El gato montés (Felis silvestris), también conocido como gato salvaje o, más formalmente, como gato montés euroasiático, es una especie de mamífero carnívoro salvaje de la familia de los félidos y que habita en Eurasia y África. Tiene muchas subespecies, como el gato montés europeo (Felis silvestris silvestris), el gato salvaje asiático (Felis silvestris ornata) y el gato salvaje africano (Felis silvestris lybica). Se puede hibridar con los gatos domésticos que han sido abandonados en la naturaleza o se han asilvestrado.
Es un felino de pequeño tamaño, y el antecesor salvaje de los gatos domésticos (Felis silvestris catus).
Los gatos salvajes generalmente son de constitución más robusta que sus parientes caseros. Suelen ser de color predominante pardo grisáceo atigrado, más claro y ocráceo en el vientre y partes inferiores, con cuatro rayas negras longitudinales en la frente, que van a converger en una línea que recorre toda la espina dorsal.
Los ejemplares de la subespecie europea (Felis silvestris silvestris) tienen una capa de pelo más espesa y la cola más poblada y ancha que la del gato doméstico, con su punta negra y al menos dos franjas negras anchas junto a ella.
El gato montés euroasiático a veces puede ser confundido con un gato doméstico asilvestrado de capa parda rayada pero, en el caso de la forma euroasiática, puede diferenciarse por su espesa cola, más robusta y ancha, con terminación roma y redondeada, y con al menos tres anillos negros completamente cerrados. La única prueba morfológica indudable para distinguir al gato salvaje del doméstico es la medición de la capacidad craneana, ligeramente mayor en el primero.
Aunque anteriormente se establecían muchas más, según estudios de ADN realizados en 2007, hay cinco subespecies de gato salvaje:[3]
El gato salvaje africano (Felis silvestris subespecie lybica) es menos tímido que otras subespecies de gato salvaje, lo que facilitó su domesticación y dio origen a todos los gatos domésticos (Felis silvestris subespecie catus).
El área de distribución del gato montés euroasiático abarca Europa, Oriente Medio, sur y centro de Asia y gran parte de África. La subespecie europea (Felis silvestris silvestris) está distribuida desde el Cáucaso y Asia Menor, por toda Europa central y meridional, llegando hacia el norte hasta Escocia y las proximidades del mar del Norte y del mar Báltico.
El gato salvaje vive en bosques, y en lugares poco degradados y alejados de los núcleos urbanos. Típicamente forestal, puede ocupar, asimismo, las malezas y los matorrales densos que le ofrecen suficiente cobertura, así como las zonas con abrigos rocosos.
El gato salvaje fue exterminado por el ser humano en numerosas regiones del centro de Europa en el transcurso del siglo pasado, y hoy en día no se encuentra en gran número más que en los montes Cárpatos.
Se encuentra protegido desde hace varios años mediante su inclusión en el anexo II del convenio CITES.[4]
En la península ibérica su distribución y su número se han reducido enormemente; históricamente ocupaba la práctica totalidad del territorio ibérico, y en la actualidad sigue presente en prácticamente todas las provincias españolas y portuguesas, pero solo en zonas de bosque.[5]
Se cree que su población europea está en franca regresión aunque, quizás por la dificultad de estudio mencionada, la UICN lo incluye en su Lista Roja como amenazado.[6]
Fuera del período en que alimenta a su camada, el gato montés euroasiático es un animal solitario, cuyo territorio puede abarcar unos 2 km². Es de carácter esquivo, territorial, vespertino y nocturno, lo que dificulta notablemente su estudio. Muy arisco y agresivo, rehúye la presencia humana, por lo que es difícil de ver. Sin embargo, en la época de celo, los machos pueden buscar hembras domésticas en los alrededores de las masías y granjas.
Solitario, sale a cazar preferentemente al amanecer y por la noche, aunque puede mantenerse activo durante veintidós horas del día. Se alimenta de pequeños roedores y otros micromamíferos, invertebrados,algunos reptiles, pájaros y anfibios.
El apareamiento del gato montés tiene lugar en febrero y marzo; y en mayo las crías nacen en las grietas de las rocas, en las madrigueras abandonadas por otros mamíferos o en los huecos de los árboles. El gato montés es polígamo y una sola hembra puede ser emparejada por uno o más machos. La gestación tiene una duración de 63 a 69 días y la hembra pare en abril o mayo una sola camada anual de 1 a 8 cachorros, aunque, normalmente, son 3 o 4. Las crías, al nacer, pesan unos 200 g y no abren los ojos sino hasta los 10 a 12 días. A los 3 o 4 meses se independizan, pero continúan cazando con su madre durante algún tiempo. La madurez sexual les llega a los 10 meses de edad.
Puede llegar a vivir entre 6 y 12 años en libertad, excepcionalmente 15.
El gato montés (Felis silvestris), también conocido como gato salvaje o, más formalmente, como gato montés euroasiático, es una especie de mamífero carnívoro salvaje de la familia de los félidos y que habita en Eurasia y África. Tiene muchas subespecies, como el gato montés europeo (Felis silvestris silvestris), el gato salvaje asiático (Felis silvestris ornata) y el gato salvaje africano (Felis silvestris lybica). Se puede hibridar con los gatos domésticos que han sido abandonados en la naturaleza o se han asilvestrado.
Glej besedilo.
Divja mačka (znanstveno ime Felis silvestris) je manjša mačka iz rodu Felis, tj. običajnih malih mačk.
Divja mačka je razširjena po celinski Evropi, jugozahodni Aziji in savanah Afrike. Delimo jo na tri skupine s podvrstami :
Domača mačka naj bi bila udomačena iz podvrste Felis silvestris lybica, ki živi naravno v severni Afriki. S človekom je domača mačka naselila ves svet.
Evropske divje mačke živijo predvsem v listnatih gozdovih, lahko pa jih najdemo tudi v iglastih gozdovih. Ne prenesejo preveč mrzlega podnebja in snega, zato jih visoko v gorah ne bomo videli. Človeka se izogibajo in so pogostejše v območjih, kjer je gostota prebivalstva nizka. Afriške divje mačke živijo v zelo različnih okoljih, ni jih samo v deževnih gozdovih. V puščavah se zadržujejo v gorah in ob vodi. V gorah grejo tudi do višine 3000m. Azijske divje mačke živijo predvsem v polpuščavah, a jih najdemo tudi drugod, npr. visoko v gorah.
Teža se nekoliko razlikuje od podvrste do podvrste, povprečno pa odrasli samci tehtajo 4–5 kg (F.s.silvestris: 5 kg), izjemoma tudi 7 kg. Samice pa so lažje in tehtajo povprečno 2,7–4 kg (F.s.silvestris: 3,5 kg). V dolžino merijo od 50 do 75 cm, rep pa je dolg od 21 do 35 cm.
Po navadi so sivo-rjave barve s košatim repom in s črnimi progami po celotnem telesu. Njihova dlaka pa je kratka in mehka. Evropske divje mačke imajo dolgo zimsko dlako, zato so včasih videti večje od ostalih divjih mačk. Azijske divje mačke so bolj rdeče-rumene barve s temnimi lisami in včasih progami. Afriške divje mačke je težko razlikovati od domačih mačk. Imajo svetlejšo in krajšo dlako od evropskih in njihov rep je precej manj košat. Po barvi se precej razlikujejo od podvrste do podvste, v glavnem pa so sive do rjave s temnimi lisami in progami. Imajo značilno rdečo liso za ušesi.
Človek je vzgojil veliko različnih pasem domačih mačk, ki se zelo razlikujejo po barvi, dolžini dlake in velikosti.
Mačke imajo pet prstov na vsaki nogi, od katerih pa je en prst obrnjen nazaj in dvignjen, tako da se ne dotika tal. Značilnost večine mačk je da lahko svoje kremplje vpotegnejo in jih s tem ohranjajo ostre.
Imajo visoko razvito zobovje, ki je prilagojeno hranjenju z mesom. Podočniki, ki so pri vseh zvereh zelo dolgi, so odlični za ubijanje in držanje plena.
V času ko se samica goni, se okoli nje zbere več samcev. Te se med sabo prepirajo in pretepajo da bi si priborili pravico do parjenja. Samice se bodo pogosto parile z več samci. Čas parjenja je odvisen od podnebja, v katerem podvsta živi. Pri evropski divji mački je to v pozni zimi (januar do marec), tako da se mladiči skotijo spomladi, največkrat maja. Pri afriških in azijskih mačkah je čas parjenja precej daljši zaradi bolj stabilnega podnebja (september do marec). Po 56 do 68 dneh brejosti skoti samica na zavarovanem mestu navadno 3 ali 4 mladiče, izjemoma tudi 8.
Samice postanejo spolno zrele pri 10-11 mesecih starosti, samci pa pri 9-22 mesecih. Mladiči so ob rojstvu slepi. Tehtajo okoli 100g . V brlogu sesajo pri materi mleko od 4 do 12 tednov. Oči odprejo pri 10 dnevu starosti. Pri materi ostanejo 4 do 10 mesecev. V tem času jih mati nauči loviti in preživeti. Nato zapustijo mater in se osamosvojijo. Samci nič ne pomagajo pri skrbi za mladiče.
Divje mačke živijo v naravi do 15 let, veliko jih umre že v prvem letu.
Divje mačke so aktivne predvsem ponoči ter ob sončnem vzhodu in zahodu. Predvsem azijske mačke pa so aktivne včasih tudi podnevi. V noči prepotujejo velike razdalje v iskanju plena.
Divje mačke so v glavnem samotarji in le redko jih vidimo v skupini. Nekoliko bolj socialne so domače mačke, a tudi te ne preveč.
V redkih skupinah pa vlada stroga hierarhija, položaj pa si osebki priborijo z mnogimi pretepi. Samci, potem ko se osamosvojijo večinoma zapustijo kraj rojstva, medtem ko se samice bolj držijo tega kraja.
Afriške podvrste:
Azijske podvrste:
Evropske podvrste:
Domača mačka:
Divja mačka (znanstveno ime Felis silvestris) je manjša mačka iz rodu Felis, tj. običajnih malih mačk.