderoles), i aquests tres grups són de vegades reunits en el superordre Dictyoptera, que de vegades és considerat com un ordre.
Els mantodeus viuen en regions tropicals, subtropicals i temperades de tot el món. Habiten en una gran varietat d'hàbitats terrestres, des de la sorra del desert fins al dosel del bosc tropical. Totes les espècies són carnívores i la seva dieta consisteix en altres artròpodes, encara que espècies de gran mida poden afegir petits vertebrats a la seva dieta, com ara llangardaixos, colibrís i rosegadors. Els mantodeus són també reconeguts per les seves habilitats críptiques, confonent-se perfectament amb el seu entorn immediat, ja sigui pel color o la forma del seu cos.
Sumen un total de 14:
Empusa pennata
Pregadéu
Iris oratoria
Ooteca de mantodeu
Els mantodeus (Mantodea, de Mantis i del grec eidés, "que té aspecte de") són un ordre d'insectes neòpters; algunes espècies es coneixen amb el nom vulgar de pregadéus, plegamans o mantis. Es coneixen unes 2.450 espècies repartides per tot el món, però amb especial diversitat a les zones tropicals. La seva característica més distintiva és l'estructura de les seves potes anteriors, notablement modificades per a la captura de preses. Viuen entre la vegetació, en la qual es camuflen perfectament.
Estan estretament relacionats amb els isòpters (tèrmits) i els blatodeus (panderoles), i aquests tres grups són de vegades reunits en el superordre Dictyoptera, que de vegades és considerat com un ordre.
Kudlanky (Mantodea) jsou řád dravého hmyzu, který je nejvíce proslulý tím, že samička při páření sežere svého samečka. V klidové poloze většinou číhá na svou kořist a tím připomíná modlícího se člověka – odtud zřejmé jméno jediné v Česku žijící kudlanky – kudlanky nábožné (Mantis religiosa).
Na Zemi žije přes 2500 druhů kudlanek, které se dělí do více než 400 rodů, avšak teraristé málokdy chovají více než pět druhů najednou. V teráriích se dá chovat jen asi 30 druhů. Největší druhy dorůstají až 25 cm, nejmenší asi 1,5 cm.
Kudlanky se řadí mezi větší hmyz s protáhlým, zploštělým tělem. Přední nohy jsou dokonale přizpůsobeny k lovu. Hlava je pohyblivá. Má krátká tykadla, dvě vypouklé složené oči, tři jednoduchá očka a vyvinutá kusadla. Hruď je obvykle protáhlá a pohyblivá, může však být i štítovitě rozšířená. Přední nohy slouží k uchopování kořisti a mají na sobě ostny, ostatní jsou štíhlé a kráčivé. Přední křídla jsou užší a kožovitá, zadní jsou širší a blanitá. Zadeček je zakončen krátkými štěty. Je známý pohlavní dimorfismus – samička je větší než sameček.
Systematika kudlanek prošla dlouhým vývojem. V roce 1758 je Linné zařadil mezi Coleoptera (brouci), v roce 1767 potom mezi Hemiptera (polokřídlí). Až v roce 1802 je Latreille řadí do samostatné skupiny Mantides. Neustálé přesuny dokazují, že si vědci dlouho nebyli jisti, kam tito živočichové patří. Název Mantodea, jak jej známe dnes, poprvé použil Burmeister roku 1838. Poté byly kudlanky ještě sloučeny se šváby do řádu Oothecaria. Postupem času se s nově objevenými druhy prosadil názor, že kudlanky a švábi jsou sice značně příbuzní, přesto se však jedná o dva samostatné řády hmyzu.
Starší systematické práce uznávaly v rámci řádu pouze jedinou čeleď Mantidae s řadou podčeledí, jejichž vzájemné postavení nebylo dostatečně objasněno kvůli komplikované fylogenetice řádu. Obtížné je především spolehlivé rozlišení znaků skutečně příbuzenských od znaků konvergentních a znaků fyletických od adaptivních. Proto se počty čeledí a podčeledí v různých fázích poznání této skupiny hmyzu značně lišily. Aktuální systematické pojetí rozděluje řád do 15 čeledí, které zahrnují 400 rodů a 2500 druhů (Ehrmann 2002).
Kudlanky jsou známé manželským kanibalismem. Samička často žere samečka už za kopulace, naštěstí jsou samečci schopni rozmnožování i bez hlavy. Někteří se mohou smrti vyhnout tím, že přinesou „svatební dar“, který samičku zaměstná na tak dlouho, aby sameček stačil uniknout včas. Každopádně sameček musí poskytnout první potravu pro budoucí mláďata. Samička si vybírá chráněná místa, kde na podzim naklade vajíčka. Zároveň je pokryje zvláštním lepivým sekretem, který slouží k ochraně vajíček. V tomto útvaru (ootéce) nakonec může být až tisíc vajíček. Na jaře se líhnou nymfy, které se zanedlouho svlékají.
Kudlanky žijí převážně v tropech. Ve střední Evropě žije jeden druh. Nejraději obývají výslunná místa, kde v nižší vegetaci číhají na svou kořist. Jejich jídelníček tvoří převážně jiný hmyz.
Menším druhům postačí i velká zavařovací láhev. Ovšem prosklené insektárium vám poskytne lepší pohled, musí však být dostatečně vysoké.
Obrázky, zvuky či videa k tématu Kudlanky ve Wikimedia Commons
Kudlanky (Mantodea) jsou řád dravého hmyzu, který je nejvíce proslulý tím, že samička při páření sežere svého samečka. V klidové poloze většinou číhá na svou kořist a tím připomíná modlícího se člověka – odtud zřejmé jméno jediné v Česku žijící kudlanky – kudlanky nábožné (Mantis religiosa).
Na Zemi žije přes 2500 druhů kudlanek, které se dělí do více než 400 rodů, avšak teraristé málokdy chovají více než pět druhů najednou. V teráriích se dá chovat jen asi 30 druhů. Největší druhy dorůstají až 25 cm, nejmenší asi 1,5 cm.
Knælere (Mantodea) er en orden af insekter, der indeholder mere end 2.400 arter og omkring 430 slægter[1] i 15 familier på verdensplan i tempererede og tropiske levesteder. De fleste af arterne er i familien Mantidae.
Navnet mantodea er dannet af græsk: μάντις (mantis) som betyder "profet", og græsk: εἶδος (eidos) som betyder "form" eller "type". Det blev dannet i 1838 af den tyske zoolog Hermann Burmeister.[2][3]
En knæler er et ikke planteædende insekt, dvs. et rovdyr. Knæleren har en lang slank krop med hjerteformet hoved. Knæleren har fået sit navn, fordi den ligner en bedende i hvilestilling.
Hunnen kan under parring bide hovedet af hannen, fordi der findes et hormon i hovedet, der hæmmer parringen fra hannens side. Så snart hunnen har bidt hovedet af hannen, vil han derfor parre sig uafbrudt, indtil hun efterhånden har ædt ham helt op fra forenden af.
Wikispecies har taksonomi med forbindelse til Knælere Knælere (Mantodea) er en orden af insekter, der indeholder mere end 2.400 arter og omkring 430 slægter i 15 familier på verdensplan i tempererede og tropiske levesteder. De fleste af arterne er i familien Mantidae.
Die Fangschrecken oder Gottesanbeterinnen (Mantodea) sind eine Ordnung der Insekten und gehören zu den Fluginsekten (Pterygota). Häufig werden sie auch als Mantiden bezeichnet.[1]
Gottesanbeterinnen verfügen über eine – insbesondere in Verbindung mit ihrer oft langanhaltenden Reglosigkeit – sehr gute Tarnung. Die Körperlänge der meisten Arten beträgt zwischen 40 und 80 mm. Die kleinste Fangschrecke ist Bolbe pygmaea, die nur 8–10 mm misst. Die größten Arten finden sich in den Gattungen Toxodera und Ischnomantis mit bis zu 160 mm.
Das für Insekten ungewöhnliche Erscheinungsbild verdanken die Fangschrecken neben der Umwandlung des ersten Beinpaares zu Fangbeinen vor allem einer Verlängerung des ersten Brustsegmentes (Prothorax), welches den Aktionsradius der Fangbeine stark erweitert. Der dreieckige Kopf der Tiere ist über den Hals (Cervix) mit dem Prothorax verbunden. Anders als bei fast allen anderen Insekten lässt sich der Kopf der Gottesanbeterinnen über einen großen Winkel drehen. Diese Umgestaltung des Thorax mit der Drehbarkeit des Kopfes findet sich ansonsten nur bei den Kamelhalsfliegen und bei den zu den Netzflüglern gehörenden Fanghaften.
Die Fangbeine der Fangschrecken werden aus der Tibia (Unterschenkel) und dem Femur (Oberschenkel) gebildet. Die Tibia trägt viele Dornen und eine große Endklaue. Sie kann gegen das dornenbewehrte Femur wie ein Taschenmesser eingeklappt werden. Die Hüftglieder (Coxa) sind ebenfalls verlängert und frei beweglich. Mit diesen Fangbeinen kann die Fangschrecke innerhalb von 0,1 Sekunden zuschlagen, um ein Opfer zu fangen. Viele Arten können mit diesem präzisen Fangapparat sogar Fliegen aus der Luft fangen. In Lauerstellung werden die Fangbeine erhoben und an den Körper angelegt gehalten, daher bekamen die Tiere auch den Namen Gottesanbeterinnen.
Die großen Facettenaugen der Tiere liegen weit auseinander und ermöglichen so ein stereoskopisches Sehen. Da sie zum Orten und Verfolgen der Beute sowie zur genauen Ortung der Geschlechtspartner verwendet werden, stellen sie das wichtigste Sinnesorgan der Tiere dar. Ein weiteres Sinnesorgan bildet das unpaare Gehörorgan zwischen den Hinterhüften mancher Arten. Mit diesem können Töne im Bereich von 25 bis 130 kHz gehört werden. Es dient vermutlich dazu, während des Fluges die Peillaute sich nähernder Fledermäuse wahrzunehmen. Die sog. Gehörspalte liegt zwischen dem 2. und 3. Beinpaar und ist nur 0,2 mm breit. Weibchen haben ein geringeres Hörvermögen als Männchen. Manche Arten haben auch zwei Hörorgane, die untereinander angeordnet sind und unterschiedliche Frequenzen wahrnehmen können. Andere Arten wiederum verfügen über gar kein Hörorgan.[2]
Die meisten Fangschrecken, wie z. B. die Geistermantis (Phyllocrania paradoxa) oder die Europäische Gottesanbeterin (Mantis religiosa) sind tagaktive Lauerjäger, das heißt, sie verharren stundenlang unbeweglich, bis sich ihnen ein Opfer nähert, welches sie dann mit ihren Fangbeinen packen. Dabei zeigen viele Arten Anpassungen an ihre Umgebung, die es ihrer Beute erschweren, sie in ihrer Lauerstellung zu erkennen. Nicht nur in den Farben, die innerhalb der Arten sehr variabel sein können, sondern auch durch die Körperform und durch blattartig verbreiterte Cuticuladuplikaturen (Loben) ahmen sie in ihrer äußeren Form Teile von Pflanzen nach (Mimese). Die Geistermantis sieht vertrockneten Blättern sehr ähnlich, andere Arten ahmen Holzstückchen und Zweige nach. Es wird diskutiert, ob Fangschrecken wie die Teufelsblume (Idolomantis diabolicus) sowie Pseudocreobotra wahlbergii oder Creobroter pictipennis, die Blumen und Blüten ähneln, durch ihre Form und Farbe Insekten anlocken können. Dies wäre eine Form der Peckham’schen Mimikry.
Andere Arten, z. B. die Kleine Astmantis (Popa spurca) oder Arten der Gattungen Eremiaphila und Heteronutarsus, die in den Wüsten und Halbwüsten des nördlichen Afrika bis nach Indien vorkommen, laufen sehr schnell und viel herum, um ihre Beute zu verfolgen. Die meisten Arten ernähren sich von Insekten und Spinnen. Es gibt jedoch auch einige größere Vertreter, die daneben auch Skorpione und sogar kleine Wirbeltiere, wie junge Schlangen, Eidechsen, Kolibris und kleine Säugetiere erbeuten können.[2][3] Im Juli 2017 wurde publiziert, dass sich Gottesanbeterinnen in 13 Ländern auf allen Kontinenten auch von kleineren Vögeln ernähren. Bei den erbeuteten Vögeln handelt es sich um 24 Arten aus 14 Vogelfamilien. Diese Erkenntnisse legen nahe, dass Gottesanbeterinnen gewisse Vogelarten bedrohen können, wenn sie verstärkt zur Schädlingsbekämpfung eingesetzt werden.[4]
Die Fangschrecken haben ein ausgedehntes Balzverhalten, das vor allem dazu dient, dass sich das Männchen dem meist größeren Weibchen gefahrlos nähern kann. Trotzdem kann es vorkommen, dass das Männchen vor oder während der Begattung vom Weibchen teilweise oder vollständig verspeist wird (Kannibalismus), wobei dies der Kopulation keinen Abbruch tut. Die Eier werden in großen Eipaketen (Ootheken) abgelegt. Einige Arten vermehren sich durch Parthenogenese.
Wie viele kleinere und räuberisch lebende Tiere sind auch Fangschrecken in eine vielfältige Räuber-Beute-Beziehung eingebunden, die sie sowohl zu Prädatoren als auch zum Nahrungsspektrum anderer Tiere werden lässt. Als Fressfeinde der Fangschrecken spielen besonders Wirbeltiere, darunter verschiedene Reptilien, Amphibien, Vögel[5] und einige Säugetiere (hier besonders Fledermäuse)[6] eine große Rolle. Fangschrecken zählen jedoch auch zum Beutespektrum anderer räuberisch lebender Gliederfüßer, etwa größeren carnivoren Insekten, Spinnentieren oder Hundertfüßern. Bedeutende Feinde unter den Insekten sind einige Hautflügler, darunter besonders Ameisen und größere Wespen wie die Asiatischen Riesenhornisse.[5] Gleichermaßen kann die Hornisse größeren Fangschrecken zum Opfer fallen.[7] Ebenso können kleinere Fangschrecken, darunter auch Jungtiere, von größeren Fangschrecken (auch solchen der gleichen Art) aufgrund deren kannibalistischen Verhaltens erbeutet werden. Fangschrecken dienen auch als Wirte verschiedener Parasiten. Ein prominentes Beispiel darunter sind die Saitenwürmer, deren Jungformen räuberisch lebende Gliederfüßer, mitunter auch Fangschrecken befallen und diese mittels Wasserentzug und übernommener Kontrolle dazu veranlassen, Gewässer aufzusuchen und sich in diesen ertrinken zu lassen. Die Würmer verlassen anschließend die Fangschrecken und setzen ihre Lebensweise fort.[8]
Fangschrecken haben im Laufe der Evolution verschiedene Abwehrmechanismen entwickelt, besonders bekannt sind darunter die angepasste Tarnung und Drohhaltungen vieler Arten. Die Larven und Nymphen vieler Arten imitieren zusätzlich Ameisen, da diese von vielen Tieren gemieden werden. Die meisten Fangschrecken nutzen ihr an ihr Habitat angepasstes Aussehen in Addition ihres regungslosen Verhaltens nicht nur, um vor Beutetieren, sondern auch, um vor Fressfeinden verborgen zu bleiben. Diverse Fangschrecken verfügen auf der Innenseite der Fangarme und der Unterseite des zweiten Flügelpaares außerdem über falsche Augenflecken und/oder Warnfarben. Diese werden einem potentiellen Angreifer entgegengehalten, sollte sich eine Fangschrecke durch einen solchen bedroht fühlen. In größter Not ergreifen Fangschrecken die Flucht oder setzen sich mithilfe ihrer bedornten Fangarme und den Mandibeln zur Wehr.[9] Die oftmals flugfähigen Männchen können wie bereits erwähnt darüber hinaus mit ihrem Hörorgan auch die Echo-Laute von Fledermäusen wahrnehmen und diese somit rechtzeitig meiden. Dabei lässt sich die Fangschrecke meist abrupt zu Boden fallen.[6]
Fangschrecken sind mit Ausnahme der Polargebiete in allen Kontinenten der Welt vertreten. Obgleich die verschiedenen Arten unterschiedliche Habitate bewohnen, sind alle überwiegend wärmeliebend. Viele Arten leben in Regenwäldern, wieder andere kommen in Savannen, Steppen o. Ä. vor. Wieder einige Arten, etwa die Europäische Gottesanbeterin (Mantis religiosa) oder die Große Chinesen-Mantis (Tenodera sinensis) sind recht anpassungsfähig und bewohnen eine Vielzahl beliebiger Lebensräume, darunter auch menschliche Siedlungen. Die beiden erwähnten Arten und auch Tenodera angustipennis wurden überdies in Nordamerika eingeführt und konnten sich dort erfolgreich etablieren.
Von den mehr als 2400 bekannten Arten[10] leben in Europa etwa 36 Arten,[11] nur eine Art davon lebt in Mitteleuropa, die Europäische Gottesanbeterin, alle anderen findet man in Südeuropa. Im europäischen Mittelmeerraum kommen neben Mantis religiosa noch Iris oratoria, Empusa pennata, Empusa fasciata, Apteromantis aptera, Bolivaria brachyptera, Geomantis larvoides, Oligonicella brunneri, Perlamantis alliberti, Rivetina baetica, Sphodromantis viridis, Hierodula transcaucasica sowie mehrere Arten der Gattungen Ameles (z. B. Ameles spallanzania, Ameles africana, Ameles assoi, Ameles decolor, Ameles heldreichii, Ameles picteti) und Pseudoyersinia (z. B. Pseudoyersinia brevipennis oder Pseudoyersinia lagrecai) vor. Im südöstlichen Teil der Ukraine finden sich zudem noch Iris polystictica und Empusa pennicornis. Im Kaukasus leben noch weitere Arten, wie Rivetina caucasica oder Armene pusilla und auf den Kanarischen Inseln finden sich Hypsicorypha gracilis, Blepharopsis mendica, Pseudoyersinia betancuriae, Pseudoyersinia canariensis und Pseudoyersinia teydeana. Neben diesen einheimischen Arten gibt es noch mehrere invasive Arten, wie Brunneria borealis in Südspanien, Miomantis caffra und Miomantis paykullii in Portugal oder Tenodera sinensis in Deutschland.[12]
Fossil sind Vertreter der Fangschrecken in verschiedenen Bernsteinvorkommen, insbesondere im Baltischen Bernstein (Eozän) nachgewiesen. Die älteste Bernsteininkluse mit einer Fangschrecke aus der Familie der Chaeteessidae stammt aus dem sogenannten New Jersey Bernstein (USA) (Obere Kreide, Turonium).[13]
Fangschrecken sind sehr eng mit den Schaben (Blattodea) und den Termiten (Isoptera) verwandt und bilden nach den meisten gängigen Lehrbüchern zusammen mit diesen die Überordnung Dictyoptera (von manchen Taxonomen nun alternativ als Ordnung aufgefasst). Manche Systematiker fassen Fangschrecken, Schaben, Termiten und Bodenläuse (Zoraptera) in dem gemeinsamen Taxon Oothecariformia zusammen (Siehe dazu auch Systematik der Gladiatoren).[2]
Die Fangschrecken werden in verschiedene Familien eingeordnet. Unterordnungen werden bisher nicht verwendet. Die folgende bis auf die Ebene der Unterfamilien dargestellte Systematik folgt der Taxonomischen Datenbank der Fangschrecken und wurde um einige bekanntere Arten ergänzt:[1][10]
Die Fangschrecken oder Gottesanbeterinnen (Mantodea) sind eine Ordnung der Insekten und gehören zu den Fluginsekten (Pterygota). Häufig werden sie auch als Mantiden bezeichnet.
Beshiktervatarlar (Mantoptera, Mantodea)—hasharotlar turkumi. Tanasi yirik va choʻziq. Boshi tanasidan aniqajralib turadi, juda harakatchan. Boshining ikki yonida yirik fasetkali koʻzlari joylashgan. Ogʻiz organlari kemiruvchi tipda. Oldkoʻkrak boʻgʻimi juda uzun. Oldingi oyoqlari yirik va uzun, tutuvchi, ichki tomonida yirik tikanlari bor. Boshqa oyoqlari yuguruvchi. Qanotlari yaxshi rivojlangan, toʻrsimon. Oldingi qanotlari nisbatan ingichka va qalin boʻlib, tinch holatda keng orqa qanotlari ustida yelpigʻichsimon taxlanib turadi. Qorni choʻziq, yumshoq, 10 boʻgʻimli. Xavfxatar tugʻilganida yoki oʻlja poylayotganida oldingi oyoqlari va tanasining oldingi qismini dast koʻtarib tebranib turadi. Shu sababdan "beshiktervatar" deb atalgan. Urgʻochisi erkagiga nisbatan yirikroq, tuxumlarini kuzda oʻsimliklarning shoxlariga, toshlar yoki boshqa narsalar ustiga toʻptoʻp qilib maxsus tuxum xaltasi (ooteka)ga qoʻyadi. Bahorda tuxumdan chiqqan lichinkalar chala oʻzgarish orqali rivojlanadi, 5—8 marta tullab voyaga yetadi. Yil davomida bitta avlodi rivojlanadi. B. yirtqich, lichinkalari mayda hasharotlar (shira bitlari, qandalalar, pashshalar, jizildoqlar va boshqalar), voyaga yetgan davrida chigirtkalar, chirildoqlar, arilarni tutib yeydi. Oziq tanqisligida oʻz turi individlariga ham hujum qiladi. Ov qilayotgan B. oʻz joyini boshqalardan qoʻriqlaydi. B. juda foydali, lekin ularni har xil hasharotlar, qushlar (chugʻurchuq, chumchuqlar), oʻrgimchaksimonlar tutib yeydi. Dushmanlardan saqlanish uchun B.ning himoya vositalari: mimikriya, niqoblanish rangi yaxshi rivojlangan. 2000 ga yaqin turi maʼlum, asosan tropik va subtropik mintaqalarda tarqalgan. Oʻrta Osiyoda va xususan Oʻzbekistonda 20 ga yaqin turi bor. B. turkumi empuzalar (Empusidae) va asl B. oilalariga boʻlinadi. Patmoʻylov empuza (Empusa pennicornis) yirik (50–60 mm) hasharot boʻlib, boshida konussimon uzun oʻsimtasi bor, erkagining moʻylovi patsimon, choʻl va togʻ oldi mintaqalarida yashil oʻtlar orasida uchraydi. Asl B. 5—6 urugʻni oʻz ichiga oladi. Oʻrta Osiyoda 3 turi uchraydi. Oddiy B. (Mantis religiosa) yirik (50–60 mm), yashil yoki baʼzan qoʻngʻirsargʻish tusda boʻladi. Daraxt beshiktervatari (Hierodula temidentata) Oʻrta Osiyo faunasi uchun endemik, oddiy beshiktervatardan ustki qanotida oq dogʻi (koʻzcha) boʻlishi bilan farq qiladi. Daraxt, buta va tokzorlarda yakkayakka boʻlib, yashirin hayot kechiradi. Kulrang yoki kaltaqanot beshiktervatar (Bolivaria brachyptera) choʻl va quruq togʻ oldi mintaqasida keng tarqalgan. Oʻtlar va butalar orasida 2000 m gacha balandlikda uchraydi. Quruq toshloq togʻ yon bagʻirlarida Armene urugʻiga mansub eng mayda B., xususan A. pusilla uchraydi.
Beshiktervatarlar (Mantoptera, Mantodea)—hasharotlar turkumi. Tanasi yirik va choʻziq. Boshi tanasidan aniqajralib turadi, juda harakatchan. Boshining ikki yonida yirik fasetkali koʻzlari joylashgan. Ogʻiz organlari kemiruvchi tipda. Oldkoʻkrak boʻgʻimi juda uzun. Oldingi oyoqlari yirik va uzun, tutuvchi, ichki tomonida yirik tikanlari bor. Boshqa oyoqlari yuguruvchi. Qanotlari yaxshi rivojlangan, toʻrsimon. Oldingi qanotlari nisbatan ingichka va qalin boʻlib, tinch holatda keng orqa qanotlari ustida yelpigʻichsimon taxlanib turadi. Qorni choʻziq, yumshoq, 10 boʻgʻimli. Xavfxatar tugʻilganida yoki oʻlja poylayotganida oldingi oyoqlari va tanasining oldingi qismini dast koʻtarib tebranib turadi. Shu sababdan "beshiktervatar" deb atalgan. Urgʻochisi erkagiga nisbatan yirikroq, tuxumlarini kuzda oʻsimliklarning shoxlariga, toshlar yoki boshqa narsalar ustiga toʻptoʻp qilib maxsus tuxum xaltasi (ooteka)ga qoʻyadi. Bahorda tuxumdan chiqqan lichinkalar chala oʻzgarish orqali rivojlanadi, 5—8 marta tullab voyaga yetadi. Yil davomida bitta avlodi rivojlanadi. B. yirtqich, lichinkalari mayda hasharotlar (shira bitlari, qandalalar, pashshalar, jizildoqlar va boshqalar), voyaga yetgan davrida chigirtkalar, chirildoqlar, arilarni tutib yeydi. Oziq tanqisligida oʻz turi individlariga ham hujum qiladi. Ov qilayotgan B. oʻz joyini boshqalardan qoʻriqlaydi. B. juda foydali, lekin ularni har xil hasharotlar, qushlar (chugʻurchuq, chumchuqlar), oʻrgimchaksimonlar tutib yeydi. Dushmanlardan saqlanish uchun B.ning himoya vositalari: mimikriya, niqoblanish rangi yaxshi rivojlangan. 2000 ga yaqin turi maʼlum, asosan tropik va subtropik mintaqalarda tarqalgan. Oʻrta Osiyoda va xususan Oʻzbekistonda 20 ga yaqin turi bor. B. turkumi empuzalar (Empusidae) va asl B. oilalariga boʻlinadi. Patmoʻylov empuza (Empusa pennicornis) yirik (50–60 mm) hasharot boʻlib, boshida konussimon uzun oʻsimtasi bor, erkagining moʻylovi patsimon, choʻl va togʻ oldi mintaqalarida yashil oʻtlar orasida uchraydi. Asl B. 5—6 urugʻni oʻz ichiga oladi. Oʻrta Osiyoda 3 turi uchraydi. Oddiy B. (Mantis religiosa) yirik (50–60 mm), yashil yoki baʼzan qoʻngʻirsargʻish tusda boʻladi. Daraxt beshiktervatari (Hierodula temidentata) Oʻrta Osiyo faunasi uchun endemik, oddiy beshiktervatardan ustki qanotida oq dogʻi (koʻzcha) boʻlishi bilan farq qiladi. Daraxt, buta va tokzorlarda yakkayakka boʻlib, yashirin hayot kechiradi. Kulrang yoki kaltaqanot beshiktervatar (Bolivaria brachyptera) choʻl va quruq togʻ oldi mintaqasida keng tarqalgan. Oʻtlar va butalar orasida 2000 m gacha balandlikda uchraydi. Quruq toshloq togʻ yon bagʻirlarida Armene urugʻiga mansub eng mayda B., xususan A. pusilla uchraydi.
De Biddhaupeer oder Fanghaupeer (Mantodea) sünd en Ornen mank de Insekten. Dor höört se to de Fleeginsekten (Pterygota) mit to.
Biddhaupeer könnt sik bannig good tarnen, sunnerlich, wiel se denn ok noch lang stillsitten könnt. Dat Lief is bi de meisten Aarden twuschen 40 un 80 Millimeters lang. De lüttjesten Biddhaupeer sünd de ollerhaftigen Aarden ut dat Geslecht Mantoida ut Süüdamerika, den siene lüttjeste Aart Mantoida tenuis bloß man 12 Millimeters meten deit. De gröttsten Aarden finnt sik mank de Geslechter Toxodera un Ischnomantis mit meist 160 Millimeters.
De Biddhaupeer ehre Fangbeen weert ut Unner- un Böverschenkel billt. An den Unnerschenkel sitt allerhand Doorns un en grode Endklaue. He kann gegen den Böverschenkel over inklappt weern, as en Taschenmesst. An den Böverschenkel sitt ok Doorns an. De Hüftle’e (Coxa) sünd ok wat länger un könnt sik free bewegen. Mit düsse Fangbeen kann dat Biddhaupeer binnen 0,1 Sekunnen toslahn un siene Büte griepen. Allerhand Aarden schafft dat mit düssen präzisen Fangappraat ok un könnt Flegen ut de Luft fangen. Wenn se up’e Luer liggt, weert de Fangbeen hoochböört un an dat Lief anleggt. Dat sütt denn ut, as wenn se beden döen. Dor hefft de Biddhaupeer ehren Naam vun weg.
De groten Facettenogen staht wiet ut’nanner. So könnt de Deerter rund umto good sehn. Vunwegen, datt se to’n Upspören un Verfolgen vun de Büte just so bruukt weert, as bi de Paarung to’n Finnen vun en Partner, sünd se dat wichtigst Sinnorgan vun de Deerter. En anner Sinnorgan ia dat Höörorgan bi de wecken Aarden. Dat sitt dor twuschen de Achterhüften. Dor könnt se Töön twuschen 25 un 130 Kilohertz mit hören. Wohrschienlich bruukt se dat, um bi’t Flegen Fladdermüse to hören. De so nömmte Höörspleet liggt twuschen dat 2. un 3. Beenpaar un is man bloß 0,2 Millimeters breed. Seken könnt nich so good hören, as Heken. De wecken Aarden hefft ok twee Höörorgane unner’nanner. Dor könnt se denn verscheden Frequenzen mit hören. Annere Aarden hefft gor keen Höörorgan.[1]
De meisten Biddhaupeer, as u. a. de Geistermantis (Phyllocrania paradoxa) oder dat Europääsche Biddhaupeerd (Mantis religiosa) liggt over Dag up’e Luer un röögt sik stunnenlang nich, bit de Büte dicht bi kummt. Denn griept se de mit ehre Fangbeen. Alerhand Aarden hefft sik dor so bi an ehr Umto anpasst, datt se meist gor nich to sehn sünd. Na de Farv hen könnt se sik ok binnen een Aart bannig verschelen. Dat Lief lett, as wenn dat ut Plantendeele bestünn. De Geistermantis lett bannig na verdrögte Blöder, annere Aarden maakt Holtstücke un Twiege na.
Annere Aarden, as u. a. Popa spurca, Eremiaphila un Heteronutarsus leevt in Wösten un Halfwösten vun Noordafrika bit na Indien hen un könnt bannig gau un veel lopen un jachtert achter ehre Büte ran. De meisten Aarden freet Insekten un Spinnen, man dat gifft ok gröttere Aarden, de vertehrt ok noch Skorpionen un sogor lüttje Warveldeerter, as junge Slangen, Eerdkrupers, Kolibris un lüttje Söögdeerter.[1][2] In’n Juli 2017 is bekannt maakt wurrn, datt Biddhaupeer in 13 Länner up all Kontinente ok lüttjere Vagels nich versmaht. Bi de Bütevagels hannelt sik dat um 24 Aarden ut 14 Vagelfamilien. Vundeswegen kann dat angahn, wenn Biddhaupeer starker gegen Untüüch insett weert, datt se denn de wecken Vagelaarden in Gefohr bringt.[3] De Eier weert in grote Eibulten afleggt. En poor Aarden vermehrt sik ok dör Parthenogenese.
Vun de mehr as 2.400 bekannten Aarden[4] leevt in Europa 36 Aarden.[5]Bloß man een Aart is in Middeleuropa tohuse, dat is dat Europääsche Biddhaupeerd, all annern Aarden finnt sik in de Subtropen un in de Tropen. In de Gemarken um de Middellannsche See umto leevt, blangen Mantis religiosa, ok noch Iris oratoria, Geomantis larvoides, Apteromantes aptera, Perlamantis alliberti, Bolivaria brachyptera, un en Reeg vun Aarden ut dat Geslecht Ameles (u. a.. Lütt Biddhaupeerd), Rivetina, Pseudoyersinia un Empusa (u. a.. Empusa pennata oder Empusa fasicata). In’n Süüdosten vun de Ukraine gifft dat ok noch Iris polystictica.
Fossil sünd Biddhaupeer in allerhand Barnsteen, sunnerlich ut dat Baltikum, ut de Tied vun dat Eozän funnen wurrn. De ollste Barnsteen mit en Biddhaupeerd dor in, stammt ut den so nömmten New Jersey Barnsteen (USA) ut de bövere Kried, Turonium).[6]
Biddhaupeer sünd eng verwandt mit de Kakerlaken (Blattodea) un mit de Termiten (Isoptera). De wecken Forschers faat Biddhaupeer, Kakerlaken, Termiten un Eerdlüse tohopen in dat Taxon Oothecariformia. Annere stellt Kakerlaken un Biddhaupeer tosamen in de Ornen Dictyoptera (ok Oothecaria).[1]
De Biddhaupeer weert in verscheden Familien insorteert. Unnerornens weert bitherto noch nich bruukt. Hier stellt wi de binnere Systematik vor bit hen to de Unnerfamilien. En poor bekannte Aarden sünd dor mit upföhrt:[7][4]
. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons. De Biddhaupeer oder Fanghaupeer (Mantodea) sünd en Ornen mank de Insekten. Dor höört se to de Fleeginsekten (Pterygota) mit to.
Chháu-kâu (草猴; ha̍k-miâ: Mantodea) sī khun-thiông-kong chháu-kâu-bo̍k ê thóng-chheng; bo̍k-chêng, tī sè-kài siōng tāi-iok ū 1800 chì 2000 chióng chháu-kâu.
Congcorang nu mangrupa hiji ordo Mantodéa diwangun ku 1.800 nepi ka 2.000 spésiés, nu lolobana kaasup Mantidae. Dulur congcorang pangdeukeutna nyaéta ordo Isoptera (rinyuh) jeung Blattodea (cucunguk). Sababaraha éntomologis ngagolongkeun congcorang jeung cucunguk dina hiji ordo.
Congcorang kawentar ku ukuranana nu katémbong badag tur lincah. Kadaharanana biasana mah serangga hirup samodél laleur; spésiés congcorang nu leuwih badag sok ngamangsa kadal leutik, bangkong, jeung manuk ku cara ditéwak ku "leungeun"na.
Congcorang téh manukna dina nyaru mah, utamana ngaluyukeun manéh jeung kelir dangdaunan tempat hirupna sahingga bisa nyumput ti nu rék ngamangsa, sakaligus ngadodoho mangsana. Spésiés nu di Afrika jeung Australia mah aya nu bisa robah kelirna jadi hideung dina jangka sababaraha poé. Malah lain kelirna wungkul, sabab panémbongna gé bisa nyaru dangdaunnan, jukut, atawa babatuan.
Congcorang téh kanibal. Lian ti ngamangsa serangga séjén, dulurna sorangan gé sok dihakan, malah mah batur jalanganana pisan (najan dongéngna sok dileuwih-leuwihkeun). Dina mangsa kawin, biasana mah dina mangsa usum gugur, congcorang jalu kudu ati-ati pisan mun ngadeukeutan bikangna. Nu jalu biasana ngadeukeutan ti tukang, laju tumpak tonggong bikangna pikeun ngasupkeun sél-sél spérma dina kantong husus dina beuteung bikangna. Congcorang bikang biasana nyerang/ngégél hulu jaluna, malah bisa ogé jalangan lumangsung bari jaluna dihakan.
Gumantung ka spésiésna, congcorang bikang bisa ngahasilkeun sapuluh nepi ka opat ratus endog, diteundeun dina busa nu dihasilkeun ku kelenjar dina beuteungna. Busa ieu laju ngaheurasan, ngabentuk kapsul dina dangdaunnan atawa dina taneuh. Aya spésiés nu ngajaga endogna, aya ogé nu henteu. Endog ieu kadang sok dihakan ku sabangsa nyiruan.
Congcorang ngalaman tilu hambalan métamorfosis: endog, larva, sawawa. Para élmuwan mah sok nyebutna téh métamorfosis teu anggeus, sabab larva jeung nu geus sawawa méh sarupa, iwal ukuranana leuwih leutik jeung teu jangjangan. Larva congcorang ngabadagan awakna ku jalan ngaganti awak luarna ku éksoskeleton nu liat jeung ganti kulit mun perlu. Ieu bisa lumangsung lima nepi ka sapuluh kali, gumantung spésiésna, nepi ka tungtungna ngahasilkeun jangjang nu sampurna.
Pangebon nu ngarti mah mikaresep ka congcorang téh, sabab sok ngahakan rupa-rupa hama nu ngaruksak. Para patani organik nu teu maké péstisida sok maké congcorang salaku kontrol hama biologis. Di sabagian tempat mah malah endogna geus bisa dibeuli di pasar.
Di sagigireun ngamangsa hama, congcorang ogé ngahakan serangga nétral/nu nguntungkeun, pokona mah naon baé, kaasup kukupu jeung kolibri.
Ngan aya hiji spésiés congcorang nu aya dina daptar Rada Kaancam, nyaéta Apteromantis aptera ti Spanyol.
Dadaran pangheubeulna ngeunaan congcorang aya dina sajak na naskah kuna Cina Erh Ya nu ngagambarkeun kawani jeung kaludeung. Naskah lianna, Pen ts'ao (taun 1108), ngagambarkeun wangun endog congcorang, daur tumuwuhna, anatomi, kaasup fungsi anténeuna.
Dina abad ka-18, biologi jeung morfologi congcorang geus kaitung akurat, di antarana dina buku Insekten-Belustigungen (Kalangenan Serangga) karya Roesel von Rosenhof.
Congcorang nu mangrupa hiji ordo Mantodéa diwangun ku 1.800 nepi ka 2.000 spésiés, nu lolobana kaasup Mantidae. Dulur congcorang pangdeukeutna nyaéta ordo Isoptera (rinyuh) jeung Blattodea (cucunguk). Sababaraha éntomologis ngagolongkeun congcorang jeung cucunguk dina hiji ordo.
Congcorang kawentar ku ukuranana nu katémbong badag tur lincah. Kadaharanana biasana mah serangga hirup samodél laleur; spésiés congcorang nu leuwih badag sok ngamangsa kadal leutik, bangkong, jeung manuk ku cara ditéwak ku "leungeun"na.
Congcorang téh manukna dina nyaru mah, utamana ngaluyukeun manéh jeung kelir dangdaunan tempat hirupna sahingga bisa nyumput ti nu rék ngamangsa, sakaligus ngadodoho mangsana. Spésiés nu di Afrika jeung Australia mah aya nu bisa robah kelirna jadi hideung dina jangka sababaraha poé. Malah lain kelirna wungkul, sabab panémbongna gé bisa nyaru dangdaunnan, jukut, atawa babatuan.
Dòng-lòng (螳螂) sê siŏh cṳ̄ng tè̤ng-giāng.
Tekst üüb Öömrang Fanghopern, Knelern of Mantis (Mantodea) san en order faan insekten. At jaft amanbi 2.400 slacher, uun Euroopa oober man 36. Flooken like bleeden of twiigen.
Sphrodomantis lineola
Popa spurca crassa
Empusa pennata
Phyllocrania paradoxa
Fanghopern, Knelern of Mantis (Mantodea) san en order faan insekten. At jaft amanbi 2.400 slacher, uun Euroopa oober man 36. Flooken like bleeden of twiigen.
De Faungschreckn (Mantodea) san a Uadnung vo de Insektna, und zwoa vo de Fluginsektna. Eanare negstn Vawaundtn san de Schobm und de Termitn, owa net de Heihupfa, wiar oft glaubt wiad.
De duachschnittliche Gress vo de meistn Oatn is zwischn 40 und 80 mm. De klanstn Faungschreckn san soichane aus da Goddung Mantoidea aus Südamerega. De klanste Oat vo dene, Mantoidea tenuis, is grod amoi 12mm laung. De greßtn Oatn san aus de Goddungan Toxodera und Ischnomantis, wööchane bis 200mm laung sei kenna. Vüle Oatn haum a recht a guade Tarnung; maunge schaun aus ois wiar ausdrickate Astln oda sogoa Bleampen. Dazua kummt aa no, dass oft stundnlaung dositzn und si ned rian.
So wia s ausschaun, dakennt mas vo de meistn aundan Insektna ausanaund. Nebman easchtn Paarl Haxn, de wos Faunghaxn san, is vuar oim da laung auszade Hoisschüd (Pronotum) vom Vuadakeapa (Thorax) typisch fiar eana. Da launge Hoischüd is fia des guad, dass de Faunghaxn an greßan Radius haum. Da dreieckate Schedl hengt iwan Hois midn Hoisschüd zsaumman. Aundascht ois wia bei de meistn vo de Insektna kennans eanaren Schedl frei umanaundadran. De Bsundaheitn midn laungan Thorax und in Schedl, dea wos si umananaundadran losst, findt ma bei de Insektna sunst grod amoi bei de Kamööhoisfliagn und de Faunghafte.
De Faunghaxn setzn si ausn Untaschengl (Tibia) und in Owaschengl (Femur) zsaumman. Da Untaschengl is vui mit Stochen und hod am End an großn Klewe. Is Gaunze losst si wiar a Toschnfeidl zsaummanklappm. Aa de Hiafal (Coxa) san frei beweglich und a Stickl lenga ois wia bei de meistn Insektna. Mit de Faunghaxn kau a Faungschreckn innahoib vo ana zehntl Sekundn zuaschlogn, wauns a Fuada daglenga mechat. Vüle Oatn kennan mid dene Haxn sogoar a Fliagn aus da Luft owefaunga. Wauns auf eana Fuada lauan, san d Faunghaxn aughobm und zsaummglegt. Des schaut a weng a so aus, wia waun de Viecha bedtn dadatn. Vo dem hea kummt aa da Hochdeitsche Naum Gottesanbeterinnen.
Is wichtigste Sinnesorgan san eanare großn Facettenaugn, de wos weid ausanaund stengan; zweng dem kennan de Viecha stereoskopisch seng. Des brauchn s, dass eana Fuada findn und vafoign kenna, und aa, dass eanare Geschlechtspartna dakenna.
Dazua haum vüle Oatn aa no a Organ zan Hean zwischn eanare hintan Hiafal. Des Organ kau Laute vo 25 bis 130 kHz hean. Woascheinli brauchns as, dass dene Fledameis ausweichn kenna, wauns fliagn. Is Organ zan Hean is zwischnan 2. und 3. Padl Haxn und is grod amoi 0,2mm brad. D Weiwal kennan net a so guad hean ois wia d Mandln. Maunge Oatn haum zwa vo de Organe unataranaund, de wos vaschiedane Frequenzn woanehma kennan. AUndare Oatn haum goa ka Organ zan Hean.
Da greßte Deu vo de Faungschrecknoatn – so ois wia z. B. is Leshahnl - lauat sein Fuada am Tog auf, des haßt se huckn stundnlaung umanaund, bis das a Fuada vuabeikummt, des wos sofuatn mit de Faunghaxn eizwickt wiad. Es gibt owar aa Oatn in de Hoibwüstn und Wüstn vom neadlichn Afriga bis noch Indien umma, de wos eanaren Fuada recht schnöö nochrennan. Aussa Insektna und Spinnarinnan ghean aa Skorpione und klane Wirweviecha zan Fuada.
Vo de 2300 Oatn, de wos ma kennt, geht nuar ane, is Leshahnl, bis noch Middleiropa eine; in greßtn Deu findt ma in de Tropm und Subtropm. In Eiropa findt ma ummas Middlmeea umadum aa no Oatn aus de Goddungan Iris, Ameles, Rivetina, Apteromantis, Geomantis, Perlamantis und Empusa.
Is Praying Mantis Kung Fu - aa Tang Lang Chuan ghaßn - ist ana vo de Viechastile vom Kung Fu. Es hod seine Grundlogn vo de Bewegungan, de de Faungschreckn mochn. Noch ana Legendn is des Gaunze vua uma 360 Joa vom Mönch Wang Lang aufbrocht wuan.
De Faungschreckn (Mantodea) san a Uadnung vo de Insektna, und zwoa vo de Fluginsektna. Eanare negstn Vawaundtn san de Schobm und de Termitn, owa net de Heihupfa, wiar oft glaubt wiad.
Vivunjajungu, vunjajungu au katamasikio ni wadudu wadogo hadi wakubwa kiasi wa oda Mantodea (mantis = nabii, eidos = umbo) katika nusungeli Pterygota (wenye mabawa). Wanatokea kanda za tropiki na nusutropiki na kusini (au kaskazini) kwa kanda za wastani. Kiwiliwili chao ni kirefu na chembamba. Miguu ya mbele imetoholewa kwa kukamata arithropodi wengine na hata vertebrata wadogo. Kwa kawaida koksa (coxa) za miguu ya wadudu ni fupi, lakini zile za miguu ya mbele ya vivunjajungu zimerefuka. Femuri na tibia zina miiba na meno inayowezesha mdudu kushika vizuri mawindo yake. Kama takriban wadudu wote vivunjajungu wana toraksi yenye sehemu tatu, lakini ile ya mbele, protoraksi, ni ndefu kuliko mbili nyingine pamoja na imeungwa vinamo na mesotoraksi. Hii inawezesha mdudu asogeze kichwa na miguu ya mbele pande zote wakati kiwiliwili kinatulia. Hata shingo ni kinamo na spishi kadhaa zinaweza kuzungusha kichwa kwa nyuzi 180.
Amorphoscelididae (Myrmecomantis atra)
Empusidae (Empusa pennata)
Hymenopodidae (Hymenopus coronatus)
Iridopterygidae (Bolbe sp.)
Liturgusidae (Humbertiella similis)
Mantidae (Miomantis caffra)
Metallyticidae (Metallyticus splendidus)
Sibyllidae (Sibylla pretiosa)
Tarachodidae (Tarachodes sp.)
Thespidae (Pogonogaster tristani)
Makala hii kuhusu mdudu fulani bado ni mbegu. Vivunjajungu, vunjajungu au katamasikio ni wadudu wadogo hadi wakubwa kiasi wa oda Mantodea (mantis = nabii, eidos = umbo) katika nusungeli Pterygota (wenye mabawa). Wanatokea kanda za tropiki na nusutropiki na kusini (au kaskazini) kwa kanda za wastani. Kiwiliwili chao ni kirefu na chembamba. Miguu ya mbele imetoholewa kwa kukamata arithropodi wengine na hata vertebrata wadogo. Kwa kawaida koksa (coxa) za miguu ya wadudu ni fupi, lakini zile za miguu ya mbele ya vivunjajungu zimerefuka. Femuri na tibia zina miiba na meno inayowezesha mdudu kushika vizuri mawindo yake. Kama takriban wadudu wote vivunjajungu wana toraksi yenye sehemu tatu, lakini ile ya mbele, protoraksi, ni ndefu kuliko mbili nyingine pamoja na imeungwa vinamo na mesotoraksi. Hii inawezesha mdudu asogeze kichwa na miguu ya mbele pande zote wakati kiwiliwili kinatulia. Hata shingo ni kinamo na spishi kadhaa zinaweza kuzungusha kichwa kwa nyuzi 180.
Koşkar sernavê komek ajalên wek kulîyan yên bê perik e. Yên ku tên zanîn 2.300 cureyên xwe hene. Hin cureyên xwe yên girin lê hin cureyên xwe yên pir ziravin. Bi giştî rengî xwe yî zerengî ye. Gorî olê zarokan ew ajala solên merivan dirî didirû. Wê lomê pê ra dibêjin koşkar. Yek jî dibêjin ku ewan hepikên xwedê ne. Cureyê xwe yê ter navdar balbalok e.
Ang mandadangkal, mandarangkal, sasamba, o samba-samba (Ingles: mantis, praying mantis)[1][2][3] ay isang uri ng kulisap na gumagamit ng kanyang dalawang mahahabang kamay sa unahan para atakihin ang kalaban o sa pamamagitan ng paninila. Nangingitlog ang babaeng mandadangkal ng humigit sa 300 mga itlog. Hindi gaanong makalipad ang babaeng mandadangkal dahil sa dala-dala niyang mga itlog na nasa loob ng sa kanyang tiyan. Karamihan sa mga insektong ito ang mas gustong manatili at manirahan sa mga tropikal na lugar. Mayroong 1,700 klase ng mga mandadangkal.
Karaniwang itong tinatawag na praying mantis sa Ingles, o "nananalanging mandadangkal" (sasamba o samba-samba), dahil sa paraan ng pagtikas nito ng kanyang pangharap na mga binti upang hawakan ang kanyang sinilang pagkaing kulisap. Mayroon itong haba na 3 mga pulgada, at may katawang mahaba, balingkinitan, at kulay lunti o kayumanggi. Mayroon din itong pata na paang panlakad, dalawang paang pangharapan, at matitibay na mga pakpak. Matatagpuan ito sa Europa, Asya, at Estados Unidos. Nakakatulong ito sa tao sapagkat kinakain nito ang nakakapinsalang mga kulisap.[3]
Isang katangian ng babaeng mandadangkal ang kainin ang lalaking mandadangkal pagkatapos makipagtalik dito. Kinakagat ng mandadangkal ang leeg ng kanilang biktima para ito maparalisa muna.
Ang lathalaing ito na tungkol sa Kulisap ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito.
Ang mandadangkal, mandarangkal, sasamba, o samba-samba (Ingles: mantis, praying mantis) ay isang uri ng kulisap na gumagamit ng kanyang dalawang mahahabang kamay sa unahan para atakihin ang kalaban o sa pamamagitan ng paninila. Nangingitlog ang babaeng mandadangkal ng humigit sa 300 mga itlog. Hindi gaanong makalipad ang babaeng mandadangkal dahil sa dala-dala niyang mga itlog na nasa loob ng sa kanyang tiyan. Karamihan sa mga insektong ito ang mas gustong manatili at manirahan sa mga tropikal na lugar. Mayroong 1,700 klase ng mga mandadangkal.
Karaniwang itong tinatawag na praying mantis sa Ingles, o "nananalanging mandadangkal" (sasamba o samba-samba), dahil sa paraan ng pagtikas nito ng kanyang pangharap na mga binti upang hawakan ang kanyang sinilang pagkaing kulisap. Mayroon itong haba na 3 mga pulgada, at may katawang mahaba, balingkinitan, at kulay lunti o kayumanggi. Mayroon din itong pata na paang panlakad, dalawang paang pangharapan, at matitibay na mga pakpak. Matatagpuan ito sa Europa, Asya, at Estados Unidos. Nakakatulong ito sa tao sapagkat kinakain nito ang nakakapinsalang mga kulisap.
Ista pachina ha menester d'una revisión por un corrector ta amillorar a suya ortografía, a suya gramatica u o suyo vocabulario. Os mantodeus (Mantodea, de Mantis y d'o griego eidés, "que tiene aspecto de") son un orden de insectos neopteros comunament conoixius como caballetz, maríateresas, plantamesas, santateresas, santamarías, plegamans y tocamantetas. Se'n conoixe unas 2.450 especies repartitas por totz os continents, pero con especial diversidat en os tropicos. A suya caracteristica mas chocant ye a estructura d'as suyas patas debanteras, notablement modificatas pa la captura de presas. A mayoría viven entre a vechetación, en a quala se camuflan perfectament.
Son estreitament relacionaus con os isopteros (termitas) y os blatodeus (cucas), y istos tres grupos son a vegatas reunius en o superorden Dictyoptera, que en ocasions ye considerau como un orden.
O cuerpo ye prolargau, de coloración criptica verda u parda, encara que existen especies coloridas (Hymenopus, Theopompa, Liturgusa) que se camuflan con flors, crosta u liquens. Os mantodeus poseyen una cabeza triangular y móbil. En a frent, sobre o clipeu, se troba un escudo frontal caracteristico, sobre o qual se troban tres ocelos. As antenas son filiformes y l'aparato bucal ye de tipo mastegador. Miden aproximadament entre 8 y 17 cm.
O protórax ye estreito (baciliforme) u tosco. As patas anteriors son raptoras y presientan una coxa prolargata, a vegatas tanto como o fémur. Os femurs son armaus a lo largo d'as marguins ventrals por 2 fileras de robustas espinas, igual que as tibias.
Os mantodeus viven en rechions tropicals, subtropicals y templadas de totz os continents. Habitan en una gran variedat de habitats terrestres, dende l'arena d'o desierto dica o dosel d'a selva tropical. Totas as especies son carnivoras y a suya dieta consiste en atros artrópodos, encara que especies de gran grandaria pueden adhibir chicotz vertebraus. O periodo de reproducción se produz a fins d'o verano y o canibalismo sexual ye común en muitas especies. As fembras meten aproximadament entre 8 y 400 uegos. A esperanza de vida ye d'uns 12 a 14 meses. En a naturaleza son presas de diversos depredadors como que aracnidos, zapos, engardaixos y aus. Os mantodeus son tamién reconoixius por as suyas habilidatz cripticas, podendo confundirse perfectament con o suyo entorno immediato, ya sía por a color u a forma d'o suyo cuerpo.
En Espanya i hai 16 especies, una d'ellas propia d'islas Canarias:[1]
Os mantodeus (Mantodea, de Mantis y d'o griego eidés, "que tiene aspecto de") son un orden de insectos neopteros comunament conoixius como caballetz, maríateresas, plantamesas, santateresas, santamarías, plegamans y tocamantetas. Se'n conoixe unas 2.450 especies repartitas por totz os continents, pero con especial diversidat en os tropicos. A suya caracteristica mas chocant ye a estructura d'as suyas patas debanteras, notablement modificatas pa la captura de presas. A mayoría viven entre a vechetación, en a quala se camuflan perfectament.
Son estreitament relacionaus con os isopteros (termitas) y os blatodeus (cucas), y istos tres grupos son a vegatas reunius en o superorden Dictyoptera, que en ocasions ye considerau como un orden.
Usamikhuq nisqakunaqa (ordo Mantodea) nisqakunaqa huk aycha mikhuq palamakunam.
Walang kadung utawa dhéyé iku ordho (Mantodea) kéwan gegremetan kang anggotané ana punjul 2.400 spésies ing sajeroning 430 génus ing sajeroning 15 famili. Famili kang anggotané akèh dhéwé ya iku Mantidae. Walang kadung sumebar ing saindengé donya, mligi ing laladan anget lan tropis. Endhasé wujud pojok telu (triangluar) kanthi mata kang mlolo lan gulu luwes. Awaké ana kang duwé utawa tanpa suwiwi, nanging kabèh Mantodea duwé lengen gedhé kanggo nyekel lan ngengkeng mangsané. Pawakané jejeg lan lengené mingkup yèn lagi meneng.
Τα Μαντώδη (Mantodea) ή οι Μάντισσες είναι μία τάξη εντόμων που αποτελείται από περίπου 2.200 είδη τα οποία χωρίζονται σε 9 οικογένειες.[1] Ονομάστηκαν έτσι το 1838 από τον εντομολόγο Χέρμαν Μπούρμαϊστερ, λόγω της στάσης των μπροστινών ποδιών, τα οποία υψώνονται σαν σε προσευχή.
Στη Ευρώπη αναφέρονται 35 είδη, στην Ελλάδα 8.[2]
.jpg)
Εικ.1: Μιμητισμός ανθού, σταχυού και διάφορων φύλλων Το χρώμα ποικίλλει από σταχτί μέχρι πράσινο ή καφέ και κατά κανόνα συμπίπτει με το χρώμα του περιβάλλοντος. Τα είδη τα οποία παραμονεύουν τη λεία τους σε άνθη, μπορεί να έχουν αρκετά ζωηρά χρώματα (Εικ. 1, αριστερά). Μερικά είδη μπορούν να αλλάζουν το χρώμα τους σε διάσταση μερικών ημερών. Στα μικρά είδη τα ενήλικα φτάνουν μόνο ένα χιλιοστόμετρο, τα μεγαλύτερα είδη αποκτούν μήκος μέχρι 17 χιλιοστόμετρων. Κατά κανόνα τα θηλυκά είναι πιο μεγάλα από τα αρσενικά. Το σώμα είναι μακρόστενο.
Το τριγωνικό κεφάλι (Εικ. 2) κινείται εύκολα γύρο τον άξονα του μέχρι 180°. Τα στοματικά μόρια μασητικού τύπου δείχνουν προς τα κάτω. Οι σύνθετοι οφθαλμοί είναι πολύ καλά αναπτυγμένες. Η θέση τους στις πάνω άκρες του κεφαλιού εξασφαλίζει σχεδόν απεριόριστη ορατότητα . Η μεγάλη απόσταση μεταξύ των οφθαλμών επιτρέπει μια καλή μέτρηση της απόστασης στο θύμα. Αυξάνεται και βελτιώνεται σε κάθε έκδυση.[3] Παραπέρα από τους σύνθετους οφθαλμούς συναντούμε τρία οφθαλμίδια. Στο κεφάλι εκφύονται δυο μακριές νηματοειδείς κεραίες, οι οποίες αποτελούνται από πολλά άρθρα .
Ο θώρακας είναι επιμήκης. Οι ταρσοί των ποδιών είναι πενταμερείς. Το μπροστινό ζεύγος ποδιών είναι ειδικευμένο για ξαφνική εκσφενδόνιση μπρος τα μπροστά. Είναι εφοδιασμένα με σειρές από αγκάθια για να μπορούν να αρπάξουν τα θηράματα του (Εικ. 3). Μετά οι μπροστινές κνήμες διπλώνονται προς τα πίσω στον μηρό και τα δύο περισφίγγουν το κορμί της λείας. Με τα υπόλοιπα τέσσερα μακρά πόδια σκαρφαλώνουν στα φυτά. Οι μπροστινές πτέρυγες είναι δερματοειδείς (ψευδέλυτρα). Οι οπίσθιες πτέρυγες είναι μεμβρανώδεις και στη βάση παρουσιάζουν σαφή επέκταση προς τα πίσω. Η νεύρωση των πτερύγων είναι πρωτόγονη με επανειλημμένως κλαδωτές φλέβες επί μήκος και αρκετές εγκάρσιες φλέβες. Μερικά είδη είναι βραχύπτερα ή άπτερα, πολλές φορές μόνο στα αρσενικά οι πτέρυγες είναι πλήρως αναπτυγμένες
Η κοιλία αποτελείται από δέκα ουρομερή και καταλήγει σε ένα ζεύγος κερκιδίων (ή κέρκων, cerci). Οι κέρκοι είναι αρκετά κοντοί αλλά πολυμελείς (διακρίνεται καλά στην μεγέθυνση της εικόνας του ταξινομοπλαισίου). Ο ωοθέτης είναι ατροφικός. Τα αρσενικά γεννητικά όργανα είναι πολύπλοκα. Η μορφή των εξωτερικών γεννητικών οργάνων επιτρέπει σφιχτή ένωση κατά το ζευγάρωμα.
Τα περισσότερα είδη συναντούμε στα τροπικά βροχερά δάση της Νότιας Αμερικής, της Αφρικής και της Ασίας. Από την την Αφρική αναφέρονται 900 είδη, από την Ασία 530 είδη. Η ποικιλία μειώνεται στα εύκρατα κλίματα και τα μαντώδη λείπουν σε κρύα κλίματα. Από τη βόρεια Αμερική αναφέρονται μόνο 20 είδη. Τα είδη της οικογένειας Amorphoscelidae έχουν κέντρο της γεωγραφικής εξάπλωσης στην Αυστραλία, από οπού αναφέρονται επί 160 είδη. Μερικά είδη βρήκαν παγκόσμια εξάπλωση ως αποτέλεσμα των εμπορικών συναλλαγών.
Στην Ελλάδα συναντούμε τα ακόλουθα είδη:
Τα άτομα των μαντωδών ζουν μόνιμα, μερικά είδη εκδηλώνουν επικράτειες. Με το χρωματισμό, τη μορφή του σώματος και την κινήσεις που μοιάσουν με την κίνηση των φύλλων στον άνεμο, τα καλά μεταμφιεσμένα έντομα αυτά συγχέονται με το περιβάλλον και δεν γίνονται εύκολα αντιληπτά από τους θηρευτές τους και από τη λεία τους. Πολλά είδη μπορούν να προσαρμόζουν το χρώμα τους ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται.
Μερικά είδη προκαλούν ήχους για να αποθαρρύνουν πιθανούς θηρευτές.[12] Άλλα είδη φοβίζουν θηρευτές με το ξαφνικό άνοιγμα των πτερύγων με εκπληκτικά χρώματα (Εικ. 4). Μερικά είδη απλά παίρνουν απειλητική στάση ή παριστάνουν νεκρά έντομα. Βέβαια πάντοτε προσπαθούν να φεύγουν τρέχοντας ή πετώντας σε περίπτωση ανάγκης.
Για να αυξάνουν τις επιτυχίες τους κατά την αναζήτηση της τροφής, τα περισσότερα είδη περιμένουν ακίνητα, αλλά υπάρχουν και είδη που ζουν στο έδαφος και πλησιάζουν τη λεία τους έστω αυτή παραμένει ακίνητα.[13] Αρπάζουν τη λεία σε διάστημα ενός εικοστού του δευτερόλεπτου, και την τρώνε με την ησυχία τους. Κυνηγούν κυρίως άλλα έντομα, αλλά και μικρά ερπετά και άλλα ζώα. Στο είδος Tenodera aridifolia sinensis αποδείχθηκε, πως η γύρη συμπληρώνει και βελτιώνει την τροφή.[14] Το γεγονός, πως παρατηρούνται θηλυκά, τα οποία αποκεφαλίζουν και καταβροχθίσουν τα αρσενικά κατά το ζευγάρωμα, είναι μάλλον εξαίρεση στο φυσικό περιβάλλον. Σωστά είναι, πως στην περίπτωση κανιβαλισμού το ζευγάρωμα δεν διακόπτεται. Επίσης κανιβαλισμό παρατηρείται σε πολλά είδη ανεξάρτητα από την αναπαραγωγική συμπεριφορά.
.jpg)
Εικ.6: Απόθεση των αυγών και θήκες με αυγά από διάφορα είδη Τα Θηλυκά εκκρίνουν φερομόνες για την έλξη αρσενικών. Πειράματα στα είδη Stagmomantis limbata και Tenodera aridifolia sinensis αποδείχνουν, πως ο συνδυασμός οσφρητικών και οπτικών ερεθισμάτων προκαλεί τα καλύτερα αποτελέσματα στην έλξη των αρσενικών. Επίσης, οι φερομόνες καλά θρεμμένων θηλυκών αποδείχτηκαν πιο αποτελεσματικές παρά τις φερομόνες ασθενών θηλυκών.[15] Στο είδος Ameles decolor κατά την προσέγγιση του αρσενικού παρατηρούνται τέσσερα στάδια με διάφορα τυπικά κινήσεις των ποδιών και της κοιλιάς, προφανώς για να ειρηνεύουν τα θηλυκά.[16]
Μετά τα αρσενικά καβαλικεύουν τα θηλυκά και μεταδίδουν το σπερματοφόρος (Εικ. 5) δια τα εξωτερικά γεννητικά όργανα σε μια σακούλα (λατινικά: bursa copulatrix) κοντά στο στόμα των εσωτερικών γεννητικών όργανον του θηλυκού. Κατά τις επόμενες εβδομάδες ανάλογα με το είδος αποθέτονται 10 - 200 γονιμοποιημένα αυγά σε μια γλοιώδη ουσία σε κατάλληλο υπόστρωμα. Η ουσία αυτή μετά στεγνώνει (Εικ. 6).
Μόνο σε λίγα είδη η αναπαραγωγή γίνεται με παρθενογενετικό τρόπο.
Η μεταμόρφωση στο ενήλικο είναι ατελής. Οι νύμφες υφίστανται πολλές εκδύσεις. Στα ευρωπαϊκά είδη το βιολογικό κύκλο διαρκεί ένα χρόνο, στα τροπικά κλίματα μπορούν να συμβούν περισσότερες γενιές συγχρόνως.
Ισόπτερα
Isoptera
Βλαττοειδή
Blattodea
Μαντώδη
Mantodea
Μαντώδη
Mantodea
Βλαττοειδή
Blattodea
Ισόπτερα
Isoptera
Τα παλαιότερα απολιθώματα των μαντωδών χρονολογούνται στην κάτω Κριτιδική περίοδο. Κατά την Ηώκαινη Υποπερίοδος είναι πια καλά εγκαταστημένα και μπορούν να κατατάσσονται κατά μέρος στις σημερινές οικογένειες. Η πιο συγγενής τάξη στα μαντώδη είναι τα βλαττοειδή. Και τα ισόπτερα έχουν στενές φυλογενετικές σχέσεις (Πιν. 1, υπάρχει και άλλη άποψη, Πιν. 2). Οι τρεις τάξεις μαζί είναι τα πρώτα τάξα, στα οποία τα αυγά τοποθετούνται όχι στο νερό, αλλά στη στεριά. Για να αποφεύγουν την αποξήρανση αρχικά τοποθέτησαν τα αυγά σε ομάδες σε μια σταγόνα χυλού, που στεγνώνοντας εξωτερικά, έμεινε εσωτερικά υγρή. Για αυτό το λόγο παραδοσιακά τα τρία τάξα ονομαζόταν ωοθηκάρια. Μαζί με τα δερμάπτερα, πλεκόπτερα, γρυλοβλαττοειδή, φασματώδη, μαντοφασματώδη και ορθόπτερα αποτελούν την ομάδα των βλατοειδών-ορθοπτεροειδών τάξεων.
Η πιο σύγχρονη εσωτερική συστηματική κατατάσσει την τάξη Μαντώδη σε 19 οικογένειες, 15 από αυτές είναι σημερινές.[1]
Οι Κινέζοι χρησιμοποιούν το είδος Tenodera aridifolia siniensis για την καταπολέμηση άλλων εντόμων. Το είδος Hymenopus coronatus (Εικ. 1, αριστερά) και άλλα είδη έγιναν δημοφιλή ως κατοικίδια ζωάκια.
https://en.wikipedia.org/wiki/Mantis#/media/File:Mantis-greece-alonisos-0a.jpg
Τα Μαντώδη (Mantodea) ή οι Μάντισσες είναι μία τάξη εντόμων που αποτελείται από περίπου 2.200 είδη τα οποία χωρίζονται σε 9 οικογένειες. Ονομάστηκαν έτσι το 1838 από τον εντομολόγο Χέρμαν Μπούρμαϊστερ, λόγω της στάσης των μπροστινών ποδιών, τα οποία υψώνονται σαν σε προσευχή.
Στη Ευρώπη αναφέρονται 35 είδη, στην Ελλάδα 8.
Богомолките (научно: ред Mantodea) се група на инсекти која брои околу 2200 видови, распоредени во 400 родови и 9 фамилии.[1] Најбројна и најраспространета фамилија на богомолки е Mantidae. Најсродни редови на инсекти им се термитите (Isoptera) и лебарките (Blattodea), со кои заедно го образуваат монофилетскиот надред Dictyoptera.
Богомолките имаат карактеристична форма на предните нозе, кои при чекањето на пленот ги држат во слична положба како рацете на човекот при молитва. Оваа одлика им го дала и името. Освен тоа, бојата и обликот на телото се вешто камуфлирани, што е уште една одлика која им овозможила да бидат успешни грабливци (предатори).
Богомолките имаат должина на телото обично меѓу 40 и 80 mm. Женките се поголеми од мажјаците. Најмали се видовите од фамилијата Mantidae во Јужна Америка, чиј најмал вид Mantoidea tenuis е долг околу 12 mm. Најголеми се видовите од родовите Toxodera и Ischnomantis кои можат да достигнат 160 mm.
По изглед тоа се мошне необични инсекти, големи и најчесто зелено обоени, со предните нозе собрани како за молитва. И покрај нивниот мирољубив став, богомолките се немилосрдни предатори кои се исхрануваат со инсекти, други без‘рбетници, а исто така и заемно се јадат. Ловат исклучиво користејќи го сетилото за вид, па затоа се активни само во текот на денот. Нивните крупни и испапчени очи на страните од главата овозможуваат двоок вид (бинокуларен вид) што им дава точно да го проценат растојанието. Кога се насочуваат кон пленот, благо се занишуваат напред и назад како цвет или лист на ветер и ја вртат главата (имаат подвижен врат) кон потенцијалната храна. Изненадно преминуваат во напад, силно фаќајќи ја жртвата со српесто свиените предни нозе наоружани со назабени рабови.
За да се скријат од птици и гуштери, богомолките одлично се камуфлираат во вид на ливчиња и гранчиња. Повеќето од нив живеат во тропските предели, но може да се најдат и во други делови од светот.
Богомолките имаат чуден процес на парење при која женката го изедува помалиот мажјак (сексуален канибализам). Всушност, женката мора да ја изеде главата на мажјакот за да тој ги направи правилните чекори при парењето. Јајцата на богомолките се полагаат во збиена маса и се препокриваат со пенлив материјал.
Богомолките (научно: ред Mantodea) се група на инсекти која брои околу 2200 видови, распоредени во 400 родови и 9 фамилии. Најбројна и најраспространета фамилија на богомолки е Mantidae. Најсродни редови на инсекти им се термитите (Isoptera) и лебарките (Blattodea), со кои заедно го образуваат монофилетскиот надред Dictyoptera.
Богомолките имаат карактеристична форма на предните нозе, кои при чекањето на пленот ги држат во слична положба како рацете на човекот при молитва. Оваа одлика им го дала и името. Освен тоа, бојата и обликот на телото се вешто камуфлирани, што е уште една одлика која им овозможила да бидат успешни грабливци (предатори).
Жаачы - батачы (Mantodea же Mantoptera) – жырткыч курт-кумурскалар түркүмү. Узундугу 11 смге жетет. Алдыңкы бир жуп бутунда жем кармоочу тикенекчелери болот. Башы өтө кыймылдуу, көзү чоң, мурутунун түбүндө 3 жөнөкөй көзү жайгашкан. Канаттары жакшы өрчүгөн, бирок кээ бир түрүнүкү начар же жокко эсе. Көпчүлүгүнүн түсү чөйрөгө жараша өзгөрүп турат. 2000ден ашуун түрү белгилүү. Тропик жана субтропик өлкөлөрдө көп. КМШ өлкөлөрүнүн түштүгүндө 20га жакын, Кыргызстанда 6–7 түрү жашайт. Жырткыч, негизинен курт-кумурскалар менен азыктанат. Жемин астыңкы бутун сунуп күтүп отурат (батачы аталышы ошондон). Денесинин түзүлүшүнө карата көпчүлүк жерлерде «келин жүгүн» деп да аташат. Зыяндуу курт-кумурска менен азыктанып пайда, аары менен чабармандарды жеп зыян келтирет.
Жаачы - батачы (Mantodea же Mantoptera) – жырткыч курт-кумурскалар түркүмү. Узундугу 11 смге жетет. Алдыңкы бир жуп бутунда жем кармоочу тикенекчелери болот. Башы өтө кыймылдуу, көзү чоң, мурутунун түбүндө 3 жөнөкөй көзү жайгашкан. Канаттары жакшы өрчүгөн, бирок кээ бир түрүнүкү начар же жокко эсе. Көпчүлүгүнүн түсү чөйрөгө жараша өзгөрүп турат. 2000ден ашуун түрү белгилүү. Тропик жана субтропик өлкөлөрдө көп. КМШ өлкөлөрүнүн түштүгүндө 20га жакын, Кыргызстанда 6–7 түрү жашайт. Жырткыч, негизинен курт-кумурскалар менен азыктанат. Жемин астыңкы бутун сунуп күтүп отурат (батачы аталышы ошондон). Денесинин түзүлүшүнө карата көпчүлүк жерлерде «келин жүгүн» деп да аташат. Зыяндуу курт-кумурска менен азыктанып пайда, аары менен чабармандарды жеп зыян келтирет.
கும்பிடுப்பூச்சி அல்லது தயிர்க்கடை பூச்சி[1] என்பது வெட்டுக்கிளிகள் போன்ற இனத்தைச் சேர்ந்த ஒருவகை பூச்சியினமாகும். பிறப் பூச்சிகளைப் போலக் கும்பிடுப்பூச்சிகளுக்கும் மூன்று அடுக்கு உடலமைப்பு உள்ளது. அதாவது தலை, நெஞ்சுக்கூடு மற்றும் அடிவயிறு பகுதி. பெண் கும்பிடுப்பூச்சிகள் ஆண் கும்பிடுப்பூச்சிகளை விட உடலமைப்பில் பெரிதாகவும், வலிமையானதாகவும் காணப்படும்.
கும்பிடுப்பூச்சி தன் முன்னங்கால்களை நீட்டிக் கொண்டு நிற்பது வழக்கம். இதனால், அப்பூச்சி பார்ப்பதற்கு கும்பிடுவதைப் போல தோன்றும், எனவே அப்பூச்சியைக் கும்பிடுப்பூச்சி என்று அழைப்பது வழக்கம்[2]. மேலும், தமிழ் மக்களுக்கு இடையே அப்பூச்சியைப் பெருமாள் பூச்சி என்றழைப்பதும் வழக்கமான ஒன்றாகும்.
கும்பிடுபூச்சிகள் பொதுவாக பச்சை, பழுப்பு போன்ற நிறங்களில் தாவரங்களில் உருமறைப்புத் தோற்றத்துடன் காணப்படும். இது வேட்டையாடிப் பூச்சி ஆகும். இதன் வலுவான, முட்களைக் கொண்ட முன்னங்கால்களைக் கொண்டு, பிற பூச்சிகளை வேட்டையாடுகிறது. உட்கார்ந்தபடியும் பறந்தபடியும் இவை இரையைப் பிடிக்கும் திறன் கொண்டவை. இந்தப் பூச்சியில் சிறியது முதல் பெரியதுவரை பல்வேறு வகைகள் உண்டு. தோட்டப் பகுதிகள், புல்வெளிகள், காட்டுப் பகுதிகளில் தென்படும். தனியாகவே இருக்கும். இரவில் சுறுசுறுப்பாகக் காணப்படும், பகலிலும் தென்படக்கூடியன. ஒளியை நோக்கி ஈர்க்கப்படும்.
சில இளம் கும்பிடு பூச்சிகள் கறுப்பும் பச்சையும் கலந்ததாக இருப்பதுண்டு. இளமையாக இருக்கும்போது ஒரு நிறத்திலும் வளர்ந்த பிறகு வேறொரு நிறத்தை அடைவதும் பூச்சிகளில் இயல்பு. இளம்பூச்சிகளுக்குப் பொதுவாக இறக்கை இருக்காது. இதனால் இளம் பூச்சிகள் பார்ப்பதற்கு சற்றே நீண்ட கட்டெறும்பைப் போன்று இருக்கும்.[3]
கும்பிடுப்பூச்சி அல்லது தயிர்க்கடை பூச்சி என்பது வெட்டுக்கிளிகள் போன்ற இனத்தைச் சேர்ந்த ஒருவகை பூச்சியினமாகும். பிறப் பூச்சிகளைப் போலக் கும்பிடுப்பூச்சிகளுக்கும் மூன்று அடுக்கு உடலமைப்பு உள்ளது. அதாவது தலை, நெஞ்சுக்கூடு மற்றும் அடிவயிறு பகுதி. பெண் கும்பிடுப்பூச்சிகள் ஆண் கும்பிடுப்பூச்சிகளை விட உடலமைப்பில் பெரிதாகவும், வலிமையானதாகவும் காணப்படும்.
గొల్లభామ అనగా ఒక కీటకం. ఈ కీటకాలు 2400 పైన రకాలు, 430 జాతులు, 15 కుటుంబాలతో ప్రపంచవ్యాప్తంగా సమశీతోష్ణ, ఉష్ణమండల ప్రాంతాలలో ఉన్నాయి. ఎక్కువ రకాలు మాంటీడై (Mantidae) కుటుంబంలో ఉన్నాయి. దీనిని ఆంగ్లంలో ప్రెయింగ్ "మాంటిస్" అంటారు, ఎందుకంటే ఇవి తన కాళ్ళు ప్రార్థిస్తున్నట్లుగా మడతపెట్టిన భంగిమలో ఉంటుంది, అయితే ఇవి ఇతర జీవులపై దాడి చేసేందుకు సన్నద్ధంగా తన కాళ్ళను ఉంచుకుంటుదనే సూచనగా గ్రామీణ శబ్దవ్యుత్పత్తిలో ఉపయోగిస్తారు. కొన్నిసార్లు గొల్లభామ, మిడుతల విషయంలో కొంచెం తకమక పడతారు. మిడుత ఎగురునప్పుడు తన కాళ్ళను అదిమి తన్నటం ద్వారా అత్యంత వేగంగా ఎగురుతుంది. మిడుతలా కాక గొల్లభామ నిదానంగా ఎగురుతుంది.
గొల్లభామ ఎటువంటి పరిసరాలలో జీవిస్తుందో చాలా వరకు ఆ పరిసరాలలో కలిసిపోయేలా రంగు, ఆకారం ఉంటుంది. చెట్ల ఆకుల మాదిరిగా, పుల్లల మాదిరిగా అక్కడి పరిసరాలకు తగినట్లుగా ఇవి ఉంటాయి.
గొల్లభామ అనగా ఒక కీటకం. ఈ కీటకాలు 2400 పైన రకాలు, 430 జాతులు, 15 కుటుంబాలతో ప్రపంచవ్యాప్తంగా సమశీతోష్ణ, ఉష్ణమండల ప్రాంతాలలో ఉన్నాయి. ఎక్కువ రకాలు మాంటీడై (Mantidae) కుటుంబంలో ఉన్నాయి. దీనిని ఆంగ్లంలో ప్రెయింగ్ "మాంటిస్" అంటారు, ఎందుకంటే ఇవి తన కాళ్ళు ప్రార్థిస్తున్నట్లుగా మడతపెట్టిన భంగిమలో ఉంటుంది, అయితే ఇవి ఇతర జీవులపై దాడి చేసేందుకు సన్నద్ధంగా తన కాళ్ళను ఉంచుకుంటుదనే సూచనగా గ్రామీణ శబ్దవ్యుత్పత్తిలో ఉపయోగిస్తారు. కొన్నిసార్లు గొల్లభామ, మిడుతల విషయంలో కొంచెం తకమక పడతారు. మిడుత ఎగురునప్పుడు తన కాళ్ళను అదిమి తన్నటం ద్వారా అత్యంత వేగంగా ఎగురుతుంది. మిడుతలా కాక గొల్లభామ నిదానంగా ఎగురుతుంది.
Daekmax, lij heuh daekanmax、daekyangj、duzmehgangzfouj、duznganxcaengh、duzyaeklwz、gangzmax、gangxmax、gyanghmax、maxlangzgangz、maxmiq, dwg cungj non ndeu.
Qatreka elay yew heywanê de gemo.
Acanthopidae
Amorphoscelididae
Chaeteessidae
Empusidae
Eremiaphilidae
Hymenopodidae
Iridopterygidae
Liturgusidae
Mantidae
Mantoididae
Metallyticidae
Sibyllidae
Tarachodidae
Thespidae
Toxoderidae
Qatreka elay yew heywanê de gemo.
Âi-lùng-phì-pô, ya cho-tet ham-cho chhó-mâ-é (草馬仔), lo-fú-kô (老虎哥) fe̍t-chá tòng-lòng (螳螂), he yit-chúng chhùng-é.
Mantises are an order (Mantodea) of insects that contains over 2,400 species in about 460 genera in 33 families. The largest family is the Mantidae ("mantids"). Mantises are distributed worldwide in temperate and tropical habitats. They have triangular heads with bulging eyes supported on flexible necks. Their elongated bodies may or may not have wings, but all Mantodea have forelegs that are greatly enlarged and adapted for catching and gripping prey; their upright posture, while remaining stationary with forearms folded, has led to the common name praying mantis.
The closest relatives of mantises are termites and cockroaches (Blattodea), which are all within the superorder Dictyoptera. Mantises are sometimes confused with stick insects (Phasmatodea), other elongated insects such as grasshoppers (Orthoptera), or other more distantly related insects with raptorial forelegs such as mantisflies (Mantispidae). Mantises are mostly ambush predators, but a few ground-dwelling species are found actively pursuing their prey. They normally live for about a year. In cooler climates, the adults lay eggs in autumn, then die. The eggs are protected by their hard capsules and hatch in the spring. Females sometimes practice sexual cannibalism, eating their mates after copulation.
Mantises were considered to have supernatural powers by early civilizations, including ancient Greece, ancient Egypt, and Assyria. A cultural trope popular in cartoons imagines the female mantis as a femme fatale. Mantises are among the insects most commonly kept as pets.
Over 2,400 species of mantis in about 430 genera are recognized.[1] They are predominantly found in tropical regions, but some live in temperate areas.[2][3] The systematics of mantises have long been disputed. Mantises, along with stick insects (Phasmatodea), were once placed in the order Orthoptera with the cockroaches (now Blattodea) and ice crawlers (now Grylloblattodea). Kristensen (1991) combined the Mantodea with the cockroaches and termites into the order Dictyoptera, suborder Mantodea.[4][5] The name mantodea is formed from the Ancient Greek words μάντις (mantis) meaning "prophet", and εἶδος (eidos) meaning "form" or "type". It was coined in 1838 by the German entomologist Hermann Burmeister.[6][7] The order is occasionally called the mantes, using a Latinized plural of Greek mantis. The name mantid properly refers only to members of the family Mantidae, which was, historically, the only family in the order. The other common name, praying mantis, applied to any species in the order[8] (though in Europe mainly to Mantis religiosa), comes from the typical "prayer-like" posture with folded forelimbs.[9][10] The vernacular plural "mantises" (used in this article) was confined largely to the US, with "mantids" predominantly used as the plural in the UK and elsewhere, until the family Mantidae was further split in 2002.[11][12]
One of the earliest classifications splitting an all-inclusive Mantidae into multiple families was that proposed by Beier in 1968, recognizing eight families,[13] though it was not until Ehrmann's reclassification into 15 families in 2002[12] that a multiple-family classification became universally adopted. Klass, in 1997, studied the external male genitalia and postulated that the families Chaeteessidae and Metallyticidae diverged from the other families at an early date.[14] However, as previously configured, the Mantidae and Thespidae especially were considered polyphyletic,[15] so the Mantodea have been revised substantially as of 2019 and now includes 29 families.[16]
The earliest mantis fossils are about 140 million years old, from Siberia.[15] Fossils of the group are rare: by 2022, 37 fossil species are known.[15][18] Fossil mantises, including one from Japan with spines on the front legs as in modern mantises, have been found in Cretaceous amber.[19] Most fossils in amber are nymphs; compression fossils (in rock) include adults. Fossil mantises from the Crato Formation in Brazil include the 10 mm (0.39 in) long Santanmantis axelrodi, described in 2003; as in modern mantises, the front legs were adapted for catching prey. Well-preserved specimens yield details as small as 5 μm through X-ray computed tomography.[15] Extinct families and genera include:
Because of the superficially similar raptorial forelegs, mantidflies may be confused with mantises, though they are unrelated. Their similarity is an example of convergent evolution; mantidflies do not have tegmina (leathery forewings) like mantises, their antennae are shorter and less thread-like, and the raptorial tibia is more muscular than that of a similar-sized mantis and bends back farther in preparation for shooting out to grasp prey.[20] Another example of confusion caused by convergent evolution is Titanoptera, an order of insect that lived in the Triassic period and also shared the Raptorial forelegs of a mantis.
Mantises have large, triangular heads with a beak-like snout and mandibles. They have two bulbous compound eyes, three small simple eyes, and a pair of antennae. The articulation of the neck is also remarkably flexible; some species of mantis can rotate their heads nearly 180°.[10] The mantis thorax consists of a prothorax, a mesothorax, and a metathorax. In all species apart from the genus Mantoida, the prothorax, which bears the head and forelegs, is much longer than the other two thoracic segments. The prothorax is also flexibly articulated, allowing for a wide range of movements of the head and fore limbs while the remainder of the body remains more or less immobile.[21][22] Mantises also are unique to the Dictyoptera in that they have tympanate hearing, with two tympana in an auditory chamber in their metathorax. Most mantises can only hear ultrasound.[23]
Mantises have two spiked, grasping forelegs ("raptorial legs") in which prey items are caught and held securely. In most insect legs, including the posterior four legs of a mantis, the coxa and trochanter combine as an inconspicuous base of the leg; in the raptorial legs, however, the coxa and trochanter combine to form a segment about as long as the femur, which is a spiky part of the grasping apparatus (see illustration). Located at the base of the femur is a set of discoidal spines, usually four in number, but ranging from none to as many as five depending on the species. These spines are preceded by a number of tooth-like tubercles, which, along with a similar series of tubercles along the tibia and the apical claw near its tip, give the foreleg of the mantis its grasp on its prey. The foreleg ends in a delicate tarsus used as a walking appendage, made of four or five segments and ending in a two-toed claw with no arolium.[21][24]
Mantises can be loosely categorized as being macropterous (long-winged), brachypterous (short-winged), micropterous (vestigial-winged), or apterous (wingless). If not wingless, a mantis has two sets of wings: the outer wings, or tegmina, are usually narrow and leathery. They function as camouflage and as a shield for the hindwings, which are clearer and more delicate.[21][25] The abdomen of all mantises consists of 10 tergites, with a corresponding set of nine sternites visible in males and seven visible in females. The abdomen tends to be slimmer in males than females, but ends in a pair of cerci in both sexes.[21]
Mantises have stereo vision.[26][27][28] They locate their prey by sight; their compound eyes contain up to 10,000 ommatidia. A small area at the front called the fovea has greater visual acuity than the rest of the eye, and can produce the high resolution necessary to examine potential prey. The peripheral ommatidia are concerned with perceiving motion; when a moving object is noticed, the head is rapidly rotated to bring the object into the visual field of the fovea. Further motions of the prey are then tracked by movements of the mantis's head so as to keep the image centered on the fovea.[24][29] The eyes are widely spaced and laterally situated, affording a wide binocular field of vision and precise stereoscopic vision at close range.[30] The dark spot on each eye that moves as it rotates its head is a pseudopupil. This occurs because the ommatidia that are viewed "head-on" absorb the incident light, while those to the side reflect it.[31]
As their hunting relies heavily on vision, mantises are primarily diurnal. Many species, however, fly at night, and then may be attracted to artificial lights. Mantises in the family Liturgusidae collected at night have been shown to be predominately males;[32] this is probably true for most mantises. Nocturnal flight is especially important to males in locating less-mobile females by detecting their pheromones. Flying at night exposes mantises to fewer bird predators than diurnal flight would. Many mantises also have an auditory thoracic organ that helps them avoid bats by detecting their echolocation calls and responding evasively.[33][34]
Mantises are generalist predators of arthropods.[2] The majority of mantises are ambush predators that only feed upon live prey within their reach. They either camouflage themselves and remain stationary, waiting for prey to approach, or stalk their prey with slow, stealthy movements.[35] Larger mantises sometimes eat smaller individuals of their own species,[36] as well as small vertebrates such as lizards, frogs, fish, and particularly small birds.[37][38][39]
Most mantises stalk tempting prey if it strays close enough, and will go further when they are especially hungry.[40] Once within reach, mantises strike rapidly to grasp the prey with their spiked raptorial forelegs.[41] Some ground and bark species pursue their prey in a more active way. For example, members of a few genera such as the ground mantises, Entella, Ligaria, and Ligariella run over dry ground seeking prey, much as tiger beetles do.[21]
The fore gut of some species extends the whole length of the insect and can be used to store prey for digestion later. This may be advantageous in an insect that feeds intermittently.[42] Chinese mantises live longer, grow faster, and produce more young when they are able to eat pollen.[43]
Mantises are preyed on by vertebrates such as frogs, lizards, and birds, and by invertebrates such as spiders, large species of hornets, and ants.[44] Some hunting wasps, such as some species of Tachytes also paralyze some species of mantis to feed their young.[45] Generally, mantises protect themselves by camouflage, most species being cryptically colored to resemble foliage or other backgrounds, both to avoid predators and to better snare their prey.[46] Those that live on uniformly colored surfaces such as bare earth or tree bark are dorsoventrally flattened so as to eliminate shadows that might reveal their presence.[47] The species from different families called flower mantises are aggressive mimics: they resemble flowers convincingly enough to attract prey that come to collect pollen and nectar.[48][49][50] Some species in Africa and Australia are able to turn black after a molt towards the end of the dry season; at this time of year, bush fires occur and this coloration enables them to blend in with the fire-ravaged landscape (fire melanism).[47]
When directly threatened, many mantis species stand tall and spread their forelegs, with their wings fanning out wide. The fanning of the wings makes the mantis seem larger and more threatening, with some species enhancing this effect with bright colors and patterns on their hindwings and inner surfaces of their front legs. If harassment persists, a mantis may strike with its forelegs and attempt to pinch or bite. As part of the bluffing (deimatic) threat display, some species may also produce a hissing sound by expelling air from the abdominal spiracles. Mantises lack chemical protection, so their displays are largely bluff. When flying at night, at least some mantises are able to detect the echolocation sounds produced by bats; when the frequency begins to increase rapidly, indicating an approaching bat, they stop flying horizontally and begin a descending spiral toward the safety of the ground, often preceded by an aerial loop or spin. If caught, they may slash captors with their raptorial legs.[47][51][52]
Mantises, like stick insects, show rocking behavior in which the insect makes rhythmic, repetitive side-to-side movements. Functions proposed for this behavior include the enhancement of crypsis by means of the resemblance to vegetation moving in the wind. However, the repetitive swaying movements may be most important in allowing the insects to discriminate objects from the background by their relative movement, a visual mechanism typical of animals with simpler sight systems. Rocking movements by these generally sedentary insects may replace flying or running as a source of relative motion of objects in the visual field.[53] As ants may be predators of mantises, genera such as Loxomantis, Orthodera, and Statilia, like many other arthropods, avoid attacking them. Exploiting this behavior, a variety of arthropods, including some early-instar mantises, mimic ants to evade their predators.[54]
Leaf mimicry: Choeradodis has leaf-like forewings and a widened green thorax.
Adult female Iris oratoria performs a bluffing threat display, rearing back with the forelegs and wings spread and mouth opened.
The jeweled flower mantis, Creobroter gemmatus: the brightly colored wings are opened suddenly in a deimatic display to startle predators.
Some mantis nymphs mimic ants to avoid predators.
The mating season in temperate climates typically takes place in autumn,[55][56] while in tropical areas, mating can occur at any time of the year.[56] To mate following courtship, the male usually leaps onto the female's back, clasping her thorax and wing bases with his forelegs. He then arches his abdomen to deposit and store sperm in a special chamber near the tip of the female's abdomen. The female lays between 10 and 400 eggs, depending on the species. Eggs are typically deposited in a froth mass-produced by glands in the abdomen. This froth hardens, creating a protective capsule, which together with the egg mass is called an ootheca. Depending on the species, the ootheca can be attached to a flat surface, wrapped around a plant, or even deposited in the ground.[55] Despite the versatility and durability of the eggs, they are often preyed on, especially by several species of parasitoid wasps. In a few species, mostly ground and bark mantises in the family Tarachodidae, the mother guards the eggs.[55] The cryptic Tarachodes maurus positions herself on bark with her abdomen covering her egg capsule, ambushing passing prey and moving very little until the eggs hatch.[4] An unusual reproductive strategy is adopted by Brunner's stick mantis from the southern United States; no males have ever been found in this species, and the females breed parthenogenetically.[2] The ability to reproduce by parthenogenesis has been recorded in at least two other species, Sphodromantis viridis and Miomantis sp., although these species usually reproduce sexually.[57][58][59] In temperate climates, adults do not survive the winter and the eggs undergo a diapause, hatching in the spring.[5]
As in closely related insect groups in the superorder Dictyoptera, mantises go through three life stages: egg, nymph, and adult (mantises are among the hemimetabolous insects). For smaller species, the eggs may hatch in 3–4 weeks as opposed to 4–6 weeks for larger species. The nymphs may be colored differently from the adult, and the early stages are often mimics of ants. A mantis nymph grows bigger as it molts its exoskeleton. Molting can happen five to 10 times before the adult stage is reached, depending on the species. After the final molt, most species have wings, though some species remain wingless or brachypterous ("short-winged"), particularly in the female sex. The lifespan of a mantis depends on the species; smaller ones may live 4–8 weeks, while larger species may live 4–6 months.[2][22]
Mantis religiosa mating (brown male, green female)
Stagmomantis carolina laying ootheca
.jpg)
Recently laid M. religiosa ootheca
.jpg)
Hatching from the ootheca
Sphodromantis lineola molting
Sexual cannibalism is common among most predatory species of mantises in captivity. It has sometimes been observed in natural populations, where about a quarter of male–female encounters result in the male being eaten by the female.[60][61][62] Around 90% of the predatory species of mantises exhibit sexual cannibalism.[63] Adult males typically outnumber females at first, but their numbers may be fairly equivalent later in the adult stage,[5] possibly because females selectively eat the smaller males.[64] In Tenodera sinensis, 83% of males escape cannibalism after an encounter with a female, but since multiple matings occur, the probability of a male's being eaten increases cumulatively.[61]
The female may begin feeding by biting off the male's head (as they do with regular prey), and if mating has begun, the male's movements may become even more vigorous in its delivery of sperm. Early researchers thought that because copulatory movement is controlled by a ganglion in the abdomen, not the head, removal of the male's head was a reproductive strategy by females to enhance fertilization while obtaining sustenance. Later, this behavior appeared to be an artifact of intrusive laboratory observation. Whether the behavior is natural in the field or also the result of distractions caused by the human observer remains controversial. Mantises are highly visual organisms and notice any disturbance in the laboratory or field, such as bright lights or moving scientists. Chinese mantises that had been fed ad libitum (so that they were not hungry) actually displayed elaborate courtship behavior when left undisturbed. The male engages the female in a courtship dance, to change her interest from feeding to mating.[65] Under such circumstances, the female has been known to respond with a defensive deimatic display by flashing the colored eyespots on the inside of her front legs.[66]
The reason for sexual cannibalism has been debated; experiments show that females on poor diets are likelier to engage in sexual cannibalism than those on good diets.[67] Some hypothesize that submissive males gain a selective advantage by producing offspring; this is supported by a quantifiable increase in the duration of copulation among males which are cannibalized, in some cases doubling both the duration and the chance of fertilization. This is contrasted by a study where males were seen to approach hungry females with more caution, and were shown to remain mounted on hungry females for a longer time, indicating that males that actively avoid cannibalism may mate with multiple females. The same study also found that hungry females generally attracted fewer males than those that were well fed.[68] The act of dismounting after copulation is dangerous for males, for it is the time that females most frequently cannibalize their mates. An increase in mounting duration appears to indicate that males wait for an opportune time to dismount a hungry female, who would be likely to cannibalize her mate.[66] Experiments have revealed that the sex ratio in an environment determines male copulatory behavior of Mantis religiosa which in turn affects the cannibalistic tendencies of the female and support the sperm competition hypothesis because the polyandrous treatment recorded the highest copulation duration time and lowest cannibalism. This further suggests that dismounting the female can make males susceptible to cannibalism.[69]
One of the earliest mantis references is in the ancient Chinese dictionary Erya, which gives its attributes in poetry, where it represents courage and fearlessness, and a brief description. A later text, the Jingshi Zhenglei Daguan Bencao ("Great History of Medical Material Annotated and Arranged by Types, Based upon the Classics and Historical Works") from 1108, gives accurate details of the construction of the egg packages, the development cycle, anatomy, and the function of the antennae. Although mantises are rarely mentioned in Ancient Greek sources, a female mantis in threat posture is accurately illustrated on a series of fifth-century BC silver coins, including didrachms, from Metapontum in Lucania.[70] In the 10th century AD, Byzantine era Adages, Suidas describes an insect resembling a slow-moving green locust with long front legs.[71] He translates Zenobius 2.94 with the words seriphos (maybe a mantis) and graus, an old woman, implying a thin, dried-up stick of a body.[72]
Mantises are a common motif in Luna Polychrome ceramics of pre-Columbian Nicaragua, and are believed to represent a deity or spirit called "Madre Culebra".[73]
Western descriptions of the biology and morphology of the mantises became more accurate in the 18th century. Roesel von Rosenhof illustrated and described mantises and their cannibalistic behavior in the Insekten-Belustigungen (Insect Entertainments).[74]
_Photograph_By_Shantanu_Kuveskar.jpg)
In the early 1900's, people in the United States Ozarks region referred to them as Devil's horses.[75]
Aldous Huxley made philosophical observations about the nature of death while two mantises mated in the sight of two characters in his 1962 novel Island (the species was Gongylus gongylodes). The naturalist Gerald Durrell's humorously autobiographical 1956 book My Family and Other Animals includes a four-page account of an almost evenly matched battle between a mantis and a gecko. Shortly before the fatal dénouement, Durrell narrates:
he [Geronimo the gecko] crashed into the mantis and made her reel, and grabbed the underside of her thorax in his jaws. Cicely [the mantis] retaliated by snapping both her front legs shut on Geronimo's hindlegs. They rustled and staggered across the ceiling and down the wall, each seeking to gain some advantage.[76]
M. C. Escher's woodcut Dream depicts a human-sized mantis standing on a sleeping bishop.[77] The 1957 film The Deadly Mantis features a mantis as a giant monster. In the 1967 film Son of Godzilla and other related films, the kaiju called "Kamacuras" are giant mantis monsters.
A cultural trope imagines the female mantis as a femme fatale. The idea is propagated in cartoons by Cable, Guy and Rodd, LeLievre, T. McCracken, and Mark Parisi, among others.[78][79][80][81] It ends Isabella Rossellini's short film about the life of a praying mantis in her 2008 Green Porno season for the Sundance Channel.[82][83]
Zorak, a character from the 1966 Hanna-Barbera cartoon Space Ghost, is a mantis and a variant of an alien species called "Dokarians", who resemble anthropomorphic insects. He and several other mantis-like Dokarians in the original series have the same appearance, with the exception of differently-colored gloves and outfits. In some incarnations, such as his Space Ghost Coast to Coast version, his species would also be bought up for the occasional joke.
Two martial arts separately developed in China have movements and fighting strategies based on those of the mantis.[84][85] As one of these arts was developed in northern China, and the other in southern parts of the country, the arts are today referred to (both in English and Chinese) as 'Northern Praying Mantis'[86] and 'Southern Praying Mantis'.[85] Both are very popular in China, and have also been exported to the West in recent decades.[85][86][87][88]
According to local beliefs in Africa, this insect brings good luck.[89] The mantis was revered by the southern African Khoi and San in whose cultures man and nature were intertwined; for its praying posture, the mantis was even named Hottentotsgot ("god of the Hottentots") in the Afrikaans language that had developed among the first European settlers.[90] However, at least for the San, the mantis was only one of the manifestations of a trickster-deity, ǀKaggen, who could assume many other forms, such as a snake, hare or vulture.[91] Several ancient civilizations did consider the insect to have supernatural powers; for the Greeks, it had the ability to show lost travelers the way home; in the Ancient Egyptian Book of the Dead, the "bird-fly" is a minor god that leads the souls of the dead to the underworld; in a list of 9th-century BC Nineveh grasshoppers (buru), the mantis is named necromancer (buru-enmeli) and soothsayer (buru-enmeli-ashaga).[74][92] Some pre-Columbian cultures in western Nicaragua have preserved oral traditions of the mantis as "Madre Culebra", a powerful predator and symbol of female symbolic authority.[73]
Mantises are among the insects most widely kept as pets.[93][94] Because the lifespan of a mantis is only about a year, people who want to keep mantises often breed them. In 2013 at least 31 species were kept and bred in the United Kingdom, the Netherlands, and the United States.[95] In 1996 at least 50 species were known to be kept in captivity by members of the Mantis Study Group.[96] The Independent described the "giant Asian praying mantis" as "part stick insect with a touch of Buddhist monk".[97] The Daily South argued that a pet insect was no weirder than a pet rat or ferret, and that while a pet mantis was unusual, it would not "bark, shed, [or] need shots or a litter box".[98]
Naturally occurring mantis populations provide plant pest control.[99] Gardeners who prefer to avoid pesticides may encourage mantises in the hope of controlling insect pests.[100] However, mantises do not have key attributes of biological pest control agents; they do not specialize in a single pest insect, and do not multiply rapidly in response to an increase in such a prey species, but are general predators.[100] They eat whatever they can catch, including both harmful and beneficial insects.[98] They therefore have "negligible value" in biological control.[100]
Two species, the Chinese mantis and the European mantis, were deliberately introduced to North America in the hope that they would serve as pest controls for agriculture; they have spread widely in both the United States and Canada.[101]
A prototype robot inspired by the forelegs of the praying mantis has front legs that allow the robot to walk, climb steps, and grasp objects. The multi-jointed leg provides dexterity via a rotatable joint. Future models may include a more spiked foreleg to improve the grip and ability to support more weight.[102]
_12.jpg)
.jpg)
.JPG)
{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) Mantises are an order (Mantodea) of insects that contains over 2,400 species in about 460 genera in 33 families. The largest family is the Mantidae ("mantids"). Mantises are distributed worldwide in temperate and tropical habitats. They have triangular heads with bulging eyes supported on flexible necks. Their elongated bodies may or may not have wings, but all Mantodea have forelegs that are greatly enlarged and adapted for catching and gripping prey; their upright posture, while remaining stationary with forearms folded, has led to the common name praying mantis.
The closest relatives of mantises are termites and cockroaches (Blattodea), which are all within the superorder Dictyoptera. Mantises are sometimes confused with stick insects (Phasmatodea), other elongated insects such as grasshoppers (Orthoptera), or other more distantly related insects with raptorial forelegs such as mantisflies (Mantispidae). Mantises are mostly ambush predators, but a few ground-dwelling species are found actively pursuing their prey. They normally live for about a year. In cooler climates, the adults lay eggs in autumn, then die. The eggs are protected by their hard capsules and hatch in the spring. Females sometimes practice sexual cannibalism, eating their mates after copulation.
Mantises were considered to have supernatural powers by early civilizations, including ancient Greece, ancient Egypt, and Assyria. A cultural trope popular in cartoons imagines the female mantis as a femme fatale. Mantises are among the insects most commonly kept as pets.
Los mantodeos (Mantodea) son un orden de insectos neópteros comúnmente conocidos como mantis, mamboretás, santateresas, rezadoras o campamochas o mbói sy en Paraguay. Se conocen unas 2450 especies repartidas por todo el mundo, pero con especial diversidad en los trópicos. Su característica más llamativa es la estructura de sus patas delanteras, notablemente modificadas para la captura de presas. La mayoría vive entre la vegetación, en la que se camuflan muy bien.
Están estrechamente relacionados con los blatodeos (cucarachas y termitas), y estos dos grupos son reunidos a veces en el superorden Dictyoptera, que en ocasiones es considerado como un orden.
Los mantodeos tienen cabezas grandes y triangulares con un hocico y mandíbulas en forma de pico. Tienen dos ojos bulbosos compuestos, tres pequeños ojos simples. Las antenas son filiformes y el aparato bucal es de tipo masticador. Miden aproximadamente entre 8 y 17 cm. La articulación del cuello también es notablemente flexible; Algunas especies de mantis pueden girar sus cabezas casi 180 °. El tórax de la mantis consiste en un protórax, un mesotórax y un metatórax. El protórax está articulado de manera flexible, lo que permite una amplia gama de movimientos de la cabeza y las extremidades anteriores, mientras que el resto del cuerpo permanece más o menos móvil.[2]
Los mantis tienen dos patas delanteras con pinchos ("patas raptoriales") con las que capturan y sostienen de forma segura a sus presas. En la mayoría de las patas de insecto, incluidas las cuatro patas posteriores de una mantis, la coxa y el trocánter se combinan como una base discreta de la pata; sin embargo, en las patas rapaces, la coxa y el trocánter se combinan para formar un segmento tan largo como el fémur que es una parte puntiaguda del aparato de agarre. Ubicado en la base del fémur hay un conjunto de espinas discoidales, generalmente cuatro en número, pero que van desde ninguna hasta cinco, según la especie. Estas espinas están precedidas por una serie de tubérculos en forma de dientes, que, junto con una serie similar de tubérculos a lo largo de la tibia y la garra apical cerca de su punta, dan a la pata delantera de la mantis su agarre sobre su presa. La pata delantera termina en un tarso delicado que se usa como un apéndice para caminar, hecho de cuatro o cinco segmentos y termina en una garra de dos dedos sin arolio.
Los mantodeos pueden clasificarse libremente como macropteros (alas largas), braquipteros (alas cortas), micropteros (alas vestigiales) o ápteros (sin alas). Un mantodeo tiene dos pares de alas: las alas exteriores, o tegmina , suelen ser estrechas y coriáceas. Funcionan como camuflaje y como escudo para las alas traseras, que son más claras y más delicadas. El abdomen de todas las mantis consiste en 10 tergitas, con un conjunto correspondiente de nueve esternitas visibles en los machos y siete visibles en las hembras. El abdomen tiende a ser más delgado en los machos que en las hembras, pero termina en un par de cercos en ambos sexos.
Los mantodeos se alimentan generalmente de invertebrados (principalmente insectos), son depredadores de emboscadas ya que se alimentan de presas vivas que están a su alcance. Se camuflan y permanecen inmóviles, esperando que se acerque la presa, o acechan a su presa con movimientos lentos y sigilosos. Algunas especies suelen perseguir a sus presas. Tienen incluso una habilidad que les permite atrapar insectos en pleno vuelo. Los mantodeos más grandes pueden cazar pequeños vertebrados como ranas, lagartijas, serpientes, ratones, musarañas, colibríes y pequeños peces.
En la naturaleza son presa de diversos depredadores como arácnidos, sapos, lagartos, serpientes, aves grandes y murciélagos.
Cuando están directamente amenazadas, los mantodeos se mantienen erguidos y extienden sus patas delanteras, con las alas abiertas. El abanico de las alas hace que la mantis parezca más grande y más peligrosa, algunas especies mejoran este efecto con colores y patrones brillantes en sus alas traseras y en las superficies internas de sus patas delanteras. Si la amenaza persiste, las mantis suelen golpear con sus patas delanteras, pellizcar o incluso intentar devorar a su depredador cuando se trata de otros invertebrados depredadores.
El periodo de apareamiento en climas templados suele tener lugar en otoño, mientras que en las zonas tropicales, el apareamiento puede ocurrir en cualquier época del año. Para aparearse después del cortejo, el macho generalmente salta sobre la espalda de la hembra, agarrando su tórax y sus alas con sus patas delanteras. Luego arquea su abdomen para depositar y almacenar el esperma en una cámara especial cerca de la punta del abdomen de la hembra. Tras la cópula la hembra devorará al macho ya que todas las especies de mantodeos practican el canibalismo sexual. Las hembras ponen entre 10 y 400 huevos, dependiendo de la especie. Los huevos se depositan típicamente en una espuma producida en masa por glándulas en el abdomen. Esta espuma se endurece, creando una cápsula protectora, que junto con la masa del huevo forma la ooteca. Dependiendo de la especie, la ooteca puede unirse a una superficie plana, envolverse alrededor de una planta o incluso depositarse en el suelo. En las especies más pequeñas, los huevos pueden eclosionar en 3 a 4 semanas en las más grandes 4 a 6 semanas. Las ninfas pueden tener un color diferente al del adulto en las primeras etapas de su vida. La esperanza de vida de una mantis depende de la especie; las especies más pequeñas pueden vivir entre 4 a 8 semanas, mientras que las especies más grandes pueden vivir de hasta 12 o 14 meses.
Los mantodeos están presentes en todos los continentes a excepción de la Antártida, existen alrededor de 2400 especies.[3] Aproximadamente 800 especies viven en África, 530 en Asia, 420 en América y en Europa 31 de las cuales 16 habitan en España.[4] Sin embargo, se siguen haciendo revisiones sobre este grupo en las cuales se invalidan o descubren nuevas especies, por lo que estas cifras son orientativas.
Según la última revisión de este orden, Mantodea contiene las siguientes familias: [5]
Además, se conocen varios géneros fósiles incertae sedis, como Aragonimantis, hallado en ámbar datado en el Albiano de la Sierra de San Just (España).[6][7]
Los mantodeos suelen ser utilizados por jardineros y agricultores como agentes biológicos para el control de plagas en plantaciones como una alternativa al uso de pesticidas. Sin embargo, su efectividad tiene limitaciones, ya que no se especializan en una sola especie de insecto, pudiendo alimentarse tanto de especies perjudiciales (saltamontes) como beneficiosas (polinizadores) y no se multiplican tan rápidamente en respuesta al crecimiento de plagas.
Los mantodeos son unos de los invertebrados que más se tienen como mascotas, especialmente entre las personas que desean tener experiencia con mascotas exóticas. Hay algunas ventajas y desventajas que deben tenerse en cuenta si desea tenerlas: los puntos positivos están relacionados con la baja demanda de atención directa, ya que generalmente no hay problemas relacionados con la acumulación de heces, enfermedades, parásitos, ruido, peligro en caso de fugas, estrés, deficiencia nutricional y demandas de rayos UV. A pesar de todas estas ventajas, para garantizar que la mantis permanezca viva, debido a su dieta, debe ser alimentada con presas vivas, que dependiendo del lugar donde vive el propietario pueden no ser tan fácilmente accesibles.
Además, cuando se tienen en cautiverio, existe la posibilidad de que los machos, que son naturalmente mucho más pequeños que las hembras, mueran antes de que puedan aparearse con ellas. Esto se debe al hecho de que los machos no lograr vivir tanto como adultos maduros y este corto intervalo de tiempo puede terminar antes de que las hembras estén listas para aparearse. Este problema, sin embargo, es viable, ya que para retardar el desarrollo de los machos, es suficiente mantener a los machos a temperaturas ligeramente más bajas y proporcionar menos alimento.
En cuanto al manejo de estos animales, es necesario que el propietario tenga cuidado y los manipule con delicadeza, ya que son muy frágiles. También se debe tener cuidado con sus patas, cuyas espinas presentes en las extremidades delanteras pueden llegar a penetrar en la piel, lo cual es doloroso y puede causarle daños a la mantis.
En China, al observar el comportamiento de los mantodeos condujo a la aparición de dos tipos de estilos de Kung Fu basados en sus movimientos. La relación entre ellos en sus orígenes es que ambos se caracterizan por movimientos rápidos con las muñecas y las manos, con acciones tanto ofensivas como defensivas, así como movimientos intensos de las piernas.
|número-editores= (ayuda) Los mantodeos (Mantodea) son un orden de insectos neópteros comúnmente conocidos como mantis, mamboretás, santateresas, rezadoras o campamochas o mbói sy en Paraguay. Se conocen unas 2450 especies repartidas por todo el mundo, pero con especial diversidad en los trópicos. Su característica más llamativa es la estructura de sus patas delanteras, notablemente modificadas para la captura de presas. La mayoría vive entre la vegetación, en la que se camuflan muy bien.
Están estrechamente relacionados con los blatodeos (cucarachas y termitas), y estos dos grupos son reunidos a veces en el superorden Dictyoptera, que en ocasiones es considerado como un orden.
Röövritsikalised (Mantodea, sünonüüm Mantoptera) on röövtoiduliste putukate selts[1] (mõne süsteemi järgi alamselts[2]), levinud peamiselt troopikas või teistes soojades piirkondades.
Röövritsikaliste morfoloogilised iseärasused on tingitud eelkõige nende putukate karnivoorsest eluviisist ja saagijahtimise omapärast.
Pea on enamasti kolmnurkse kujuga, selle külgedel paiknevad kaks suurt, hästiarenenud liitsilma. Liitsilmade vahel on kolm väiksemat, täpikujulist lihtsilma. Niitjad mitmelülilised tundlad kinnituvad pea külge enamasti liitsilmade ülemise serva kohal. Pea alaküljel asuvad haukamissuised. Pea on rindmiku suhtes väga hästi liigutatav (röövritsikalised on võimelised oma pead pöörama kuni 360 kraadi ulatuses). Rindmik on tavaliselt suhteliselt pikk ja kitsas ning jagunenud ees-, kesk ja tagarindmikuks. Enamikul röövritsikatel kinnitub rindmikule kaks paari tiibu.
Eestiivad on reeglina muundunud tugevamateks ja kitsamateks kattetiibadeks ning lennul aktiivselt ei osale. Tagatiivad on kilejad ja laiemad ning omandanud lennutiibade funktsiooni. Puhkeolekus on lennutiivad lehvikutaoliselt kattetiibade alla pakitud. On teada ka mõningaid tiivutuid röövritsika vorme.
Jalgu, nagu putukate puhul ikka, on kolm paari, neist kaks tagumist paari on jooksujalad, esimene paar on aga muundunud röövjalgadeks. Röövjalad kinnituvad eesrindmikule. Need koosnevad pikast puusast, veidi pikemast reiest, säärest ja viielülilisest käpast. Reie siseküljel paikneb kolm rida teravaid ogasid. Sääre servades paiknevad samuti ogad, kuid keskel asub vaokujuline lohk. Sääre ja reie kokkuviimisel paigutub reie keskmine ogaderida analoogselt taskunoale säärel paikneva vao sisse, kusjuures külgmised ogaderead puutuvad kokku. Saaki varitsedes on reied tõmmatud säärte sisse, saak haaratakse samuti reie ja sääre vahele ning lõigatakse ohver nii praktiliselt pooleks.
Isaste röövritsikate genitaalid on üheksanda lüli kohal kaetud subgenitaal- ja kümnenda lüli kohal supraanaalplaadiga ning on seetõttu tavaolukorras raskesti märgatavad. Emastel on subgenitaalplaat tekkinud tagakeha seitsmendast segmendist ning ümbritseb väikest, redutseerunud munetit.
Röövritsikalised elavad enamasti üksikult (solitaarne eluviis), mõnede liikide puhul on isenditel individuaalterritooriumid, mida sissetungijate eest kaitstakse. Röövritsikaliste elupaigaks on enamasti puud, põõsad ja teised taimed, kus loomad püsivad enamasti liikumatult paigal ning varitsevad saaki. Leidub ka liike, kes elutsevad maapinnal ning jälitavad saaki.
Saaki varitsedes on röövritsika rindmik koos kokkupandud esijalgadega üles tõstetud (selle tardunud ülestõstetud jalgadega varitsuspoosi tõttu – kokkupandud esijalad meenutavad kaudselt palveks kokkupandud käsi – on ka üks röövritsikaliste sugukond saanud nimeks "palvetajad"). Kogu keha on täiesti liikumatu, liigub ainult pea registreerimaks saaklooma asukohta. Saakloomadeks on enamasti teised putukad. Saagi haardeulatusse sattudes viskub röövritsikas järsult selle poole ning haarab ta säärel ja reiel paiknevate ogade vahele. Selleks, et saakloom varitsevat röövritsikat ei märkaks on röövritsikatel evolutsiooni käigus välja kujunenud varjevärvus ja kehakuju, mis nad keskkonnas märkamatuks teeb.
Röövritsikad võivad kujult ja värvuselt matkida puuoksa, õit, linnu väljaheidet või puul asetsevat kooretükki. Sageli varieeruvad värvus ja kehakuju mitte ainult liigiti, vaid ka liigisiseselt olenevalt elupaigast. Varjevärvusel ja -kujul on lisaks saakloomadele märkamatuks jäämise ka kaitsefunktsioon - see teeb kandja märkamatuks ka võimalikele vaenlastele.
Lisaks kaitsevärvusele ja kujule kasutavad mitmed liigid vaenlaste peletamiseks ka ähvarduspoosi, millega paljastuvad reeglina eredalt värvunud, muidu varjatud kehaosad, näiteks silmi meenutavad täpid eestiibade alaküljel, eredalt värvunud tagatiivad jne. Ähvarduspoosile võivad lisanduda ka jalgade või tiibadega tekitatavad ootamatud ja ehmatavad häälitsused.
Vanas maailmas on teada umbes 2000 liiki röövritsikalisi, neist 900 elab Aafrikas ja 530 Aasias. Põhja-Ameerikast on leitud 20 ja Austraaliast 150 liiki. Vanimad fossiilsete röövritsikaliste jäänused on leitud varase tertsiaari lademetest, mis arvatakse olevat umbes 60 miljonit aastat vanad.
Osa süstemaatikuid ühendab röövritsikad prussakatega ühte seltsi. Arvatakse, et neil kahel rühmal olid ühised eellased ning evolutsiooniline lahknemine toimus alam-karbonis.
Röövritsikalised jaotatakse paarikümnesse sugukonda, millest osa on väga väikese liikide arvuga ja väga kitsal alal levinud. Suurimad sugukonnad on Amorphoscelididae ja Mantidae[3].
Ainsana selle seltsi liikidest on Eestist leitud palvetaja (2019. aastal[6]).
Röövritsikalised (Mantodea, sünonüüm Mantoptera) on röövtoiduliste putukate selts (mõne süsteemi järgi alamselts), levinud peamiselt troopikas või teistes soojades piirkondades.
Mantodeoak (Mantodea) intsektu neopteroen ordena bat dira, barnean marisorginak dituena. Ia 2.500 espezie ditu ordenak, mundu osoan banatuak baina, batez ere, eskualde tropikaletan. Ordena honetako espezieen ezaugarririk deigarriena aurreko hanken egitura da, harrapakinak harrapatzeko bereziki moldatua baitago. Landareen artean bizi dira, kamuflaturik.
Gorputza luzanga da, kriptikoa, berdexka edo arrea, espezie batzuek kolore biziak badituzte ere, loreen artean kamuflatzeko. Burua triangeluarra da, eta mugikorra. Kopetan ezkutu bat dute, bereizgarria, eta, haren gainean, hiru ozelo (hiru begi bakun). Antena filiformeak dira, eta aho-aparatua mastekatzailea da.
Protoraxa estua da, eta aurreko hankak herrestariak dira. Koxa luzea dute. Femurrak eta tibiak arantza zorrotzez babestuta daude.
Eskualde tropikal, subtropikal eta epeletan bizi dira, era askotako habitetara moldatuak: basamortuko hondarretatik oihan tropikaletako zuhaitzetako goi-adarretaraino. Espezie guztiak karniboroak dira; artropodoak jaten dituzte gehienbat, baina espezie handiek ornodunak ere jan ditzakete (musker txikiak, kolibriak, karraskari txikiak).
Mantodeoak (Mantodea) intsektu neopteroen ordena bat dira, barnean marisorginak dituena. Ia 2.500 espezie ditu ordenak, mundu osoan banatuak baina, batez ere, eskualde tropikaletan. Ordena honetako espezieen ezaugarririk deigarriena aurreko hanken egitura da, harrapakinak harrapatzeko bereziki moldatua baitago. Landareen artean bizi dira, kamuflaturik.
Rukoilijasirkat (Mantodea) on rososiipiäisiin kuuluva hyönteislahko.[2] Ryhmä on saanut nimensä tavasta, jolla ne pitävät saalistamiseen erikoistuneita eturaajojaan koukussa. Rukoilijasirkkoja tunnetaan maailmanlaajuisesti noin 2300 eri lajia, joista kookkaimmat voivat olla 15 sentin pituisia, mutta pienimmät vain noin sormenpään mittaisia. Suurin osa rukoilijasirkoista on trooppisia eläimiä, mutta niitä esiintyy myös subtrooppisilla alueilla.
Muutamia lajeja pidetään terraarioeläiminä. Niitä on myös käytetty biologiseen torjuntaan.
Rukoilijasirkat ovat pitkänomaisia, yleensä siivekkäitä hyönteisiä. Etummainen raajapari eroaa huomattavasti muista raajoista. Eturaajat ovat piikikkäät ja erikoistuneet pitelemään saaliseläintä paikoillaan sirkan syödessä. Rukoilijasirkkojen näkö on hyvin tarkka. Niiden verkkosilmät ovat suuret ja stereonäkökenttä laaja. Saalistus perustuu lähinnä näköön, minkä vuoksi rukoilijasirkat ovat päiväaktiivisia eläimiä. Erikoispiirteenä rukoilijasirkat voivat kääntää päänsä lähes ympäri katsoessaan ympärilleen. Muiden hyönteisten tavoin rukoilijasirkoilla on tuntosarvet, joissa on haju-, tunto- ja lämpöaistit. Muodonvaihdos on vaillinainen.[3][4]
Rukoilijasirkat ovat yleensä melko hitaita ja pysyttelevät paikallaan. Vain saaliin nähdessään ne joskus juoksevat sen kimppuun. Rukoilijasirkat ovat kuitenkin taitavia kiipeilijöitä ja voivat roikkua pitkiä aikoja pää alaspäin. Kiipeilyssä ne voivat käyttää apunaan myös piikikkäitä eturaajojaan.
Useimmilla rukoilijasirkkalajeilla on siivet ja monet lajit osaavat lentää, joskin ne lähtevät lentoon vain jos on pakko. Rukoilijasirkoilla on kaksi siipiparia, joista ainakin päällimmäinen on värillinen. Muutamilla lajeilla on siivissään silmätäpliä sirkan omien saalistajien pelottamiseksi.
Kaikki rukoilijasirkkalajit ovat petoja. Ne ovat erittäin tehokkaita saalistajia, joilla on erinomainen suojaväritys. Suojavärin turvin rukoilijasirkka vaanii saalista ja voi tarpeen tullen odotella päiväkausia. Kun saalis lopulta ilmaantuu paikalle, rukoilijasirkka nappaa sen nopeasti piikikkäillä eturaajoillaan. Rukoilijasirkat syövät enimmäkseen muita hyönteisiä, mutta suurimmat lajit saalistavat myös pikkulintuja, hiiriä ja jopa pieniä käärmeitä. Rukoilijasirkka ei välttämättä tapa saalistaan, vaan syö sen elävältä. Sirkoilla on vahvat leuat, joilla ne voivat pureksia rikki jopa kovakuoriaisen kuoren.
Rukoilijasirkoilla esiintyy myös kannibalismia. Kookas naaras syö usein koiraan parittelun aikana.
Parittelu on koiraalle suuri riski, koska naaras voi helposti syödä kumppaninsa parittelun aikana. Siksi koiras yrittää parittelua esimerkiksi silloin, kun naaras on syömässä saalistaan. Koiras jatkaa siemennesteen pumppaamista naaraaseen vaikka naaras söisikin koiraan pään parittelun aikana. Parittelu kestää useita tunteja.
Kuukauden tai kahden kuluttua naaras munii ensimmäisen kerran. Sen jälkeen se munii vielä useita kertoja. Munat ovat melko isokokoisten munakoteloiden sisällä. Näitä koteloita kutsutaan oothecoiksi. Jokaisella rukoilijasirkkalajilla on erilainen ootheca, jonka naaras kiinnittää huolellisesti puunrunkoon tai johonkin muuhun materiaaliin. Ootheca sisältää parhaimmillaan jopa 300 munaa. Poikaset kuoriutuvat vasta useiden viikkojen kuluttua muninnasta.
Rukoilijasirkat (Mantodea) on rososiipiäisiin kuuluva hyönteislahko. Ryhmä on saanut nimensä tavasta, jolla ne pitävät saalistamiseen erikoistuneita eturaajojaan koukussa. Rukoilijasirkkoja tunnetaan maailmanlaajuisesti noin 2300 eri lajia, joista kookkaimmat voivat olla 15 sentin pituisia, mutta pienimmät vain noin sormenpään mittaisia. Suurin osa rukoilijasirkoista on trooppisia eläimiä, mutta niitä esiintyy myös subtrooppisilla alueilla.
Muutamia lajeja pidetään terraarioeläiminä. Niitä on myös käytetty biologiseen torjuntaan.
Mantoptère
Les mantoptères (Mantodea) sont un ordre d'insectes qui contient 15 familles, 430 genres et plus de 2 400 espèces[1]. Les membres de cet ordre se retrouvent dans les régions tempérées et tropicales. La plupart des espèces font partie de la famille des Mantidae.
Créé par les classifications phylogénétiques récentes, il constitue, avec l'ordre des blattoptères (Blattodea), le super-ordre des Polyneoptera.
L'ordre des Mantodea a été décrit par l'entomologiste argentin Hermann Burmeister en 1838.
Le nom « mante » provient du grec μάντις (mantis) « prophétesse, devineresse » qui désignait déjà cet insecte du temps de Théocrite. C'est sans doute son attitude hiératique qui a donné ce nom à cet insecte, la tradition chrétienne ayant ajouté au nom mante l'adjectif « religieuse » caractérisant sa position d'attente semblable à un moine en prière.
Chez les Mantodea, la tête est de forme triangulaire et les yeux sont largement espacés. Ces derniers sont dominants et ils offrent un large champ de vision. Chez certaines espèces, ils peuvent être composés d'un nombre allant jusqu'à 10 000 ommatidies. Ils ont une bonne vision de près et peuvent détailler les objets jusqu'à 20 mètres. La tache sombre sur l'œil se nomme pseudopupille. Les pièces buccales sont de type broyeur et elles se retrouvent à l'avant de la tête. Chez certaines espèces, la tête est capable de tourner sur près de 180 degrés[2].
Les mantes possèdent des pattes préhensibles ravisseuses ou raptoriales. Elles s'en servent pour capturer et maintenir leur proie. Le fémur et le tibia sont pourvus d'épines précédées de tubercules semblables à des dents. Les pattes antérieures possèdent un tarse délicat segmenté en quatre ou cinq segments et qui se termine avec deux griffes.
Le thorax de la mante se compose du prothorax, du mésothorax et du métathorax. À l'exception du genre Mantoida, tous les Mantodea ont un prothorax plus allongé que les deux autres segments thoraciques. Le prothorax est également très flexible et permet une grande liberté de mouvement à la tête et aux pattes antérieures.
Au sein de l'ordre, la longueur des ailes est très variable. Les ailes sont composées de deux ensembles : les ailes antérieures et postérieures. Les antérieures sont généralement droites, opaques et coriaces. Elles permettent le camouflage par leur coloration et leur texture et elles protègent les ailes postérieures. Ces dernières sont plus larges, plus délicates et transparentes. Elles sont les principales responsables du vol, lorsqu'elles en sont capables. Les ailes peuvent également servir à impressionner les femelles ou à effrayer les prédateurs. La plupart des femelles sont trop lourdes pour voler[2].
Chez les mantes, l'abdomen se compose de dix tergites (segments dorsaux) et de neuf sternites (segments ventraux) visibles chez le mâle et de sept chez la femelle. Les abdomens du mâle et de la femelle ont des formes différentes. Chez le mâle, il est fin et délicat tandis que chez la femelle il est épais et plus lourd. Celui-ci contient les organes nécessaires à la fabrication de l'oothèque. L'abdomen des deux sexes se termine par une paire de cerques.
Le cannibalisme sexuel (en) est fréquent chez un grand nombre d'espèces de mantes. Ce comportement a été observé en captivité et dans la nature. En général, la femelle débute par la tête du mâle, comme elle le fait avec une proie régulière. Dans certains cas, le mâle peut devenir encore plus vigoureux et cela provoque un meilleur transfert du sperme à l'intérieur de la femelle.
La raison du cannibalisme sexuel a longtemps été débattue et certains pensent qu'il s'agit du résultat de la sélection naturelle. Il semblerait que les mâles qui se font dévorer ont un accouplement beaucoup plus long et améliorent ainsi leurs chances de féconder les œufs. Une autre étude semble démontrer que les mâles craignent les femelles affamées. En les évitant, ils ont la possibilité de s'accoupler avec plus de femelles. Il semblerait que les femelles affamées attireraient moins de mâles que les femelles bien nourries[3]. C'est à la fin de l'accouplement, lors de la séparation des pièces génitales, que le mâle est plus enclin à devenir la victime du cannibalisme. L'augmentation de la durée de l'accouplement a peut-être été influencée par le fait que les mâles attendraient un moment plus opportun pour se retirer.
Dans les climats tempérés, la période de reproduction commence généralement à la fin de l'été. Lorsqu'un mâle trouve une femelle réceptive, il grimpe sur son dos et agrippe les ailes et le thorax de celle-ci avec ses pattes antérieures. Il cambre alors son abdomen pour le connecter avec le bout de celui de la femelle. Le sperme est ensuite transféré dans une chambre spéciale appelée spermathèque.
Selon les espèces, la femelle pond entre 10 et 400 œufs[4]. Ceux-ci sont déposés dans une masse mousseuse qui est produite par des glandes spécialisées positionnées dans l'abdomen. Cette mousse durcit et devient une capsule protectrice. L'ensemble (la capsule et les œufs) est appelé une oothèque. Certaines mantes fixent l'oothèque sur une surface plane, l'enroulent autour d'une plante ou même le déposent directement sur le sol. Chez certaines espèces, la femelle garde l'oothèque pour améliorer les chances de survie de sa progéniture[5]. Plusieurs oothèques peuvent être pondues par la même femelle allant jusqu'à une douzaine dans certains cas (surtout en captivité).
Les membres de cet ordre ont un développement hémimétabole qui se déroule en trois étapes principales : l'œuf, la nymphe et l'adulte. La nymphe est relativement similaire à l'adulte. Elle est cependant plus petite, ses ailes ne sont pas développées et ses organes sexuels ne sont pas encore à maturité. Dans certaines cas, elles ont une coloration différente des adultes. Au cours de sa croissance, la nymphe augmente en taille et mue entre cinq et 10 fois[4]. Elle ressemblera de plus en plus à l'adulte et c'est à la dernière mue, que les ailes finissent par se déployer complètement (chez les espèces à longues ailes).
Chez certaines espèces tropicales, la longévité est d'environ 10 à 12 mois à l'état sauvage et parfois plus de 14 mois en captivité. Dans les régions tempérées, les mantes adultes meurent lorsque les températures baissent à l'approche de l'hiver. L'oothèque passera l'hiver sous la couche de neige et les petits émergeront au printemps suivant.
La plupart des mantes sont exclusivement des prédatrices généralistes. Elles se nourrissent d'autres insectes et la composition de leur régime alimentaire varie avec l'âge. Chez la nymphe de premier stade, l'alimentation se compose de petits diptères et d'autres minuscules invertébrés. Le cannibalisme entre frères et sœurs est très fréquent à ce stade[4]. Au cours de la croissance, la taille des proies augmente. Au dernier stade, le régime alimentaire se compose essentiellement d'insectes (criquets, sauterelles, chenilles, papillons, punaises, blattes, mouches, coléoptères adultes, abeilles, guêpes, etc.)[4] ou d'autres petits arthropodes, mais les grandes espèces peuvent s'attaquer à de petits scorpions, des centipèdes, des araignées, des lézards[6], des grenouilles[7], des souris[7] et même des oiseaux[8].
Dans la littérature, on retrouve quelques cas de mantes qui s'alimentent également de pollen. Il semblerait que cet apport leur permet d'améliorer leur survie, leur croissance et leur fécondité. En laboratoire, les nymphes de premier stade qui étaient alimentées avec du pollen juste après l'éclosion avaient plus de chances de survie en l'absence de proie. De plus, les adultes qui se nourrissent d'insectes chargés de pollen auraient une meilleure fécondité[9].
La majorité des mantes sont des prédatrices embusquées mais certaines espèces terrestres et arboricoles poursuivent activement leurs proies. Par exemple, les mantes des genres Entella, Ligaria et Ligariellea courent sur le sol sec à la recherche de proie, un peu comme le font les cicindèles.
Chez les espèces embusquées, les mantes se camouflent et passent de longues périodes debout et parfaitement immobiles. Elles attendent patiemment que leur proie soit à leur portée et lorsque c'est le cas, elles déploient rapidement leurs pattes ravisseuses sur elle. La vitesse d'attaque peut être remarquable et elle est variable d'une espèce à l'autre. La mante tient habituellement sa proie avec l'une de ses pattes ravisseuses entre la tête et le thorax et l'autre sur l'abdomen. Ensuite, si la proie ne résiste pas, la mante la dévore vivante. Elle la mastique à l'aide de ces pièces buccales du type broyeur.
En cas de confrontation directe, certaines espèces se dressent, se balancent de gauche à droite, lèvent leurs pattes ravisseuses et créent un éventail avec leurs ailes. Cette position rend la mante plus large et elle semble beaucoup plus menaçante. De plus, dans le but d'impressionner davantage, certaines espèces ont même des couleurs vives et des motifs sur leurs ailes postérieures, sur l'abdomen, sur la face intérieure des pattes avant et sur certaines des pièces buccales. Pour ajouter, ces mantes peuvent également régurgiter un fluide foncé ou produire un sifflement en expulsant l'air de leurs stigmates abdominales. Si le harcèlement persiste, la mante peut frapper avec ses pattes avant et tenter de pincer ou mordre[4].
Certaines espèces nocturnes peuvent détecter l'écholocation produite par les chauves-souris par un organe récepteur situé sur leur thorax, appelé «oreille cyclopéenne»[10]. Ces espèces changent leur comportement de vol à l'approche du prédateur potentiel. Elles cessent donc de voler horizontalement et commencer à amorcer une spirale descendantes vers la sécurité du sol, souvent précédée par une boucle aérienne ou une vrille[11],[12].
Les mantes, comme les phasmes, bougent leur corps de manière rythmée pour mieux se fondre dans la végétation qui bouge au gré du vent. La plupart d'entre elles font usage de leur coloration pour se fondre dans le feuillage ou le substrat. Certaines imitent à la perfection une feuille vivante ou flétrie, une branche, l'écorce d'un arbre, certaines fleurs et même la texture des pierres.
Certaines espèces de mantes deviennent territoriales durant la période de reproduction. Dans les cas documentés, les protagonistes se mettent face à face et en position de défense. Elles peuvent garder cette position pendant plusieurs minutes, jusqu'à ce qu'une d'elles décide de s'éloigner. Dans certains cas, elles passent à l'affrontement[13].
Les mantes sont capables de régénérer des appendices perdus (pattes, antennes et cerques). Lorsque la perte se produit dans les premiers stades, l'appendice régénéré pourra atteindre pratiquement la même taille que les autres à l'âge adulte. De plus, chez la patte régénérée le tarse sera composé de quatre articles au lieu de cinq. Si la perte se produit à un stade de croissance plus avancé, l'appendice aura une différence de grosseur par rapport aux membres initiaux[4]. La régénérescence des appendices se produit au moment de la mue; une patte perdue à l'âge adulte ne repoussera donc pas.
Les mantes font partie de l'alimentation de plusieurs espèces animales qui partagent leurs habitats. On retrouve également des cas de prédation d'oothèque par des larves de dermeste[14], des grillons, des fourmis[15] et des oiseaux. Les adultes et les nymphes sont également des prises pour plusieurs espèces d'animaux insectivores.
L'oothèque n'est pas infaillible, il peut être proie au parasitisme par de petites guêpes[16]. Les nymphes et les mantes adultes peuvent également se faire parasiter par des hyménoptères ou des mouches (Tachinidae ou certaines Sarcophagidae) parasitoïdes. Par exemple, l'entomologiste Brennan a décrit deux morts en captivité Orthodera novaezealandiae après leur avoir donné des mouches de l'espèce Sarcophaga crassipalpis[17]. Dans les deux cas, des œufs ou des larves de la mouche ont survécu à l'ingestion et ont continué à se développer, dévorant les mantes vivantes.
Plusieurs espèces de mantes sont parasitées par des Nématodes Mermithidae et des Nématomorphes.
En Amérique du Nord, plus de 20 espèces sont indigènes aux États-Unis[20] et une seule, Litaneutria minor est indigène au Canada[21]. Deux espèces (la mante chinoise et la mante religieuse) ont été délibérément introduites pour servir d'agent de lutte en agriculture. Les espèces Tenodera angustipennis, Tenodera aridifolia et Iris oratoria ont toutes trois été accidentellement introduites aux États-Unis[22].
On retrouve une forte demande pour les espèces de mantes d'Asie, d'Afrique et d'Amérique du Sud dans les commerces d'animaux exotiques. De nombreuses espèces sont élevées en captivité à cette fin.
L'une des premières références de mante se retrouve dans l'ancien dictionnaire chinois Erya. Il décrit les attributs (le courage et l'intrépidité) de celle-ci dans des poèmes avec une brève description de l'insecte. En 1108, un texte par Jingshi Zhenglei Daguan Bencao 經史證類大觀本草 décrit correctement la ponte de l'oothèque, le cycle de développement, l'anatomie et la fonction des antennes. En Occident, la description de la biologie et de la morphologie des mantes est devenue relativement précise au XVIIIe siècle. Roesel von Rosenhof les a illustrées avec précision et les a décrites dans le insekten-Belustigungen.
Deux types d'arts martiaux chinois ont développé des mouvements et des stratégies de lutte fondées sur la mante (voir article : Mante religieuse (art martial)). L'un de ces arts a été développé dans le Nord de la Chine et l'autre dans le Sud du pays. Ils sont appelés « mante religieuse du Nord » et « mante religieuse du Sud ». Les deux arts sont très populaires en Chine et ils ont été importés dans d'autres pays.
La mythologie indigène d'Afrique australe se réfère à la mante comme un dieu dans les mythes de Khoi et San[23]. Le mot pour la mante en Afrikaans est hottentotsgot qui signifie « dieu de la Khoi»[24],[25].
Mantoptère
Les mantoptères (Mantodea) sont un ordre d'insectes qui contient 15 familles, 430 genres et plus de 2 400 espèces. Les membres de cet ordre se retrouvent dans les régions tempérées et tropicales. La plupart des espèces font partie de la famille des Mantidae.
Créé par les classifications phylogénétiques récentes, il constitue, avec l'ordre des blattoptères (Blattodea), le super-ordre des Polyneoptera.
Feithid mheasartha nó mhór le colainn duaithnithe go maith agus ceann soghluaiste le súile móra. Fanann sí gan chorraí go dtagann a creach feithide gar di roimh iarraidh a thabhairt greim a fháil uirthi lena cosa tosaigh spíonacha. Timpeall 1,800 speiceas ann, agus i gcuid acu itheann an baineannach an fireannach le linn cúplála, ag tosú leis an gceann.
Os mantodeos (Mantodea) son unha orde de insectos que comprende unhas 2.400 especies clasificadas nuns 430 xéneros e 15 familias, chamadas comunmente barbantesas, barbatesas, parraguesas, carballesas e galbanas[1]. A maior das familias é a dos mántidos (Mantidae), e a especie máis coñecida é Mantis religiosa. As barbantesas están distribuídas por todo o mundo en hábitats temperados e tropicais. Teñen cabezas triangulares con ollos que sobresaen e pescozos flexibles. Os seus corpos alongados poden ter ás ou non, pero todos os mantodeos teñen un par de patas anterior modificado e agrandado, adaptado para capturar e agarrar presas; a súa postura ergueita, permanecendo estática e cos antebrazos dianteiros dobrados, fai que pareza que están en postura de rezar.
Os parentes máis próximos dos mantodeos son as térmites e cascudas (Blattodea), e todos están incluídos na superorde Dictyoptera. Os mantodeos son ás veces confundidos cos insectos pau (Phasmatodea), ou con outros insectos alongados como certos saltóns (Orthoptera) ou mesmo con outros insectos con patas dianteiras raptoras como os neurópteros Mantispidae. Os mantodeos son principalmente predadores de emboscada, mais existen unhas poucas especies que viven no chan que perseguen activamente as súas presas. Normalmente viven un ano. Nos climas máis fríos, os adultos poñen ovos en outono e despois morren. Os ovos están protexidos por duras cápsulas e eclosionan en primavera. As femias practican ás veces o canibalismo sexual, comendo as súas parellas despois da copulación.
Algunhas das primeiras civilizaciós consideraban que as barbantesas tiñan poderes sobrenaturais, como se pensaba na Antiga Grecia, Antigo Exipto e Asiria. Un tropo cultural popular en debuxos humorísticos representa a barbantesa como unha muller fatal. As barbantesas están entre os insectos que con máis frecuencia se teñen como mascotas.
Recoñécense unhas 2.400 especies de barbantesas nuns 430 xéneros.[2] Atópanse predominantemente nas rexións tropicais, pero algunhas viven en áreas temperadas.[3][4] A sistemática das barbantesas foi moi discutida durante moito tempo. As barbantesas, xunto cos insectos pau (Phasmatodea), foran antes situados na orde Orthoptera coas cascudas (agora Blattodea) e os griloblátidos (agora Grylloblattodea). Kristensen (1991) combinou os Mantodea coas cascudas e térmites na orde Dictyoptera, suborde Mantodea.[5][6] O nome mantodea está formado pola palabra do antigo grego μάντις (mantis) que significa 'profeta' e εἶδος (eidos) que significa 'forma' ou 'tipo'. Foi acuñado en 1838 polo entomólogo alemán Hermann Burmeister.[7][8] O nome mántido refírese propiamente falando só aos membros da familia Mantidae, a cal historicamente era a única familia da orde e segue sendo a máis numerosa en especies.[9][10][11][12]
A clasificación que se adoita utilizar máis habitualmente é a proposta por Beier en 1968, quen dividiu a orde en oito familias.[13] Klass, en 1997, estudou os xenitais externos dos machos e postulou que as familias Chaeteessidae e Metallyticidae diverxeran das outras familias nunha data temperá.[14] Porén, os Mantidae e Thespidae son ambos polifiléticos, polo que Mantodea terá que ser revisado.[15]
Os primeiros fósiles de barbantesas datan de hai uns 135 millóns de anos e atopáronse en Siberia.[15] Os fósiles deste grupo son raros: en 2007 só se coñecían unhas 25 especies fósiles.[15] As barbantesas fósiles, incluíndo unha do Xapón con espiñas nas patas anteriores coma nas modernas barbantesas, encontráonse en ámbar do Cretáceo.[16] A maioría dos fósiles en ámbar son ninfas; os fósiles de compresión (en rochas) inclúen adultos. As barbantesas fósiles da Formación Crato do Brasil inclúen o Santanmantis axelrodi de 10 mm de longo, descrito en 2003; igual que nas modernas barbantesas, as patas anteriores estaban adaptadas a capturar presas. Os espécimes ben preservados ofreceron detalles de só 5 μm grazas á tomografía computerizada de raios X.[15]
Os Mantispidae, debido a teren patas raptorias similares, poden ser confundidos con barbantesas. Esta semellanza é un exemplo de evolución converxente; as Mantispidae non teñen ás coriáceas como as barbantesas.[17]
As barbantesas teñen cabezas grandes triangulares cun fociño parecido a un peteiro e mandíbulas. Teñen dous ollos compostos bulbosos, tres ollos simples pequenos, e un par de antenas. A articulación do pescozo é moi flexible; algunhas especies de barbantesas poden rotar a cabeza case 180°.[11] O tórax da barbantesa consta de protórax, mesotórax e metatórax. En todas as especies excepto as do xénero Mantoida, o protórax, que leva a cabeza e as patas anteriores, é moito máis longa que os outros dous segmentos torácicos. O protórax está tamén flexiblemente articulado, e permite unha ampla gama de movementos da cabeza e patas anteriores mentres que o resto do corpo permanece máis ou menos inmóbil.[18][19]
As barbantesas teñen patas anteriores adaptadas para agarrar e espiñosas ("patas raptoras") nas cales as presas son capturadas e aferradas con seguridade. Na maioría das patas de insectos, incluíndo as restantes catro patas posteriores dunha barbantesa, a coxa e trocánter combínanse formando a base da pata; porén, nas patas raptoras, a coxa e o trocánter combínanse para formar un segmento aproximadamente tan longo coma o fémur, que é unha parte espiñosa do aparato de agarre (ver ilustración). Na base do fémur hai un conxunto de espiñas discoidais, xeralmente catro, pero pode non haber ningunha ou haber cinco dependendo da especie. Antes destas espiñas hai varios tubérculos parecidos a dentes, que, xunto cunha serie similar de tubérculos ao longo da tibia e a garra apical preto do extremo, danlle á pata anterior das barbantesas a súa capacidade de agarre das presas. A pata anterior acaba nun delicado tarso usado como apéndice para camiñar, formado por cinco segmentos e acabado nunha garra de dous dedos sen arolio.[18][20]
As barbantesas poden ser categorizadas grosso modo como macrópteros (de ás longas), braquípteros (de ás curtas), micrópteros (de ás vestixiais), ou ápteros (sen ás). As especies que non carecen de ás teñen dous pares de ás: o externo ou tegmen, é xeralmente estreito e coriáceo. Funcionan como camuflaxe e como escudo protector das ás posteriores, que son máis claras e delicadas.[18][21] O abdome de todas as barbanteses consta de 10 terxitos, cun grupo correspondente de nove esternitos visibles nos machos e sete visibles nas femias. O abdome adoita ser máis delgado nos machos que nas femias, pero acaba nun par de cercos en ambos os sexos.[18]
As barbantesas teñen unha visión estereoscópica tridimensional.[22][23][24] Localizan as sás presas pola vista; os seus ollos compostos conteñen ata 10.000 omatidios. Unha pequena área da parte frontal chamada a fóvea ten unha maior agudeza visual que o resto do ollos e pode producir a alta resolución necesaria para examinar as presas potenciais. Os omatidios periféricos serven para percibir o movemento; cando se detecta un obxecto, rotan a cabeza rapidamente para poñer o obxecto no campo visual da fóvea. Os seguintes movementos da presa son rastreados polos movementos da cabeza da barbantesa para manter a imaxe centrada na fóvea.[20][25] Os ollos están moi separados e situados lateralmente, proporcionando un amplo campo de visión binocular e unha precisa visión estereoscópica a curta distancia.[26] A mancha escura que hai en cada ollo que se move a medida que rota a cabeza é unha pseudopupila. Isto orixínase porque os omatidios que ven sobre a parte frontal da cabeza absorben a luz incidente, mentres os dos lados reflíctena.[27]
Como a súa caza depende tanto da vista, as barbantesas son principalmente diúrnas. Porén, moitas especies voan de noite e poden ser atraídas pola luz artificial. Os mantodeos da familia Liturgusidae capturados con luz artificial son predominantemente machos;[28] e isto probablemente é tamén certo para a maioría dos mantodeos. O voo nocturno é especialmente importante para que os machos localicen as menos móbiles femias detectando as súas feromonas. O voo nocturno expón as barbantesas a menos paxaros depredadores que o voo diúrno. Moitas barbantesas teñen tamén un órgano auditivo torácico que lles axuda a evitar os morcegos ao detectar os ultrasóns para a ecolocación que estes emiten e responden con movementos evasivos.[29][30]
As barbantesas son predadores xeralistas de artrópodos.[3] A maioría das barbantesas son predadores de emboscada que só comen presas vivas dentro do seu alcance. Poden camuflarse e permanecer estacionarias, esperar a que as presas se aproximen ou axexar as súas presas seguíndoas con movementos lentos e silandeiros.[31] As barbantesas máis grandes ás veces comen individuos máis pequenos da súa propia especie,[32] e mesmo pequenos vertebrados como lagartos e ras.[33]
A maioría das barbantesas perseguen presas tentadoras se camiñan o suficientemente preto, e máis aínda se están especialmente esfameadas.[34] Unha vez que están dentro do seu alcance, as barbantesas atacan rapidamente para atrapar as presas coas súa patas raptoras espiñosas.[35] Algunhas especies que viven no chan ou na codia das árbores perseguen as súas presas de forma máis activa. Por exemplo, especies duns poucos xéneros como as barbantesas do chan, Entella, Ligaria e Ligariella corren polo chan seco buscando presas, de forma parecida ao que fan os escaravellos tigre (Cicindelinae).[18]
O intestino anterior dalgunhas especies esténdese por toda a lonxitude do insecto e pode usarse para almacenar a presa para facer unha dixestión posterior. Isto pode ser vantaxoso para un insecto que se alimenta intermitentemente.[36] As barbantesas chinesas (Tenodera sinensis) viven máis tempo, crecen máis rápido e producen máis crías cando poden comer pole.[37]
As barbantesas son depredadas por vertebrados como ras, lagartos e aves, e por invertebrados como arañas e formigas.[38] Xeralmente, as barbantesas protéxense camuflándose, a maioría das especie porque son de cores crípticas que se parecen á follaxe ou a outros fondos, e isto serve para evitar os predadores e para atrapar mellor as presas.[39] As que viven en superficies coloreadas uniformemente como a terra espida ou codias de árbores están aplanadas dorsoventralmente para así eliminar as sombras que poderían revelar a súa presenza.[40] As especies de diferentes familias chamadas barbantesas flor son imitadores agresivos: polo seu aspecto lembran flores moi convincentemente para atraer as presas que veñen a recoller pole e néctar.[41][42][43] Algunhas especies de África e Australia poden volverse negras despois dunha muda ao final da estación seca; nesta época do ano, ocorren incendios nos matorrais e esta coloración fai que se confundan coa paisaxe anegrada pola cinza e a carbonización, o que se chama melanismo polo lume ou incendios.[40]
Cando están ameazadas directamente, moitas barbantesas érguense e estenden as súas patas anteriores, e abren as ás. Esta extensión das ás fai que as barbantesas parezan máis grandes e ameazadoras, e algunhas especies aumentan este efecto con brillantes cores e patróns nas súas ás posteriores e superficies internas das súas patas frontais. Se o acoso persiste, unha barbantesa pode atacar coas súas patas anteriores e intenta pinchar ou morder. Como parte desta exhibición de ameaza de farol (deimática), algunhas especies poden tamén producir un son asubiante ao expeler aire polos espiráculos do abdome. As barbantesas carecen de protección química, polo que as súas exhibicións son en gran medida un farol. Cando voan pola noite, polo menos algunhas barbantesas poden detectar os sons de ecolocación producidos polos morcegos; cando a frecuencia empeza a incrementarse rapidamente, o que indica que se aproxima un morcego, entón deixan de voar horizontalmente e empezan a descender en espiral cara a seguridade do chan, a miúdo o descenso vai precedido por un bucle ou xiro no aire. Se as capturan poden golpear aos seus captores coas súas patas raptoras.[40][44][45]
As barbantesas, igual que os insectos pau, mostran un comportamento de balanceo no que os insectos fan movementos rítmicos e repetitivos de lado a lado. As funcións que se propuxeron para este comportamento inclúen a potenciación da cripse ao imitar o movemento da vexetación causada polo vento. Porén, os movementos de balanceo repetitivos poden ser máis importantes para permitir aque os insectos discriminen obxectos sobre un fondo polo seu movemento relativo, un mecanismo visual típico de animais con sistemas visuais simples. Os movementos de balanceo destes insectos xeralmente sedentarios poden substituír o voo ou correr como fonte de movemento relativo de obxectos no campo visual.[46] Como certas formigas poden ser predadoras das barbantesas, xéneros como Loxomantis, Orthodera e Statilia, como moitos outros artrópodos, evitan atacalas. Aproveitando este comportamento, varios artrópodos, como algunhas barbantesas nos seus ínstares iniciais, imitan estas formigas para evadirse dos seus depredadores.[47]
Imitación de follas: Choeradodis ten ás anteriores que imitan follas e un tórax verde alargado.
Femia adulta de Iris oratoria que realiza unha exhibición de ameaza de farol, botando as patas anteriores para atrás e estendendo as ás e coa boca aberta.
A mantis flor Creobroter gemmatus: as ás de rechamantes cores ábrense repentinamente nunha exhibición deimática para espantar os depredadores.
Algunhas ninfas de barbantesas imitan formigas para evitar os depredadores.
A estación de apareamento en climas temperados é normalmente o outono,[48][49] mentres que nas áreas tropicais ocorre en calquera momento do ano.[49] Para aparearse despois do cortexo, o macho normalmente salta sobre o dorso da femia, agarrando o seu tórax e bases das ás coas patas anteriores. Despois arquea o abdome e deposita esperma, que queda almacenado nunha cámara especial preto do extremo do abdome da femia. A femia deposita entre 10 e 400 ovos, dependendo da especie. Os ovos deposítanse tipicamente nunha masa escumosa producida por unhas glándulas do seu abdome. Esta escuma endurece, creando unha cápsula protectora, a cal, xunto coa masa de ovos, se denomina ooteca. Dependendo da especie, a ooteca pode ser adherida a unha superficie plana, enroscada arredor dunha planta, ou depositada simplemente no chan. Malia a versatilidae e durabilidade dos ovos, estes son moitas veces saqueados, especialmente por varias especies de avespas parasitoides. Nunhas poucas especies, principalmente barbantesas do chan ou da codia das árbores da familia Tarachodidae, a nai vixía os ovos.[48] A especie críptica Tarachodes maurus sitúase sobre a codia das árbores co seu abdome cubrindo a cápsula dos ovos, emboscando as presas que pasen e movéndose moi pouco ata que eclosionan os ovos.[5] Unha estratexia reprodutora pouco común é a que adopta Brunneria borealis, especie do sur de Estados Unidos; nesta especie nunca se atoparon machos, e as femias reprodúcense por partenoxénese.[3] A capacidade de reproducirse por partenoxénese foi atopada en polo menos outras dúas especies, Sphodromantis viridis e Miomantis sp., aínda que estas especies se reproducen normalmente de forma sexual.[50][51][52] En climas temperados, os adultos non sobreviven ao inverno e os ovos experimentan unha diapausa, eclosionando en primavera.[6]
Igual que noutros grupos de insectos relacionados da superorde Dictyoptera, as barbantesas pasan por tres estadios vitais: ovo, ninfa e adulto (as barbantesas son insectos hemimetábolos). Nas especies máis pequenas, os ovos poden eclosionar en 3 ou 4 semanas e nas grandes en de 4 a 6 semanas. As ninfas poden estar coloreadas de maneira diferente aos adultos, e nos estadios iniciais imitan con frecuencia a formigas. Unha ninfa de barbantesa medra cada vez que realiza unha muda do seu exoesqueleto. Pode haber de 5 a 10 mudas antes de que se chegue ao estadio adulto, dependendo da especie. Despois da última muda, a maioría das especies teñen ás, aínda que tamén hai algunhas especies sen ás ou braquípteras ("de ás curtas"), especialmente nas femias. A duración da vida dunha barbantesa depende da especie; as máis pequenas poden vivir de 4 a 8 semanas, mentres que as máis grandes viven de 4 a 6 meses.[3][19]
Mantis religiosa apareándose (o macho marrón e a femia verde).
Barbantesa depositando a ooteca.
Ooteca acabada de poñer de Mantis religiosa.
Ooteca de barbantesa adherida a unhas ramiñas.
Barbantesas acabadas de eclosionar.
O canibalismo sexual é común na maioría das especies predadoras de barbantesas en catividade, e foi tamén observado na natureza, onde aproximadamente unha cuarta parte dos encontros entre macho e femia teñen como resultado que a femia come o macho.[53][54][55] Aproximadamente un 90% das especies predadoras de barbantesas presentan canibalismo sexual.[56] Os machos adultos normalmente superan en número as femias ao naceren, pero as cifras son case equivalentes no estadio adulto,[6] posiblemente porque as femias comen selectivamente os machos pequenos.[57] En Tenodera sinensis, o 83% dos machos non son canibalizados no seu encontro coas femias, pero cando teñen lugar varios apareamentos, a probabilidade de que o sexan increméntase acumulativamente.[54]
As femias cando se encontran co macho poden empezar alimentándose del mordendo a cabeza do macho (como fan normalmente con outras presas), e se o apareamento xa empezou, os movementos do macho para liberar o esperma poden facerse incluso máis vigorosos. Os primeiros investigadores pensaban que como o movemento copulatorio está controlado por un ganglio abdominal e non polo cerebro, comer a cabeza do macho era unha estratexia reprodutora das femias para aumentar as posibilidades de fertilización á vez que obtiñan un alimento. Posteriormente, este comportamento parecía ser un artefacto de observacións de laboratorio intrusivas. Se o comportamento é natural no campo ou se é alí tamén o resultado de distraccións causadas polo observador humano segue sendo algo discutido. As barbantesas teñen unha alta capacidade visual e perciben calquera alteración no laboratorio ou no campo, como luces brillantes ou científicos movéndose arredor. As barbantesas chinesas Tenodera ás que se lles daba tanto alimento coma elas quixeran (polo que non tiñan fame) realizaban un comportamento de cortexo elaborado cando non eran molestadas ou distraídas. O macho realizaba para a femia unha danza de cortexo, para cambiar o seu interese de alimentarse a aparearse.[58] Nesas circunstancias sábese que a femia respondía cunha exhibición deimática defensiva mostrando os ocelos coloreados da parte interna das patas anteriores.[59]
A razón do canibalismo sexual foi moi debatida; os experimentos mostran que as femias con dietas de baixa calidade é máis probable que realicen o canibalismo sexual en comparación coas femias alimentadas con dietas de alta calidade.[60] Algúns consideran que os machos submisos obteñen unha vantaxe selectiva ao produciren descendencia. Esta teoría está apoiada por un incremento cuantificable na duración da copulación nos machos que son canibalizados, que nalgúns casos duplica tanto a duración coma a probabilidade de fertilización. Isto contrasta cun estudo no que os machos se aproximaban ás femias esfameadas con máis cautela, e permanecían montados ás femias esfameadas durante máis tempo sen que os comesen, o que indica que os machos que evitan activamente o canibalismo poden aparearse con moitas femias. O mesmo estudo atopou tamén que as femias con fame xeralmente atraen a menos machos que as que están ben alimentadas.[61] O acto de desmontar despos da copulación é perigoso para os machos, porque é nese momento cando con máis frecuencia as femias canibalizan as súas parellas. Un incremento na duración da monta parece indicar que os machos esperan o momento oportuno para desmontar dunha femia esfameada, a cal probablemente trataría de comelo.[59]
Unha das referencias máis antigas ás barbantesas faise no antigo dicionario chinés Erya, que lle dá atributos poéticos, representando a coraxe e valentía, e unha breve descrición. Un texto posterior, o Jingshi Zhenglei Daguan Bencao ("Gran historia do material médico comentado e arranxado por tipos, baseado en traballos históricos e clásicos") de 1108, que dá detalles exactos da formación dos paquetes de ovos, o ciclo vital, anatomía e a función das antenas. Aínda que as barbantesas raramente se mencionan en fontes da Antiga Grecia, nunha serie de moedas de prata do século V a.C. represéntase moi axeitadamente unha barbantesa en postura de ameaza, entre estas moedas están didracmas de Metaponto en Sicilia.[62] No século X d.C., nos Adaxios da era Bizantina, Suidas describe un insecto que lembra a unha lagosta verde de lentos movementos con grandes patas anteriores.[63] Traduce Zenobio 2.94 coas palabras seriphos (que pode significar barbantesa) e graus, unha muller vella, o que implica un corpo delgado como un pau seco.[64]
As descricións en Occidente da bioloxía e morfoloxía das barbantesas eran máis precisas no século XVIII. Roesel von Rosenhof ilustrou e describiu as barbantesas e o seu comportamento caníbal na súa obra Insekten-Belustigungen (Entretementos de insectos).[65]
Aldous Huxley fixo diversas observacións filosóficas sobre a natureza da morte cando dúas barbantesas se apareaban á vista de dous personaxes da súa novela de 1962 Island (Illa; a especie era Gongylus gongylodes). A autobiografía humorística do naturalista Gerald Durrell de 1956 titulada My Family and Other Animals (A miña familia e outros animais) inclúe un relato de catro páxinas sobre unha batalla case igualada entre unha barbantesa e unha osga.[66]
Un gravado en madeira de M. C. Escher chamado Dream (Soño) representa unha barbantesa de tamaño humano de pé sobre un bispo dormente.[67]
Un tropo cultural imaxina a barbantesa femia como muller fatal. A idea foi propagada en debuxos humorísticos de Cable, Guy e Rodd, LeLievre, T. McCracken, e Mark Parisi, entre outros.[68][69][70][71]
Dúas artes marciais desenvolvidas por separado en China teñen movementos e estratexias de loita baseadas nas das barbantesas.[72][73] Unha destas artes foi desenvolvida no norte de China, e a outra no sur do país, e agora estas artes denomínanse "Barbantesa do norte" (Northern Praying Mantis)[74] e "barbantesa do sur" (Southern Praying Mantis).[73] Ambas as dúas son moi populares en China e foron exportadas a Occidente nas últimas décadas.[73][74][75][76]
A barbantesa era considerada un deus na tradición do sur de África dos pobos khoi e san pola súa postura de rezar; a palabra para barbantesa en afrikaans é Hottentotsgot ("deus dos khoi").[77] Varias civilizacións antigas consideraban que este insecto tiña poderes sobrenaturais; para os gregos tiña a capacidade de mostrar o camiño a casa aos viaxeiros perdidos; o libro do Antigo Exipto Libro dos mortos a "mosca-ave" é un deus menor que guía as almas dos mortos ao inframundo; nunha lista de século IX a.C. de Nínive de saltóns (buru), a barbantesa é denominada nigromante (buru-enmeli) e adiviña (buru-enmeli-ashaga).[65][78]
As barbantesas son uns dos insectos que teñen máis aceptación como mascotas.[79][80] Como a duración da vida de moitas mantis é de aproximadamente dun ano, a xente que as quere ter como mascotas adoita facer que se reproduzan. Por exemplo, en 2013 eran criadas e reproducidas polos menos 31 especies en Reino Unido, Países Baixos e Estados Unidos.[81] En 1996 os membros do Mantis Study Group tiñan en catividade polo menos 50 especies.[82][83]
Os xardineiros que prefiren evitar o uso de pesticidas ás veces teñen recomendado o uso de barbantesas no seu lugar coa esperanza de controlar as pragas de insectos.[84] Porén, as barbantesas non teñen os atributos necesarios nun axente para o control biolóxico de pragas; non se especializan nunha soa especie presa, e non se multiplican rapidamente en resposta a un incremento de dita especie presa, senón que son predadores xerais.[84] Comen calquera cousa que poidan capturar, incluíndo insectos inofensivos ou beneficiosos. Por tanto, teñen un "valor desprezable" no control biolóxico.[84]
Dúas especies, a barbantesa chinesa (Tenodera sinensis) e a europea (Mantis religiosa), foron introducidas deliberadamente en Norteamérica esperando que servisen para o control das pragas agrícolas; espalláronse amplamente por Estados Unidos e Canadá.[85]
Un prototipo de robot inspirado polas patas anteriores da Mantis religiosa teñen tamén unhas patas anteriores que permiten que o robot camiñe, suba banzos e agarre obxectos. As patas con moitas articulacións danlle destreza grazas a unha articulación con capacidade de rotar. Os modelos futuros poden incluír unha pata anterior con máis espiñas para mellorar a capacidade de agarrar e de soster máis peso.[86]
Os mantodeos (Mantodea) son unha orde de insectos que comprende unhas 2.400 especies clasificadas nuns 430 xéneros e 15 familias, chamadas comunmente barbantesas, barbatesas, parraguesas, carballesas e galbanas. A maior das familias é a dos mántidos (Mantidae), e a especie máis coñecida é Mantis religiosa. As barbantesas están distribuídas por todo o mundo en hábitats temperados e tropicais. Teñen cabezas triangulares con ollos que sobresaen e pescozos flexibles. Os seus corpos alongados poden ter ás ou non, pero todos os mantodeos teñen un par de patas anterior modificado e agrandado, adaptado para capturar e agarrar presas; a súa postura ergueita, permanecendo estática e cos antebrazos dianteiros dobrados, fai que pareza que están en postura de rezar.
Os parentes máis próximos dos mantodeos son as térmites e cascudas (Blattodea), e todos están incluídos na superorde Dictyoptera. Os mantodeos son ás veces confundidos cos insectos pau (Phasmatodea), ou con outros insectos alongados como certos saltóns (Orthoptera) ou mesmo con outros insectos con patas dianteiras raptoras como os neurópteros Mantispidae. Os mantodeos son principalmente predadores de emboscada, mais existen unhas poucas especies que viven no chan que perseguen activamente as súas presas. Normalmente viven un ano. Nos climas máis fríos, os adultos poñen ovos en outono e despois morren. Os ovos están protexidos por duras cápsulas e eclosionan en primavera. As femias practican ás veces o canibalismo sexual, comendo as súas parellas despois da copulación.
Algunhas das primeiras civilizaciós consideraban que as barbantesas tiñan poderes sobrenaturais, como se pensaba na Antiga Grecia, Antigo Exipto e Asiria. Un tropo cultural popular en debuxos humorísticos representa a barbantesa como unha muller fatal. As barbantesas están entre os insectos que con máis frecuencia se teñen como mascotas.
Bogomoljke (Mantodea) su red velikih grabežljivih kukaca podrazreda krilaša koji prednji par nogu drže uzdignute na način što podsjeća na sklopljene ruke pri molitvi, pa su po tome nazvani.
Glava im je pomična, s velikim izbočenim očima, ticala duga. Prvi prsni kolutić im je jako produljen i omogućava pomicanje glave u svim smjerovima. Izvanredno su dobro prilagođene okolišu, mogu mijenjati boju tijela što ih, povezano dugotrajnom nepokretnošću, čini vrlo teško uočljivim. Duljina tijela im je najčešće između 40 i 80 mm. Ženke su veće od mužjaka.
Hrane se drugim kukcima koji su manji od njih, napadaju iz zasjede, hvataju plijen prednjim parom nogu a ponekad pojedu i pripadnike svoje vrste[1]. Vole toplo vrijeme, aktivni su po danu. Obično se susreću od lipnja do listopada, najčešće miruju na travnjacima ili lete.
Ženke snesu jaja u pjenušavom omotu koji prilijepe na biljke ili kamenje. U proljeće izlaze ličinke koje nalikuju odraslima samo što nemaju krila. Razvijaju se nepotpunom preobrazbom, presvlače se pet puta, a nakon zadnjeg presvlačenja dobivaju krila.
Poznato je oko 2200 vrsta. Iz porodice bogomoljke (Mantidae) u Hrvatskoj žive vrste: obična bogomoljka (Mantis religiosa) i đavolji cvijet (Idolum diabolicum). Iz porodice Empusidae u južnoj su Europi poznate vrste rodova Gongylus i Empusa. Porodica Hymenopodidae je rasprostranjena po cijelom svijetu osim Australije, porodica Metallyticidae uglavnom po jugoistočnoj Aziji.[2] Najmanje su vrste u Južnoj Americi, a najmanja od njih je Mantoida tenuis duga oko 12 mm. Najveće vrste su u rodovima Toxodera i Ischnomantis i mogu biti duge 160 mm.
Bogomoljke (Mantodea) su red velikih grabežljivih kukaca podrazreda krilaša koji prednji par nogu drže uzdignute na način što podsjeća na sklopljene ruke pri molitvi, pa su po tome nazvani.
Belalang sentadu atau belalang sembah adalah serangga yang termasuk ke dalam ordo Mantodea. Dalam bahasa Inggris, serangga ini biasa disebut praying mantis karena sikapnya yang seringkali kelihatan seperti sedang berdoa. Kata mantis berasal dari bahasa Yunani "Mantes" yang berarti "nabi" atau "peramal nasib". Banyak sebutan dalam bahasa lokal, seperti congcorang (bahasa Sunda/bahasa Betawi), walang kadung/kèkèk (bahasa Jawa), dan mentadak (bahasa Melayu).
Ada sekitar 2.300 spesies dalam ordo Mantodea di seluruh dunia; kebanyakan berada di daerah tropis atau sub-tropis, tetapi beberapa spesies hidup di iklim sedang, seperti di utara Amerika Serikat, Eropa Tengah, dan Siberia. Belalang sentadu tergolong keluarga Mantidae.
Belalang sentadu adalah salah satu dari segelintir serangga yang dapat memutar kepalanya. Beberapa teks merujuk kepada belalang sentadu Eropa (Mantis religiosa) sebagai belalang sentadu yang paling umum di negara-negara di Eropa. Ischnomantis gigas adalah belalang sentadu terbesar dengan panjang 17 cm untuk yang betina, dan ditemukan di daerah Sahel di Afrika. Belalang sentadu terkecil adalah Bolbe pygmaea, yang hanya 1 cm panjangnya pada usia dewasa.
Seekor belalang sentadu betina yang hamil akan menghasilkan massa busa yang besar, yang disebut ootheca (jamak:oothecae). Ootheca ini dapat memuat hingga 300 butir telur, yang semuanya dilindungi dalam kantung busa. Oothecae ini dihasilkan pada musim gugur —dan sesudah itu belalang sentadu dewasa mati— dan menetas dalam waktu hingga lima bulan.[1] Sebagian spesies menetas dalam interval kecil, dan proses penetasan dapat berlangsung hingga lima minggu ketika sebelum larva muncul sepenuhnya. Belalang betina yang bunting tidak hanya memproduksi oothecae, tetapi juga oothecae yang tidak subur oleh belalang betina yang belum dikawini. Kadang-kadang satu atau dua larva menetas, tetapi hal ini jarang sekali terjadi. Beberapa spesies, seperti misalnya Brunneria borealis, menghasilkan oothecae melalui partenogenesis. Dalam keadaan ini, belalang jantan tidak dibutuhkan untuk menghasilkan ootheca yang subur; namun, semua belalang yang dihasilkan dari proses ini adalah betina.
Di AS, spesies belalang sentadu pertama kali diperkenalkan dari Eropa dan Tiongkok sekitar tahun 1900 sebagai predator kebun dalam usaha untuk mengendalikan hama. Belalang sentadu Carolina adalah serangga resmi negara bagian South Carolina, dan belalang sentadu Eropa adalah serangga resmi negara bagian Connecticut.
Belalang sembah merupakan hewan karnivora, jenis hewan yang biasa dimangsa oleh belalang sembah bermacam-macam, dari serangga-serangga kecil seperti jangkrik, kupu-kupu, lebah, hingga hewan vertebrata seperti ular, tikus, kadal, katak, dan burung kecil.
Untuk pembahasan lebih terinci tentang serangga ini, lihat Mantodea.
Belalang sentadu dewasa dari Rocky Mountains di Amerika Utara (AS)
Belalang sentadu di pohon gum (Australia)
Sentadu (Melbourne, Australia)
Paramantis prasina tampaknya menyukai Wikipedia
Belalang sentadu Eropa
Larva belalang sentadu berpaut di daun (Israel)
Iris oratoria
Belalang sentadu remaja dari Tiongkok
Belalang sentadu Sudan
Mantis religiosa
Telur belalang sentadu
Mantis religiosa
Mantis religiosa (Pelegrina, Guadalajara)
Belalang sentadu dari Ghats Barat
Belalang sentadu Carolina
Belalang sentadu Carolina
Larva belalang sentadu, sekitar 4mm panjangnya (Israel)
Mantispidae
Belalang sentadu Tiongkok dewasa sedang berjalan di atas kaca
Belalang sentadu sedang membersihkan dirinya
Ootheca (kantung telur) sentadu
Belalang sentadu sedang memakan lalat (Selandia Baru)
Belalang sentadu di India
Belalang sentadu di pohon eucalyptus (kayu putih)
Belalang sentadu di arbei
Belalang sentadu
Belalang sentadu sedang makan jangkrik (Filipina)
Tenodera aridifolia
Belalang sentadu remaja (Texas)
Belalang sentadu Tiongkok (Georgia)
Belalang sentadu dalam sikap bertahan (Malaysia)
Belalang sentadu bunga #9
Belalang sentadu atau belalang sembah adalah serangga yang termasuk ke dalam ordo Mantodea. Dalam bahasa Inggris, serangga ini biasa disebut praying mantis karena sikapnya yang seringkali kelihatan seperti sedang berdoa. Kata mantis berasal dari bahasa Yunani "Mantes" yang berarti "nabi" atau "peramal nasib". Banyak sebutan dalam bahasa lokal, seperti congcorang (bahasa Sunda/bahasa Betawi), walang kadung/kèkèk (bahasa Jawa), dan mentadak (bahasa Melayu).
I mantoidei (Mantodea Burmeister, 1838) sono un ordine di insetti pterigoti. Essenzialmente tropicali, ne esistono circa 2500 specie diffuse soprattutto nelle regioni a clima caldo.
I Mantoidei sono insetti di grandi e medie dimensioni e dal corpo allungato e spesso vistosamente colorato. Ricorre il dimorfismo sessuale, con maschi visibilmente più piccoli delle femmine. La forma del corpo e la livrea sono tali da rendere frequente il mimetismo criptico e, talvolta, il mülleriano[1]. L'esoscheletro mostra spesso singolari sculture sul capo e sul pronoto, utili per la determinazione sistematica.
Il capo è molto mobile, con profilo triangolare alla vista frontale, provvisto di grandi occhi e tre ocelli. Le antenne sono filiformi e pluriarticolate, brevi rispetto al corpo ma moderatamente allungate rispetto al capo; sono talora pettinate o bipettinate nei maschi. L'apparato boccale è masticatore tipico, con palpi mascellari e labiali rispettivamente composti da 5 e 3 articoli.
Il protorace è molto allungato e, a riposo, è sollevato leggermente. Gli altri segmenti toracici sono più brevi.
Le zampe anteriori sono raptatorie: hanno le coxe molto lunghe e mobili e trocanteri brevi, femori robusti e lunghi, percorsi da due serie di spine sulla faccia ventrale, tibie relativamente brevi ma robuste, anch'esse provviste di spine e di un uncino terminale. In posizione di riposo le coxe sono portate in avanti, le articolazioni coxo-troncatere-femorali sono chiuse dorsalmente e quella femoro-tibiale ventralmente; in questo modo le zampe anteriori assumono, davanti al capo, una posizione caratteristica che ricorda la postura di una persona in preghiera, da cui il nome di mantidi religiose attribuito per estensione agli insetti di questo ordine[2]. Le zampe medie e posteriori sono di tipo cursorio, sottili e allungate. Nella funzione raptatoria, le zampe anteriori sono usate come pinze per afferrare la preda, opponendo la tibia al femore. Nella deambulazione sono usate le zampe medie e posteriori, mentre quelle anteriori sono protese in avanti e sollevate. Vengono usate nella locomozione solo durante la corsa o per arrampicarsi. Le ali possono essere assenti o presenti; in questo caso le anteriori sono leggermente sclerificate (tegmine) e le posteriori provviste di una regione anale ben sviluppata. In posizione di riposo sono ripiegate orizzontalmente sull'addome.
L'addome, anch'esso allungato, è composto di 11 segmenti, è provvisto di due cerci e, nelle femmine, di un ovopositore breve.
Insetti notoriamente predatori, i Mantoidei sono piuttosto aggressivi e voraci. Gli aspetti più significativi dell'etologia sono improntati alla funzione predatoria. Stazionano sulla vegetazione, spesso mimetizzati, restando immobili. Si muovono lentamente salvo scattare al momento di afferrare la preda, che viene ghermita con le zampe anteriori. Le prede sono rappresentate da altri artropodi, ma sembra che alcune specie tropicali attacchino anche piccoli vertebrati[1].
Per l'attività predatoria sono da considerarsi insetti utili, ma l'impiego nella lotta biologica non offre risultati degni di rilievo[3], anche per la scarsa specificità dell'azione predatoria, che si orienta su un numero elevato di specie[4]. Gli stadi preimmaginali predano spesso afidi e altri omotteri, gli adulti insetti e artropodi di varie dimensioni[4].
La riproduzione nei Mantoidei è, nella generalità dei casi, di tipo anfigonico e solo raramente partenogenetica[1]. Le femmine sono poligame; la copula si svolge con l'emissione dello sperma in un involucro (spermatoforo) che viene deposto dal maschio in corrispondenza dell'ovopositore. Una peculiarità etologica dei Mantoidei, molto nota, è il cannibalismo associato alla riproduzione: in genere, durante o subito dopo l'accoppiamento, la femmina divora il maschio, potendo così disporre subito di un notevole quantitativo di proteine per la produzione delle uova.
Le uova sono deposte in vistose ooteche di consistenza pergamenacea. Le ooteche sono di varie forme, da globose a ovoidali ad allungate, in alcuni casi provviste di un rivestimento protettivo. In Mantis religiosa è formata da due serie parallele di lamelle verticali sovrapposte, fra le quali sono deposte le uova. L'ooteca è sempre fissata a supporti di varia natura, come rami, muri, infissi, ecc. Durante l'ovideposizione, la femmina emette il secreto delle ghiandole colleteriche, inizialmente fluido, lo sbatte con l'ovopositore rendendolo schiumoso e lo modella prima che si rapprenda, all'aria, solidificando.
Lo sviluppo postembrionale si identifica con la paurometabolia nelle forme alate e con la pseudoametabolia in quelle attere. Il ciclo si svolge in genere con una sola generazione l'anno[4].
L'ordine dei Mantoidei è diffuso prevalentemente nelle regioni tropicali[5] con circa 800 specie in Africa, 530 in Asia, 165 in Oceania e 410 nel continente americano; in Europa si contano una trentina di specie, 14 delle quali presenti in Italia[6].
Per l'affinità filogenetica, i Mantoidei sono attualmente inquadrati al rango di sottordine dei Dictyoptera, insieme ai vecchi ordini dei Blattodea e degli Isoptera. La classificazione tradizionale, tuttavia, che separa i tre raggruppamenti in altrettanti ordini distinti, è ancora largamente adottata sotto l'aspetto pratico e morfologico, anche se obsoleta dal punto di vista scientifico.
L'ordine comprende circa 400 generi, con circa 1930 specie[5], in gran parte diffuse nelle regioni tropicali.
Tradizionalmente l'ordine Mantodea veniva suddiviso in otto famiglie:
Le moderne analisi filogenetiche hanno portato a distinguere 19 famiglie, oltre ad alcuni generi incertae sedis[7]:
In Europa sono rappresentate le famiglie Mantidae (29 spp.), Empusidae (5 spp.), Tarachodidae (2 sp.) e Amorphoscelidae (1 sp.)[8].
In Italia sono presenti le seguenti specie[6][8]:
In Europa sono presenti oltre 30 specie:[8]
Famiglia Amorphoscelidae:
Famiglia Mantidae:
Famiglia Empusidae:
Famiglia Tarachodidae:
I mantoidei (Mantodea Burmeister, 1838) sono un ordine di insetti pterigoti. Essenzialmente tropicali, ne esistono circa 2500 specie diffuse soprattutto nelle regioni a clima caldo.
Mantodea sunt insectorum ordo cui sunt fere 2400 specierum et 430 genera, in quindecim familias digesta. Maxima ordinis familia est Mantidae. Mantodea per orbem terrarum locos temperatos tropicosque habitant. Caput triangule oculis tumentibus habent, in collo flexili sustentum. Corpus longum aut habet aut non habet alas, sed omnia Mantodea habent crura anteriora extensa, ad praedem capiendam ac tenendam accommodata. E statu recto et cruribus anterioribus complicatis, gestui precatoris similibus, genus Mantis (Graece μάντις 'vates') et species Mantis religiosa nominata sunt, unde et nomen Mantodea formatum est.
Mantodea sunt insectorum ordo cui sunt fere 2400 specierum et 430 genera, in quindecim familias digesta. Maxima ordinis familia est Mantidae. Mantodea per orbem terrarum locos temperatos tropicosque habitant. Caput triangule oculis tumentibus habent, in collo flexili sustentum. Corpus longum aut habet aut non habet alas, sed omnia Mantodea habent crura anteriora extensa, ad praedem capiendam ac tenendam accommodata. E statu recto et cruribus anterioribus complicatis, gestui precatoris similibus, genus Mantis (Graece μάντις 'vates') et species Mantis religiosa nominata sunt, unde et nomen Mantodea formatum est.
Maldininkai (lot. Mantodea) – vabzdžių (Insecta) Dictyoptera būrio pobūris. Tai dieniniai plėšrūs vabzdžiai. Turi graužiamuosius burnos organus. Kūnas pailgas, galva labai judri, priekinės kojos ilgos, čiumpamosios. Sudėtinės akys labai didelės, turi 3 paprastas akis. Galvą gali pasukti į visas puses. Pilvelis ilgas ir plokščias, su nariuotais cerkais. Antsparniai pusiau permatomi, kartais sutrumpėję, sparnai skaidrūs. Vidurinės ir užpakalinės kojos bėgiojamosios. Priekinių kojų blauzda su išpjova, į kurią gali įsistatyti priekinė šlaunis, panašiai kaip sulenkiamojo peilio ašmenys. Letenos penkianarės.
Metamorfozė nepilna. Kiaušinėlius deda dideliu kiekiu tam tikrose kapsulėse, kurios susidaro iš patelės išskyrų.
Paplitę šiltuose ir tropiniuose kraštuose. Būryje yra apie 2000 rūšių.
Būryje yra šios šeimos:
ir kt.
Kiaušinėliai
Maldininko galva
„Besiprausiantis“ maldininkas
Dievlūdzēji, dievlūdzēju kārta (Mantodea) ir spārneņu apakšklases (Pterygota) kārta, kurā ietilpst vairāk kā 2400 mērenajā joslā un tropos dzīvojošas kukaiņu sugas,[1] kas tiek iedalītas apmēram 430 ģintīs un 15 dzimtās. Lielākā daļa sugu pieder dievlūdzēju dzimtai (Mantidae).
Šie kukaiņi savu nosaukumu ieguvuši, pateicoties to tipiskajai "dieva lūdzēja" pozai. To tuvākie radinieki ir prusaku kārtas (Blattodea) kukaiņi — prusaki un termīti. Dievlūdzējus reizēm mēdz sajaukt ar nūjinieku kārtas (Phasmatodea) kukaiņiem un citiem slaidiem kukaiņiem ar garām kājām, piemēram, sienāžiem un siseņiem.
Lielākā daļa dievlūdzēju ir liela auguma kukaiņi. To ķermeņa garums atkarībā no sugas var būt līdz 11 cm. Galvai raksturīga trijstūra forma ar lielām acīm, turklāt tā ir ļoti kustīga, spēj pagriezties tā, ka kukainis var saskatīt sev aiz muguras. Dievlūdzējiem ir ļoti laba redze, tie spēj novērtēt ļoti smalkas detaļas līdz 20 metru attālumam. Mutes orgāni vērsti uz leju. Ķermeņa krūšu posms sastāv no 3 daļām, turklāt pirmā daļa, pie kuras stiprinās galva un priekškājas, ir slaidāka un garāka kā atlikušās divas, tā ir arī plastiska, nodrošinot galvai un priekškājām citiem kukaiņiem neraksturīgu kustīgumu. Pārējie divi krūšu posmi ir nekustīgi, līdzīgi kā citiem kukaiņiem. Arī kakls ir ļoti kustīgs, ļaujot galvu pagriezt par gandrīz 180°.[2] Vēdera posms sastāv no desmit segmentiem. Tēviņiem vēders ir slaidāks, bet mātītēm biezāks un lielāks.
Visiem dievlūdzējiem ir tikai šai kārtai raksturīgas priekškājas, kas tos atšķir no citiem kukaiņiem. Ar abām priekškājām dievlūdzēji spēj satvert un cieši noturēt medījumu. Miera stāvoklī tās vienmēr ir salocītas, atgādinot saliekamos nazīšus. Visām kājām ir 5 daļas. Četrām aizmugurējām kājām pirmās divas daļas - gūžas un skrimslis kopīgi veido nelielu kājas pamatni, bet priekšējām grābējkājām gūža ir apmēram tikpat gara kā ciska. Dievlūdzēja priekškāju slaidajai ciskai un stilbam ir raksturīgi asi, dzelkšņaini izaugumi. Katrs ciskas dzelksnis ir ar asiem zobiņiem jeb robiņiem. Saspiežoties kopā ciskai un stilbam, upuris tiek burtiski uzdurts uz asajiem dzelkšņiem. Kājas pēdējā daļa — pēda sastāv no vairākiem posmiem un diviem nagiem galā.[2] Daļa sugu priekškājas izmanto arī, lai pārvietotos uz priekšu.
Dievlūdzējiem ir divi pāri labi attīstītu spārnu - priekšējie un aizmugurējie, pateicoties kuriem dažas sugas spēj nolidot ievērojamus attālumus. Tomēr ir arī izņēmumi, daļai sugu nav spārnu. Kopumā dievlūdzējus atkarībā no to spārnu veida var iedalīt vairākās grupās: garspārnu dievlūdzējos, īsspārnu dievlūdzējos, nepilnīgi attīstīto spārnu dievlūdzējos un bezspārnu dievlūdzējos. Priekšējie spārni parasti ir šauri un ādaini, tie kalpo kā kamuflāžas un aizsargājošie spārni, nosedzot apakšējos spārnus, kuri ir daudz platāki, smalkāki un trauslāki, kā arī caurspīdīgi. Tēviņi ir kustīgāki, bet mātītes smagākas, īsākiem spārniem un tās ļoti reti lido, ja vispār spēj lidot.[2]
Galvenā nozīme dievlūdzēju maskējošam izskatam ir slēpšanās no ienaidniekiem. Izbiedēts tas saslienas pēc iespējas lielāks un izpleš priekškājas un spārnus. Dažām sugām kāju iekšpuses un spārni ir košās krāsās ar spilgtiem rakstiem, radot iespaidu par bīstamību. Dažas sugas turklāt šņāc, izlaižot gaisu no vēdera un arī, ja tas nelīdz, dievlūdzējs var uzbrukt kožot. Lai arī šie kukaiņi var cilvēkam iekost, tie nav indīgi. Dievlūdzējiem nav ķīmiska rakstura aizsardzības un daudzi dzīvnieki — kukaiņēdāji ar tiem barojas, piemēram, dziedošās pūces (Otus), čakstes, vērša vardes (Rana catesbeiana), hameleoni, piena čūskas (Lampropeltis triangulum) un sikspārņi. Lidojot naktī, dažas sugas spēj uztvert sikspārņu eholokācijas signālus un gadījumā, ja signāla intensitāte pieaug, liecinot par sikspārņa tuvošanos, dievlūdzējs pārstāj lidot horizontāli uz priekšu un tā vietā sāk lidot spirālveidā uz leju līdz zemei drošībā.[3]
Lielākā daļa dievlūdzēju ir pasīvi mednieki, kas sēž uz vietas un gaida savus upurus, un to izcilās maskēšanās īpašības tiem ne tikai palīdz slēpties, bet arī medīt. Dievlūdzēji var būt, piemēram, zaļi, lai saplūstu ar koku zaļajām lapām. Tie ne tikai saplūst ar lapu krāsu, bet spēj arī atdarināt lapu trīsuļošanu vējā, ritmiski šūpojoties no viena sāna uz otru, tie atdarina arī zāles stiebriņus vai koka zariņus, ziedus un pat akmeņus. Šūpošanos zinātnieki skaidro arī ar to, ka nelielā kustība ļauj dievlūdzējam arī labāk redzēt, atšķirot objektu no fona.[4] Dažas Āfrikas un Austrālijas sugas spēj mainīt krāsu, piemēram, pēc ugunsgrēka tie kļūst melni, piemērojoties izdegušajai, melnajai zemei.
Dievlūdzēji ir plēsīgi kukaiņi, kas pamatā ir aktīvi dienas gaišajā laikā (dažas sugas ir aktīvas nakts laikā, īpaši pretējā dzimuma meklējumos) un kas barojas ar citiem kukaiņiem. Kamēr dievlūdzēji ir maza auguma, tie medī sīkas mušiņas un pie izdevības apēd arī savas sugas vienaudžus. Kļūstot arvien lielākiem, to barošanās ieradumi mainās. Pieauguši dievlūdzēji medī arī nelielas ķirzakas, vardes, čūskas, skorpionus, putniņus, zivis un grauzējus.[2] Tie medī jebko, kas ir pietiekami mazs, lai to nomedītu un pietiekami liels, lai dievlūdzējs tam pievērstu uzmanību. Tas vienmēr cenšas medīt lielāko iespējamo upuri. Lai arī lielākā daļa medī, gaidot upuri uz vietas, dažas sugas medījumu aktīvi meklē un dzenas tam pakaļ, piemēram, dievlūdzēju ģintis Entella, Ligaria un Ligariella. Sugas, kas savus upurus gaida, ir vizuāli saplūdušas ar apkārtējai videi un tās pārstāvošie īpatņi ilgstoši stāv, nemainot pozu. Ja upuris pienāk pietiekami tuvu, dievlūdzējs spēj neticami ātri un asi uzbrukt. Medījums tiek satverts ar priekšējām grābējkājām un, kad upuris pārtrauc pretoties, dievlūdzējs to sāk ēst, ar saviem spēcīgajiem žokļiem nokožot gabalu pēc gabala, pirmo visbiežāk apēdot galvu. Tomēr upuris var tikt apēsts no jebkura gala, pat sākot no vidus.[5]
Satiekoties ar ienaidnieku vai konkurentu, dievlūdzēji ieņem agresīvu pozu - tiek izplesti spārni un priekškājas, tās vēršot uz priekšu, bet vēdera gals tiek sasliets gaisā. Ja tas pretinieku neiespaido, dievlūdzējs vai nu metas agresīvā cīņā, vai, ja pretinieks ir spēcīgāks, aizlido uz citu vietu. Arī, lai pievērstu mātītes uzmanību, tēviņš mēdz saslieties un izplest spārnus.
Nebrīvē dievlūdzējiem ir plaši novērojams seksuālais kanibālisms, savvaļā tas nenotiek tik bieži, bet arī reizēm ir novērojams. Mātīte uzsāk tēviņa apēšanu, iekožoties tam galvā (līdzīgi kā dievlūdzēji apēd savu parasto upuri), un, ja pārošanās jau ir sākusies, aizkostais tēviņš devīgāk atdod spermu. Dievlūdzēji ir ļoti labi apkārtnes vērotaji un redzētā analizētāji. Laboratorijās, kurās tos novēro, dievlūdzēji pamana vismazāko izmaiņu un uz to reaģē. Tā var būt pat tikai cilvēku pārvietošanās pa telpu vai pēkšņa spilgta gaisma. Eksperimentos ir noskaidrojies, ja novērošanu veic ar video kamerām un dievlūdzēji ir paēduši, pārošanās notiek bez kanibālisma pazīmēm. Piemēram, Ķīnas dievlūdzēja tēviņš mātītei tuvojas ar īpašu deju, tādējādi novēršot mātītes uzmanību no ēšanas uz pārošanos.[6] Šāda deja ir novērota arī citām dievlūdzēju sugām, bet ne visām.
Zinātnieki cenšas izskaidrot seksuālo kanibālismu, tam ir vairāki skaidrojumi. Viena no versijām ir tāda, ka kanibālisms veicina pārošanos tikai ar spēcīgākajiem tēviņiem. Ir novērots, ka ļoti izveicīgs tēviņš spēj sapāroties arī ar izsalkušu mātīti un palikt dzīvs, turklāt to darīt atkārtoti ar citām mātītēm. Atrodoties uz izsalkušas mātītes muguras, pieaug pārošanās ilgums un attiecīgi apaugļošanās kvalitāte. Visbīstamākais brīdis ir pēc pārošanās akta, kad tēviņam ir jāpamet mātītes mugura (visbiežāk mātīte nomedī tēviņu tieši šajā brīdī). Lai izvairītos no apēšanas, tēviņš nogaida piemērotāko brīdi muguras atstāšanai. Līdz ar to, pārojoties ar izsalkušu mātīti, pārošanās process ir garāks, bet pārojoties ar paēdušu un mierīgu mātīti, pārošanās ir daudz īsāka.[7][8]
Pārošanās sezona mērenajā joslā sākas rudenī. Pārošanās brīdī tēviņš uzrāpjas uz mātītes muguras un aptver ar priekškājām tās krūšu posmu, piespiežot spārnus. Tad tas arkveidā izliec savu vēdera posmu un ievada spermu īpašā kambarī, kas atrodas mātītes vēdera posma galā. Vienā dējumā atkarībā no sugas mātīte izdēj 10—400 olas. Olas tiek ieslēptas īpašā, putojošā masā, kas tiek saražota no vēdera dziedzeru izdalījumiem. Masa ar laiku sacietē, tādējādi olas ir paslēptas drošā kapsulā. Atkarībā no sugas mātīte šo olu kapsulu var piestiprināt gan pie horizontālas virsmas, gan pie augiem, gan noglabāt zemē. Neskatoties uz kapsulas izturību, daudzi dzīvnieki meklē šīs kapsulas, īpaši dažas parazītiskās lappseņu sugas. Dažām dievlūdzēju sugām mātītes apsargā savas olu kapsulas.
Dievlūdzējiem attīstoties ir raksturīga nepilnā pārvērtība — tie attīstoties iziet caur trīs metamorfožu stadijām: ola, nimfa un pieaudzis īpatnis — imago. Nimfas un pieaugušo kukaiņu uzbūve ir ļoti līdzīga — atšķirība ir tā, ka nimfa ir mazāka un, kamēr tā ir ļoti maziņa, tai nav spārnu, kā arī funkcionējošu dzimumorgānu. Reizēm nimfām ir atšķirīga krāsa nekā pieaugušajiem kukaiņiem. Ir sugas, kuru nimfas ārēji atgādina skudras. Nimfai augot, tā ik pa laikam izlien no vecās ādas, kas tai kļuvusi par šauru. Ārējā apvalka nomaiņa atkarībā no sugas var būt 5—10 reizes. Pēdējo reizi nomainot ādu, kukainim ir spārni (lai gan ir arī bezspārnu vai īsspārnu sugas). Tropos pieaugušu dievlūdzēju mūža garums ir apmēram 10—12 mēneši, bet dažas sugas nebrīvē izdzīvojušas līdz 14 mēnešiem. Mērenajā joslā mātītes un izdzīvojušie tēviņi ziemas periodā iet bojā.[9]
Dievlūdzēji kā plēsīgi kukaiņi, kas pamatā barojas ar citiem kukaiņiem, ir vērtīgs ekoloģiskais veids, kā cīnīties ar kaitēkļiem dārzā. Bioloģiskās lauksaimniecības zemnieki cenšas dievlūdzējus ieviest savos dārzos. Mērenajā joslā rudeņos dažās valstīs lauksaimniecības veikalos var nopirkt dievlūdzēju olu kapsulas, kas savāktas savvaļā. Ja olu kapsula pārziemo, nimfas izšķiļas vēlu pavasarī vai vasaras sākumā. Nimfām ir ļoti liela apetīte un parasti tās, ja nevar atrast citu neliela izmēra barību, apēd viena otru. Katru gadu tiek pārdoti vairāki desmiti tūkstoši dievlūdzēju olu kapsulu.[10]
Dievlūdzēju kārta (Mantodea)
Dievlūdzēji, dievlūdzēju kārta (Mantodea) ir spārneņu apakšklases (Pterygota) kārta, kurā ietilpst vairāk kā 2400 mērenajā joslā un tropos dzīvojošas kukaiņu sugas, kas tiek iedalītas apmēram 430 ģintīs un 15 dzimtās. Lielākā daļa sugu pieder dievlūdzēju dzimtai (Mantidae).
Šie kukaiņi savu nosaukumu ieguvuši, pateicoties to tipiskajai "dieva lūdzēja" pozai. To tuvākie radinieki ir prusaku kārtas (Blattodea) kukaiņi — prusaki un termīti. Dievlūdzējus reizēm mēdz sajaukt ar nūjinieku kārtas (Phasmatodea) kukaiņiem un citiem slaidiem kukaiņiem ar garām kājām, piemēram, sienāžiem un siseņiem.
Mentadak, mentadu, cengkadak mentadak afdal yang punya atau mentadak umar yang busuk ialah sejenis serangga dalam susunan Mantodea. Kebanyakannya berada dalam famili Mantidae. Sebagaimana serangga lain, mentadak mempunyai tiga segmen badan, dengan kepala, toraks, dan badan (abdomen). Mentadak betina mempunyai serkus yang besar dan kuat. Segmen pertama dari tiga, protoraks, adalah memanjang dan darinya terdapat kaki hadapan yang diubah suai.
Mentadak di selatan Afrika
Mentadak betina makan jantan (California)
Mentadak pada pokok Gum (Australia)
Mentadak (Melbourne, Australia)
Paramantis prasina kelihatan menyukai Wikipedia
Nimfa mentadak berpaut pada daun
Iris oratoria
Mentadak Sudan
Mantis religiosa
Mantis ootheca
Mantis ootheca
Mantis religiosa
Mantis religiosa (Pelegrina, Guadalajara)
Carolina mantis
Nimfa mentadak, kira-kira 4 mm panjang
Mantispidae
Mentadak di Kanada
Mentadak membersihkan diri
Mentadak makan lalat (New Zealand)
Mentadak di India
Mentadak pada pokok Eucalyptus
Mentadak pada raspberi
Mentadak
Tenodera aridifolia
Mentadak muda (Texas)
Mentadak China (Georgia)
Mentadak di Malaysia
Mentadak, mentadu, cengkadak mentadak afdal yang punya atau mentadak umar yang busuk ialah sejenis serangga dalam susunan Mantodea. Kebanyakannya berada dalam famili Mantidae. Sebagaimana serangga lain, mentadak mempunyai tiga segmen badan, dengan kepala, toraks, dan badan (abdomen). Mentadak betina mempunyai serkus yang besar dan kuat. Segmen pertama dari tiga, protoraks, adalah memanjang dan darinya terdapat kaki hadapan yang diubah suai.
Bidsprinkhanen zijn een groep van insecten die wereldwijd voorkomen en behoren tot de orde Mantodea. Sommige soorten zijn te vinden in meer gematigde gebieden, maar de meeste vertegenwoordigers leven in tropische streken.
Alle soorten hebben een langwerpige lichaamsvorm en kenmerkende voorpoten die geëvolueerd zijn tot grote en krachtige, sterk gespecialiseerde vangpoten. Bidsprinkhanen hebben de typische gewoonte om dit voorste potenpaar in rust voor zich uit te houden, waarbij het dij en scheen duidelijk zijn samengeklapt. Hieraan is het eerste deel van de Nederlandstalige naam bidsprinkhanen te danken. De benaming "sprinkhaan" is enigszins misleidend, omdat ze meer verwant zijn aan de kakkerlakken (Blattodea) dan aan de rechtvleugeligen (Orthoptera), waartoe de krekels en sprinkhanen behoren. Bidsprinkhanen onderscheiden zich van de rechtvleugeligen doordat ze zonder uitzondering carnivoor zijn, ze staan bekend als vraatzuchtig en kannibalistisch. Een ander belangrijk verschil is dat bidsprinkhanen ondanks hun naam niet kunnen springen. Bidsprinkhanen hebben ook een wezenlijk andere morfologie; alle soorten hebben altijd een opgerichte lichaamshouding en nooit een kruipende, zoals bij sprinkhanen, kakkerlakken en krekels het geval is.
Bidsprinkhanen grijpen alles wat ze fysiek aankunnen, waaronder prooien groter dan zijzelf. Vergeleken met andere insecten zijn bidsprinkhanen relatief groot, maar door hun vaak goede camouflage vallen ze nauwelijks op. De voornaamste vijanden van de bidsprinkhaan zijn hagedissen en vogels. Bidsprinkhanen worden vertegenwoordigd door ongeveer 2300 verschillende soorten, waarmee ze een relatief kleine orde binnen de insecten zijn.[2] In tegenstelling tot de meeste andere insecten is het tevens een vrij uniforme groep.
In dit artikel worden verschillende wetenschappelijke (entomologische) aanduidingen gebruikt waarvoor soms geen Nederlandse naam bestaat. Zie de lijst van gebruikte wetenschappelijke termen onderaan.
Bidsprinkhanen worden aangetroffen in delen van Europa, zuidelijk Azië, Noord- en Zuid-Amerika, zuidelijk Afrika, Nieuw-Zeeland en delen van Australië. Vrijwel alle soorten komen voor in tropische en subtropische gebieden maar er zijn ook soorten die in de warmere gematigde gebieden leven. Alleen de Europese bidsprinkhaan (Mantis religiosa) komt algemeen voor in met name de zuidelijke delen van Europa, rond de Middellandse Zee tot in zuidelijk Duitsland[3] en in Belgisch-Lotharingen in België[4] zijn waarnemingen bekend. In Nederland en grote delen van Noord-Europa komen geen bidsprinkhanen voor. Ook in zuidelijk Zuid-Amerika en delen van Noord-Amerika leven van nature geen bidsprinkhanen. Een aantal soorten is hier wel geïntroduceerd, zoals de Europese bidsprinkhaan die als exoot voorkomt in onder andere Noord-Amerika (Verenigde Staten). Rond de evenaar komen overal ter wereld bidsprinkhanen voor.
Bidsprinkhanen leven meestal in planten, soms dicht bij de bodem of op enige hoogte. De microhabitat kan sterk verschillen; bepaalde soorten leven meer in grassen, andere meer in struiken en sommige soorten zijn gespecialiseerd in het leven op bloemen. Een aantal soorten leeft in meer extreme milieus, zoals woestijnen. Een klein aantal soorten is strikt bodembewonend en jaagt in de strooisellaag op prooien maar geen enkele soort heeft een gravende levenswijze. Ook soorten die op enigerlei wijze zijn aangepast op het leven in water komen niet voor. De meeste bidsprinkhanen verdrinken zelfs ogenblikkelijk wanneer ze in het open water terechtkomen. Van jonge nimfen is bekend dat ze in een enkele waterdruppel al kunnen verdrinken.[5]
Bidsprinkhanen zijn er in alle vormen en maten, maar toch zijn ze in de regel eenvoudig van andere insecten te onderscheiden dankzij hun karakteristieke bouw. Ze zijn voornamelijk te herkennen aan de volgende drie kenmerken:
De kleinste soorten bereiken een lengte van ongeveer 1,5 centimeter, de grootste soorten (zoals uit de geslachten Hierodula en Ischnomantis) kunnen meer dan 25 cm lang worden.[6] De meeste soorten hebben een lichaamslengte van ongeveer vijf tot tien centimeter.
De kop van een bidsprinkhaan is driehoekig van vorm. Bij sommige soorten heeft de kop grillige vergroeiingen die dienen ter camouflage. De kop beschikt over een beweeglijkheid die met geen enkel ander insect te vergelijken is. De kop kan alle kanten op worden gedraaid, zodat de sprinkhaan om zich heen kan kijken zonder het lichaam te bewegen.
Een bidsprinkhaan heeft vijf ogen, waarvan er twee dienen voor het waarnemen van voedsel en gevaar en drie die een meer ondergeschikte visuele functie hebben. De twee samengestelde ogen of facetogen bestaan uit tientallen kleinere oogjes of ommatidiën. De facetogen zijn bij alle bidsprinkhanen relatief groot. Ze zijn bij veel soorten meer in de kop gelegen, maar bij een aantal soorten puilen ze uit. De andere drie ogen zijn eenvoudig van structuur. Dit zijn de enkelvoudige ogen of puntogen (ocelli). Aan de bovenzijde van de kop is aan weerszijden een oogje aanwezig en de derde zit meestal tussen de facetogen, meer aan de voorzijde van de kop. Zie voor het gezichtsvermogen onder zintuigen.
Bidsprinkhanen hebben in vergelijking met andere insecten vrij lange antennes, maar deze zijn nooit langer dan het lichaam, zoals bij verwante groepen als krekels het geval is. Bidsprinkhanen en krekels hebben wel gemeen dat de antennes erg beweeglijk zijn en vrijwel continu worden bewogen. De antennes zijn boven op de kop geplaatst, tussen de ogen. Ze zijn meestal dun en draadvormig (filiform), maar er zijn enkele uitzonderingen waarbij de antennes geveerd zijn zoals de in zuidwestelijk Europa levende soort Empusa pennata.
Bij de mannetjes zijn de antennes altijd langer dan bij vrouwtjes van dezelfde soort. De antennes worden voornamelijk gebruikt om een partner op te sporen.
De monddelen zijn bijtend en kauwend. Bidsprinkhanen hebben net als verwante groepen (sprinkhanen en krekels, kakkerlakken) een onderkaak of mandibel en een bovenkaak of maxilla. Zowel de boven- als onderkaak heeft een paar tasters, respectievelijk de liptasters en de kaaktasters.
Bidsprinkhanen hebben een duidelijk van de kop te onderscheiden borststuk en achterlijf. Bij de bidsprinkhanen is met name het borststuk aangepast aan het vangen van prooien. Het voorste thoraxsegment (de prothorax) is in vergelijking met dat van andere insecten sterk verlengd, waardoor de vangpoten vrij ver van de looppoten staan. De looppoten zijn aan de basis van het borststuk bevestigd en de vangpoten meer aan de voorzijde, waardoor de reikwijdte van de vangpoten aanzienlijk wordt vergroot. De prothorax wordt beschermd door het halsschild, dat eveneens sterk verlengd is.
Bidsprinkhanen hebben een groef aan de onderzijde van het derde en achterste segment van het borststuk, de metathorax. Hierin zijn twee tegenover elkaar gelegen tympana (trommelvliezen) aanwezig, met achter ieder trommelvlies een met lucht gevulde holte. Het orgaan is zo gebouwd dat het ultrageluid kan waarnemen. Dit is een aanpassing op de vleermuis, die op de meestal 's nachts vliegende mannetjes jaagt, zie ook onder vijanden.
De twee paar looppoten zijn duidelijk te onderscheiden van het vergrote paar vangpoten. De looppoten hebben geen duidelijke rijen doorntjes zoals de vangpoten en zijn dun en opvallend lang. De looppoten zijn meestal niet geschikt om mee te rennen, waardoor bidsprinkhanen niet erg snel zijn. De looppoten worden gebruikt om te 'wiegen'; door met de poten langzaam schommelende bewegingen te maken wordt de indruk gewekt dat de bidsprinkhaan een blaadje of takje is wat meebeweegt in de wind. Dit gedrag versterkt de camouflage doordat de bidsprinkhaan zo minder opvalt. Het wiegen met de poten komt overigens ook voor bij andere insecten, zoals de wandelende tak en het wandelend blad (Phasmatodea).
De vangpoten zijn ver uit de buurt van de looppoten gelegen, en hebben een ware metamorfose ondergaan die voor bidsprinkhanen zo kenmerkend is. De vangpoot bestaat vanaf het lichaam bezien uit de coxa of heup (1), die via de moeilijk zichtbare trochanter (2) verbonden is met het femur of dij (3). De dij is bij de meeste soorten het breedste deel van de poot en het best ontwikkeld. Bij sommige soorten is de dij duidelijk blad-achtig afgeplat. De binnenzijde van de dij bevat een duidelijk zichtbare rij stekels die de prooi ankeren. De stekels van de dij sluiten aan bij de stekels van de tibia of scheen (4), zodat ze bij een gesloten ('biddende') poot precies in elkaar passen. De scheen van de bidsprinkhaan heeft een vaak duidelijk zichtbare 'vanghaak' (4A) ; een dolk-achtige structuur die eenzelfde functie heeft als de stekels; het vasthouden van de prooi. Het laatste segment van de vangpoot is de tarsus of voet (5). Deze bestaat altijd uit vijf geledingen die de tarsomeren worden genoemd. Net als bij alle insecten dienen deze geledingen om houvast te krijgen aan de ondergrond.
Bidsprinkhanen hebben net als de meeste insecten in beginsel twee paar vleugels, die in rust over elkaar gevouwen zijn op het achterlijf. De bovenste, zichtbare vleugels zijn de voorvleugels. Deze hebben dezelfde kleur als het lichaam en dienen als bescherming voor de achtervleugels. De achtervleugels zijn de vliezige, kwetsbare vleugels waarmee gevlogen wordt. Het oppervlak van de achtervleugels is veel groter dan de voorvleugels en worden in rust opgevouwen zodat ze volledig bedekt worden door de voorvleugels.[7]
De vleugels worden ook gebruikt om vijanden af te schrikken; bij deze soorten worden door de vleugels uit te klappen de schrikkleuren getoond en tevens lijkt het lichaam groter, zie onder vijanden.
In tegenstelling tot de meeste andere gevleugelde insecten gebruiken bidsprinkhanen hun vleugels zelden om zich te verplaatsen. Ze vliegen alleen uit noodzaak, zoals in geval van bedreiging of een val uit een boom. Het zijn in de regel slechte vliegers die zich tijdens de vlucht gemakkelijk uit de lucht laten plukken. Bidsprinkhanen vliegen onhandig en zijn in vlucht niet erg wendbaar in vergelijking met andere vliegende insecten, zoals vliegen en libellen. Als er gevlogen wordt gebeurt dit meestal 's nachts, zodat ze voor veel vijanden onzichtbaar zijn.
Het achterlijf of abdomen van de bidsprinkhaan bevat de spijsverteringsorganen en de geslachtsorganen. Vanwege het grote aantal eitjes dat per keer wordt afgezet heeft de vrouwelijke bidsprinkhaan hier veel ruimte nodig. Het achterlijf van vrouwelijke exemplaren kan sterk worden uitgerekt, zodat ze grote hoeveelheden voedingsstoffen en eitjes kan opslaan.
Bidsprinkhanen gebruiken voornamelijk hun ogen om voedsel en vijanden uit elkaar te houden en hebben hiervoor verschillende morfologische aanpassingen ondergaan. De enkelvoudige ogen of ocelli zijn aan de bovenzijde van de kop gelegen. De ocelli kunnen geen beelden vormen, maar wel grove lichtverschuivingen waarnemen, zoals een van boven aanstormende vijand. Omdat er drie ocelli zijn, kan ook de richting van de verschuiving worden bepaald.
Het gezichtsveld van de bidsprinkhaan is relatief groot, doordat de kop alle kanten op kan worden gedraaid. De bidsprinkhaan heeft hierdoor een blikveld van 300°.[8] De ogen zijn naast elkaar gelegen aan de voorzijde en niet aan de zijkanten van de kop, zodat het blikveld door beide ogen wordt bekeken. Zo ontstaat een binoculair zicht, zodat afstanden kunnen worden ingeschat. Door gebruik te maken van parallax kan de bidsprinkhaan inschatten hoe groot de afstand tot een prooidier is. Hierbij beweegt hij zijn kop, waardoor de positie van de prooi ten opzichte van de achtergrond verandert en de afstand kan worden bepaald.
De ogen van bidsprinkhanen kunnen van kleur veranderen; bij veel licht zijn ze lichter van kleur en als de lichtsterkte afneemt, worden ze donkerder. Een ander kenmerk van de ogen is de aanwezigheid van iets dat op pupillen lijkt; ieder oog heeft een zwart puntje dat de waarnemer constant aan lijkt te kijken, onafhankelijk van de hoek waarmee naar de bidsprinkhaan gekeken wordt. In werkelijkheid is dit een optische illusie; insecten hebben nooit pupillen en de zwarte puntjes zijn het gevolg van de reflectie van het licht vanuit het oog.[9]
Het gezichtsvermogen draagt in belangrijke mate bij aan het bliksemsnel kunnen grijpen van de prooi. De bidsprinkhaan kan de miniemste bewegingen detecteren, maar als een prooi doodstil blijft zitten, kan deze niet worden waargenomen. De kleinste beweging van de antennes is genoeg om te worden opgemerkt.
Een aantal bidsprinkhanen heeft een gehoororgaan dat gelegen is aan de onderzijde van het borststuk.[10] Er zijn meer insecten die geluiden kunnen waarnemen, zoals de rechtvleugeligen, maar bij deze soorten is het gehoororgaan net onder de knie van de scheen gelegen (bij krekels), of op het achterlijf achter de achterpoot (bij sprinkhanen). Bovendien dient het vermogen geluid waar te nemen bij krekels en sprinkhanen om partners op te sporen. Bij bidsprinkhanen dient het om in het donker vleermuizen waar te nemen, die de belangrijke vijanden zijn van veel soorten.
Bidsprinkhanen zijn meestal gemakkelijk van andere insecten te onderscheiden maar er zijn enkele groepen die aan bidsprinkhanen doen denken, zoals bepaalde wantsen, vliegen en sommige andere insecten. Vooral insecten met gespecialiseerde vangpoten, een vorm van convergente evolutie, kunnen worden verward met bidsprinkhanen. Dit zijn bijvoorbeeld:
Een jonge bidsprinkhaan lijkt in de regel al op een volwassen exemplaar en groeit in stapjes door te vervellen. De verschillende stadia van pasgeboren bidsprinkhaan tot volwassen insect worden de nimfstadia genoemd. Insecten die in stapjes vervellen kennen een onvolledige gedaanteverwisseling en behoren tot de Exopterygota.
Mannetjes hebben meestal acht buikplaten of sternieten, tegenover vrouwtjes die er zes hebben. Waarvan het laatste spitser is en een duidelijke groef heeft. De extra sternieten van de mannetjes spelen een rol bij de copulatie. Toch zijn de vrouwtjes in de regel veel groter dan de mannetjes. Bij enkele soorten zijn de volwassen mannetjes onooglijk klein in vergelijking met een vrouwtje, zoals bij Hymenopus- soorten. Bidsprinkhanen maken gebruik van feromonen om elkaar te vinden. Het vrouwtje verspreidt een lokstof die door het mannetje wordt opgespoord. Het mannetje heeft vaak langere vleugels dan het vrouwtje. Dit is omdat de mannetjes de vrouwtjes opzoeken.
Het is een misverstand dat de mannetjes tijdens de paring altijd worden opgegeten, er zijn ook soorten waarbij het mannetje niets te vrezen heeft. Met name bij de dwergsoorten, zoals Ameles spallanzania, zijn de vrouwtjes niet kannibalistisch.[11] In gevangenschap gehouden mannetjes van zelfs de agressiefste soorten zijn betrekkelijk veilig als het vrouwtje goed gevoerd is en vlak voor de paring een prooi krijgt aangeboden.
Bij de meeste soorten is de paring voor het mannetje echter een hachelijke zaak, omdat de kans bestaat dat hij al voor de paring wordt opgegeten door het vrouwtje. Als een mannetje een vrouwtje herkent, gaat hij omzichtig te werk en hij kan er uren over doen om een vrouwtje te benaderen. Een paringsbereid mannetje is sterk gefixeerd en verliest het vrouwtje niet meer uit het oog. Nadat hij op haar is gesprongen begint hij met zijn voelsprieten tegen het halsschild van het vrouwtje te tikken wat waarschijnlijk ten doel heeft om haar te kalmeren. Van de orchidee-bidsprinkhaan (Hymenopus coronatus) is bekend dat het mannetje hoorbaar met zijn vangpoten op het halsschild van het vrouwtje trommelt bij de paring.[6] Als ze de paring toestaat maakt hij contact door zijn cloaca met die van haar te verbinden aan de achterlijfspunt. Hierbij komen de extra segmenten van pas waardoor het mannetje verhoudingsgewijs langer is en zijn achterlijf iets kan krommen. Bij de bevruchting geeft het mannetje een spermapakketje of spermatofoor af. Nadat het zaadpakket is afgezet, zal het mannetje in de meeste gevallen proberen te vluchten om op zoek te gaan naar een ander vrouwtje, maar van sommige soorten is bekend dat ze juist op haar blijven zitten. Zo voorkomt het mannetje dat een ander mannetje met het vrouwtje paart en door de concurrentie wordt bevrucht.
Het vrouwtje begint haar partner soms al tijdens de paring op te eten. Opmerkelijk is hierbij dat het mannetje in staat is om de paring voort te zetten nadat hij is onthoofd en half opgegeten. Dit is mogelijk doordat de zenuwknopen (ganglia) in het achterlijf actief blijven totdat ze worden verschalkt, zodat de spieren aangestuurd kunnen blijven worden.
Bij een aantal soorten scheidt de kop van het mannetje paringsonderdrukkende stoffen af, zodat het mannetje juist seksueel actiever wordt nádat hij is onthoofd. Bij sommige soorten kan het mannetje zelfs geen spermapakket afzetten zolang hij zijn hoofd nog heeft.[11]
Als het mannetje na de paring wordt opgegeten lijkt dit misschien wat sneu maar toch heeft hij er voordeel bij; het vrouwtje heeft direct na de paring iets te eten. Voor de aanmaak van eieren zijn bouwstoffen nodig en zo geeft het mannetje niet alleen zijn genen maar tevens zijn proteïnen door aan zijn nageslacht.[6] Dit verschijnsel is overigens heel normaal bij vele andere geleedpotigen, zoals spinnen, schorpioenen en ook bij sommige andere insecten zoals de mierenleeuwen.[3]
Na de paring bewaart het vrouwtje de spermacellen in een speciale lichaamsholte, de spermatheca. Het leggen van de eitjes kan in principe de volgende dag al plaatsvinden.
Bidsprinkhanen zijn zonder uitzondering eierleggend, de enige tientallen tot honderden eitjes worden in een eiercocon of oötheek afgezet. Het aantal eitjes is afhankelijk van de hoeveelheid voedsel die een vrouwtje heeft weten te bemachtigen wat de vraatzucht van de dieren verklaart. Als de eitjes worden afgezet op het substraat, worden ze bedekt met een vloeibare substantie, die door lichaamsbewegingen van het vrouwtje wordt opgeklopt tot een schuimachtig goedje. Het schuim hardt in de lucht snel uit en bedekt de eieren volledig maar is toch luchtdoorlatend.[7]
De eitjes moeten niet op een te droge plaats worden afgezet omdat ze anders uitdrogen en afsterven. Ook als de eieren aan te veel vocht blootstaan kunnen ze door verrotting afsterven. Het aantal eipakketten is afhankelijk van de soort; de meeste bidsprinkhanen zetten 3 tot 6 eipakketten af maar dit kan oplopen tot 20.[6]
De eipakketten zijn meestal rond tot ovaal van vorm, waardoor ze van de eipakketten van andere insecten te onderscheiden zijn. Sommige soorten echter hebben een opmerkelijk plat of juist langwerpig pakket, zoals de Afrikaanse soort Phyllocrania paradoxa, die een langwerpig eipakket heeft met een opvallende, uit-stekende punt waardoor het geheel doet denken aan een pijlstaartrups.
Het juveniele (onvolwassen) stadium van de bidsprinkhaan wordt de nimf genoemd. De nimfen verschijnen zodra de eieren uitkomen en laten zich aan een draadje naar beneden zakken. Dit draadje lijkt op spinrag, het bestaat uit een vloeistof die snel uithard zodra het in contact komt met de lucht. De spinselklieren zijn gelegen aan de achterzijde van het achterlijf. Opmerkelijk is dat de nimfen alleen spinsel kunnen maken in hun eerste stadium, zodra de nimf verveld is gaat het vermogen om spinsel te maken verloren.[7] Bij veel soorten komen de nimfen ongeveer tegelijk uit, bij andere worden per dag slechts enkele nimfen geboren gedurende langere tijd. Bij de geboorte lijken de nimfen niet erg op hun ouders, maar ze vervellen vrijwel onmiddellijk en zijn daarna miniatuurversies van de volwassen exemplaren. De nimfen veranderen in stapjes waarbij ze steeds vervellen en groter worden en na iedere vervelling meer kenmerken van de volwassen exemplaren krijgen. Bij de nimfen is de vervelling een hachelijke zaak omdat ze vlak na de vervelling zeer kwetsbaar zijn vanwege het nog zachte lichaam en omdat het gehele lichaam vervelt; ook de reeds ontwikkelde monddelen en de sprieterige antennes en poten. De nimf zuigt zo veel mogelijk lucht in het achterlijf om het lichaam zo groter te maken. Als de bidsprinkhaan wordt aangeraakt tijdens of vlak na de vervelling treden gemakkelijk beschadigingen op die niet meer herstellen. Ook de weersomstandigheden zijn van belang; als het te droog is komt de nimf niet uit zijn oude huid wat fataal is.
Het aantal vervellingen is afhankelijk van de soort en hangt waarschijnlijk ook samen met de hoeveelheid voedsel die wordt opgenomen.[11] Tijdens de vervelling zijn de dieren kwetsbaar voor vijanden, meestal trekken ze zich terug onder een blad. De nimfen vervellen 7 à 8 keer voordat het volwassen stadium (imago) wordt bereikt.
Bij de volwassen exemplaren zijn de vleugels en de vangpoten volledig ontwikkeld. De volwassen exemplaren vervellen niet meer en leven enkele weken tot maanden. Als de vrouwtjes volwassen zijn scheiden ze feromonen af om de mannetjes te lokken. Volwassen mannetjes zijn hier zeer gevoelig voor en zoeken actief naar vrouwtjes door gebruik te maken van de antennes, die snel heen- en weer worden bewogen. De vleugels van mannetjes zijn ook beter ontwikkeld zodat ze vliegend naar vrouwtjes kunnen zoeken. Bidsprinkhanen leven in het volwassen stadium nog enkele maanden, afhankelijk van de temperatuur en het voedselaanbod.
Bidsprinkhanen jagen vanuit een hinderlaag; ze blijven doodstil zitten tot er een prooi langskomt die vervolgens wordt gegrepen. Alleen een hongerig exemplaar zal actief op prooien jagen. Soorten die in voedselarme gebieden leven zoals woestijnen, foerageren actief op zoek naar voedsel. Bidsprinkhanen jagen altijd overdag, wat een belangrijk verschil is met de nachtactieve kakkerlakken waaraan ze verwant zijn.
Bidsprinkhanen staan bekend als uitzonderlijk roofzuchtige insecten die alles pakken wat binnen het bereik van de krachtige vangpoten komt en niet te groot is. Meestal bestaat de prooi uit andere insecten die in planten leven, zoals vliegen en muggen, sprinkhanen en vliesvleugeligen als bijen en hommels. Er zijn ook waarnemingen gedaan van grotere bidsprinkhanen die kleine hagedissen, kikkers en zelfs kleine vogels buitmaakten en opaten.[7][12] Een bidsprinkhaan kan prooien aan die de helft groter zijn dan het dier zelf.[6] Te grote prooien worden weer losgelaten. Het is zelfs mogelijk om met de ene poot een prooi vast te houden terwijl met de andere vangpoot de aanval op een tweede prooi wordt ingezet. Vervolgens worden de prooien één voor een opgegeten.[11]
Een bidsprinkhaan vertrouwt op de camouflage en snelheid bij het vangen van de prooi. Met de vangpoten wordt een prooi binnen een tiende tot een honderdste van een seconde gegrepen.[6] Bij het grijpen van de prooi worden de heupen van de voorpoten razendsnel naar voren bewogen waarbij de dijen en schenen worden gestrekt. Aan het einde van de schenen is een duidelijk zichtbare vanghaak aanwezig om de prooi te grijpen, waarna deze tussen de twee rijen stekels tussen scheen- en dijbeen wordt verankerd. Als de poten weer in rustpositie worden gebracht zit de prooi niet alleen muurvast geklemd waarbij de stekels het lichaam kunnen doorboren, maar bevindt zich ook vlak voor de monddelen van de bidsprinkhaan zodat deze direct kan beginnen met eten.
Bidsprinkhanen eten het liefst prooien met zachte delen die gemakkelijk vast te klemmen en te eten zijn. Sterk bepantserde dieren zoals boktorren worden vaak genegeerd. Zodra de prooi is vastgeklemd en verankerd door de vele stekels, wordt zo snel mogelijk de kop gezocht waarna deze wordt afgebeten. Hiermee wordt voorkomen dat de prooi in zijn doodstrijd de sprinkhaan aanvreet. Veel prooien van de bidsprinkhaan, zoals spinnen en sabelsprinkhanen, zijn zelf ook rovers en hebben bijtende of stekende kaken, andere insecten zoals bijen en hommels hebben een angel. De taaiere delen van prooidieren zoals de poten en vleugels worden niet gegeten maar losgeknaagd.
Bidsprinkhanen zijn zeer kannibalistisch; vooral de jonge nimfen eten het grootste deel van hun eigen broers en zussen binnen korte tijd op zodat er maar enkele overblijven. Dit lijkt nadelig voor de soort, maar door bij elkaar te blijven en elkaar op te eten hoeven ze niet op zoek naar prooien en kunnen ze veilig schuilen. Pas als ze enige malen hebben gegeten en zijn verveld zijn ze al groter en harder en beter beschermd tegen vijanden.
Berucht is het vrouwtje dat het mannetje opeet na de paring, zie onder paring, maar ook grotere nimfen vallen soortgenoten aan.
De verschillende voedselbehoeften hangen samen met de verschillende levensstadia van de bidsprinkhaan:
Na iedere maaltijd maakt de bidsprinkhaan de vangpoten schoon met de monddelen om de stekels vrij te houden van prooiresten.
Bidsprinkhanen hebben vele vijanden, veel soorten worden door hun grootte door wat grotere dieren gegeten. De belangrijkste vijanden zijn vogels, die de bidsprinkhaan uit de vegetatie plukken. Ook rovende zoogdieren als spitsmuizen en vleermuizen eten graag bidsprinkhanen en ze zijn het favoriete voedsel van veel kameleons.[6]
Bidsprinkhanen die regelmatig vliegen hebben de gewoonte om 's nachts te vliegen omdat ze tijdens de vlucht nogal opzichtig zijn en overdag kunnen worden opgemerkt door insectenetende vogels. Het zijn vooral de mannelijke bidsprinkhanen die kunnen vliegen om vrouwtjes op te sporen. Vleermuizen zijn door hun ultrageluid en nachtactieve levenswijze echter in staat de bidsprinkhanen waar te nemen en zijn daardoor een belangrijke vijand. Om de vleermuis te detecteren en te kunnen ontsnappen hebben bidsprinkhanen een uniek gehoororgaan dat ultrageluid kan waarnemen. Zodra de vliegende bidsprinkhaan het geluid van de vleermuis opmerkt laat de bidsprinkhaan zich omlaag vallen of gaat onregelmatig vliegen om zo te ontkomen,[11] zie ook onder zintuigen.
Bidsprinkhanen zijn goed gecamoufleerd en bewegen zich zo min mogelijk. Het is vaak moeilijk om een bidsprinkhaan in het wild waar te nemen; zelfs als het dier dichtbij zit wordt het vaak over het hoofd gezien. Tijdens het lopen worden met de looppoten wiegende bewegingen gemaakt zodat het lijkt alsof het lichaam door de wind bewogen wordt.
De meeste bidsprinkhanen zijn groen van kleur en vallen niet op tussen de bladeren in planten. Bodembewonende soorten hebben vaak een bruine kleur zodat ze vrijwel onzichtbaar zijn tussen de bladeren in de strooisellaag. Soorten die meer tussen de takken leven doen vaak denken aan een wandelende tak vanwege de dunne lichaamsbouw. Ten slotte zijn er ook soorten die op bloemen leven en de kleur hebben van de bloem. Een voorbeeld is de in orchideeën levende orchidee-bidsprinkhaan (Hymenopus coronatus) uit Maleisië, Borneo en Sumatra, die een wittige kleur heeft en vrijwel onzichtbaar is op een orchidee in rusthouding, maar juist opvalt in een andere omgeving.
De jonge nimfen van een aantal soorten lijken totaal niet op de ouderdieren, een voorbeeld is de soort Acontista concinna uit Ecuador. De nimfen lijken sprekend op de hier voorkomende vuurmieren. Door de sterke gelijkenis met de vuurmieren, die berucht zijn om de pijnlijke steek, worden ze door veel dieren met rust gelaten. Naarmate de nimf ouder wordt verandert de kleur en de lichaamsvorm en het volwassen exemplaar is groen en lijkt totaal niet op een mier maar heeft een typisch bidsprinkhaan-achtige bouw.
Nimfen van sommige soorten lijken op vuurmieren.
Deze soort is vrijwel onzichtbaar tussen de bladeren.
De orchidee-bidsprinkhaan is vrijwel onzichtbaar op bloemen.
Empusa pennata lijkt op een takje.
Bidsprinkhanen vertonen bij een confrontatie met een vijand verschillende vormen van dreiggedrag. Vrijwel alle soorten heffen de vangpoten dreigend op naast de kop, wat doet denken aan een bokshouding. Andere soorten dreigen met hoog geheven en opengeklapte vangpoten, waarbij niet zelden felle kleuren op de poten zichtbaar worden die dienen als schrikkleur. Een voorbeeld is de devils flower mantis (Eng: duivelsbloem bidsprinkhaan, Idolomantis diabolica), die groen van kleur is maar bij bedreiging de voorpoten omhoog houdt. Hierbij worden de felle rode en blauwe kleuren zichtbaar.[7] Ook worden de vleugels uitgeslagen waardoor het dier veel groter lijkt. Vaak zijn de vleugels voorzien van schrikkleuren, zoals felle rode of blauwe kleuren, die door roofdieren als oneetbaar kunnen worden herkend. Bij een aantal soorten komen oogvlekken voor op zowel de verharde voorvleugels als de vliezige achtervleugels. Een voorbeeld is de bloembidsprinkhaan Pseudocreobotra wahlbergii, die felle gele, spriaalvormige oogvlekken op de bovenzijde van de achtervleugels heeft. Bij verstoring worden de achtervleugels opgeheven en zijn de oogvlekken goed zichtbaar, ook komen de fel geel gekleurde achtervleugels tevoorschijn.[7]
Bidsprinkhanen fascineren de mens al duizenden jaren en duiken op in verhalen, symbolen en zelfs in de sport. De naam bidsprinkhaan slaat op de gevouwen voorpoten wat doet denken aan bidden. Ook de wetenschappelijk naam Mantodea is afgeleid van het Griekse woord mantis, dat profeet of waarzegger betekent.
Volgens een oud Chinees gezegde kan indien men is verdwaald een bidsprinkhaan observeren waarna deze na een tijdje met de voorpoten de juiste weg zou aanwijzen. Volgens een Franse volkswijsheid kan op deze manier een verloren kind worden teruggevonden. Het eten van geroosterde bidsprinkhaan-eitjes zou volgens de Chinese folklore helpen tegen bedplassen. Volgens Arabische gezegden zou de bidsprinkhaan altijd in de richting van Mekka 'bidden'. In Afrika zou een bidsprinkhaan die op het hoofd landt geluk brengen en kunnen ze de doden tot leven wekken. In middeleeuws Europa werden bidsprinkhanen bewonderd om hun toewijding aan het bidden. In de Verenigde Staten werd gedacht dat het bruine maagsap van de bidsprinkhaan een ezel kan doden.[13]
Praying Mantis (Engels voor bidsprinkhaan) is een aan Kungfu verwante vechtsport die geïnspireerd is op de houding en de agressiviteit van de bidsprinkhaan. Hierbij worden zowel de handen als de voeten gebruikt om de tegenstander uit te schakelen.[14]
Bidsprinkhanen zijn populair als huisdier en worden in een terrarium gehouden. Het zijn erg geschikte beginnerssoorten voor wie ervaring wil opdoen met exotische dieren. Bidsprinkhanen worden namelijk niet erg oud; de meeste soorten leven als volwassen dier hooguit enkele maanden en inclusief het nimfstadium ongeveer een jaar. Dit in tegenstelling tot veel in gevangenschap gehouden reptielen, amfibieën en sommige spinnen die soms tientallen jaren oud kunnen worden.
Bidsprinkhanen zijn moeilijker in leven te houden dan wandelende takken want ze hebben een terrarium met verlichting nodig en dienen vochtig te worden gehouden, bovendien eten ze geen planten maar uitsluitend levende prooidieren. Verder hebben ze in vergelijking met andere dieren niet al te veel verzorging nodig. Hopen uitwerpselen, talloze ziektes, parasieten, ontsnappingsgevaar, gillende paargeluiden, stress, kalk- en vitaminegebreken en uv-behoefte komen bij bidsprinkhanen niet voor. Alleen het levende voer wordt lastig als men in de stad woont, maar is bij dierenspeciaalzaken wel te verkrijgen. Empusa-soorten zijn overigens niet-kannibalistisch en in groepen te houden. Nimfen zijn op te kweken in een afgeknipte limonadefles, met bijvoorbeeld een stuk panty als afdekking.
Een probleem bij het in gevangenschap houden van bidsprinkhanen is dat bij sommige soorten de mannetjes veel kleiner blijven dan de vrouwtjes. Hierdoor zijn ze eerder volwassen dan het vrouwtje en aangezien de mannetjes eenmaal volwassen niet lang leven, kan het voorkomen dat de mannetjes al lang dood zijn als het vrouwtje voor de laatste keer vervelt en volwassen wordt zodat ze kan paren. Dit kan worden voorkomen door de mannetjes bij een lagere temperatuur te houden en ze minder voedsel te geven zodat de groei wordt vertraagd.[6]
Bij het hanteren van bidsprinkhanen is het belangrijk dat de dieren niet direct worden opgepakt omdat het lichaam kwetsbaar is. Bidsprinkhanen behoren tot de grotere insecten waardoor ze snel beschadigen. Een bidsprinkhaan kan het best worden opgepakt door deze met een verticaal gehouden handoppervlak naar het andere plat gehouden handoppervlak te manoeuvreren. Het insect zal over het algemeen niet snel wegvluchten. Houd rekening met het bliksemsnelle toeslaan van de vangpoten en de hier aanwezige rijen scherpe en naar achteren gerichte doorntjes. Als ze toeslaan met de stekelige vangpoten kunnen de naar achter gekromde stekels in de huid doordringen. Dit is niet alleen pijnlijk maar het is bovendien niet makkelijk om uit de greep te komen zonder het dier te beschadigen. Bidsprinkhanen zijn nooit giftig en bijten alleen als de kans zich voordoet.
Bidsprinkhanen behoren net als de meeste insecten tot de Pterygota of gevleugelde insecten. Dit is een sterk uiteenlopende groep, er zijn bijvoorbeeld ook ongevleugelde 'gevleugelde' insecten zoals de vlooien (Siphonaptera). Dergelijke soorten hebben hun vleugels in de loop der evolutie door degeneratie weer verloren.
Bidsprinkhanen zijn een vrij uniforme groep in vergelijking met andere groepen van insecten waaraan ze fylogenetisch verwant zijn. De indeling van de Pterygota is sterk aan verandering onderhevig op basis van nieuwe inzichten, waardoor de positie van de bidsprinkhanen binnen de Pterygota in het verleden verscheidene malen is verschoven. Binnen de Pterygota vallen de bidsprinkhanen onder de infraklasse Neoptera of nieuwvleugeligen en de superorde Exopterygota waartoe onder andere de libellen, rechtvleugeligen, wantsen en cicaden behoren. Ook minder bekende orden van insecten behoren tot deze groep zoals de extremofiele Grylloblattodea en de vrij onbekende webspinners (Embioptera).[2] Deze orden zijn wat betreft de ontwikkeling duidelijk afwijkend in vergelijking met de orden uit de andere grote groep van gevleugelde insecten; de Endopterygota. Aan de Endopterygota zijn de bidsprinkhanen niet direct verwant en ze zijn er in de regel duidelijk van te onderscheiden. De insecten die tot deze groep behoren ondergaan een geheel andere ontwikkeling. De onvolwassen stadia of larve van deze soorten hebben een wormachtig uiterlijk totdat ze verpoppen. Uit de pop komt vervolgens de imago tevoorschijn dat uiterlijk sterk verschilt, voorbeelden van dergelijke insecten zijn kevers en vlinders. De Exopterygota, waartoe de bidsprinkhanen behoren, kennen geen popstadium.
Bidsprinkhanen zijn door hun karakteristieke lichaamsbouw maar met weinig insecten te verwarren. Alleen insecten die net als de bidsprinkhanen grote vangpoten hebben ontwikkeld, een vorm van convergente evolutie, lijken enigszins op bidsprinkhanen, zie het kopje onderscheid met andere groepen.
De precieze fylogenetische relatie tussen al deze groepen is nog grotendeels onbekend. Men is het er wel over eens dat de bidsprinkhanen nauwer verwant zijn aan de kakkerlakken (Blattodea) en de termieten (Isoptera) dan aan andere groepen. Daarom worden de bidsprinkhanen, de termieten en de kakkerlakken wel als één groep gezien; de Dictyoptera.[2] Lange tijd werden bidsprinkhanen zelfs louter als een subgroep van de orde der kakkerlakken (Blattodea) gezien.
Bidsprinkhanen zijn geëvolueerd uit kakkerlak-achtige insecten, maar zijn niet direct verwant aan de moderne soorten kakkerlakken waar ze ook totaal niet op lijken. De kakkerlakken en de bidsprinkhanen hebben echter een gemeenschappelijke voorouder zijn dus wel indirect aan elkaar verwant. De bidsprinkhanen zijn waarschijnlijk afgesplitst van de kakkerlak-achtige oervorm gedurende het Krijt.
Ook de relatie tussen de bidsprinkhanen en de rechtvleugeligen en kakkerlakken is nog onduidelijk. Krekels zijn nauwer verwant aan kakkerlakken dan aan sprinkhanen. De indeling klopt dus niet helemaal, en de positie van de oorwormen en wandelende takken en -bladeren (Phasmatodea) is evenmin duidelijk.
Omtrent de fylogenetische stamboom van de verschillende soorten en groepen van bidsprinkhanen bestaat veel discussie. Volgens sommige bronnen zijn er 8 of 9 families, door andere auteurs worden 18 verschillende families onderscheiden. De familie Santanmantidae werd pas in 2003 toegewezen.[15] Onderstaande indeling komt van Mantodea Species File (website), en bestaat uit 18 families en 49 onderfamilies. De families zijn, wat ongebruikelijk is bij de insecten, niet verdeeld in hogere groepen zoals superfamilies. Sommige families van bidsprinkhanen zijn alleen als fossiel bekend en zijn uitgestorven, ze hebben geen levende vertegenwoordigers meer. Er zijn daarnaast groepen die nog niet tot een bepaalde familie worden toegewezen, zoals de soorten uit het uitgestorven geslacht Jersimantis.[15]
Orde Mantodea
Referenties
Bronnen
Dit artikel is op 19 januari 2010 in deze versie opgenomen in de etalage. Bidsprinkhanen zijn een groep van insecten die wereldwijd voorkomen en behoren tot de orde Mantodea. Sommige soorten zijn te vinden in meer gematigde gebieden, maar de meeste vertegenwoordigers leven in tropische streken.
Alle soorten hebben een langwerpige lichaamsvorm en kenmerkende voorpoten die geëvolueerd zijn tot grote en krachtige, sterk gespecialiseerde vangpoten. Bidsprinkhanen hebben de typische gewoonte om dit voorste potenpaar in rust voor zich uit te houden, waarbij het dij en scheen duidelijk zijn samengeklapt. Hieraan is het eerste deel van de Nederlandstalige naam bidsprinkhanen te danken. De benaming "sprinkhaan" is enigszins misleidend, omdat ze meer verwant zijn aan de kakkerlakken (Blattodea) dan aan de rechtvleugeligen (Orthoptera), waartoe de krekels en sprinkhanen behoren. Bidsprinkhanen onderscheiden zich van de rechtvleugeligen doordat ze zonder uitzondering carnivoor zijn, ze staan bekend als vraatzuchtig en kannibalistisch. Een ander belangrijk verschil is dat bidsprinkhanen ondanks hun naam niet kunnen springen. Bidsprinkhanen hebben ook een wezenlijk andere morfologie; alle soorten hebben altijd een opgerichte lichaamshouding en nooit een kruipende, zoals bij sprinkhanen, kakkerlakken en krekels het geval is.
Bidsprinkhanen grijpen alles wat ze fysiek aankunnen, waaronder prooien groter dan zijzelf. Vergeleken met andere insecten zijn bidsprinkhanen relatief groot, maar door hun vaak goede camouflage vallen ze nauwelijks op. De voornaamste vijanden van de bidsprinkhaan zijn hagedissen en vogels. Bidsprinkhanen worden vertegenwoordigd door ongeveer 2300 verschillende soorten, waarmee ze een relatief kleine orde binnen de insecten zijn. In tegenstelling tot de meeste andere insecten is het tevens een vrij uniforme groep.
In dit artikel worden verschillende wetenschappelijke (entomologische) aanduidingen gebruikt waarvoor soms geen Nederlandse naam bestaat. Zie de onderaan.
Knelarar (Mantodea) er ei gruppe med insekt. Dei er hemimetabole og vert rekna som nære slektningar av kakerlakkar og termittar.
Det finst ingen artar i Noreg. I verda er det om lag 2 000 artar, fordelt på 9 familiar, dei fleste frå tropiske strøk i alle verdsdelar.
Namnet har knelarane fått på grunn av den særeigne måten dei heldt frambeina på; det ser ut som om dei knelar og ber. Det vitskapelege namnet er henta frå eit gresk ord som tyder 'profet'.
Knelarane er store og avlange insekt som er lette å kjenne att på dei sterkt modifiserte frambeina. Desse er omdanna til fallklør, der lår- og ankelledda er utstyrt med lange piggar for å gripa bytte med. Dette beinparet har òg særs lange og røyrlege hofter (coxae), og sit på eit uvanleg langt forbrystsegment som er fleksibelt ledda til dei bakre segmenta. Hovudet er òg særs rørleg; knelarane er dei einaste insekta som kan sjå seg over skuldrene.
Alle knelarar er rovdyr som et ymse flygande insekt, også andre knelarar. Ein ser dei gjerne sitja stille på plantar, der dei ventar med fallklørne klare til hogg. Dei er effektive jegerar når dei går til åtak, og kan fanga både flygande og krypande bytte.
Det finst partenogenetiske knelarar, men det store fleirtalet har kjønna formeiring. Hoene et som regel hannen under paringa og sikrar seg såleis eit næringsrikt måltid som opplagsnæring for ungane. Dei mellom 10 og 400 egga vert lagde som ein eggmasse i ein kokong ootheca, og dei nyfødde nymfene vert vaksne utan å gå gjennom noko puppestadium. Det tek som regel mellom fem og tolv skalskifte før dei vert kjønnsmogne, avhengig av art.
Knelarar (Mantodea) er ei gruppe med insekt. Dei er hemimetabole og vert rekna som nære slektningar av kakerlakkar og termittar.
Det finst ingen artar i Noreg. I verda er det om lag 2 000 artar, fordelt på 9 familiar, dei fleste frå tropiske strøk i alle verdsdelar.
Namnet har knelarane fått på grunn av den særeigne måten dei heldt frambeina på; det ser ut som om dei knelar og ber. Det vitskapelege namnet er henta frå eit gresk ord som tyder 'profet'.
Knelere (Mantodea) er en gruppe med insekter. Knelerne er nært beslektet med kakerlakker og termitter.
I verden er det omtrent 2 300 arter, fordelt på 15 familier, de fleste fra tropiske strøk i alle verdensdeler. Ingen arter finnes i Norge.
Navnet har den på grunn av den særegne måten å holde frambeina på, det ser ut som om den kneler og ber. Det vitenskapelige navnet Mantis er hentet fra et gresk ord som betyr profet.
Størrelsen varierer fra en til femten centimeter. Bakkroppen (abdomen) har to lange haletråder (cerci) og hanner har enda et par utvekster (styli). De fleste har vinger. Det første paret er noe tykkere og det bakerste er fine gjennomskinnelig flygevinger. Bakvingene er vanligvis foldet sammen under forvingene.
Hodet har en lett gjenkjennelig trekantet form. Fasettøynene er nokså store som naturlig for dyr som finner bytte ved hjelp av synet, og utstående. Spesielt for knelere er at de kan dreie hodet på en slik måte at de kan se over skulderen, noe som er unikt og uvanlig hos insekter. Munndelene er bitende, men ikke spesielt store, antennene er trådformet, lange og tynne, uten utvidet klubbe, men hos noen arter er det hanner med fjærformede antenner.
Det fremste beinparet, kanskje særlig lårene (femorae) er kraftig utviklet, alle føtter (tarsi) har fem ledd. På alle beinpar er hoftene (coxae) lange og henger ned under kroppen. Forkroppen (prothorax) er mer eller mindre forlenget, typisk lang og tynn. Forlåret og -leggen har nesten alltid pigger på undersiden, de to piggete overflatene foldes mot hverandre og gjør at kneleren kan gripe byttedyret og holde det i et fast grep. Lignende frambein finnes hos andre insekter som lever som rovdyr, som nettvingefamilien Mantispidae og noen arter i fluefamilien Ephydridae.
Kjønnsorganene er skjulte hos begge kjønn, i sjuende bakkroppssegment hos hunnen og i det niende hos hannen.
De fleste knelere beveger seg langsomt, og er dagaktive insekter som lever av andre små dyr, mest andre insekter. I angrepsstilling sitter de med brystet hevet og fangbena fremstrakt så de minner om en som ber. Større arter kan til og med i noen tilfelle ta små frosker, øgler og enda til små fugler og pattedyr. Noen arter er kamuflerte ved at de har bladlignende utvekster på bein eller kroppen, de fleste har farger som gjør at de går mer eller mindre i ett med omgivelsene.
Under parring er hannen svært utsatt. Det er ikke uvanlig at den glupske hunnen spiser på hannen,og noen ganger river av hodet etter akten. Dette er grotesk, men samtidig er det næring til hunnen som skal legge egg og sørge for artens videre eksistens. Hannen (eller det som er igjen av ham) fortsetter parringen selv om han er delvis oppspist, parringsbevegelsene blir kontrollert av ganglier (nervesentre) i bakkroppen. Det er omstridt hvor utbredt slik seksuell kannibalisme er i naturen, de fleste observasjonene av det er gjort på individer i fangenskap i en situasjon som er noe ulik den som finnes i artenes naturlige miljø. Hunnen legger eggene i noen kapsler (oothecae) som hun fester til vegetasjonen. Hver kapsel inneholder gjerne noen titalls egg og dannes av et skumaktig sekret som herder til en hard masse i kontakt med luften.
Noen arter har yngelpleie, noe som er uvanlig hos insekter.
Mantodea er hemimetabole insekter, de har ufullstendig forvandling. Nymfene ligner på små utgaver av de voksne, bortsett fra at de mangler vinger. Knelernymfer bærer ofte bakkroppen krummet opp over ryggen.
Knelere har ikke stridulasjonsapparat, de spiller eller synger ikke slik som de nært beslektede gresshoppene. Men noen knelere har et øre på det midterst brystsegmentet. Med dette øret kan de oppfatte lyden fra flaggermus, og kan derfor lure flaggermusene, ved «å slippe seg ned» like før flaggermusen angriper. Noen knelere har sterke farger og øyelignende flekker på bakvingene, som de folder ut om de føler seg truet. Disse flekkene kan være nok til å skremme bort en fugl.
Noen inndelinger opererer med en mer omfattende familie Mantidae der flere av familiene listet nedenfor blir regnet som underfamilier.
Knelere (Mantodea) er en gruppe med insekter. Knelerne er nært beslektet med kakerlakker og termitter.
I verden er det omtrent 2 300 arter, fordelt på 15 familier, de fleste fra tropiske strøk i alle verdensdeler. Ingen arter finnes i Norge.
Navnet har den på grunn av den særegne måten å holde frambeina på, det ser ut som om den kneler og ber. Det vitenskapelige navnet Mantis er hentet fra et gresk ord som betyr profet.
Multimedia w Wikimedia Commons Modliszki (Mantodea) – owady, które najliczniej występują w strefie tropikalnej i subtropikalnej. Swoją nazwę zawdzięczają pozycji, przypominającej osobę z rękami złożonymi do modlitwy. W południowej Polsce występuje chroniona modliszka zwyczajna (Mantis religiosa). Opisano ok. 2300 gatunków modliszek[1].
Głowa jest ortognatyczna, ruchliwa, z dużymi oczami (występują także przyoczka) typu apozycyjnego[2]. Skrzydła błoniaste, bogato użyłkowane, składane w spoczynku wzdłuż ciała. Pierwsza para odnóży dobrze rozwinięta, służąca do chwytania ofiary. W końcu odwłoka znajdują się ujścia przewodu pokarmowego, wydalniczego i rozrodczego. U niektórych gatunków ubarwienie mimetyczne, upodobniające do kwiatów, wśród których czatują na ofiary.
Modliszki są drapieżne, czasem występuje kanibalizm. Nie jest jednak prawdą popularny mit, zgodnie z którym każda kopulacja kończy się zjedzeniem samca przez samicę. Takie zdarzenie zachodzi tylko w 5 do 30% przypadków (liczby różnią się w zależności od badań). Aby do tego doszło, musi zajść kilka czynników jednocześnie: w otoczeniu musi być mało pożywienia, samiec musi podchodzić do samicy od przodu, a nie od tyłu, a sezon godowy musi się już kończyć.
Płeć modliszek rozpoznaje się po segmentach na odwłoku. Samiec ma ich zazwyczaj 7-8, a samica 6.
Do rzędu modliszek zaliczane są rodziny:
Najbliższe pokrewieństwo łączy modliszki z karaczanami, jak również z termitami[3].
Modliszki (Mantodea) – owady, które najliczniej występują w strefie tropikalnej i subtropikalnej. Swoją nazwę zawdzięczają pozycji, przypominającej osobę z rękami złożonymi do modlitwy. W południowej Polsce występuje chroniona modliszka zwyczajna (Mantis religiosa). Opisano ok. 2300 gatunków modliszek.
Głowa jest ortognatyczna, ruchliwa, z dużymi oczami (występują także przyoczka) typu apozycyjnego. Skrzydła błoniaste, bogato użyłkowane, składane w spoczynku wzdłuż ciała. Pierwsza para odnóży dobrze rozwinięta, służąca do chwytania ofiary. W końcu odwłoka znajdują się ujścia przewodu pokarmowego, wydalniczego i rozrodczego. U niektórych gatunków ubarwienie mimetyczne, upodobniające do kwiatów, wśród których czatują na ofiary.
Modliszki są drapieżne, czasem występuje kanibalizm. Nie jest jednak prawdą popularny mit, zgodnie z którym każda kopulacja kończy się zjedzeniem samca przez samicę. Takie zdarzenie zachodzi tylko w 5 do 30% przypadków (liczby różnią się w zależności od badań). Aby do tego doszło, musi zajść kilka czynników jednocześnie: w otoczeniu musi być mało pożywienia, samiec musi podchodzić do samicy od przodu, a nie od tyłu, a sezon godowy musi się już kończyć.
Płeć modliszek rozpoznaje się po segmentach na odwłoku. Samiec ma ich zazwyczaj 7-8, a samica 6.
Os louva-a-deus, louva-deus ou cavalinho-de-deus são insetos pertencentes à Ordem Mantodea (do grego mantis = profeta; eidos = aparência).[1] Possuem corpo geralmente alongado e estreito (baciliforme) que varia de 0,8 a 17 cm.[2] Há grande variedade de formas e cores dentro do grupo, geralmente associados à estratégias de camuflagem e mimetismo. Existem cerca de 2.400 espécies, 430 gêneros e 15 famílias. A maior e mais comum família de Mantodea é a Mantidae. Seu nome popular decorre do fato de que, quando está pousado, as pernas anteriores remetem à posição das mãos em oração.[3] São animais venerados na China, existindo, inclusive, estilos de Kung-Fu inspirados em seus movimentos.[4] Há também registros de civilizações antigas, como a Grécia, o Egito e a Assíria, que consideravam o louva-a-deus um animal com poderes proféticos e sobrenaturais, capaz de identificar a localização de objetos, animais ou pessoas perdidas em florestas. O voo do louva-a-deus remete a voos de caças de combate, conseguindo desviar de ataques de morcegos, um dos seus predadores, por meio de uma audição ultrassônica, executando ‘’mergulhos’’ durante o voo.[5] O comportamento do grupo é complexo, parecendo haver grande capacidade de memorização e de aprendizagem. São insetos comumente mantidos como animais de estimação.
Os mantódeos possuem corpo geralmente alongado e estreito (baciliforme), com tamanhos que variam de 0,8 a 17 cm. As formas baciliformes podem ser confundidas com o bicho-pau (Phasmatodea).[6] Existe dimorfismo sexual, sendo que as fêmeas são maiores e mais pesadas que os machos. Os mantódeos adultos têm grande variedade de formas, muitas delas associadas à camuflagem e mimetismo.
O corpo é dividido em cabeça triangular apoiada em um pescoço flexível (algumas espécies conseguem virar suas cabeças em até 180º), tórax dividido em protórax, mesotórax e metatórax e abdômen bem desenvolvido. O protórax, que leva a cabeça e as pernas dianteiras, também é flexivelmente articulado, permitindo uma ampla gama de movimentos da cabeça e dos membros anteriores, essenciais ao tipo de predação que praticam, enquanto o restante do corpo permanece mais ou menos imóvel. O abdômen é dividido em 10 tergitos (segmentos da placa dorsal), sendo menor nos machos do que nas fêmeas, terminando em um par de cercos (estruturas com função sensorial e de auxílio na cópula) em ambos os sexos. As pernas dianteiras são raptoriais, adaptadas para agarrar as presas. Eles têm dois olhos compostos bulbosos, três pequenos olhos simples e um par de antenas. Apresentam aparelho bucal com mandíbulas fortes.[7][8] Com relação às asas, os mantódeos podem ser caracterizados como sendo macrópteros (de asas longas), braquípteros (de asas curtas), micropartos (com asas vestigiais) ou ápteros (sem asas).[9]
Como a caça depende muito da visão, os mantódeos são principalmente diurnos. Muitas espécies, no entanto, voam à noite sendo atraídas por luzes artificiais. O voo noturno é especialmente importante para os machos para conseguir localizar fêmeas, que são menos móveis, detectando seus feromônios. Voar à noite os expõe a menos predadores do que o voo diurno. Muitas espécies também têm um órgão auditivo torácico que os ajuda a evitar os morcegos, detectando suas chamadas de ecolocalização e respondendo evasivamente por meio de ‘’mergulhos’’ durante o voo.[10]
Os mantódeos possuem uma visão estereoscópica[11][12][13], percebendo então três dimensões, e podendo identificar suas presas pelo olhar. Possuem um par de olhos compostos que estão dispostos lateralmente na cabeça, o que lhes confere visão binocular a longo alcance, sendo que sua visão estereoscópica é mais precisa a curta distância.[14] Cada olho possui cerca de 10.000 omatídeos, estando organizados de tal forma que existem regiões diferentes nos olhos. Em sua frente existe uma pequena área, chamada de fóvea, que possui maior acuidade visual do que o resto do olho, o que lhes permite gerar uma maior resolução, caso necessário, identificar presas. Cada olho possui um ponto preto chamado pseudopupila, que se move conforme a cabeça do animal, alinhada com o eixo de visão. Isto ocorre pois seus omatídeos são aqueles que absorvem luz, enquanto os ao redor apenas a refletem.[15] Já os omatídeos que não compõem a fóvea, logo, os periféricos, são usados para detectar movimento.
Os mantódeos, ao perceberem movimento, movem sua cabeça de forma que ela esteja de frente para a presa e continuam a rastreando desta forma caso ocorra mais movimentação, tudo devido à organização dos seus olhos[16][17].
Sua percepção da presa depende de alguns fatores, como: forma, contorno, cor, movimento e textura, sendo os mais influentes o formato e o movimento. O processo de reconhecimento visual de objetos, como presas camufladas no ambiente, pode ser explicado usando os mesmos mecanismos em mamíferos, o que indica que, de um ponto de vista funcional, ambos são similares.
No processo de reconhecimento, o formato da presa se destaca pois é a forma mais eficiente de identificar um animal, não apenas a cor e a textura. Há uma preferência por presas que apresentem um tamanho razoável comparado aos mantódeos, já que presas relativamente grandes são mais fáceis de identificar. Um estudo conduzido com a espécie Mantis religiosa demonstrou que também há uma tendência à caça de presas que possuem extremidades ou pontas bem definidas, como vermes. Embora não seja um dos fatores principais, a influência da cor e da textura é o que permite encontrar presas em ambientes capazes de camuflá-las estando ou não em movimento, já que a detecção ocorre por contraste de brilho e o próprio contraste cromático ou acromático do objeto em relação ao fundo em que se encontra, algo similar ao que os pássaros fazem para encontrar frutas em meio à vegetação.
Algo recorrente na natureza, e que é encontrado em algumas espécies de mantódeos, é o hábito de evitar certas colorações ou padrões em suas presas. Essa aversão ocorre principalmente devido à substâncias ou estruturas presentes no animal predado que podem fazer mal para o predador ou até matá-lo.[18]
Os mantódeos são predadores vorazes de emboscada, mas algumas espécies são encontradas perseguindo suas presas ativamente. Sua alimentação consiste em outros insetos como moscas, mariposas, borboletas, grilos e gafanhotos, além de lagartos, pequenos pássaros e até pequenos mamíferos. Utilizam-se da camuflagem em folhas, galhos e flores, como forma de capturar suas presas e se proteger de predadores, como corujas, sapos, macacos e morcegos. Como não possuem veneno, contam com as suas pernas anteriores que são raptoriais, ou seja, modificadas em garras, para segurar a presa enquanto ela é consumida. Devido à sua voracidade, os mantódeos são empregados na agricultura e na jardinagem, uma vez que, na ausência de pesticidas, são um fator importante no controle de pragas de jardim.
O canibalismo sexual é uma prática comumente observada na maioria das espécies. Após o acasalamento, a fêmea pode devorar a cabeça do macho. As razões para essa prática são constantemente debatidas. Estudos dizem que as fêmeas que apresentam dietas de baixa qualidade têm uma chance maior de praticar o canibalismo sexual em comparação com os machos que apresentam dietas de alta qualidade. Outros estudos consideram que os machos submissos obtêm uma vantagem seletiva ao produzir descendentes. Esta teoria é apoiada por um aumento quantificável na duração da cópula entre os machos que são canibalizados, em alguns casos duplicando tanto a duração da cópula quanto a chance de fertilização. Outros experimentos dizem que essa prática garante às fêmeas que a praticam uma maior produção de ovos comparadas com as que não consomem seus parceiros. Além disso, ao comer o macho, a fêmea garante que ele continue fornecendo alimento aos seus descendentes, pois além da ejaculação, o tecido corporal dos machos também é utilizado para a produção dos ovos.[19]
Após o acasalamento, a fêmea põe cerca de 10 a 400 ovos, protegidos por uma cápsula endurecida feita de uma espuma produzida por glândulas do abdômen.[20] Os ovos são depositados no chão, superfície plana ou enrolada em uma folha. Em algumas espécies, existe cuidado parental, ou seja, a fêmea permanece perto da cápsula e a protege contra os predadores, em particular algumas espécies de vespa. Após a eclosão, o louva-a-deus nasce como uma ninfa, pois o desenvolvimento dos mantódeos é hemimetábolo, ou seja, trata-se de um desenvolvimento indireto incompleto, no qual o inseto se desenvolve de maneira gradativa, passando por etapas de crescimento. Primeiramente eclode uma ninfa, que sofre diversas mudas (troca do exoesqueleto quitinoso) até atingir o tamanho adulto, chamado de imago (nesta fase surgem as asas).[21] A expectativa de vida dos mantódeos é de 12 meses.
Estudos recentes indicam que há aproximadamente 2300-2450 espécies de Mantodea, distribuídas em todas as regiões do planeta, principalmente em áreas temperadas, tropicais e subtropicais, com exceção da Antártida. A maior diversidade de espécies é encontrada na região tropical da África, com cerca de 900 espécies descritas, seguida pela região do sul da Ásia,[22] com cerca de 550 espécies descritas. Historicamente, o estudo de Mantodea em regiões neotropicais (América Central e do Sul) foi negligenciado, com registros escassos e restritos a certos pesquisadores. Recentemente o grupo foi revisitado por vários pesquisadores, o que renovou o interesse. No Brasil, até 2010 eram conhecidas cerca de 270 espécies de Mantodea, tornando o país com a maior diversidade entre os países da região neotropical. Porém, estima-se que existam 3.500 espécies distribuídas no mundo e 700 distribuídas no Brasil.[22]
O registro fóssil de Mantodea é relativamente escasso, chegando a pouco mais de 20 espécies até 2007. Os exemplares foram achados tanto em rochas quanto em âmbar, sendo que neste último, é predominante a presença de indivíduos no estágio de ninfa, embora adultos também estejam dentro do material coletado.[23] Dentre esses, os mais antigos são fósseis que datam do Cretáceo Inferior (entre 100 e 135 milhões de anos atrás), encontrados na Rússia, Brasil, Líbano e Mianmar, além de exemplares um pouco mais recentes do Cretáceo Superior encontrados nos EUA e no Japão.[23][24][25] Foi proposto que a origem de Mantodea provém do fim do período Jurássico e que o grupo explodiu em diversidade durante o período Terciário ou até mesmo no fim do Cretáceo.[24][26] No entanto, ainda precisam ser encontrados fósseis antigos o suficiente para dar maior consistência a essa hipótese.
Certos aspectos dos louva-a-deus foram extensivamente estudados, como sua fisiologia e seu comportamento, devido ao seu estilo de vida. Porém, poucos estudos foram feitos em relação à taxonomia e à sistemática do grupo. Isso se deve em parte ao hábito de vida dos louva-a-deus, já que eles, geralmente, são sedentários. Isso dificulta a captura de indivíduos por armadilhas. Devido à camuflagem, coletas que dependem da identificação visual dos indivíduos também são complicadas. Unindo esses aspectos com a baixa densidade populacional das espécies, muitos dos esforços para coletar os louva-a-deus são em vão, dificultando estudos que dependam de muitos indivíduos. Recentemente, foram tentadas estratégias de captura usando feromônios (que só atraem machos) e luzes durante a noite, porém nenhuma dessas técnicas atraem indivíduos em todas as coletas.[22]
Apesar da extensa variação morfológica presente entre os louva-a-deus, eles fazem parte do mesmo grupo, que é sustentado pela presença de pernas dianteiras raptoriais, adaptadas para a captura de presas. Atualmente também tem se certeza de que a ordem Mantodea está mais estreitamente relacionada com as ordens Blattodea (baratas) e Isoptera (cupins), formando um grupo geralmente chamado de Dictyoptera.[27]
As primeiras classificações, nos anos 60, separavam a ordem em 8 famílias[28][29]: Chaeteessidae, Mantoididae, Metallyticidae, Amorphoscelidae, Eremiaphilidae, Hymenopodidae, Empusidae, e Mantidae. Em 2002 houve a elevação de 7 subfamílias da ordem ao status de família (Iridopterygidae, Thespidae, Sibyllidae, Toxoderidae, Liturgusidae, Tarachodidae e Acanthopidae), totalizando 15 famílias.
Porém, nem esses dois, nem outros trabalhos que tinham Mantodea como grupo de estudo seguiam princípios da sistemática filogenética.[30] Outros trabalhos, apesar de seguir os princípios da sistemática filogenética, não utilizaram uma amostra grande de táxons.[30] Em 2004, um dos primeiros trabalhos sobre as relações entre as famílias de Mantodea, utilizando dados moleculares, foi publicado, apontando que muitas famílias que até então consideravam possuir ancestralidade em comum não possuem.[27] Outro estudo em 2009, mais abrangente, sugeriu o mesmo que o estudo anterior sobre a ancestralidade das famílias de louva-a-deus. Apesar desse indicativo, devido a falta de estudos que concordem com os anteriores e também pela falta de novas propostas de relações entre as famílias de louva-deus.[31] Devido a esses estudos recentes, mais os impedimentos taxonômicos que dificultam novos estudos, pouco se sabe sobre as relações entre as famílias de Mantodea.
Na China, a observação do comportamento dos louva-a-deus levou ao surgimento de dois tipos de estilos de Kung Fu baseados em seus movimentos, o Louva-a-Deus do Norte e o Louva-a-Deus do Sul. Embora não tenham relação entre si nas suas origens, ambos são caracterizados por movimentos rápidos com os punhos e mãos, com ações tanto ofensivas quanto defensivas, além de intensos movimentos das pernas.[4][32]
São muitas as representações e simbolismos atribuídos aos louva-a-deus no folclore em várias regiões do mundo. Devido à sua postura semelhante a uma oração, acreditava-se que esses animais tinham algum tipo de ligação com o sobrenatural e divindades. Árabes e Turcos acreditam que o louva-a-deus “reza” sempre com a face apontando para Meca. Em regiões de Portugal e da França, lhes era atribuído o papel de guia, podendo apontar com seus braços onde um possível lobo poderia estar de passagem ou indicar o caminho de volta para crianças perdidas. No Brasil, mais especificamente na região norte do país, crê-se que ele pode dizer qual o sexo do bebê que uma mulher grávida espera, além de indicar quanto tempo falta para uma visita chegar. Por fim, as ootecas produzidas pelas fêmeas na liberação dos ovos têm um papel na medicina popular, sendo-lhes atribuídas soluções para dores de dente, frieiras, dores de ouvido, tosse e doenças renais, ou utilizadas como substância afrodisíaca ou diurética.[33]
Os louva-a-deus são alguns dos insetos mais amplamente mantidos como animais de estimação, principalmente entre os indivíduos que querem ter experiência com animais de estimação exóticos. Existem alguns prós e contras a serem considerados na eventual criação deses animais: os pontos positivos estão relacionados à pouca exigência quanto ao cuidado direto, uma vez que não costuma haver problemas envolvendo acúmulo de fezes, doenças, parasitas, barulho, perigo em caso de fuga, estresse, deficiência nutricional e demandas de raios UV. Apesar de todas essas vantagens, de modo a garantir que o animal continue vivo, devido à sua dieta, é preciso alimentá-lo com presas vivas, que dependendo do local onde o dono mora, podem não ser de tão fácil acesso, além da necessidade de luminosidade e de serem mantidos úmidos.
Além disso, quando mantidos em cativeiro, há chance de que os machos, que já são naturalmente bem menores que as fêmeas, estarem mortos antes de poderem copular com as fêmeas. Isso é devido aos machos não viverem muito tempo como adultos maduros e esse curto intervalo de tempo pode acabar encerrando-se antes das fêmeas realizarem a muda pela última vez e estarem prontas para acasalar. Esse problema no entanto, é contornável, uma vez que para retardar o desenvolvimento dos machos, basta manter os machos em temperaturas um pouco mais baixas e fornecer menos alimento.
Quanto ao manuseio desses animais, é necessário que o criador tenha cuidado e os manipule com delicadeza, pois são muito frágeis. É necessário tomar cuidado também com os botes velozes dos louva-a-deus, cujos espinhos presentes nos membros dianteiros podem acabar penetrando a pele, o que é tanto doloroso quanto pode causar danos ao animal.[34]
Os louva-a-deus são utilizados por jardineiros e agricultores como agentes biológicos para o controle de pragas em plantações, como alternativa ao uso de pesticidas.[35] Porém, sua efetividade possui algumas limitações, uma vez que eles não se especializam em apenas uma espécie de inseto, podendo se alimentar tanto de espécies nocivas quanto benéficas (como polinizadores),[36] além de não se multiplicarem tão rapidamente em resposta ao crescimento das pragas.[37]
Duas espécies, o louva-a-deus-chinês e o louva-a-deus-europeu, foram introduzidas deliberadamente na América do Norte, na esperança de que serviriam como controle de pragas para a agricultura; eles se espalharam amplamente nos Estados Unidos e no Canadá.[38]
Um robô protótipo inspirado nas pernas dianteiras do louva-a-deus tem pernas dianteiras que permitem que o robô ande, suba degraus e segure objetos. A perna com múltiplas articulações fornece destreza através de uma articulação rotativa. Os modelos futuros podem incluir uma perna dianteira mais acentuada para melhorar a aderência e a capacidade de suportar mais peso.[39]
`
Os louva-a-deus, louva-deus ou cavalinho-de-deus são insetos pertencentes à Ordem Mantodea (do grego mantis = profeta; eidos = aparência). Possuem corpo geralmente alongado e estreito (baciliforme) que varia de 0,8 a 17 cm. Há grande variedade de formas e cores dentro do grupo, geralmente associados à estratégias de camuflagem e mimetismo. Existem cerca de 2.400 espécies, 430 gêneros e 15 famílias. A maior e mais comum família de Mantodea é a Mantidae. Seu nome popular decorre do fato de que, quando está pousado, as pernas anteriores remetem à posição das mãos em oração. São animais venerados na China, existindo, inclusive, estilos de Kung-Fu inspirados em seus movimentos. Há também registros de civilizações antigas, como a Grécia, o Egito e a Assíria, que consideravam o louva-a-deus um animal com poderes proféticos e sobrenaturais, capaz de identificar a localização de objetos, animais ou pessoas perdidas em florestas. O voo do louva-a-deus remete a voos de caças de combate, conseguindo desviar de ataques de morcegos, um dos seus predadores, por meio de uma audição ultrassônica, executando ‘’mergulhos’’ durante o voo. O comportamento do grupo é complexo, parecendo haver grande capacidade de memorização e de aprendizagem. São insetos comumente mantidos como animais de estimação.
Mantodeele (Mantodea) sau mantoideele (Mantoidea) sau călugărițele este un ordin de insecte prădătoare mari cu capul triunghiular foarte mobil, dotat cu doi ochi mari și trei oceli, aparatul bucal de tip masticator, toracele alungit și prevăzut cu picioare lungi, cele anterioare fiind prehensile, special adaptate pentru prins și apucat prada, abdomenul lung, format din 11 segmente, terminat cu doi cerci scurți. Trăiesc mai ales în regiunile tropicale. Le place lumina și soarele, unde mișună multe insecte cu care se hrănesc și pe care le prind cu multă agilitate, distrugând cantități mari, căci sunt lacome. Au colorații diverse, unele imitând frunzele și florile pe care stau.
Pterygota Mantodeele (Mantodea) sau mantoideele (Mantoidea) sau călugărițele este un ordin de insecte prădătoare mari cu capul triunghiular foarte mobil, dotat cu doi ochi mari și trei oceli, aparatul bucal de tip masticator, toracele alungit și prevăzut cu picioare lungi, cele anterioare fiind prehensile, special adaptate pentru prins și apucat prada, abdomenul lung, format din 11 segmente, terminat cu doi cerci scurți. Trăiesc mai ales în regiunile tropicale. Le place lumina și soarele, unde mișună multe insecte cu care se hrănesc și pe care le prind cu multă agilitate, distrugând cantități mari, căci sunt lacome. Au colorații diverse, unele imitând frunzele și florile pe care stau.
Modlivky (Mantodea) je rad ortopteroidného hmyzu. Rody z tohto radu, pokiaľ vôbec majú slovenské meno, sa po slovensky volajú modlivka.
Modlivka je štíhly hmyz väčších rozmerov, silne adaptovaný na predáciu.
Na veľmi pohyblivej hlave sú silné hryzadlá a dosť veľké zložené oči.
Nápadne predĺžená predohruď nesie jeden pár nôh, ktoré sú premenené na účinné loviace zariadenie. Majú predĺžené panvičky a ozubené stehná, do ktorých na princípe zatváracieho noža zapadajú ozubené holene.
Predné krídla sú trochu viac chitinizované a pigmentované (najmä u tropických druhov), zadné krídla sú jemné, blanité, vejárovito zložené pod prednými. Oba páry krídel majú veľmi hustú sieťovitú žilnatinu. Na konci bruška sú krátke článkované cerkusy, podobne ako u švábov.
Lovia hlavne hmyz, ale ázijský druh Hierodula tenuidentata loví aj ryby.[1]
Pred kopuláciou sa samec opatrne (často celé hodiny) približuje k samici a po kopulácii sa snaží veľmi rýchlo vzdialiť, no aj tak sa niekedy stáva korisťou väčšej samice. Niekedy však samec zožerie samicu.[2]
Svaly vykonávajúce kopulačné pohyby však nie sú inervované z hlavy, ale z bruškového ganglia – kopulácia sa preto úspešne ukončí i v tom prípade, keď má samec už odhryznutú hlavu.
Poznáme asi 1 800 druhov modliviek, z nich veľká väčšina žije v trópoch. Na svetlých biotopoch mimo súvislého lesa sa u nás miestami hojne vyskytuje Mantis religiosa (modlivka zelená). V južnej Európe už môžeme vidieť ďalších 5 – 6 druhov, napríklad nápadnú a bizarnú modlivku Empusa pennata s vykrajovaným okrajom abdómenu.
Modlivky (Mantodea) je rad ortopteroidného hmyzu. Rody z tohto radu, pokiaľ vôbec majú slovenské meno, sa po slovensky volajú modlivka.
Chaeteessidae
Metallyticidae
Mantoididae
Amorphoscelidae
Eremiaphilidae
Hymenopodidae
Mantidae
Empusidae
Bogomolke (znanstveno ime Mantodea, grško mantis - prerok) so red žuželk s približno 2300 poznanimi vrstami. Ime v slovenščini in nekaterih drugih jezikih (npr. angleško praying mantis) so dobile po značilni drži, ki spominja na človeka pri molitvi. Poleg drže so znane tudi po kamuflažnih oblikah in barvah nekaterih vrst ter kanibalizmu - pojavu, ko samica požre samca med parjenjem.
Bogomolke so prepoznavne po močnih, bodičastih sprednjih nogah in dolgem protoraksu. Velika krila, od katerih je sprednji par otrdel, zlagajo plosko ob telo, zložena se bočno prekrivajo. Le nekatere vrste imajo sekundarno zmanjšana ali reducirana krila. Med mirovanjem po navadi držijo protoraks nekoliko dvignjen, noge pa pokrčene ob telesu, zaradi česar spominjajo na človeka pri molitvi. Imajo dolge, nitaste tipalnice, na zadku, ki je lahko pri samicah zelo zajeten, pa par kratkih cerkov. Mnogo vrst bogomolk je zelene ali rjave barve, kar jim omogoča, da se dobro skrijejo med rastlinjem, ko nepremično čakajo na plen. Nekatere tropske vrste pa so živopisnih barv in imajo izrastke raznolikih oblik, ki posnemajo cvetove rastlin, na katerih lovijo. Nekatere so tako podobne cvetovom, da lahko stojijo kjerkoli na rastlini in same po sebi privabijo žuželke. Imajo zelo gibljivo glavo z velikimi sestavljenimi očmi. Obustni aparat je izoblikovan kot grizalo z močnimi čeljustmi, s katerimi se brez težav pregrizejo skozi zunanji skelet žuželk.
Kot ličinke ščurkov so tudi ličinke bogomolk drobne in bele ko se izležejo, a ovoj kmalu odvržejo, nakar so podobne odraslim živalim, le brez kril in genitalij.
Po parjenju jeseni samica izleže jajčeca, ki jih s pomočjo posebnih žlez na zadku obda s proteinskim ovojem, ki se na zraku strdi in tvori ooteko. Samice nekaterih vrst ooteko varujejo. Spomladi se izležejo nekaj milimetrov velike ličinke, ki so plenilske; večkrat ubijejo in pojedo tudi svoje vrstnike. Imajo nepopolno preobrazbo. Dokler ne odrastejo se levijo 3- do 12-krat.
Življenjska doba bogomolk je dve do tri leta. V zmernem pasu po navadi živijo samo eno leto na račun visoke stopnje smrtnosti pozimi. Večina vrst prezimi v jajčecu, le bogomolke iz rodu Empusa prezimijo kot nimfe.
Tudi vse odrasle bogomolke so plenilci. Prehranjujejo se z drugimi žuželkami, pa tudi z manjšimi plazilci, ptiči in sesalci. Pri lovu se zanašajo na kamuflažno obliko in barvo ter čakajo, da se plen približa. Dobro razvite, široko postavljene oči v kombinaciji z zelo gibljivo glavo jim omogočajo zelo dober vid, ki ga izkoriščajo za ocenjevanje razdalje do njega. Ob pravem trenutku se bliskovito iztegnejo in zagrabijo plen s sprednjimi nogami, bodice na njih pa mu preprečijo pobeg. Sposobnost zlitja z okolico pa bogomolkam pomaga tudi pri zaščiti pred drugimi plenilci. Kadar jih druga žival kljub temu odkrije, se postavijo v svarilno držo: dvignejo se na zadnjih nogah in razširijo krila, ki so pri nekaterih vrstah na spodnji strani živo obarvana, zaradi česar izgledajo večje. Tiste z normalno razvitimi krili so dobri letalci, letijo predvsem ponoči.
Parjenje se v okoljih z zmernim podnebjem začne jeseni. Spolni kanibalizem pri bogomolkah je pojav, ki so ga opazili pri večini vrst in pritegne pozornost mnogih ljudi. Ko samec prične s kopulacijo, samica včasih reagira tako, da ga napade in mu odgrizne glavo. To v nekaterih primerih povzroči, da samčevo telo še intenzivneje izvaja gibe, ki služijo za vnašanje sperme vanjo.
Obstaja več teorij, ki razlagajo takšno vedenje. Po najbolj uveljavljeni naj bi samčevo telo dalo samici energijo, ki bi jo nato usmerila v produkcijo potomcev. Po drugi strani pa se samica pari z več samci zaporedoma, zato je razmeroma majhna verjetnost, da bo energija določenega samca usmerjena v njegove potomce. Zato prihaja med samci in samicami do kompeticije - samica ima korist od tega da požre samca, le-ta pa s smrtjo izgubi možnost za prenos svojih genov na potomce v nadaljnjih parjenjih. Samci tako izvajajo kompleksno vedenje, ki ga imenujemo dvorjenje, in je sestavljeno iz značilnih gibov in drže telesa. Vključuje ritmično dvigovanje kril in upogibanje zadka. To preusmeri samičino vedenje s prehranjevalnega na paritveno. Dokazano je, da se samci, ki se znajdejo pred lačno samico, premikajo počasneje in bolj očitno dvorijo kot tisti, ki so izpostavljeni normalno hranjeni samici.
Po drugi teoriji naj bi bil kanibalizem reakcija na motnjo v okolju in kot tak predstavljal artefakt v opazovanjih. Bogomolke so izredno vizualno orientirane živali. Tako je možno, da reagirajo z refleksom grabljenja, kadar jih zmoti predmet v vidnem polju, npr. opazovalec.
Bogomolke so večinoma tropske žuželke, le okoli ducat vrst živi v Evropi, predvsem v toplejših predelih. Večino najdemo v Aziji. Evropske vrste naj bi bile umetno vnešene iz Azije z rastlinskim materialom. Živijo v vlažnem okolju, kjer je dovolj vegetacije.
Njihovi naravni sovražniki so vsi plenilci, večji od njih. Z njimi se prehranjujejo največkrat žabe in ptiči, pa tudi netopirji, kače in pajki.
Bogomolke uporabljajo vrtnarji za biološko kontrolo škodljivcev. V ta namen v nekaterih vrtnarijah prodajajo njihove ooteke za gojitev. Upoštevati pa je potrebno, da bogomolke ne lovijo samo škodljivcev, temveč vse živali, ki so manjše od njih, vključno s koristnimi, kot so čebele, kuščarice idr. Nekateri ljudje jih gojijo tudi kot domače ljubljenčke. So nezahtevne za gojitev, potrebujejo le srednje velik terarij z vejicami in listi, razpršeno vodo za pitje in žuželke, ki so na voljo v trgovinah z živalmi, za prehrano (npr. čričke ali vinske mušice za ličinke).
Skupaj s ščurki in termiti tvorijo bogomolke skupino Dictyoptera. Po najbolj uveljavljeni teoriji so se v evoluciji odcepile od linije ščurkov pred termiti in tako predstavljajo sestrsko skupino ostalima dvema (glej tudi poglavje Evolucija in sistematika ščurkov).
Poznamo okoli 2300 vrst, ki jih delimo v 8 družin. Sorodstvena razmerja med njimi so trenutno slabo raziskana in tako večinoma nepojasnjena.
V Sloveniji živijo tri vrste: navadna bogomolka (Mantis religiosa) iz družine Mantidae, ki je razširjena po vsej državi, in siva bogomolka (Ameles decolor) iz družine Mantidae ter krpatonoga bogomolka (Empusa fasciata) iz družine Empusidae, ki ju najdemo le v slovenskem delu Istre.
Bogomolke imajo pri ljudeh sloves neusmiljenih, učinkovitih ubijalcev in so v kombinaciji z grozečim videzom ter obliko glave, ki spominja na nekatere upodobitve nezemljanov, pogosto upodobljene v filmih in videoigrah. Pogosto se pojavljajo v zgodbah iz Daljnega Vzhoda, največkrat kot močni nasprotniki protagonistov.
Agresivnost in gibanje bogomolk sta navdihnila tudi kitajske mojstre borilnih veščin. Posnemata ju dva neodvisna stila, Severna bogomolka (kitajsko tánglángquán - dobesedno bogomolčja pest) in Južna bogomolka (kitajsko nán pài tángláng - dobesedno južni stil bogomolke). Čeprav so med njima določene razlike, se oba zanašata predvsem na močne in hitre udarce z rokami v kritične predele telesa.
Ooteka.
Ličinke.
Bogomolka, ki posnema mravljo.
Bogomolka vrste Creobroter gemmatus.
Bogomolka vrste Deroplatys desiccata, ki posnema posušen list.
Bogomolka vrste Sphodromantis viridis.
Glava bogomolke vrste Sphrodomantis lineola.
Bogomolke (znanstveno ime Mantodea, grško mantis - prerok) so red žuželk s približno 2300 poznanimi vrstami. Ime v slovenščini in nekaterih drugih jezikih (npr. angleško praying mantis) so dobile po značilni drži, ki spominja na človeka pri molitvi. Poleg drže so znane tudi po kamuflažnih oblikah in barvah nekaterih vrst ter kanibalizmu - pojavu, ko samica požre samca med parjenjem.
Bönsyrsor (Mantodea) är en ordning insekter med över 2 300 olika arter som är indelade i 16 olika familjer. I Mellaneuropa återfinns enbart en art - bönsyrsa (Mantis religiosa). Hos bönsyrsorna är det främre benparet omvandlat till två effektiva kloförsedda fångstredskap, med vilka bönsyrsorna fångar sina byten som främst är andra insekter.
Bönsyrsor har fått sitt namn eftersom den position de intar medan de väntar på ett byte påminner om en människa försjunken i bön. Arterna i ordningen är vanligen 4 till 8 centimeter långa, men arter så små som 1,2 centimeter och så stora som 16 centimeter finns. Honan är fyra gånger så stor som hannen. En bönsyrsa kan leva uppemot ett år.
Bönsyrsan är känd för att honan ibland äter upp hanen under själva parningsakten, sexuell kannibalism. Detta sker oftare i fångenskap än ute i naturen, men även sedan honan bitit huvudet av hanen, kan denne slutföra parningsakten.
Wikimedia Commons har media som rör Bönsyrsor.
Denna insekts-relaterade djurartikel saknar väsentlig information. Du kan hjälpa till genom att tillföra sådan.
Bönsyrsor (Mantodea) är en ordning insekter med över 2 300 olika arter som är indelade i 16 olika familjer. I Mellaneuropa återfinns enbart en art - bönsyrsa (Mantis religiosa). Hos bönsyrsorna är det främre benparet omvandlat till två effektiva kloförsedda fångstredskap, med vilka bönsyrsorna fångar sina byten som främst är andra insekter.
Bönsyrsor har fått sitt namn eftersom den position de intar medan de väntar på ett byte påminner om en människa försjunken i bön. Arterna i ordningen är vanligen 4 till 8 centimeter långa, men arter så små som 1,2 centimeter och så stora som 16 centimeter finns. Honan är fyra gånger så stor som hannen. En bönsyrsa kan leva uppemot ett år.
Bönsyrsan är känd för att honan ibland äter upp hanen under själva parningsakten, sexuell kannibalism. Detta sker oftare i fångenskap än ute i naturen, men även sedan honan bitit huvudet av hanen, kan denne slutföra parningsakten.
Peygamberdevesi veya Mantid, Mantodea alttakımında yer alan ve hamam böcekleriyle birlikte Dictyoptera takımını oluşturan yaklaşık 1.800 böcek türünün ortak adıdır. Tropik ve sıcak bölgelerde yaşayan, başka böcekler üzerinden beslenen böcek türlerinden oluşan bir familyadır. Bazı uzmanlar Dictyoptera’nın bu iki alttakımını takım düzeyinde sınıflandırırlar. Bu türlerin çoğu tropikal ve subtropikal bölgelerde yaşar.
Peygamberdevesi olarak bilinmesinin nedeni, öndeki iki ayağının eklemlerden kıvrıldığında dua ediyor gibi görünmesidir.
Peygamber develeri yavaş hareket eden ve öngöğüs bölütleri çok uzamış olan böceklerdir. Ön bacaklarının birbirini eklemlenen biri dikenli iki uzun parçası (uyluk ve kaval kemikleri) kıvrıldığında avlarını yakalayıp parçalayan bir kıskaca dönüştürür. Peygamber devesi genellikle canlı böceklerle beslenir fakat protein ihtiyaçlarını tam olarak karşılayamadıkları zamanlarda memeli sınıfından olan cüce fare ve sinek kuşu yediklerine de rastlanmıştır. Vücutları uzun ve incedir. Üçgen kafa yapıları vardır. Ergin mantid, genelde 5 ile 13 cm arasındadır. Erkekler dişilerden daha küçüktür. Erkeklerin göğüsü 8 segmente dişilerinki ise 6 segmente ayrılır.
Kamufle olmak için üzerinde yaşadıkları bitkinin, yerin rengini alırlar. Yerde dolaşmaktan çok bitkiler arasında bulunmayı yeğlerler. Bir peygamber devesi yeşil ya da kurumuş bir yaprağa, ince bir dala, bir likene, parlak renkli bir çiçeğe ya da karıncaya benzer bir görünümde olabilir. Bu kamuflaj peygamber devesini düşmanlarından gizlemenin yanı sıra avına sezdirmeden yaklaşmaya ya da kurbanını hareketsiz bir biçimde bekleyerek tuzağa düşürmeye yarar. Karınca taklit eden türleri de bulunur.
Hareketsiz bir şekilde avlarını beklerler. Ön ayaklarında avını tutmak için kancalar ve dikenler vardır. Tehlike karşısında dikleşerek, kanatlı türleri ise kanatlarını hışırdatıp parlak uyarı renklerini gösterir.Bunun sebebi kendisini daha büyük göstermektir.
Peygamberdevesi kendinden küçük böceklerle (termit, karınca, hamam böceği, kakalak, sinek, kulağakaçan, kene, cırcır böceği, çekirge, tahta kurdu, tahta kurusu, vs.) beslenir. Ayrıca, yamyamlık vardır ve özellikle çiftleşme sırasında dişiler erkekleri yiyebilir (seksüel yamyamlık). Eğer protein ihtiyaçlarını tam karşılayamazlar ise büyük sürüngen veya iri haşerelerle (kertenkele, çıyan, akrep, örümcek, yılan, fare, vs.) ve bunun yanında küçük kuş türleriyle beslenmeye çalışır. Ender olarak bitki ile beslenir.[1][2]
Dişi böcek çiftleşme sırasında, genelde erkek böceği yer ama erkek böcek kafası ve ayakları yense bile dişiyle çiftleşme yeteneğini kaybetmezler ve dişiler kozaya benzer büyükçe bir kapsül içinde yaklaşık 100-200 yumurta bırakırlar. Kapsül yumurtaları düşmanlardan ve kötü hava şartlarından korur. Dişi mantidlerin yumurtaları ağaç kabuklarında, çalılarda, kayaların üzerinde bulunur. Yumurtaları koyu kahverengi ve çizgilidir. Yumurtadan çıkan nimf'in kanatları yoktur. Ama vücudunun öbür bölümleri erişkinlere çok benzer. Nimfler erişkinler kadar oburdur ve birbirlerini bile yerler.
Peygamber develerinin büyük bölümü tropik ve astropik bölgelerde yaşar. En iyi bilinen türlerinden olan 7–12 cm uzunluğundaki Mantis religiosa Afrika’nın kuzeyinden Avrupa’nın içlerine kadar yayılmıştır. Yenidünya’daki peygamber develerinden Hymenopus Kanada’da yaşayan tek peygamber devesi türüdür ve bilinen en güzel peygamber devesi türüdür.
Yaprak görüntüsüne bürünmüş bir Mantid
İyi kamufle olmuş bir Mantid
Çiftleşme sırasında dişi, erkeği yerken
Ters dönmüş bir Mantid.
Peygamberdevesi veya Mantid, Mantodea alttakımında yer alan ve hamam böcekleriyle birlikte Dictyoptera takımını oluşturan yaklaşık 1.800 böcek türünün ortak adıdır. Tropik ve sıcak bölgelerde yaşayan, başka böcekler üzerinden beslenen böcek türlerinden oluşan bir familyadır. Bazı uzmanlar Dictyoptera’nın bu iki alttakımını takım düzeyinde sınıflandırırlar. Bu türlerin çoğu tropikal ve subtropikal bölgelerde yaşar.
Peygamberdevesi olarak bilinmesinin nedeni, öndeki iki ayağının eklemlerden kıvrıldığında dua ediyor gibi görünmesidir.
Богомоли мають видовжене, відносно струнке тіло. Розміри тіла сильно варіюють. Це середнього або великого розміру комахи, з довжиною тіла від 12 до 130 мм.[2]
Голова богомолів зазвичай трикутна за рахунок дуже великих округлих чи конічних фасеткових очей, які виступають з боків. Голова не прикрита передньоспинкою, вільно рухається у всі боки на своєрідній «шиї», що також додає комасі вигляду «молільника». Окрім складних очей на тім'ї зазвичай наявні 3 прості вічка.[3] Антени за невеликим виключенням майже завжди нитчасті. Ротовий апарат гризучого типу з потужними зубчастими мандибулами. Нижньощелепні полапки 5-членикові, губні полапки складаються з 3 сегментів.[2]
Передньоспинка зазвичай видовжена, але іноді розширена за допомогою бічних виростів. Черевце довге і пласке, складається з 10 тергітів у обох статей, стернітів у самців 9, у самиць — 7. На кінці черевця наявні членисті церки, у самців також і грифельки.[3]
Дві задні пари ніг зазвичай довгі ходильні, що дозволяє богомолу за необхідності тримати тіло досить високо над поверхнею. Передні ноги хапальні. Переднє стегно має канавку, до якої передня гомілка може вкладатися як складаний ніж. Зазвичай переднє стегно має також довгі шипи, а гомілка озброєна гострими зубцями. Такі зубчасті кліщі дозволяють богомолу міцно утримувати здобич.[3] Лапки зазвичай з 5 члеників, іноді їх кількість редуковано до 3-4.[2]
Передні крила богомолів потовщені, напівпрозорі, виконують функцію надкрил, захищаючи задні. Задні крила зазвичай тонкі та широку, складені на манер віяла, часто прозорі, іноді з малюнком. Деякі богомоли непогано літають (особливо більш тендітні та легкі самці), в інших видів крила вкорочені чи редуковані повністю разом з надкрилами.[3]
Богомоли часто мають захисне забарвлення, що допомагає їм зливатися з навколишньою рослинністю.[4] Разом з тим, дорослі комахи можуть мати яскраві плями на ногах, грудях та крилах, які вони демонструють хижакам чи іншим богомолам, відлякуючи їх.[5]
Богомоли мають великі та складно влаштовані слинні залози. Мускульний шлунок богомолів невеликий, із зубцями. Середня кишка має 8 сліпих відростків. Трахейна система відкривається 8 парами дихалець на спинному боці черевця. У черевному нервовому ланцюжку 7 гангліїв.[2]
Живляться комахами, павукоподібними, великі особини здатні вполювати дрібних хребетних тварин — ящірок, жаб, птахів тощо.
Серед природних ворогів богомолів чимало тварин. Їх поїдають рептилії, птахи та ссавці. За однією з гіпотез 1 чи 2 слухових отвори на передньогрудях богомолів розвинулися як спосіб виявлення кажанів. Різні форми мімікрії та демонстративної поведінки також, імовірно, з'явилися у відповідь на тиск хребетних хижаків. Личинки волосових є паразитоїдами личинок та імаго богомолів. Їздці хальцидіди відкладають яйця до оотек богомолів, де личинки їздців живляться за рахунок яєць богомолів. Деякі оси-сфециди паралізують личиинок богомолів та годують ними власних личинок.[6]
Комахи з неповним перетворенням. З яйця виходить личинка, схожа за зовнішнім виглядом і способом життя на дорослу особину. Самиця відкладає яйця у спеціальну пінисту рідину, яка виділяється допоміжними залозами статевої системи. Ця піниста маса містить оксалат кальцію та застигає на повітрі, утворюючи захисну капсулу навколо яєць — оотеку. Оотеки прикріплюють до субстрату в прихованому місці: під каменями, у щілинах кори дерев, на гілках. Самиці деяких видів богомолів (Photininae) охороняють оотеки та молодих личинок.[2]
Вперше личинки богомола линяють або в самій оотеці, або прив'язуючись до неї шовковою ниточкою. При линянні богомоли вкрай чутливі до рівня вологості.[2]
Самиця часто поїдає самця після, а то й навіть під час копуляції.[7]
Богомоли є монофілетичною групою, що походить від спільного предка з іншими тарганоподібними. Викопні богомоли відомі з ранньої крейди.[2] Разом з тим деякі автори вважають викопну комаху Mesoptilus dolloi протобогомолом, а тоді походження ряду відноситься до раннього карбону.[8] Найбільш примітивною та близькою до предкових груп богомолів вважають представників трьох невеликих родин: Mantoididae, Chaeteessidae, Metallyticidae.[9]
Відомо близько 2400 видів, які належать до 15 родин. Більшість з них поширені в країнах з теплим кліматом, в помірному поясі зустрічаються рідше. Ареал більшості видів обмежений 45°-46° широти на обох півкулях, лише декілька видів здатні жити полярніше ніж 50° північної широти, зокрема богомол звичайний та емпуза піщана (Empusa pennicornis). У південній півкулі найпівденніше зустрічається новозеландський богомол Orthodera novaezealandiae.[10]
Найдрібніший з відомих богомол — Mantoida tenuis з південноамериканського тропічного лісу, довжиною до 1 см, найбільший — Ischnomantis gigas з саван Західної Африки, самиця якого досягає 17 см у довжину. Великі богомоли вагою близько 5 г належать до родів Macromantis (Америка) та Plistopilota (Африка).[11]
Кожна з 3 родин містить лише 1 рід, сумарно в них міститься близько 20 видів. Вважаються еволюційно найдавнішими богомолами, що зберегли багато спільного з тарганами (особливо Mantoididae).[12]
Родина складається з 15 родів та поділяється на 3 підродини: Perlamantinae (2 роди, Південна Європа та Північна Африка), Amorphoscelinae (5 родів, Африка на південь від Сахари та Південно-Східна Азія) та Paraoxypilinae (8 родів, Австралія та Нова Гвінея, 1 вид Exparoxypilus africanus Beier, 1929 з Танзанії).[13]
Дрібні богомоли з редукованими крилами, мешканці піщаних та кам'янистих пустель. До родини належать 2 роди: Eremiaphila (близько 70 видів) і Heteronutarsus (4 види).[13]
Родина містить 13 родів і поділяється на 3 підродини: Acanthopinae (6 родів), Acontistinae (6 родів), Stenophyllinae (1 рід).[14]
Яскраві тропічні богомоли, часто чудернацької форми. Через схожість на квітки їх часто називають «квітковими богомолами», «орхідейними богомолами» тощо. Поширені переважно в Африці та Південно-Східній Азії, з окремими видами в Новій Гвінеї та Австралії. До родини включено 44 роди в 4 підродинах: Hymenopodinae (14 родів), Acromantinae (20 родів), Epaphroditinae (4 роди) та Oxypilinae (6 родів).
Богомоли, що мешкають на корі дерев, звичайно мають захисне забарвлення під колір кори, а також пласку форму тіла з виростами, що нагадують мохи або лишайники. Поширені у всіх біогеографічних регіонах, окрім Палеарктики. Родина містить 17 родів. Значна кількість дослідників вважає, що родина має поліфілетичне походження, і богомоли з західної півкулі мають бути розділені з африкансько-азійськими та австралійськими до окремих груп.[15]
Велика родина, поділяється на 2 підродини: Tarachodinae (33 роди) та Caliridinae (7 родів). Голова збільшена відносно тіла, тіло часто сплощене як і церки, середні й задні ноги короткі. Крила самців нормального розміру, тоді як у самиць часто вкорочені. Поширені переважно в тропічній Африці та Південній і Південно-Східній Азії.[16]
Родина містить 43 роди, згруповані в 6 підродин: Pseudomiopteryginae (7 родів), Miopteryginae (5 родів), Thespinae (10 родів), Hoplocoryphinae (3 роди), Oligonicinae (16 родів), Haaniinae (2 роди).[17]
Різноманітна група богомолів, поширена в Афротропічній, Індомалайській та Австалазійській області. Родина містить 53 роди, об'єднані в 5 підродин: Hapalomantinae (9 родів), Iridopteryginae (8 родів), Nanomantinae (14 родів), Nilomantinae (5 родів), Tropidomantinae (17 родів).[18]
Найбільша родина богомолів. Складається з 20 підродин, більше 180 родів, 1140 видів. До родини належить майже половина сучасних видів богомолів, які є вкрай різноманітними.[19]
Родина містить 17 родів, поширених в Афротропічній та Індомалайській областях. Часто великі богомоли чудернацької форми, з лопатями на середніх і задніх ногах та черевці.[20]
Зовнішньо схожі, проте філогенетично окремі групи богомолів.
Родина Емпузові містить 10 родів, об'єднані в 2 підродини: Blepharodinae (3 роди) та Empusinae (7 родів). Емпузові поширені в Старому світі: Європа, Африка, Західна Азія. Голова має характерний виріст, ходильні ноги і черевце несуть лопаті, передньогруди видовжені, антени самців гребінчасті або перисті.[21] Ці богомоли часто ведуть нічний спосіб життя, живуть у високій траві чи кущах.
Sibyllidae — це маленька родина, що містить 3 роди: Leptosibylla, Presibylla, Sibylla. Поширені у тропічній Африці, на південь від Сахари. Голова з видовженим «рогом», середні та задні ноги з лопатями, нагадують зовнішній вигляд емпузових богомолів. На відміну від останніх, живуть переважно на корі дерев у тропічному лісі.[21]
Низка авторів за даними молекулярно-генетичного аналізу пропонує виділити й інші родини. Зокрема у 2015 році виділено родину Galinthiadidae[en][22]. Станом на 2018 рік запропоновано 21 родину, причому 41 рід не вдалося віднести до жодної з них.[23]
Європа є відносно бідною за видовим складом богомолів. У фауні Європи відомо 36-39[24][25] видів богомолів, які належать до 4 родин та 16 родів.
В Україні відомо 7 видів з трьох родин.[26] Серед них найпоширеніший богомол звичайний (Mantis religiosa), що мешкає в степу, лісостепу, рідше в зоні лісів.
Міжнародний союз охорони природи з більш як 2400 видів богомолів визнав загрозливим стан лише богомола Ameles fasciipennis з центральної Італії.[27] До списку МСОП також входить піренейський ендемік Apteromantis aptera, але в статусі LC, найменш загрозливому[28].
Люди здавна спостерігали за богомолами. В європейських мовах назва цих комах пов'язувалася з молитвами, набожністю, покірністю до Бога. Лише в мальтійській мові назва богомолів перекладається як «створіння диявола». У китайському фольклорі навпаки богомол був символом сили, сміливості та зухвалості. Китайське прислів'я каже, що хоча богомол не зупинить віз, він достатньо нахабний, щоб спробувати. Китайці з давніх часів влаштовували двобої богомолів та цвіркунів.[29] У єгипетських міфах богомол був малим божеством, «птахомухою», що перевозило душі померлих до потойбічного світу. Богомоли згадуються у Книзі мертвих часів XVIII династії (1555—1350 до н. е.). В ассирійському шумеро-акадському словнику з бібліотеки царя Ашшурбаніпала (669—626 р. до н. е.) є шумерські назви богомолів, що приблизно перекладаються як «коник-некромант» і «коник-віщун».[30]
У міфах бушменів богомол — один з творців світу. Також Місяць описується як черевик богомола, який той закинув на небо. Крім того, за іншим міфом богомол створив антилопу канну та оживляє її кожен раз, коли та гине.[31]
У давньогрецькій літературі поширене слово «мантіс», але воно має первинне значення — свята людина, віщун. Лише у давньогрецького поета Теокріта з'являється метафора тендітної руки коханої жінки як хижої ноги богомола. З давньогрецьких часів і до XVII сторіччя в Європі побутувало повір'я, що богомоли здатні показати мандрівнику, який заблукав, шлях додому.[32]
Перша монета з зображенням богомола відома з Сицилії, близько 420 року до н. е.[34] На пам'ятних монетах у 50 та 500 казахстанських теньге 2012 року зображено місцевий вид Hierodula tenuidentata. Цікаво, що богомоли зображені з обох боків монет.
Богомола звичайного зображено на марках Молдови. Інші богомоли є на марках Камбоджі[35], Гани[36], Ботсвани, Австралії, Чилі[37], Малайзії, Індонезії та інших країн.
Bộ Bọ ngựa, danh pháp khoa học: Mantodea là một bộ thuộc Liên bộ Cánh lưới Dictyoptera.
Bộ này gồm các loài bọ ngựa. Là loài côn trùng cỡ lớn, dài 40 – 80 mm, có hai cánh trước và hai cánh sau phát triển rộng. Hai cánh sau trông như tấm kính và chỉ ở viền trước trên đầu mút, cánh có màu xanh lá cây nhạt hoặc nâu nhạt. Đốt ngực trước dạng ống kéo dài và ở phía trong các xương chậu của đôi chân trước có 1 chấm đen, thường với một điểm nâu sáng ở chính giữa. Đôi chân trước có dạng lưỡi kiếm, bờ trong có răng, dùng để bắt mồi và chiến đấu với kẻ thù. Con cái thường lớn hơn con đực (Cái 48 – 76 mm; đực 40 – 61 mm). Màu sắc thay đổi theo màu của nơi ở (nhất là khi rình mồi): màu thường xuất hiện xanh lá cây, màu cỏ úa hoặc vàng, nâu.Chúng có mắt được ghép bởi nhiều tế bào thị giác khác nhau giúp chúng có thể nhìn từ khoảng cách rất xa.
Bộ Bọ ngựa Mantodea hiện có 15 họ sinh tồn và 1 họ hóa thạch:
Con non và trưởng thành đều ăn thịt các loài côn trùng nhỏ khác như ruồi, bướm, ấu trùng, bọ cánh, ong, gián, v.v... Nhưng thức ăn chủ yếu vào mùa hè và đông là lá cây non bởi khi đó côn trùng khan hiếm. Con trưởng thành thậm chí còn ăn cả chim nhỏ, thằn lằn, rắn, chuột. Bọ ngựa thường treo mình lơ lửng trên thân cây hay cành lá chờ con mồi đi ngang qua, rồi dùng hai chân trước có gai nhọn bắt và kẹp con mồi lại (hành động này diễn ra rất nhanh), con mồi sẽ không chết ngay và bọ ngựa ăn dần con mồi khi mồi vẫn còn sống. Đây cũng là điều đặc biệt của bọ ngựa, bọ ngựa không bao giờ ăn những con mồi đã chết.[cần dẫn nguồn] Rất nhiều bọ ngựa cái ăn thịt bạn tình của chúng sau và thậm chí ngay trong khi đang giao phối.
Bọ ngựa hầu hết là các loài côn trùng có ích cho các hoạt động sản xuất của con người vì chúng chỉ ăn các loại sâu bọ và không gây hại cho mùa màng. Tại Trung Quốc, người ta đã quan sát bọ ngựa săn mồi và từ đó nghĩ ra môn Đường lang quyền (đường lang trong tiếng Trung nghĩa là bọ ngựa).
Việt Nam: khắp trên lãnh thổ Việt Nam, theo các tài liệu đã tìm thấy chúng ở Lạng Sơn,Tuyên Quang, Quảng Ninh, Ninh Bình, Quảng Bình, Đây là loài duy nhất thuộc bộ bọ ngựa Mantodea được đưa vào sách đỏ Việt Nam Thế giới: là loài phân bố rộng ở cả vùng ôn đới và nhiệt đới thuộc các châu lục: châu Âu, châu Á, châu Phi, thậm chí cả ở Bắc Mỹ và Australia.
Bộ Bọ ngựa, danh pháp khoa học: Mantodea là một bộ thuộc Liên bộ Cánh lưới Dictyoptera.
Самки некоторых видов могут поедать самцов при спаривании[8]. Самка начинает есть самца с головы (как, впрочем, и любую добычу), и если спаривание началось, движения самца могут стать даже более энергичными, увеличивая тем самым количество вводимой спермы. Ранние исследователи думали, что самки делали это специально, так как репродуктивными движениями самца управляют нервные узлы, находящиеся в брюшке, а не в голове. Современное объяснение состоит в столь большой необходимости белка на ранней стадии развития яиц, что самке приходится добывать его и таким способом.
Исследования Лиске и Дэвиса в 1987 году показали наличие у богомола китайского сложного полового поведения. Ухаживая за самкой, самец выполняет своеобразный танец, пытаясь изменить характер интереса самки к нему от интереса как к добыче к интересу как к партнёру[9]. Есть основания полагать, что подобное поведение имеет место и у других настоящих богомолов.
После спаривания самка откладывает от 10 до 400 яиц, которые, подобно таракановым, упаковывает в оотеки. Оотеки развешиваются на траву или на ветви деревьев и кустарников. В регионах с достаточно холодными зимами именно оотеки являются зимующей стадией.
Богомол в первой личиночной стадии имеет червеобразную форму, а покинув оотеку, линяет и приобретает характерный облик богомола[10]. Богомолы отличаются каннибализмом и могут при случае поедать собственное потомство[11].
Найдено очень незначительное количество ископаемых богомолов, относящихся к меловому, неогеновому и четвертичному периодам. Раннемеловые Ambermantis wozniaki, Jersimantis burmiticus и другие очень походили на представителей современных семейств Mantoididae и Amorphoscelidae, в то же время во многом ещё походя на тараканов. Исходя из имеющихся данных можно предположить, что богомоловые оформились как отдельная группа в Меловом периоде, хотя основное их развитие (так же, как и у термитов) произошло уже в четвертичном.
В середине XX века в СССР производились попытки усилить полезную роль богомолов в сельском хозяйстве, используя их для биологической борьбы с вредителями. В США и некоторых южно-азиатских регионах богомолов содержат дома в качестве истребителей мух, также имеет место продажа оотек богомолов для фермеров, которые поселяют их в свои сады. В настоящее время богомолы — одни из самых популярных домашних насекомых.
Основная опасность для уязвимых видов богомолов — уничтожение их биотопов. Однако из всех богомолов в Европе лишь один вид Apteromantis aptera, обитающий в Испании, отмечен как требующий охраны. В России в Приложение к Красной книге РФ внесена боливария короткокрылая, а как уязвимые в региональных Красных книгах и Красных книгах стран СНГ отмечены также молельщик испещрённый и эмпуза полосатая.
Самки некоторых видов могут поедать самцов при спаривании. Самка начинает есть самца с головы (как, впрочем, и любую добычу), и если спаривание началось, движения самца могут стать даже более энергичными, увеличивая тем самым количество вводимой спермы. Ранние исследователи думали, что самки делали это специально, так как репродуктивными движениями самца управляют нервные узлы, находящиеся в брюшке, а не в голове. Современное объяснение состоит в столь большой необходимости белка на ранней стадии развития яиц, что самке приходится добывать его и таким способом.
Исследования Лиске и Дэвиса в 1987 году показали наличие у богомола китайского сложного полового поведения. Ухаживая за самкой, самец выполняет своеобразный танец, пытаясь изменить характер интереса самки к нему от интереса как к добыче к интересу как к партнёру. Есть основания полагать, что подобное поведение имеет место и у других настоящих богомолов.
После спаривания самка откладывает от 10 до 400 яиц, которые, подобно таракановым, упаковывает в оотеки. Оотеки развешиваются на траву или на ветви деревьев и кустарников. В регионах с достаточно холодными зимами именно оотеки являются зимующей стадией.
Богомол в первой личиночной стадии имеет червеобразную форму, а покинув оотеку, линяет и приобретает характерный облик богомола. Богомолы отличаются каннибализмом и могут при случае поедать собственное потомство.
本文介紹的是昆虫纲动物螳螂。關於其他同名条目，請見「螳螂 (消歧义)」。缺爪螳科 Chaeteessidae
金螳科 Metallyticidae
类螳科 Mantoididae
怪螳科 Amorphoscelidae
方额螳螂科 Eremiaphilidae
花螳科 Hymenopodidae
螳螂科 Mantidae
锥头螳科 Empusidae
螳螂（学名：Mantodea），因前肢发达有力呈镰刀状，又称刀螂、蜛蚥（音同“居斧”），是昆虫纲螳螂目昆蟲的通称，目前世界上约有1800～2000种，分布於世界各地。
螳螂是一种中大型肉食性昆蟲。其体态特征如下：
螳螂是一种不完全變態的昆虫，各階段生活史習性相似。雄蟲飛行能力較佳，觸角較發達，腹部通常有8節，體型較小；雌蟲腹部則有6節，體型通常較大。 在黑暗中，螳螂眼睛通常呈現黑色。
相较于其它昆虫，园丁们更喜欢螳螂，因为它们能消灭大部分有害的昆虫。因此，螳螂可以作為一種生物防治手段在不使用农药的有机园艺中使用，螳螂的卵鞘在一般的园艺商店均有出售。
绝大部分种类的螳螂行动较为缓慢，不像其它敏捷的昆虫(如蟑螂)能快速行動。但它们拥有保护色，且有着出色的拟物形态，它们能够模仿叶子晃动的姿态前进，慢慢地接近獵物。一旦獵物到達可攻击的範圍内，螳螂就会極快地進攻。一般情況下，螳螂都是以伏擊的方式捕捉獵物。
螳螂通常以其他種類昆蟲為食，但有报導敘述螳螂也吃小型脊椎动物，例如： 较小的蜥蜴、老鼠、蛇、蛙、小型淡水魚或蜂鸟之類的小型鳥類[1]。自然学家Gerald Durrell在他的自传《茄子與碎肉》中记述了一场螳螂和壁虎的大战。個別品種的螳螂，如蘭花螳螂，由於外形與體色跟蘭花相似，所以牠們通常躲在蘭花中伏擊獵物。也因此，牠們的獵物也以蝴蝶及蜜蜂等吸花粉的昆蟲居多。
为了获得卵子发育的足够营养，在螳螂交配后，部分雄性螳螂會被雌性螳螂吃掉。交配时,有的雄螳螂会自行拧断上半身,或被雌螳螂吃掉上半身,这样雄螳螂对交配的欲望会更加强烈,而下半身也还能维持交配姿态很长一段时间。不过大部分雄螳螂交配后都是直接飞起来逃走的，被直接吃掉的较少。
只有一种西班牙种螳螂 Apteromantis aptera，处于低灭绝风险或濒临威胁状态。
《爾雅翼-釋蟲二》說：“螗娘，世謂之天馬。蓋驤首奮臂，頸長而身輕，其行如飛，有馬之象。”而1108年的《經史證類大觀本草》中详细记述了螳螂卵囊的结构，生命周期和结构甚至触须的作用。
18世纪，螳螂的生物学和形态学知识更加丰富。 Roesel von Rosenhof在他的著作《Insekten-Belustigungen》（昆虫娱乐）中精确绘制和描述了这种昆虫。
中国人用“螳臂挡车，自不量力”来比喻人过于高估自己的能力，而做出愚蠢的举动。成语“螳臂挡车”出自《庄子·人间世》：“汝不知夫螳螂乎？怒其臂以当车辙，不知其不胜任也，是其才之美者也。”故事来源：齐庄公出猎，有一虫举足将搏其轮。问其御曰：“此何虫也？”对曰：“此所谓螳螂者也。其为虫也，知进而不知却，不量力而轻敌。”庄公曰：“此为人，而必为天下勇武矣！”回车而避之，而勇士归之。
日本方面：假面騎士劍(港譯幪面超人劍騎)第二男主角相川始(森本亮治 飾)幪面超人卡里斯的變身者。人物設定的藍本是螳螂
螳螂
中國大刀螳螂(大螳螂)
T. a. sinensis
中國大刀螳螂
T. a. sinensis
薄翅螳螂(歐洲螳螂)
M. religiosa
螳螂卵鞘螵蛸，內含數以百計的幼卵
寬腹螳螂
H. patellifera
棕污斑螳螂(小螳螂)
S. maculata
薄翅螳螂
M. religiosa
この項目では、昆虫について説明しています。カサゴ目カジカ科の魚については「アユカケ」をご覧ください。 
分類 界 : 動物界 Animalia 門 : 節足動物門 Arthropoda 綱 : 昆虫綱 Insecta 目 : カマキリ目 Mantodea 学名 Mantodeaカマキリは、昆虫綱カマキリ目（蟷螂目、学名：Mantodea）に分類される昆虫の総称。前脚が鎌状に変化し、他の小動物を捕食する肉食性の昆虫である。漢字表記は螳螂、蟷螂（とうろう）、鎌切。
名前の由来については、「鎌切」という表記があることからわかるように、「鎌で切る」から「鎌切り」となったという説と、「カマキリ」は、「鎌を持つキリギリス」の意味で、この「キリ」はヤブキリ、クサキリ、ササキリなどのキリギリスの仲間の名にふくまれる「キリ」と同じであるという説とがある。分類法によっては、ゴキブリやシロアリなどとともに網翅目（もうしもく、Dictyoptera）とすることもある（その際、カマキリ類はカマキリ亜目になる）。かつてはバッタやキリギリスなどと同じバッタ目（直翅目、Orthoptera）に分類する方法もあったが、現在ではこれらとはそれ程近縁でないとされている。カマキリに似たカマキリモドキという昆虫がいるが、アミメカゲロウ目（脈翅目）に属し、全く別の系統に分類される。またおなじくカマキリに似た前脚を持つミズカマキリもカメムシ目（半翅目）に属し、全く別の系統である。これらは収斂進化の例とされている。
全世界で2,000種前後といわれるが、研究者により1,800-4,000種の開きがある。特に熱帯、亜熱帯地方に種類数が多い。体は前後に細長い。6本の脚のうち、前脚（前肢）は先端を除く大半が鎌状（亜鋏状）に変化し、多数の棘がある。頭部は逆三角形で、2つの複眼と大顎が発達する。前胸は長く、頭部と前胸の境目は柔らかいため、頭部だけを広角に動かすことができる。触角は毛髪状で細長く、中脚と後脚も細長い。
成虫には細長い前翅と扇形に広がる後翅があるが、多くのカマキリは飛行が苦手で、短距離を直線的に飛ぶのが精一杯である。翅を扇状に広げて威嚇に使うことが多い。地上性のカマキリには翅が退化したものもいて、これらは飛ぶことができない。また、雄は身体が細身で体重が軽く、飛翔性が高くてよく飛んで移動するが、雌は雄よりも太目で身体が頑強で重いために雄のような飛翔行動をすることはなく、翅はもっぱら威嚇のために使用される。なお、カマキリの体腔内に寄生する寄生虫としてハリガネムシが知られる。充分成長したハリガネムシは寄生主を水辺へと誘導し、水を感知すると産卵のためにカマキリの体内から脱出する。そのため、カマキリの成虫を水で濡らすとハリガネムシが体をくねらせて姿を現すことがある。ハリガネムシが脱出したカマキリは急激に衰弱し、死ぬこともある。平地に棲むオオカマキリにはあまり見られないが、山間地に棲むハラビロカマキリの成虫にはハリガネムシの寄生がよく見られる。
食性は肉食性で、自身より小さい昆虫や小動物を捕食するが、大きさによってはスズメバチやキリギリス、ショウリョウバッタ、オニヤンマ等の大型肉食昆虫やヘビ、クモ、カエル、トカゲ、ミミズなど昆虫以外の小動物を捕食することもある。また、獲物が少ない環境では共食いすることもある。捕食するのは生き餌に限られ、死んで動かないものは基本的に食べない（動かないものを獲物としてほぼ認識しない。飼育下では、餌を動かしたりすることでカマキリが興味を持てば掴んで食べる）。捕食の際は鎌状の前脚で獲物を捕えて抑えつけ、大顎でかじって食べる。食後は前脚を念入りに舐めて掃除する。
獲物を狙う時には、体を中脚と後脚で支え、左右の前脚を揃えて胸部につけるように折りたたむ独特の姿勢をとって、じっと動かずに待ち伏せする。一方で天敵や自身よりも大きい相手に遭遇した場合は身を大きく反らして翅を広げ、前脚の鎌を大きく振り上げて威嚇体制をとることがある。獲物を捕らえる際に体を左右に動かして獲物との距離を測ることが多い。獲物や捕食者に見つからないために何かに擬態した色合いや形態をしていることが多い。一般には茶色か緑色の体色で、植物の枝や細長い葉に似たものが多いが、熱帯地方ではカラフルな花びらに擬態するハナカマキリ、地面の落ち葉に擬態するカレハカマキリ、木の肌に擬態するキノハダカマキリもいる。
カマキリ類では、同じ種類でも体の小さいオスが体の大きいメスに共食いされてしまう場合がある。交尾の際も共食いが行われ、オスはメスに不用意に近づくと、交尾前に食べられてしまうので、オスは慎重にメスに近づいて交尾まで持ち込む。飼育環境下では交尾前に食べられてしまうこともあるが、自然環境下では一般的に交尾の最中、メスはオスを頭から生殖器までむしゃむしゃと食べる（食べられないこともある）。
一般に報告されている共食いは、飼育下で高密度に個体が存在したり餌が不足したりした場合のものであり、このような人工的な飼育環境に一般的に起こる共食いと、交尾時の共食いとが混同されがちである。交尾時の共食いも、雌が自分より小さくて動くものを餌とする習性に従っているにすぎないと見られているが、詳しいことは未だ研究中である。
共食いをしやすいかどうかの傾向は、種によって大きく異なる。極端な種においてはオスはメスに頭部を食べられた刺激で精子をメスの体内に送り込むものがあるが、ほとんどの種の雄は頭部や上半身を失っても交尾が可能なだけであり、自ら進んで捕食されたりすることはない。日本産のカマキリ類ではその傾向が弱く、自然状態でメスがオスを進んで共食いすることはあまり見られないとも言われる。ただし、秋が深まって捕食昆虫が少なくなると他の個体も重要な餌となってくる。
カマキリのオスは生涯に複数回の交尾が可能なため、一匹のメスに食べられて自分の子孫の栄養となることが、自分の子孫をより多く残すために必ずしも有利となるわけではない。オスがメスから逃げ切って別のメスと交尾することで、複数のメスからより多くの子孫を残すという戦略も有効である。一方で、オスがメスに食べられた場合は、その栄養でメスに食べられなかった場合よりも多くの子供が生まれることが分かっており、メスに食べられることで一匹のメスからより多くの子孫を残すという戦略も有効である。
カマキリは、卵 - 幼虫 - 成虫という不完全変態を行うグループである。
メスは交尾後に多数の卵を比較的大きな卵鞘（らんしょう）の中に産み付ける。卵鞘は卵と同時に分泌される粘液が泡立って形成される。大きさや形は種によって決まっている。1つの卵鞘には数百個前後の卵が含まれ、1頭のメスが生涯に数個程度の卵鞘を産む種が多い。卵は卵鞘内で多数の気泡に包まれ、外部からの衝撃や暑さ寒さから守られる。卵鞘は「螵蛸」（おおじがふぐり）という別名を持ち、これは「老人の睾丸」の意味である。卵から孵化した幼虫は薄い皮をかぶった前幼虫（ぜんようちゅう）という形態で、脚や触角は全て薄皮の内側にたたまれている。前幼虫は体をくねらせながら卵鞘の外へ現れるが、外に出ると同時に薄皮を脱ぎ捨てる最初の脱皮を行う。
前幼虫からの脱皮を終えた幼虫は、体長数mm程度しかないことと翅がないことを除けば成虫とよく似た形態をしている。一令幼虫はまずタカラダニ、トビムシ、アブラムシなど手近な小動物を捕食するが、この段階ではアリも恐ろしい天敵の一つである。体が大きくなるとショウジョウバエなどを捕食できるようになり、天敵だったアリも逆に獲物の一つとなる。このようにして、ひとつの卵鞘から孵化した数百匹の幼虫も、成虫になれるのはわずか数匹のみである。種類や環境にもよるが、幼虫は1日1匹の割合で獲物を捕食し、成虫になるまでに数回の脱皮を行う。充分に成長した幼虫は羽化して成虫となる。成虫の寿命は数か月ほどだが、この間にも獲物を捕食して卵巣など体組織の成熟を図る。
カマキリの特殊な姿や行動は、古くから多くの人間に観察されており、前脚を持ち上げて待ち伏せする姿を祈っているようだと見て、日本では俗に拝み虫（おがみむし）とも呼ばれる。また斧虫（おのむし）とも言う[1]。
カマキリ類の学名は、ギリシャ語の名前"mántis"に由来し、"mántis"は、「予言者」の意味でもある。これは、英名のmantis、mantidの元にもなっている。英語では、praying（祈る） mantisとも呼ばれる。また、さらにはその生態から同音語のpreying（捕食する） mantisとの混乱も見られる。
韓詩外伝に「蟷螂の斧（とうろうのおの）」という故事があり、斉国の君主だった荘公はある日馬車で出かけたが、道の真ん中に一匹のカマキリがいて、逃げださず前足をふりあげて馬車に向かってきた。荘公はその勇気を賞して、わざわざ車の向きを変えさせ、カマキリをよけて通ったという。国君が一匹の虫に道を譲ったこの故事は日本に伝来し、カマキリは勇気ある虫とされ、戦国期の兜には、カマキリの立物を取りつけたものがある[2]。現在の日本では意味が転じ、己の無力を知らない無謀さを揶揄する場合に用いる。祇園祭では「蟷螂の斧」の故事を元とした「蟷螂山」という山鉾があり、からくり仕掛けで動くカマキリが載っている。
カマキリは、雪が積もるであろう高さより上に卵を産むことから、カマキリには古くから予測の力があるとされた。この「雪国のカマキリの卵は毎年雪に埋もれない高さに産み付けられていて、その年の雪の高さを予知している」という言い伝えについては、それを実証する研究がなされている[3]。しかし、昆虫写真家の海野和男は雪に埋もれるカマキリの卵を観察できることからその説に疑問を呈し[4][5]、また、弘前大学名誉教授の安藤喜一は、検証の結果「カマキリの積雪量予知は誤りである」との結論を出している[6][7]。
1995年（平成7年）7月4日発売の700円普通切手の意匠に酒井抱一の『四季花鳥図巻』のカマキリが採用された。
中国ではカマキリの動きを真似たという蟷螂拳という武術が現在まで伝わっている。
ギリシア神話には交尾時の共食いが与える印象から派生した、メスカマキリを意味するエンプーサという夢魔が登場する。また、ポルノ映画『五月みどりのかまきり夫人の告白』などのように、「男を食い殺す悪女」の象徴としてカマキリのイメージを重ね合わせる使用例もある。
カマキリの特徴的な容姿と生態から、目付きが悪く細身の姿で、陰険かつ嫌味な性格の人物を男女問わず「カマキリ」と揶揄する例がある。
肉食性のうえ、共食いもするため単独飼育が基本である。そのため、オオカマキリやチョウセンカマキリ等の大型種は特に累代飼育が難しい。野生下においては、関東以西では雄個体は10月中 - 下旬頃、雌個体は11月上 - 下旬まで見られる。飼育下では、餌やり・温度管理をすれば雌個体の場合12月下旬頃までは飼育できる。大人の指でも、はね除け、傷つけてしまうほどの強い力と好戦的な性質を持つ。
死んで動かない餌は食べない。餌が動かないでいると顔を近づけて観察し、前脚で触って生きているかどうか確認する。飼育において購入することのできる主な生き餌は、ヨーロッパイエコオロギ・フタホシコオロギ・ミールワーム等。ただし死んでいても動けば餌と認識するようで、魚肉ソーセージや魚の切り身などをピンセットや割り箸などで口元で動かせば捕食する。
日本には、カマキリ科とハナカマキリ科に属する2科9種が生息している。
複眼は大きく横または上方に突き出す。複眼の間には複眼よりも小さな突起がある。
日本産と同様に草や枯葉に擬態し、緑色や茶色の体色をしたものがほとんどだが、一部には通常のカマキリとは異なる体型で、鮮やかな花や枯れ枝、落ち葉に擬態した種類が存在する。
この項目は、動物に関連した書きかけの項目です。この項目を加筆・訂正などしてくださる協力者を求めています（Portal:生き物と自然／プロジェクト:生物）。 カマキリは、昆虫綱カマキリ目（蟷螂目、学名：Mantodea）に分類される昆虫の総称。前脚が鎌状に変化し、他の小動物を捕食する肉食性の昆虫である。漢字表記は螳螂、蟷螂（とうろう）、鎌切。
名前の由来については、「鎌切」という表記があることからわかるように、「鎌で切る」から「鎌切り」となったという説と、「カマキリ」は、「鎌を持つキリギリス」の意味で、この「キリ」はヤブキリ、クサキリ、ササキリなどのキリギリスの仲間の名にふくまれる「キリ」と同じであるという説とがある。分類法によっては、ゴキブリやシロアリなどとともに網翅目（もうしもく、Dictyoptera）とすることもある（その際、カマキリ類はカマキリ亜目になる）。かつてはバッタやキリギリスなどと同じバッタ目（直翅目、Orthoptera）に分類する方法もあったが、現在ではこれらとはそれ程近縁でないとされている。カマキリに似たカマキリモドキという昆虫がいるが、アミメカゲロウ目（脈翅目）に属し、全く別の系統に分類される。またおなじくカマキリに似た前脚を持つミズカマキリもカメムシ目（半翅目）に属し、全く別の系統である。これらは収斂進化の例とされている。
사마귀목은 신시하강에 속하는 곤충 목의 하나이다. 바퀴목, 흰개미와 함께 망시류에 포함된다.[1][2][3] 한때 바퀴목(Dictyoptera)의 한 아목으로 취급되었다.[4][5] 육식 곤충 2,400여 종을 포함하고 있다. 앞다리는 먹잇감을 도망가지 못하도록 붙잡기에 알맞도록 낫 모양으로 가시가 많다. 보통 곤충을 잡아먹지만, 동족을 잡아먹기도 하고 심지어 작은 개구리나 도마뱀, 새까지 잡아먹는다. 논에 메뚜기같은 해충을 제거하려고 농약대신 친환경적으로 논에 넣기도 한다.
사마귀는 번데기 과정을 거치지 않고 어른벌레가 되는 불완전 변태를 한다. 먹이는 살아있는 거미와 곤충들인데, 곤충학자 앙리 파브르의 《곤충기》에 따르면 사마귀는 먹이의 종류의 구애없이 사냥하며, 목 부위를 먼저 물어뜯어 신경을 마비시킨 뒤 산 채로 잡아먹는다고 한다. 그러나 대부분은 부위를 상관하지 않고 씹어먹는다. 사마귀는 사냥을 위해 거리를 재기 위한 3차원적 거리 재기 능력 또한 가지고 있어 곤충 중 최초로 3D 안경을 쓰고 시각을 측정하는 연구도 이루어졌는데, 사마귀 또한 3D화면을 인식할 수 있다고 한다.[6] 사냥의 속도와 정확도를 최적화하는 방식으로 진화해 왔는데 사냥의 성공률을 높이기 위해 먹이가 회피를 시도할 경우 앞다리를 뻗는 방향을 어느정도 조절할 수 있다.[7]
가을에 짝짓기를 마친 암컷은 짝짓기 한 수컷까지 잡아먹을 정도로 활발한 먹이사냥으로 산란에 필요한 영양을 보충한 뒤, 알을 낳는다. 사마귀는 알의 상태에서 겨울을 나기 때문에, 거품으로 알주머니를 만들어서 알을 보호한다. 알주머니 안에는 공기가 들어가서 추운 겨울에도 살아남을 수 있다. 봄이 되면 애벌레가 부화하는데, 개미, 도마뱀, 도롱뇽, 거미, 여치 등의 사마귀 애벌레 사냥으로 수가 조절된다. 애벌레 사마귀는 번데기 과정 없이 성장하는 불완전변태로 어른벌레가 되며, 유충과 성충 모두 육식성이다.
사마귀 암컷은 교미 후 수컷을 무조건 잡아먹는 것으로 악명 높은데, 이는 산란기로 말미암아 예민한 상태로 알을 키우기 위한 충분한 영양섭취를 위해 눈앞에 닥치는 대로 잡아먹는 것으로 추정된다. 하지만 모든 수컷 사마귀는 아니고 간혹 조심성 없는 수컷 사마귀가 잡아먹히는 것이며 게다가 매번 그런 것도 아니다. 수컷 사마귀는 목숨을 걸고 조심스럽게 암컷에게 접근하지 않으면 교미를 채 하기도 전에 잡아먹힐 수 있다. 짝짓기가 끝이 나면 수컷도 얼마 지나지 않아 죽는다. 시기적으로 일찍 성체가 된 암컷 사마귀가 첫번째 교미할 경우 수컷 사마귀가 잡아먹힐 확률이 크고 두번째 이후부터는 수컷이 먹힐 확률이 감소하며, 늦게 성충이 된 암컷 사마귀들은 반대로 첫번째 교미일 때 수컷 사마귀를 잡아먹을 확률이 낮고 두번째 이후부터는 포식할 확률이 높다고 한다. 계절적으로 수컷 사마귀들의 개체수가 감소하는 시기에 교미하는 경우가 많아 불필요하게 수컷을 포식하는 것을 막기 위함이라고 한다.[8]
또한 다른 곤충을 잡아먹는 육식성 곤충인 만큼 연가시의 기생률이 상당히 높은데, 사마귀에 기생하는 연가시 기생률을 알아보기 위해 2년간 49지역에서 사마귀를 채집해본결과 총 21곳(42.9%)에서 연가시에 감염된 사마귀가 발견됐다고 한다.[9]
일반적으로, 사마귀는 숨어서 방어한다. 위협을 할 때에는 높게 서고 날개를 크게 펼치면서 앞다리를 치켜세운다. 날개를 크게 펼치고 앞다리를 치켜듬으로써, 사마귀는 자신의 몸집이 더 커 보이고 무서워 보이게 한다. 몇몇 사마귀들은 날개가 밝은 색이고, 날개에 모양이 있어서 효과가 더 큰 경우도 있다.
사마귀의 대표적인 천적으로는 성충의 몸안에 기생하는 유선형동물(연가시)이 있다. 연가시류 동물은 잠자리나 여치 등의 먹이 곤충의 몸속에서 기생하고 있다가, 사마귀가 곤충을 잡아먹으면 그때 살 곳을 사마귀의 몸속으로 옮기는 것이다. 그렇게 사마귀에게 기생한 연가시는 사마귀 뱃속에서 양분을 빼앗으며 산다.
사마귀 몸 속에 기생하는 기생벌과 기생파리 따위의 곤충들도 천적이다. 그 외 사마귀 약충을 잡아먹는 포식성 여치와 개미와 깡충거미, 알집에 기생하는 사마귀꼬리좀벌과 사마귀수시렁이도 천적이다. 또한 애벌레의 먹이를 마련하기 위해 곤충을 사냥하는 검정말벌, 장수말벌 등의 말벌류나 개구리, 두꺼비 같은 양서류, 도마뱀, 카멜레온 같은 파충류, 참새, 까치, 때까치, 매 등 곤충을 잡아먹는 조류들도 천적이다.
사마귀의 알집은 상표초(桑螵蛸), 상표소(桑螵蛸) 라 하여 한의학에서 약재로 사용하였다.[10][11]
다음은 사마귀목 과의 분지도를 나타낸 것이다.
멸종된 속
Eumantodea ChaeteessoideaChaeteessidae
Spinomantodea MantoidoideaMantoididae
Schizomantodea MetallyticoideaMetallyticidae
Artimantodea Amerimantodea ThespoideaThespidae
AcanthopoideaAngelidae
Coptopterygidae
Liturgusidae
Photinaidae
Acanthopidae
Cernomantodea Nanomantodea ChroicopteroideaChroicopteridae
NanomantoideaLeptomantellidae
Amorphoscelidae
Nanomantidae
Metamantodea GonypetoideaGonypetidae
Lobipedia EpaphroditoideaEpaphroditidae
Majangidae
Mantimorpha HaanioideaHaaniidae
Heteromantodea EremiaphiloideaRivetinidae
Amelidae
Eremiaphilidae
Toxoderidae
Pareumantodea HoplocoryphoideaHoplocoryphidae
Calomantodea MiomantoideaMiomantidae
Promantidea GalinthiadoideaGalinthiadidae
Mantidea HymenopodoideaEmpusidae
MantoideaDactylopterygidae
Deroplatyidae
한국의 사마귀는 모두 2과 9종이 알려져 있다.
다음은 2002년 "생명의 나무 프로젝트"(The Tree of Life Web Project)에 제안된 계통 분류이다.[12]
신시류 망시상목 무시귀뚜라미붙이목 메뚜기목
.jpg)
.jpg)
_butterfly.jpg)
.jpg)
_Photograph_By_Shantanu_Kuveskar.jpg)
.jpg)
_left_01.jpg)
.jpg)
.jpg)
_left_01.jpg)
_..._Translated_from_the_German_by_A._H._Keane_..._Illustrated%27_(11114115955).jpg){kind=spacer}
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Commons ponúka multimediálne súbory na tému 
Wikidruhy ponúkajú informácie na tému 
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_(12884711725).jpg)
_(15585748606).jpg)
_butterfly.jpg)
.jpg)
